Deyimler ve Atasözleri Soruları
Lise Türkçe
Deyimler ve Atasözleriortaya
eden
(III)
diyla
mek
çok
nle-
iya-
nda
ca
15. I. Gördüğü iyiliği ya da kötülüğü karşılıksız bırak-
mamak
II. Çok beğenmek, çok istemek, bir şeye sahip ol-
maya çalışmak
IH. Kendisine yardımı olacağına inanıp bir kimseye
ya da bir şeylere güvenmek
IV. Kendisinden sonra örnek alınacak bir yol ya da
yöntem geliştirmek
V. Bir görevliyi etkin bir görexden alıp çalışmayı ge-
rektirmeyen pasif bir işe vermek
niz,
up
Aşağıdaki deyimlerden hangisinin anlamına yu-
karıda yer verilmemistir?
ci
e
W) Kızağa çekmek
B) Gönül indirmek
C) Sigur açmak
D) Altında kalmamak
E) Bel bağlamak
Lise Türkçe
Deyimler ve Atasözleri18. Atasözleri, uzun deneme ve gözlemlere
dayanılarak söylenmiş ve halka mal olmuş
kalıplaşmış ifadelerdir. Çoğunlukla bir cümle
biçiminde oluşarak bir yargı anlatan, kimi
zaman ölçü ve uyakla, söyleyiş açısından daha
etkili olmaya yönelen atasözleri, fıkraya benzer
fakat konuşma sırasında yeri gelmeden
söylenemez. Atasözlerinin "düz konuşmadaki
bazı söz kalıplarından farkları, onların birtakım
ayırıcı nitelikte biçim ve içerik özelliklerindendir:
kisalik, kesinlik, anlatımdaki aydınlık ve kuruluk
gibi..." Atasözleri kalıplaşmış sözlerdir. Her
atasözü, belli bir kalıp içinde, belli sözcüklerle
söylenmiş olan donmuş bir biçimdir. Sözcükler
değiştirilip yerlerine - aynı anlamda da olsa-
başka sözcükler konulamayacağı gibi söz
diziminin şekli de bozulamaz. Böyle
değiştirmeler yapılsa ortaya çıkan söz -anlam
değişmese dahi- atalar sözü diye anılmaz.
Örneğin
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına
göre aşağıdaki atasözlerinden hangisi
getirilmeliding
A) Derdini saklayan ilaç bulamaz
Elin kapısını çalma, kapını çalarlar
B) Kör ölür, badem gözlü olur; kel ölür, sırma
saçlı olur
Bir koltuğa iki karpuz sığmaz
C) Aç ne yemez, tok ne demez
Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur
D) Kaynayan kazan kapak tutmaz
Bin tasa bir borç ödemez
E) Alçak yerde tepecik kendisini dağ sanir
Bugünkü tavuk yarınki kazdan iyidir
Lise Türkçe
Deyimler ve AtasözleriTYT / TÜRKÇE
TÜRKÇE TES
1. Bu testte 40 soru vardır.
3
Atasözlerini temsili sözler diye tanımlayanlar ve mecazı ata-
sözlerinin ayrılmaz niteliği sayanlar vardır. Her ne kadar ata-
sözlerimizin çoğu temsilî ve mecazi ise de temsilî ve mecazi
olmayan atasözlerimiz de az değildir.
1. Sirkesini sarmısağını sayan paçayı yiyemez.
II.
Mum dibine işık vermès
III. Damlaya damlaya göl olur.
IV. Bugünkü işini yarına bırakma
V. Akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır.
Bu parçaya göre yukarıdaki atasözlerinden hangileri
mecazlı değildir?
A) I ve III
B) I ve IV C) Il ve IV
D) III ve V
E) IN ve V
Lise Türkçe
Deyimler ve Atasözleri2.
Bir kişinin yanılması, bütün halkın yanılmasına yol açar, bütün
halkın yanılması da sonradan fertlerin yanılmasına... Böylece
yanlışlık, elden ele geliştikçe gelişir; biçimden biçime girer. O
kadar ki işin en uzağındaki tanık, en yakınındakinden daha çok
şey bilir; olayı son öğrenen, ilk öğrenenden daha inançlı olur.
Bunda da şaşılacak bir şey yok. Çünkü insan bir şeye inandı
mi ona başkasını da inandırmayı bir borç sayar, kolay inandır-
mak için de anlattığına dilediği gibi çekidüzen vermekten, bir
şeyler katmaktan çekinmez.
Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada anlatılmak istenenle
aynı doğrultudadır?
A) Deli, deliyi görünce değneğini saklarmış.
B) Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olurmuş.
C) - Delinin biri kuyuya bir taş atmış, kırk akıllı taşı çıkarmak
için uğraşmış.
D) Soğanla sarımsağı evlendirmişler, kırk yıl kokusu çıkma-
mış.
E) Keser döner, sap döner; gün gelir hesap döner.
68
Lise Türkçe
Deyimler ve Atasözleri1. Bu
1.
Atasözlerini temsili sözler diye tanımlayanlar ve mecazı ata-
sözlerinin ayrılmaz niteliği sayanlar vardır. Her ne kadar ata-
sözlerimizin çoğu temsilî ve mecazi ise de temsilî ve mecazi
olmayan atasözlerimiz de az değildir.
7
Sirkesini sarmısağını sayan paçayı yiyemez.
L. Mum dibine işık vermez.
HIV Damlaya damlaya göl olur.
Bugünkü işini yarına bırakma.
5. Akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır.
Bu parçaya göre yukarıdaki atasözlerinden hangileri
mecazlı değildir?
A) I ve III
B) I ve IV
CII ve IV
D) III ve v
E) IV ve V
Lise Türkçe
Deyimler ve Atasözleri7) Aşağıdaki atasözlerinden hangisi gerçek an-
lamda kullanılmıştır?
me
A) Mum dibine işık vermez.
By Araba devrilince yol gösteren çok olur. +
e Dere geçerken at değiştirilmez.
D) Dert ağlatır, aşk söyletir.
E) Arpa eken, buğday biçmez.
Lise Türkçe
Deyimler ve Atasözleri5. Yaptığı hatayı anlayınca yüzü kızardı.
Bu cümledeki altı çizili sözcükler hem gerçek hem mecaz anla-
ma gelecek şekilde kullanılmıştır.
Aşağıdaki atasözlerinden hangisinde böyle bir anlam özel-
liği vardır?
A Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.
B) Son pişmanlık fayda vermez.
C) Taşıma su ile değirmen dönmez.
D) Lafla peynir gemisi yürümez.
ET İyilik eden iyilik bulur.
Lise Türkçe
Deyimler ve AtasözleriAşağıdakilerin hangisinde cümleye uygun olmayan
bir deyim kullanılmıştır?
A) Laf lafı açarak memleketi konuşmaya başlıyor, adeta
gurbette bulunduğumuzu unutuyorduk.
B) Bu oyunda oynamak istemeyen genç oyuncu teklifleri
reddetmiş, kendisini naza çekmişti.
C) Yeni stiller denemekten ya da yeni yaklaşımlar
geliştirmekten korkmayın, zamanı gelince gözünüzü
karartın.
D) Bir konuyla ilgili sayfalar dolusu açıklamalar yaparak
okuru bunaltmayın, okuyanın içini daraltmayın.
E) Projenizdeki zorlukların sizi yıldırmasına aldanıp
çalışmayı sonlandırmayın, işinizi yarıda bırakmayın.
Lise Türkçe
Deyimler ve Atasözleri10. Atasözlerinin özellikleri arasında aşağıdakilerden
hangisi yoktur?
A) Coğunlukla devriktir.
Az sözle çok şey anlat
,
C) Halkın ortak malıdır.
D) Oğüt verir, yol gösteriy
.
E) Genelde mecaz anlamlıdır,
hangisi duygu
Lise Türkçe
Deyimler ve Atasözleri4. Aşağıdakilerden hangisi hem gerçek
hem mecaz anlama gelen bir atasözü
değildir?
A) Horozu çok olan köyün, sabahı geç olur.
B) Korkunun ecele faydası yoktur.
C) Derdini söylemeyen, derman bulamaz.
D) Ateş düştüğü yeri yakar.
E) Öfkeyle kalkan, zararla oturur.
Lise Türkçe
Deyimler ve AtasözleriTÜRKÇE TEST-
4. AS
n
1. Bir marangoz, yanında çalıştırdığı çırağa "Tembel tembel
oturan kimse hantallaşır, iş yapma yeteneğini yitirir; çalışan
kimse gittikçe açılır, daha yararlı işler yapar." anlamına gele-
cek bir atasözü söylemek için
1. İşleyen demir Işıldar.
