Divan Şiiri Özellikleri Soruları

11. . Gazel ve kasidelerde ilk beyit Bir gazelin en güzel beyti Uyaklı beyit A Gazellerde şairin adının geçtiği beyit Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir? A) Musarra B) Şah beyit D) Taç beyit E) Mantas beyti C) Matla

9. Ukde-i ser-rişte-i râz-ı nihânîdir sözüm Silk-i tesbîh-i dür-i seb'ü'l- mesânîdir sözüm Bu beyit Nef'î'nin kendi üstünlük ve erdemlerini anlat- tığı "sözüm” redifli şiirinden alınmıştır. Buna göre bu beyit aşağıdakilerden hangisine örnek gösterilebilir? A) Methiye C) Hidviye B) Tevhit D) Tegazzül E) Fahriye S A) B C 12

A A Türk Dili ve Edebiyatı 30. Aşağıdakilerin hangisinde yapılan açıklamayla ay- raç içinde verilen tur ilişkilendirilemez? A) Allah'la şakalaşırcasına, senli benli bir üslupla yazı- lan şiirlerdir Şathiye) B) Tasavvufi halk edebiyatında, Allah'tan gelip yine ona dönüleceği düşüncesini ele alan şiir türüdür. (Dev- riye) C Alevi şairlerinin kendi tarikatlarıyla ilgili konuları işle- dikleri şiirlerdir. (Nefes) D) Tarikata yeni giren dervişlere, tarikat kurallarını öğ- retmek amaciyla söylenen şiirlerdir. (Nutuk) E) Allah'ın varlığını, yüceliğini övmek, Allah'a yalvar- mak, ona olan aşkı dile getirmek için söylenen şiir- lerdir. (İlahi)

5. "Öyle bir denize dalmışım ki dibi yok, öyle bir sıkıntıya düşmüşüm ki acısı yok." Bu açıklama aşağıdaki beyitlerin hangisine aittir? A) Gonca-i dil açılıp hâtir nice şâd olmaya Bağda güller mi yok gülşende bülbüller mi yok B) Mihrin görür kemâlde her gün zevalini Âkil felekde câh ile mağrur olur mu hiç C) Mihr ü vefâ içün mi getürdi beni felek Cevr ü cefâ içün mi yarat di Hudâ seni D) Dalmışam şol bahre ki pâyânı yoh Düşmişem şol rence kim hüsrânı yoh E) Dâr-ı dünya delü gönlüm gibi viran olsa Ne cihan olsa ne can olsa ne hicran olsa

