Divan Şiiri Özellikleri Soruları
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri1
ştır?
arda
lerin
uygu,
rçeklerin de
rli bir amaç
öre
erek anlatan
i ve
irk fark
en, etki eden
B
I ve IV
8.
D) Sevgilinin tavrından yakataul.
Epik ögelerden yararlanılmıştır.
ve ll
1. Âhum dir isen heft semâya gider olsun
Olsun begüm olsun
Tek derd-i dilümden size dostlar haber olsun
Olsun begüm olsun
Şevk ile ruhun şem'ine olursa îcâzet
Cânum ile gönlüm
Yanmakliga pervâne gibi bâl ü per olsun
Olsun begüm olsun
II. Özünde özümü yudum apağım şimdi
Kara belleme
Özün ki mor yatağına dar gelmiş sudur
Tuttum bu suya açıldım yelkenim henüz
Fora belleme
Menekşe haykırdım vakte gittin gideli
Sustum belleme
Burcu burcu özlemlerin gül kavşağında
Sana sapmayan sapağı bile payladım
Pustum belleme
Numaralanmış II. şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) I. şiire yönelik ironik gönderimler içermektedir.
(B)) I. şiirin şekil özelliklerine çağdaş bir yorum
getirmektedir.
C) 1. şiirin kafiye düzeninden olduğu gibi
yararlanmaktadır.
D) I. şiirdeki hakim duyguyu farklı bir yaklaşımla
sunmaktadır.
E) 1. şiirde yer alan imgeleri değiştirmeden
kullanmaktadır.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özelliklerieyitlerle
arasın
".
ya
denir.
22. Aruzun iki eşit parçaya bölünebilen kalıplarıyla yazılan
mısra ortalarında iç kafiyesi bulunan gazellere
ve
Muserru gazel denir.
in usa kalıplarıyla değişik konularda yazılan,
um sekline
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri9.
lenmiştır, buna
gozel
Divan şiirinde aşk, kadın, şarap konularında beyitlerle
yazılan lirik şiirlere
denir. Beyit sayısı-Sarasın-
” şeklindedir.
dadır, kafiye örgüsü “a axa
66
metla
boutin
maleta
en güzel
22.
okumaya
ya
de
Aruzun iki
ve mısra
Muserra
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleritadır
E) Gül devri iyşe midir zevk u sefa hengamidur
Aşıkların bayramıdur bu mevsim-i ferhunde-dem
5. Aşağıdakilerden hangisinde("gazel" nazım biçimiyle ilgili
bir bilgi yanlışı vardır?
A) Konularına göre âşıkâne, şûhâne, hikemî olarak adlandırılır.
B) Beyitlerle yazılır, beyit sayısı 5-15(tek sayılar) arasındadır.
C) Gazelde bütün beyitler aynı konuyu işliyorsa bu tür gazel-
lere "yek-avaz gazel" denir.
D) İlk beytine "matla", son beytine ise "makta"denir.
E) Dize içlerinde uyak bulunan gazellere "musammat gazel"
denir.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri1.
2.
1. Arkasından alınsa palani
Sanki it artığıydı kalanı
Gördü otlakta yürür öküzler
Odlu gözlerü gerlü gögüzler
II. Ecel tutmuş elinde bir ulu câm
Ki ol cânım içi dolu serencâm
Kime ayag sunar kime içürmüş
Ki esrük yatur toprakta müdâm
III. Ey şûh-ı kerem-pişe dil-i zár senindir
Yok minnetin asla
V'ey kân-ı güher anda ne kim var senindir
Pinhan û hüveyda
IV. Ya Rap ol şehd ü şekker ya leb durur
Ya meğer şehd ü şekker yalab durur
Canima peyveste nâvek atgali
Gamze okun kaşıga yalab durur
V. Bu şehr-i Sitanbul ki bi-misl behådur
Bir sengine yekpåre Acem mülkü fedâdir
B) II
Ber gevher-i yekpåre iki bahr arasında
Hürşid-i cihântâb ile tartılsa sezâdır
Numaralanmış dizelerden hangisi mesneviden alın-
mıştır?