A
C
II. Alet işler, el övünür.
III. Nasihat istersen tembele iş buyur.
IV. Yuvarlanan taş yosun tutmaz.
V. Adamın iyisi, işbaşında belli olur.
atasözlerinden
hangilerini kullanır?
C) I ve IV
A)
Nalnız !
B) Yalnız ||
E) I, TIT ve V
D) I, II ve IV
Lise Türkçe
Deyimler ve Atasözleri5.
Herkesin çocukluktan filizlenmeye başlayan bir hayali vardır. Be-
nim de hayalim, bir gezgin gibi dünyayı dolaşmaktı. Ailem ise bu
hayalimi geçici bir heves olarak görüyordu. Ben, onların istedi-
ği gibi bir mühendis olamayacağımın farkındaydım. Mühendis-
liğe yeteneğimin olmadığını söylediğimde benim ---- istediğimi
iddia ediyorlardı.
blog slo ir
sinog ula
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki deyimlerden hangisi
getirilmelidir?
Tomate n939
nosa)
A) etliye sütlüye karışmamak sy tovib vid B) ipe un sermek
C) abayı yakmak bligab sbmsins 0) ağız değiştirmek
E) bahtına küsmek
Lise Türkçe
Deyimler ve AtasözleriKendimize güldürdük, yıldızların hepsini
Dediler ki insanlar, susturamaz nefsini
8
Hiçbir şeyi beğenmez, ne varsa bir kulp takar
Tenkit eder varlığı, tüketir nefesini
Aşağıdaki deyimlerden hangisi bu dizelerde anlatılma
tenene anlamca en yakındır?
A) Bir dediğini iki etmemek
B) Sözün ardı boşa çıkmak
C) Armudun sapı var, üzümün çöpü var demek
D) Gözünü daldan budaktan esirgememek
E) Canindan bezmek
Lise Türkçe
Deyimler ve AtasözleriD)
E)
boy
G
-2. Ikei insandan günümüze toplumsal yaşamın bazı kurallar
aracılığıyla düzenlendiği bilinmektedir. İnsanlar arasındaki
gündelik ya da iş yaşamına ait ilişkiler sözlü hukuk kural-
larıyla yeniden şekillenir. Utanma, hatırını bilme, söylediği
lafın ardında durma mantığı toplumsal ilişkiler bağlamında
kişinin bir başkasına karşı davranışlarını düzenlemesini
sağlar. Bir kişinin gücenebileceğini düşündüren söz ya
da davranışlar bu kurallar çerçevesinde düzenlenir. Bu
felsefeyi yansıtan pek çok atasözü örneğini sıralamak
mümkündür:
S
A
A
M
A
4.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki atasözlerin-
den hangisi getirilemez?
Ø Misafire “Kalk
, git." demezler, atının yemini keserler.
B) Gel, otur demek var; geç, otur demek var.
C) Biri yer biri bakar, kıyamet ondan kopar. 7
o Çağrıldığın yere git, ar eyleme; çağrılmadığın yere
gidip yerini dar eyleme.
7
E) Malın iyisi gözünden, insanın iyisi sözünden belli olur.
3
Lise Türkçe
Deyimler ve AtasözleriKR12PARSB-004
1.
Bu kitap akademik bir çalışma değildir. Hedefi yalnızca
akademisyenler, hukukçular veya siyaset uzmanları da
değildir. Bu kitap, ortalama okura, yani topluma ve siyase-
te ara sıra da olsa kulak kabartan, yolu bir şekilde adliyeye
düşen ve hukuk sisteminin nasıl çalıştığına tanık olan tüm
yurttaşlara hitap ediyor.
Bu parçadaki altı çizili deyimin anlamı aşağıda verilen-
lerden hangisidir?
A) Söylenen sözü dikkate almak
B) Belli etmemeye çalışarak dinlemek
C) Merak ettiği için dinlemeye çalışmak
D) Dinlerken dikkatli olmak
E) Bir şeyi duymazlıktan gelmek
Lise Türkçe
Deyimler ve Atasözleri5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "akil" sözcüğü deyim
içinde kullanılmamıştır?
z
YAYINL
LIMIT
Babasının bu işlere aklı hiç ermiyordu.
B) Bir yapıtın bu kadar beğenilmesi akıllara durgunluk
veriyor.
C) Bu isi yapacağına aklım kesiyor; ama çok dikkatli ol-
man gerek.
D Her gittiği yerde akıl akıldan ustundür, derdi.
E) Oğlunun sınavı kazanamadığını duyunca aklı başın-
dan gitti.