1 12. On ikinci yüzy/da yazılan bu eser, kişinin Istam inançları çerçevesinde, terbiyesini, eğitim öğretimini işleyen bir ahlak kitabidir. Kutadgu Bilg'den sonra Hakaniye lehçesiyle yazıl- ng ildinci ecerdir Bu parçade sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Divan Hilmel C) Divani Lugat Tuck E) Dede Korkut Hikayeleri 13 Dovrindo "Bairlor Sultan olarak tanınmıştır. Zati'nin ogren- cisidir Aruzun ve gazelin ustasidir Sanatçının Kanuni Mor- siyost adlı eseri çok önemlidir Bu parçada tanitilan gair aşağıdakilerden hangisidir? A) Baki B) Fuzuli C) Nodim D) Nocali A) Nedim C) Fuzuli E) Baki B) Risalet'ün Nushiyyo D) Atabetu Hakayık 1 Apagidaki qairlerden hangial şiirlerinde dinl konulara daha çok yer vermiştir? A) Yusuf Has Hacip C) Ahmet Yesevi E) Edip Ahmet E) Şoyh Galip 15. "Muhakomotül Logateyn" adlı eserinde Türkçenin Farsça- dan üstün bir dil olduğunu kanıtlamaya çalıgan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? DOGRU B) Hoca Dohhani D) Nefi B) Kaşgarlı Mahmut D) All Sir Noval 16. Aşağıdakilerden hangisi divan gairlerinden biri değil dir? A) Ahmet Paşa C) Bagdatli Fuhi E) Nedim B) Fuzuli D) Hacı Bayram Voli YANLIŞ 17. XV. yüzyılda yaşamış, Çağatay odeblyatin yuk gaig dir. Türk dilinin gelismosi için çaba göstum tobiva BOS mizin hamse sahibi ilk şairidir. Bu parçada tanıtılan sanatçı abdakilerconngi dir? A) Ahmet Yesevi C) Ali Şir Noval E) Edip Ahmet 18. Aşağıdakilerden hangial divan girl ile halk çlirinde or tak bir özelliktir? A) Sözlü geleneğe dayanıyor olma B) Uyaga yer verme C) Aruz ölçüsü kullanma D) Dilde yabancı etkilerden uzak kalma E) Ortak nazım biçimlari kullansa D) Müngeat 1. 19. Divan edeblyatında bir geirin mesnevt tarzinde beş eser meydana getirmesi aşağıdakilerden hanginyle adlandı rilir? A) Divan D) Nabl an B) Hamse B) Yusuf Has Hacip D) Kaşgarlı Mahut A) Bagdatlı Ruhi C) Nabi E) Fuzuli B) Nefi E) Naziro Tezkire E) Hoca Dehhani c) Soye 21. Ziya Paşa'nin kendisinden etkilenerek tarkibi bent yazdığı divan gairi aşağıdakilerden hangisidir? B) Beyhi D) Movlana esTMEMIN KAŞESİ TEST 6 Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı nazım biçimle- rinden değildir? B) Mesnevi A) Gazel D) Sem 20. Didaktik şiirleriyle ünlü diven çairimiz aşağıdakilerden hangisidir? hangisidir? A) Nergisi A) Fuzuli A) Fuzuli C) Yunus Emre E) Hacı Bayram Ve Farsça yazdiği alliltlik "Mesnevi" adli osor islam kültürü- nün özü sayılmiştirokko ve divan şairlorinin tamamını et- kilomiştir. Bu parçada sözülen sanatçı aşağıdakilerden hangi- sidir? TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ (İSLAMİYET ÖNCESİ VE İSLAMİYETİN KABULÜNDEN 19. YY'A KADAR) A) Baki C) Fuzuli E) Ahmet Paşa C) Müstezad Divan şiirinin ilk ustalarındandir. Ilk manzum öykümüz olan Hamamo'yi yazmiştir. E) Kaside Bu parçada özelikleri verilen gairimiz aşağıdakilerden hangisidir? B) Sinan Papu C) Morcimek Ahme D) Naima E) Katip Çelebi 4. "Kabusnáme" adi ceviri eserin yazarı aşağıdakilerden 6. Ünlü divan gairi den hangisl dog B) Moviáná D) Soy Galip B) Şeyhi D) Nafi adim'le ilgili aşağıda verilen bilgiler- aur? A) En onemli oso Hayrabad'dir. B) Suriorinde fastsufa goniç yer verir. C) Hicivlarini "Sih Kaza" adlı eserinde toplamıştır. 6. Aşağıdakilerden hangisl divan glirinin özelliklerinden biri değildir? Y D) Hece ölçüsüyl ürkü de yazmıştır. E) Şiirleri sadelik ulusalliktan uzaktır A) Nazım birimi boyit olçüsü aruzdur. B) Dil, Osmanlıcadir C) Sanat toplum içindir, anlayışı hakimdir. D) Aşk, şarap ve oğlence gibi konular işlenmiştir E) Şiirlerde kaliplagmiş mazmunlar kullanilmiştir 7. Herhangi bir divan şairinin başka bir şairin eserindeki ölçü, uyak ve nazım biçimine uyarek eyni konuyu islo- mesine verlien ad aşağıdakilerden hangisidir? A) Taklit B) Zihal D) Hamse C) Tahmis Ej Nazire 8. Aşağıdakilerden hangisi divan glirinin özelliklerinden değildir? A) Genellikle yaning uyak kullanılmıştır B) Ölçü olarak aruz kullanılmıştır. C) Nazım birimi çoğunlukla boyittir D) "Sanat sanat içindir" görüşü esas alınmıştır. E) Dil, Arapça, Farsça, Turkçe karışımından oluşan agir bir dildit. 9. Aşağıda Şeyh Galip'le ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Divan glirinin son büyük temsilcisidir B) Zengin vo süslü bir dili vardır C) Hüsnü Aşk on önemli eseridir D) Eserlerinde tasavvuf inancını işlemiştir E) Döneminin oglance hayatınt, mesire yeitenni gerçekçi biçimde anlatmıştır. 10. Divan edebiyatında biyografi türündeki eserlers verilen ad ayağıdakilerden hangisidir? A) Seyahatname C) Mektup E) Müngoat 5) Sefardiname D) Tozkire