A) 1
C) III
Sabir gerek sana her hål içinde
Sabırsuz kimse kalur kål içinde
Ki her kimde olursa sabr håll
Disar hayr ile anun me'àli
MESNEVI
D) IV
3.
E) V
Birak cümle işi kil sabr u tedbir
Eren gönlinde olur sabrila yir
Yukandaki beyitler ---- nazım biçiminin en büyük sa-
Gön
Ol
Kir
Bi
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri13. Aşağıdaki açıklamaların hangisinde bilgi yanlışı var-
dır?
A) Halk hikâyeleri nazım ve nesir bölümler içerir; konuş-
ma bölümleri ve duygu yoğunluğunun arttığı bölüm-
ler genellikle nazım biçimindedir.
B) Aruz ölçüsünün kısa kalıplarıyla yazılan mesnevilerde
dinî, tasavvufi, ahlaki, konuların yanında aşk ve ma-
cera konularını da işlenir.
C) Öğretici metinler arasında sınıflandırılan mesneviler,
sözlü edebiyat ürünü olarak kulaktan kulağa aktarıl-
mıştır.
D) Gerçeğe uygun olaylar ve olağanüstü olayların iç içe
bulunduğu halk hikâyelerinde, genellikle aşk ve kah-
ramanlık, bazen ikisi birlikte konu edilmiştir.
E) Mesnevinin dibace, giriş, ağaz-ı destan ve hatime
gibi bölümler halinde düzenlenmiş kendine özgü bir
biçimi vardır.
Lise Türkçe
Divan Şiiri ÖzellikleriA) Yalnız
D) I ve II
B) Yalnız II
23. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde verilen
edebî sanat yoktur?
E) I, II ve III
A) Kays Mecnun gibi rüsvâ-yi cihân etti bizi
Kârbân-sarây-1 ekâlim-seråb olduğumuz
BBOYTO
B) Seyre çık, sevdiğim, akşamları kurbanlarını
Yarıyor bağrını herkes sana göstermek için
D) Akça ceran kurtulmuş da tazidan
Kaldırmış başını çöl diye diye
E) Usta kuyumcular eğmiş
Yârin hilal kaşlarını
AYTORBITAL2022-1
C) Sürecek böyle bu yol, girse de yıllararaya
Kanmadan zerre kadar ben sana, sen manzaraya)
(Kinaye)
(Telmih)
(Teşhis)
(intak)
(Hüsnütalil)
25. H
26.
C
8
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri7. d. Pendnamepiblished
II. Nazire
songlipe sy ves et
III. Habname
sbr. Tezkire
indbli
V. Tehzil
Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatı nesir
türlerindendir?
A) Yalnız b
D) II ve V.
hupke
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) I, III ve IV
Lise Türkçe
Divan Şiiri ÖzellikleriDivan edebiyatı ile ilgili olarak aşağıdakilerin
hangisi söylenemez?
A) Divan edebiyatının mensur (düzyazı) ürünleri anla
tim tarzlarına, üslup özelliklerine göre üç türdür.
Sade, orta ve süslü nesir.
B) Divan edebiyatı şairleri, genellikle bireysel konular
işlemişler, toplumsal meselelere uzak kalmışlardır.
Divan şiirinde pek çok kalıp vardır: Sevgilinin özel-
likleri, âşığın, rakiplerin özellikleri hemen hiç değiş-
mez ama bunların anlatılış biçimi yani şiirlerin üslup
güzelliği çok önemsenir.
D) Divan şiirinin beyitlerle yazılan nazım şekilleri
gazel, kaside, mesnevi, kıt'a ve müstezat; dörtlük-
lerle yazılan nazım şekilleriyse murabba, tuyuğ,
şarkı ve rubaidir.
Dive
Divan edebiyatı sanatçılarının hayatları ve eser-
lerinden örnekler nazire denen kitaplarda ele alın-
mış ve bunların ilk örneğini Ali Şir Nevai hazır-
lamıştır.
