Deyimler ve Atasözleri Soruları

5. Birçok atasözünün mutlaka bir "dar" bir de "mecaz" anlamı vardır. Dar anlam çürütülmez, somut bir gerçeğe, bir deneye dayanır. Sembolik anlatım ve değişmece içermez. İletisi doğrudandır. Mecaz anlam ise atasözüne geniş bir yorum ve izah alanı sağlar. Buna göre, aşağıdaki atasözlerinden hangisi sadece dar anlamlıdır? A) Ak koyunun kara kuzusu da olur. B). Aç tavuk kendini buğday ambarında sanır. C) Ağır taş yerinden oynamaz. D) Dost ile ye, iç; alışveriş etme. Altin leğenin kan kusana ne faydası var. ;

2 www.krakade (1) Bir fikri, öğüdü daha çok mecaz yolu ile kısa ve kesin olarak anlatan, eskiden beri söylenegelmiş özlü sözle- konuyu esas aldığından dolayı farklı kriterlerde ancak re atasözü denir. (II) Atasözleri genel anlamda birçok farklı mecazi anlamlar kullanılarak söylenmiştir. (III) AZ zılarında karşıt anlamlı sözcüklerden yararlanılık (V) Ki- bir kısmı, çok kısa hikâye niteliği taşımaktada a Ba- milerinde ise zamanında günlük konuşma dilinde kuila- nilan ancak günümüzde kullanımdan düşmüş sözcükler de yer alır. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklama- lardan herhangi birine aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterilemez? A) Hatasız kul olmaz. B) Zemheride yoğurt isteyen gebinde bir inek taşır. C) Deveye sormuşlar: "Boynun neden eğri?” “Nerem doğru ki..." demiş. Zengin kesesini döver, züğürt dizini. Ey Yumurtlayan tavuk bağırgan olur. geçiniu kr 51

2. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük, kendisinden sonraki sözcükle deyimleşmiştir? A) Bu yemek az gibi görünse de gelenlerin hepsine yeter. B) Aralıktan giren ateş gibi sıcak hava, oturanların yüzünü yalayip geçti. C) Kapının önünde orta boylu, saz benizli, ince yapılı bir adam bekliyordu. D) Çıplak gözle bakmaya çalışanlar, ışıktan gökteki renk cümbüşünü izleyemiyordu. E) Kaleme aldığı konuları arasında, daha çok, toplumsal olaylar göze çarpıyor. TÜRKCE 140

29. Bu parçadaki altı çizili sözün anlamı I. sağ eliyle sol kulağını göstermek II. sözü dağıtmak III. lafı kesmek IV. kulağına kar suyu kaçırmak V. taşı gediğine koymak deyimlerinden hangileriyle karşılanabilir? A) I ve II B) Yalnız III c) II ve IV D) Yalnız IV E) IV ve v

D) Üshup oluşturmada başka şairlere öykünmenin faydasızlığı E) Eserlerinde özgün temalar işlemenin güçlüğü 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde parantez içindeki ifadenin anlamını karşılayan bir söz kullanılmamıştır? A) Gemi azıya almış bir anlatımla başarılı olmaya çalışmanın bir faydası yoktur. (üslubunu kontrol edememek) B) Her nitelikte okura şapka çıkarttıran bir yazarla karşı karşıyaydık. (herkesin beğenisini kazanmak) C) Günümüzdeki yazarların moda tutumlarından biri de hayata yakınma gözlükleriyle bakmasıdır. (yaşama karşı sitem duyma) D) Bir atimlik barutu olan bir yazardan kalıcı olmayr beklemek doğru değildir. (yazacağı çok az şey olmak) ***** E) Aktüalitenin rüzgârına kapılan bir sanatçı olduğu için edebiyatımızda etkili olamadı. (güncelliğin güdümünde kalma) Diğer sayfaya geçiniz 3 UcDört Bes

A R 1 20. Bir gün Nuruosmaniye'de bir yazar arkadaşımla karşılaştım. “Ne o beyim, romancılığa mı başla- din?" dedi. Şaka etmediğini sesinden, bakışından anlamıştım. Demek benim takma adla yazmama bir şey demiyordu da kendi adımı kullanarak yazmami sayıyordu. Roman, romancıların alanıydı. Bir ozan buraya burnunu sokamazdı. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki de- yimlerden hangisi getirilmelidir? A) kendi borusunu çalmak B) başına dert açmak C) iş çıkarmak D) çizmeden yukarı çıkmak E) kendi göbeğini kendi kesmek (2012 - YGS)