22 Dinî-tasavvufi şiirin kurucusu olarak bilinen mutasavvif; İslami bilimleri, Arapça ve Farsçayı iyi bilmektedir. Etra- fında toplanan müritlerine dervişlik adabını öğretebilmek için onların anlayacağı bir dille manzumeler yazarak seslenir. Bu manzumeler, hikmet adıyla anılmaktadır. Dörtlüklerle yazılan hikmetler genellikle 7'li ve 12'li hece ölçüsüyle oluşturulmuştur. Eserde Hz. Peygamber'in hayatı ve mucizeleri, dünyadan şikâyet, kıyamet günü- nün yakınlığı, dervişliğin faziletleri gibi dinî konular iş- lenmiştir. Bu parçada hakkında bilgi verilen şair aşağıdakiler- den hangisidir? Ali Şir Nevai Fuzuli Ahmet Yesevi Yusuf Has Hacip E) Edip Ahmet Yükneki

Türk Dili ve 10. Esrârını Mesnevî'den aldım Çaldım velî mirî mâlı çaldım Fehmetmeğe sen de himmet eyle Ol gevheri bul da sirkat eyle Nazım birimi ve uyak düzeni dikkate alındığında bu mbeyitlerin aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alındığı söylenebilir? A) Şarkı otite B) Kaside D) Kit'a E) Gazel C) Mesnevi

3. 1. İkisinde de şairlerin hayat hikâyeleri ve şiirleri bir defterde toplanmıştır. II. İkisinde de kalıplaşmış ifadelere yer verilmiştir. III. İkisi de nazım ağırlıklı gelişmiştir. IV. İkisi de sözlü geleneğe dayanır. V. İkisinde de şairler usta-çırak geleneğiyle yetişmiş- tir. Divan edebiyatı ve halk edebiyatının karşılaştırıl- dığı yukarıdaki cümlelerin hangilerinde bilgi yan- lışı vardır? A) I ve II D) III ve V B) II ve III C) I ve IV E) IV ve V 6. 103

ice- çok zan Ciley- vai, Seyh 1. Nazım şekli bain Birim değeri Beyit A) Gezel-bent-2-5 B Kaside-dörtlük-1 Murabba Tuyuğ Dörtlük Yukarıda nazım şekilleri, birim değeri ve sayısı verilmiştir. Tabloda boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangi- sinde verilenler getirilmelidir? A Birim sayısı Sınırsız 3-7 Mesnevi bent - 1 DMüstezatbeyit-3-5- Terkibibent dörtlük 3-7 4. T

18/ XIV AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 17. 1. Çeşitli konulardaki düzyazıların veya mektupların toplandığı yapıtların genel adıdır. Bir şairin şiirine başka bir şair tarafından aynı şekil, vezin, kafiye ve redifle yazılan şiirlerdir. Nazire III. Başka bir şairin bir gazelinin her beytinin üstüne aynı vezinde iki misra eklenerek dört misralı bentler hâlinde yazılan şiirlerdir. W. Edebiyatta bazı özel kavram ve düşüncelerin ifadesinde kullanılan klişeleşmiş söz ve anlatımlara denir. Memun Aşağıdaki kavramlardan hangisi, vukarı verilen açıklamalardan biriyle ilişkilendirilemez? ( A) Zihaf B) Mazmun D) Terbi E) Münşeat C) Nazire syaA larthA ented remo vapio His? nemic 19. A A

EDEBİYAT HALK EDEB (Anonim Halk Edebiyatı, Nes 1. (1) Halk edebiyatının en yalın ürünleri anonim olan- T Nardır. (II) Dilden dile aktarılarak günümüze gelmiş olan bu ürünlerde hem şiir hem de düz yazı örnek- leri yer almaktadır. (III) Halkın ortak eklemeleriyle zenginleşen mesneviler, masallar, hâlk hikâyeleri ve şiirler aynı zamanda ortak beğenilerin ürünle- ridir. (IV) Bu ürünlerin çoğu sonradan yazıya ge- çirilmiştir. (V) "Derleme" denen bu yazıya geçirme işlemi en yoğun Cumhuriyet Dönemi'nde gerçek- leşmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisin- de bilgi yanlışı vardır? AH B) C) I (D) DIV E) V

6. terdit, bir olayı veya düşünce sonuçlandırma sanatıdır. 7. 8. sanatında amaç ilk bakışta kolay gibi görü- nen ancak derin bir anlam ifade eden bir söyleyişe ulaş- maktır. Bir şiirin ilk dizesinde vurgulanan kavramlarla ilgili ifade- lerin ikinci dizede sıralanmasına denir. AG riirde, aye veya düşünceyi asamalı bir şekilde küçültm denir.