Lise Türkçe
Divan Şiiri ÖzellikleriY
N 7.
E
V
A
Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir:
1.
Gamdan âzâd olmağa bilmem ne çâre eylesek
Kaldı hayretde acep bîçâre düşdü gönlümüz
II. Fâriğ olsak n'ola dilber sevmeden Nef'î gibi
Hüsn-i hulk-ı şâh-ı meh-dîdâra düşdü gönlümüz
III. Âşık olduk dâm-ı zülf-i yâre düşdü gönlümüz
Akla uyduk bir garîb âvâre düşdü gönlümüz
3
Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) I - III - II
B) II-I-III
D) III - II - I
C11-1111
E) III - I - II
se
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri11. Klasik Türk edebiyatı geleneği içinde XVII. yüzyıldan itiba-
ren gazellerin konusunun değişmeye başladığı ve sosyal
de bu yüzyılda sos-
konuların işlendiği görülmektedir.
yal ve siyasî hayatı şiirlerine konu etmiştir.
Sm
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki şairlerden
hangisi getirilmelidir?
A) Nabi
C) Fuzuli
E) Şeyh Galip
B) Nef'i
D) Şeyhi
Lise Türkçe
Divan Şiiri ÖzellikleriD. Aşka ilişkin acı, mutluluk gibi içli duyguların dile getirildiği gazeller
yaşamdan zevk alma gibi konularda yazılanlara
edinen gazeller
E. Kasidede tasvirin yapıldığı bölüme
şairin kendini övdüğü bölüme
son bölüme ise
gazel, öğretici nitelikli gazellere ise
bölümü denir.
;yaşama boş verme,
denir. Zevk ve eğlence hayatını konu
denir.
I
kişinin övüldüğü bölüme
gazel söylediği bölüme
denir. Bu manzumelerin
Lise Türkçe
Divan Şiiri ÖzellikleriF.
nelo nobnhebise düyüd
Divan edebiyatında olaya dayalı anlatımların yapıldığı şiire
uyak düzeni
denir.
biçimindedir. Şairin adının geçtiği beyte
denir. Bu manzumelerin
G. Dize ortaları uyaklı olan ve dizeleri ortadan ikiye bölünüp dörtlük biçimine gelebilen gazellere
gazel denir. inhobisz,
veya
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri16. Ey şûh-ı kerem-pişe dîl-i zâr senindir
Yok minnetin asla
Ey kân-ı güher anda ne kim var senindir
Pinhân u Hüveydâ
Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu
şiirin nazım şeklinin aşağıdakilerden hangisi
olduğu söylenebilir?
A) Şarkı
B) Rubai
D) Terkibibent
Gazel
E) Müstezat
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri8.
Kameti her kimün ki olsa uzun
Olur ol sâfi-kalb ü sade-derün
Kim ki vasat boyludur
Akıl u hoş huyludur
Kande bisyâr olur ise hande
Umma anda muvafakat sen de
İçerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşağıda-
ki metin türlerinin hangisinden alındığı söylenebilir?
A) Seyahatname
B) Surname
D) Gazavatname
C) Habname
E) Kıyafetname
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleribaşın
cat, na
Ödülle
lan ka
BENİM HOCAM
ÖRNEK SORU
AYT-TÜRK DİLİ VE E
Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir kasidenin matla be-
yitidir?
A) Gamzen ne dem ki tiğ çekip hun - feşân olur
Uşşâk-ı dil-figâna ecel mihribân olur
B) Çeşmin o Kahramân-ı gazab-nâktır senin
Kim hışmi zâil olsa dahi bi-amân olur
C) Kim gördü böyle hindû-yi mest-i kemin-küşa
Kim bir hadengi âfet-i cân-ı cihân olur
D) Müjgânlarınla seyr eden ol ebrüvânı der
Birden bu denlü tîr nice der-kemân olur
E) Gamzen suâle başlasa uşşâka hem müjen
Gûyâ lisân-ı hâl ile bir tercemân olur
ÇÖZÜM