Divan Şiiri Özellikleri Soruları

15. Bahtludur şol kişi kim dünyada adı kala Ölmedi diri durur abi hayat içmiş gibi (Dünyada adı kalan, bahtlı kişidir; abihayat içmiş gibi can- lıdır, ölmemiştir.) Bu ömür sermayesin olmaz yere harçeyledün Şöyle ki bir key deli nakdin suya saçmış gibi (Parasını suya saçmış bir zırdeli gibi, bu ömür sermayesi- ni boş yere harcadın.) Divan şiiri geleneğiyle yazılmış bu beyitlerle ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi söylenebilir? A Kişilerin eksik yönleri, yanlış tutumları eleştirildiği için bir hicviye örneğidir. B) Toplumsal Konulu bir içerikle yazılmış mesneviden alınmıştır. C) Tasavvuf geleneğini yansıtan bir söylemle yazılmış sofiyane gazeldir. D) Dünya sıkıntılarını anlatan ve hayatın anlamını sorgu- Tayan bir rubaiden alınmıştır. E) Öğüt verici içeriği olduğu için hikemî gazelden alın- mıştır.

landigi 06 düşmez? B9. Bitir bu işi gayre sonra tut yüz Ki bir koltukta sığmaz iki karpuz 6 Sonun sanan işinin önün anlar Önün anlamayan sonunu tanlar $ S Döner şerre sakın uzatma hayrı Uzat şerri ki hayra döne seyri Bu beyitlerin şekil ve içerik özellikleri dikkate alındı- ğında Pendnâme özellikleri taşımaktadır. II. "Sanat, sanat içindir" anlayışına uygun olarak oluştu- rulmuştur. "Hikemî şiir" adı verilen tarzın özelliklerini yansıtmak- tadır. IV. Bir kasidenin methiye bölümünden alınmıştır. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnızl B) Yalnız II C) I ve III D) Ive IV E) III ve IV Diğer Sayfaya Geçiniz. 11. TL O S B 12.

12. Yüz kuşa irer isen bir murg ola Kamusina padişah Simurg ola 6 9 Kuşlara yüz dürlü dürişmek gerek Padişahlarına irişmek gerek 2 Kuşlara hüdhüd meger rehber ola Kim bu kuşlar yoriyalar ol yola Bu dizeler aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Mantıku't-Tayr B) Kelile ve Dimne C) Hayrabad D) Harnâme ayinlar E) Şikâyetnâme

10. Bir hıyabandır ki hasret kûy-i cânandan geçer, Her geçen cânâna peyvest olmadan candan geçer Yukanda ilk iki dizesi boş bırakılan dörtlük, bir gazelin ilk beytine iki dize eklenmesiyle oluşturulan bir "terbi" dir. "Terbi"nin şekil özellikleri dikkate alındığında aşağıda- kilerden hangisi boş bırakılan yerlere getirilebilir? A) Gülsitân- aşk nesîmi bûy-i cânandan geçer Mâh-gurbet pâ-be-pâ meh-rûy-i cânandan geçer B) Cümle lezzetten leziz iksîrsin ey zehr-i aşk Zevki derdinden alan her rüh dermandan geçer C) Meyve-i memnû'dan tadmak günâhından beri Kârbân-ı aşk bitmez bir beyâbandan geçer D) Pir olur Ya'küb bir savt-i ceres gûş eylese Mahfe-i Yûsuf sanır vâdî-i Ken'an'dan geçer E) Hem giriftâr- garâmız hem şikâr-ı gül-cemâl Söylemek olmaz Mürid, efsûn imiş zevki visâl

3. Divan şiirinin ilk örnekleri 13. yüzyılda verilmeye başlan- mış, bu edebiyat 19. yüzyılın sonlarına doğru gücünü kaybetmiştir. İlk divan şairi, bu yüzyılda Anadolu'da din dışı şiirler yazan Hoca Dehhani'dir. Divan şiirinde top- II lumla ilgili konulara hemen hiç yer verilmemekle birlik- 1 1 te Fuzuli'nin "Şikâyetname"si, Şeyhi'nin "Harnâme" si III IV gibi eserlerde bireysel sorunlara yer verilmiştir. Eleştiri- ler, düzene değil, kişiye yöneliktir. Divan şiiri, kuralcı bir 1 1 1 şiirdir. Divan şiirinde üsluptan çok, konu önemlidir. V Bu parçada numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) B) II C) III D) IV EV EDEBİ

Bitir bu işi gayre sonra tut yüz Ki bir koltukta sığmaz iki karpuz Sonun sanan işinin önün anlar Önün anlamayan sonunu tanlar 3 5 Döner şerre sakın uzatma hayrı Uzat şerri ki hayra döne seyri Bu beyitlerin şekil ve içerik özellikleri dikkate alındi- ğında Pendnâme özellikleri taşımaktadır. II. "Sanat, sanat içindir" anlayışına uygun olarak oluştu- rulmuştur. III. "Hikemî şiir” adı verilen tarzın özelliklerini yansıtmak- ?A tadır. Liv. Bir kasidenin methiye bölümünden alınmıştır. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalniz ! B) Yalnız 11 C) ve III Dy ve tv E) t ve NV 106