17. Meded meded bu cihânûn yıkıldı bir yanı Ecel Celâlîleri aldı Mustafâ Han'ı Tulundi mihr-i cemâli, bozuldi dîvânı Vebâle koydılar âl ile Âl-i Osmâni Geçerler idi geçende o merd-i meydâni Felek o cânibe döndürdi şâh-ı devrâni. Yalancınun kuru bühtânı bugz-i pinhânı Akıtdı yaşumuzı yakdı nâr-ı hicrâni Cinâyet itmedi cânî gibi anun câni Boguldı seyl-i belâya, tagildi erkânı N'olaydı görmeye idi bu mâcerâyı gözüm Yazuklar ana revâ görmedi bu râyı gözüm İçerik özellikleri dikkate alındığında bu beyitlerin aşağıdaki türlerden hangisine ait olduğu söylene- bilir? nin A) Tevhit B) Methiye C) Münacat D) Naat E) Mersiye job housin

10. I SUNG gol t 1. Şeb-i hicrân yanar cânım döker kan çeşm-i giryânım Uyarır halkı efgânım kara bahtım uyanmaz mı II. Meyan-ı güft ü gûda bed-meniş îhâm eder kubhun Şecaat arzederken merd-i kiptî sirkatin söyler III. Hattım hisâbın bil dedin gavgâlara saldın beni Zülfüm hayâlin kıl dedin sevdâlara saldın beni minsitre IV. Yok bu şehr içre senin vasf ettiğin dilber Nedim Bir peri suret görünmüş bir hayal olmuş sana V. Bende yok sabr u sükûn, sende vefadan zerre İki yoktan ne çıkar fikredelim bir kere Bu beyitlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- uauslenemez? misan irisi 01m2 zum/Y A) I. beyit musammat gazelden alınmıştır. sp B) II. beyitte misra-i berceste örneği vardır. amer CIII. beyit bir gazelin matla beytidir.. Sie D). beyit bir gazelin ah beytidir. tas E) V. beyit bir lugaz örneğidir. Sözle r.+ ~

9. Bir söyleşi programına katılan sanatçılar, kendileri hak- kinda şu bilgileri vermektedir. EID, 1. Sanatçı: Şiirlerimi aruz ölçüsü ve beyitlerle oluşturu- yorum, benim için söz sanatlauw-bnemt boyurtor. Arap ve Fars edebiyatlarının benim sanatımda önemli bir etkisi vardır. Divan /seveffion II. Sanatçı: Okuma yazma bilmem, şiir söylemeyi us- tamdan öğrendim, şiirlerimi doğaçlama söylerim, parmak hesabı ve cinaslı söyleyişler şiirlerimin başlıca ahenk un- surlarıdır. III. Sanatçı: Bizden önceki dönemin sanatçılarının göz ardı ettiği hürriyet, adalet ve eşitlik gibi konulara eğilmek şiirlerimin temel özelliğidir. Biçim ve dil olarak önceki dö- neme bağlıyız ama içerikte onlardan farklıyız. Bu bilgilere göre sanatçıların bağlı olduğu şiir gele- nekleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) 1. Servetifünun C mi? II. Anonim halk edebiyatı III. Millî edebiyat B), Divan II. Aşık tarz halk edebiyat M. Tekke edebiyatı Divan II. Aşık tarzı halk edebiyatı III. Tanzimat edebiyatı D) I. Tanzimat edebiyatı II. Anonim halk edebiyatı TII. Millî edebiyat E) 1. Servetifünun II. Anonim halk edebiyatı JH. Cumhuriyet edebiyatı ?

4 Genellikle bir devlet büyüğünü ya da zamanın ileri gelenlerinden birini çeşitli münasebetlerle övmek ve yapılan övgü karşılığında da muhataptan calze (bahşiş) almak amacıyla yazılmış manzu- melere kaside denir. Tam bir kasidede altı bölüm bulunur. Nesib, kasidenin ilk bölümüdür. Şair bu bölümde mevsimleri, bayram günlerini, kasidenin yazıldığı dönemi tasvir eder. Girizgah, şairin, öveceği kişiden bahsedeceği ve asıl konun bulunduğu bölüme geçiş yapmayı sağlayan tek veya iki beyitlik bölümdür. Fahriyede, II şair kasidesini sunacağı kişiyi, aşırı sözlerle över; kahraman- lığını, cesaretini, iyiliğini, adaletini, zenginliğini ve cömertliğini anlatır. Şairin kaside içinde, bir fırsatını bulup kasideyle aynı vezin ve kafiyede söylediği gazelin bulunduğu bölüme tegaz- zül adı verilir. Methiye ise şairin, kendi IV V kendisini övdüğü, sanatının diğer bütün şairlerden üstün ol- duğunu söylediği bölümdür. Bu parçadaki bilgi yanlışının giderilmesi için kaç numa- ralı terimler yer değiştirmelidir? B) I ve III A) I ve II D) III ve V C) II ve III E) IV ve V