(1) Atasözlerinden bazıları insanların onaylanmayan özel- liklerini vurgular. (II) Bazı atasözleri ise insanların sağlık- larıyla ilgili ders verir. (III) Toplumun belli kesimlerini konu eden atasözleri de vardır. (IV) Aile kurumu üzerine öğüt veren, yaşanmışlıkların süzülmüş hâli olan atasözleri de mevcuttur. (V) Hatta insanların ekonomik durumlarıyla il- gili atasözleri bile vardır. Parçadaki numaralandırılmış cümlelerdeki açıklama- lara aşağıdakilerden hangisi örnek olamaz? A) 1. cümle : Boşboğazı ateşe atmışlar, "Odun yaşl" diye bağırmış. B) II. cümle : Can, boğazdan gelir. C) II. cümle : Cins kedi ölüsünü göstermez. DN. cümle : Dağ, dağ üstüne olur: ev, ev üstüne olmaz. E) V. cümle : Evdeki hesap çarşıya uymaz.

14 Türkçe tur? 21. "Ayak sürümek" deyimi, verilen bir işi ağırdan almak veya gönderilen yere isteği ile gitmemek; "ayağını kay- dırmak” deyimi, bir yolunu bulup birini işinden veya gö- II revinden uzaklaştırmak anlamına gelir. "Ayak diremek” MI deyimi de bir düşünceyi, bir davranışı sonuna kadar sür- dürmek, kendi tutumundan şaşmamak anlamındadır. "Ayakları üstünde durmak” deyimi, başkasının yardımı- IV na ihtiyaç duymadan güçlü bir biçimde sorunları çözebi- lecek durumda olmak anlamına gelirken "ayaklarını yerden kesmek" deyimi ise çok sevinmek anlamındadır. V Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi yan lış açıklanmıştır? vol By II C) II van gi EV Yayinlari

TYT/Türkçe 6. Yaşlı bir çift evde tereyağı yapmaktadır. Geçimlerini sağ- lamak için adam karısının yaptığı yağları her gün bakkala götürüp satmaktadır. Bakkal, onların tereyağlarını tart- maya gerek duymadan satışa çıkarmaktadır . Bir gün bakkalın aklına tereyağlarını tartmak gelir ve tarttığında yağların dokuz yüz gram geldiğini görür. Öfkeden deliye dönen bakkal, “Yarin nasıl olsa gelir o, bunun hesabını sorarım." diye düşünür. Ertesi gün yaşlı adam tereyağları ile gelir. Bakkal ona bir daha asla kendisiyle alışveriş et- meyeceğini söyler. Yaşlı adam utanır ve ezilip büzülerek "Bizim terazimiz yok fakat sizden aldığımız bir kiloluk şe- keri ölçü olarak kullanıyoruz." der. Bakkal, bunun üzerine utanarak yaşlı adamdan özür diler. Bu parça aşağıdaki atasözlerinden hangisini örnek- mektedir? Ne ekersen onu biçersin. Dağ başına kış gelir, insanın başına iş gelir. Dervişin fikri ne ise zikri de odur. Niyet hayır, akıbet hayır. V Sana vereyim bir öğüt: Ununu elinle öğüt.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde parantez içindeki ifadenin anlamını karşılayan bir söz kullanılmamıştır? A) Gemi azıya almış bir anlatımla başarılı olmaya çalışmanın bir faydası yoktur. (üslubunu kontrol edememek) B) Her nitelikte okura şapka çıkarttıran bir yazarla karşı karşıyaydık. (herkesin beğenisini kazanmak) C) Günümüzdeki yazarların moda tutumlarından biri de hayata yakınma gözlükleriyle bakmasıdır. (yaşama karşı sitem duyma) D) Bir atımlık barutu olan bir yazardan kalıcı olmayı beklemek doğru değildir. (yazacağı çok az şey olmak) E) Aktüalitenin rüzgârına kapılan bir sanatçı olduğu için edebiyatımızda etkili olamadı. (güncelliğin güdümünde kalma)

4. ----, Türk edebiyatında 1860'tan beri devam eden Do- ğu-Batı mücadelesinin kesin sonucunu Batı edebiyatın- dan yana tayin eden bir dönemdir. Gerçekten de yo- ğun ve dinamik yenileşme çabalarıyla geçen bu döne- min sonunda edebiyatımız, gerek zihniyet gerek içerik gerekse teknik yönden tamamen yeni ve Batılı bir nite- lik kazanmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? A) Tanzimat edebiyat B) Milli edebiyat- e) Fecriati edebiyatı D) Servetifünun edebiyatı Et Cumhuriyet edebiyatı

Tarik Dursun K.'nin öykülerinde konu her zaman bir olay değildir. Bu nedenle o, olay ile öykünün birbiri- ne karıştırılmaması, olay nedeniyle öykünün güme gitmemesi gerektiğini vurgular. Çünkü anlatılan olay “seçilmiş" ve "ilginç görünse bile öykü salt onun an- latılmasından oluşmaz. Önemli olan onun öyküleme- sini yapabilmektir. Bu başarılamazsa "olayın yaldızı çabuk düşer." Bu parçadaki "güme gitmek" sözüyle öyküye iliş- kin anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Nitelikçe değer kaybetmeye başlamak B) Sesini yeteri kadar duyuramamak C) Kaliculiar yakalayacak düzeye çıkamamak D) Değeri anlaşılmadan yitip gitmek E) Sanatsal ölçütlerle değerlendirilememek

5. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi karşısındaki açıklamaya uygun değildir? Atasözü Açıklama A) Ne doğrarsan aşına, o insanlarda nasıl davranırsan çıkar kaşığına. onlardan öyle karşılık görürsün. B) Adamak kolay, ödemek Söz vermek kolaydır ancak o zordur. sözü yerine getirmek zordur. PRBI C) Yuvarlanan taş yosun Sürekli olarak iş değiştiren bir tutmaz. kimse başarı kazanamaz. D El eliyle yılan tut, onu Kişi kendi işini kendisi yapma- da yalan tut. lidir. E) Göğe direk, denize ka- Hem gereksiz hem de gerçek- pak olmaz. leştirilmesi hayale bile sığma- yan şeylerle uğraşılmamalıdır.

KÇE TESTİ ayrılan kısmına işaretleyiniz. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili deyimin anlamı-parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadu ? | Al Mahallede eski huzur kalmamıştı, herkes ondan şüpheleniyordu çünkü bazı olaylara adı karışmıştı. (kötü bir işle ilgisi olduğu söylenmek) B) Ailemizin en kararsız bireyi olan ağabeyim, İstanbul'a geldiğimizden beri dikiş tutturamadı. (sık sık yer ve iş değiştirmek) C) Insanoğlu, giriştiği her mücadelenin hakkını vermek ve her mücadelede galebe çalmak amacında olmalıdır. (üstün gelmek, baskın çıkmak) D) Yıllarca uğraşıp didindikten sonra bir baltaya sap olmayı başardı. (bir işin gerçekleşmesine vesile olmak) EY Gizliyi saklıyı sevmez, ona bir şey sorulduğunda eteğindeki taşları döker. (bütün bildiklerini açıklamak) 4. Temiz içme suyuna erişim, çoğumuz için baş edilmesi gereken sorunlardan biri değildir. Ancak dünyada yaklaşık 650 milyon insanın

5. (1) Hemen her atasözü aslında insana ve topluma mesaj ice- ren bir genel kural, bir ilke niteliği taşır. (1) Bu bağlamda ba 7. zi atasözleri sosyal ilişkiler üzerine görüş bildirir. () Bazi atasözleri ise tarih boyunca insanların ve toplumların uzun üzerindeki etkilerini anlatır. (IV) Atasözlerinin arasında tecrü- gözlemlerine dayanarak doğa olaylarının gündelik yaşam belere veya mantığa dayanarak doğrudan doğruya öğüt ve renler de yok değildir. (V) iki yargi taşıyan atasözlerinde ise yargılar arasında benzetme ilgisinden çok, iki yargının birbi- rini tamamlaması veya birbirine karşıt olması dikkati çeker. (VI) Bir de genelin aksine, temsili ve mecazi anlatıma sahip olmayan atasözlerimiz de az değildir. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara aşa- ğıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterilemez? A) II. cümle: El elin eşeğini türkü söyleyerek arar. B) III. cümle: Lodosun göz yaşlı olur. C) IV. cümle: Deliye taş atma, başını yarar. D) V. cümle: Güzel bürünür, çirkin görünür. E) VI. cümle: Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.

l 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde parantez içindeki ifadenin anlamını karşılayan bir söz kullanılmamıştır? A) Gemi azıya almış bir anlatımla başarılı olmaya çalışmanın bir faydası yoktur. (üslubunu kontrol edememek) l B) Her nitelikte okura şapka çıkalttıran bir yazarla karşı karşıyaydık. (herkesin beğenisini kazanmak) X C) Günümüzdeki yazarların moda tutumlarından biri de hayata yakınma gözlükleriyle bakmasıdır. (yaşama karşı sitem duyma) X D) Bir atımlık barutu olan bir yazardan kalıcı olmayı beklemek doğru değildir. (yazacağı çok az şey olmak) X E) Aktüalitenin rüzgârına kapılan bir sanatçı olduğu için edebiyatimizda etkili olamadı. (güncelliğin güdümünde kalma) UcDört Bes