8. İçimde kor donar, buzlar çözülür Yağan ateş midir, kar midir bilmem Bu dizelerde aşağıdaki edebî sanatlardan hangisine yer veril- memiştir? A) Leffüneşr B Tezat C) Tecahülüarif D) Abartma E) Kinaye

Teması Nazım Biçimi Misra Örgüsü Tone Tuyuğ Dörtlük II Beyit Din ve devlet büyüklerine övgü Murabba III Her konuda yazılabilir. Bu tabloda numaralanmış yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? I 11 A) Aşk, şarap, sevgili gazel dörtlük B) Felsefi, tasavvufi düşünceler kaside bent C) Aşk, şarap, sevgili mesnevi beyit D) Dini, tasavvufi düşünceler gazel beyit E) Tabiat güzellikleri, eğlence kaside bent

1. Ol göz ki yüzün görmeye göz dime ana a Şol yüz ki tozun silmeye yüz dime ana a Şol söz ki içinde sanemâ vasfun yoh X Sen bâd-ı hevâ dut anı söz dime ana a Bu dizeler biçim ve içerik özelliğine göre aşağıdaki nazım şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir? X (A) Kaside B) Rubai C) Şarkı D) Murabba E) Muhammes

A Deneme - 3 11. Seherden seyre vardum murgzára Hezârân murg gördüm geldi zâra Gül ü lâleyle zeyn olmış çemenler Oyuna girdi gönlekcek semenler Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisiyle yazılmıştır? A) Tuyuğ B) Mesnevi C) Kaside D) Kita ) E) Terciibent

2 TYT / Türkçe 22. Leyla ile Mecnun, kaynağı Arap edebiyatı olan meşhur bir aşk hikâyesinin kahramanlandır . Bu hikâye, klasik Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında çokça işlenmiş, bu edebi geleneklere mensup birçok şair tarafından mesnevi for- munda müstakil birer eser olarak kaleme alınmıştır. Divan şairieri, Leyla ile Mecnun hikâyesini mesnevi türü çerçe- vesinde anlatmakla yetinmemiş ; divanlannda sıklıkla bu hikâyeye telmihte bulunmuşlardır . 16. yüzyılın meşhur di- van şairi olan Fuzülf'nin Leyli vû Mecnun adh mesnevisini kaleme almasından sonra divan şairlerinin bu hikâyeye olan ilgisi artmış, divanlarda bu kahramanların isimleri daha sık anılır olmuştur. 17. yüzyıl divanlar içinde bu iki aşk kahramanının en çok anıldığı eser, Şeyhülislam Yahya Divanı'dır . Yahya Efendi, birçok gazelinde bu kahraman- lara təlminte bulunmakla kalmamış, Mecnun'u Arap kay- naklannda geçen künyesi ile anmak suretiyle Kays redifli müstakil bir gazel dahi kaleme almıştır. Bu parçadan Leyla ile Mecnun ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisine ulaşılabilir? A) Divan şairierinin bazılan bu hikâyeyi mesnevi tarzında kaleme almışlardır . B) Leyla ile Mecnun hakkında en meşhur mesneviyi Fuzuli yazmıştır. Divan şairleri içerisinde Leyla ve Mecnun isimlerini şiirlerinde en çok Şeyhülislam Yahya kullanmıştır. D) Divan şiirinde birçok şair Kays redifli gazeller kaleme almıştır . E) Leyla ile Mecnun hikâyesinin konusu en çok Türk edebiyatında işlenmiştir. SUPARA

9. Åh eylemeğe başladı âyâ bu ne hâlet - delo Nolsun bu hârâret Bilmem yine bir derd mi var bülbül-i cânın Ol mürg-ü nihânın Bu dizeler -- Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? ned A) divan edebiyatına ait müstezat nazım biçimiyle yazıl- mıştır. B) bir uzun bir kısa dizeden oluşur ve kısa dizeye "ziyade" ES denir. vahini C) anlamca üstlerindeki dizeye bağlanan kısa dizelerden halcooluşur. D) özel bir gazel biçimine aitlik göstermektedir. E) tek dörtlükten oluşur ve dize kümelenişi kendine has özellik gösterir. ublus)

12. Çarhacılar çikdi meydana yine Nîzeler irgürdiler birbirine Kimi nîzeyle kimisi gürz ile Şöyle ceng oldi ki hiç gelmez dile Durmadı alay içinde merd olan Çikdi meydâna olanlar pehlüvân İçeriğinden hareketle, bu beyitlerin aşağıdakilerin hangisinden alındığı söylenebilir? A) Seyahatnâme B) Surname C) Pendname D) Fütüvvetnâme E) Gazavatnâme

12. Divan şiirinde birçok aşk anlayışı ve bu aşk anlayışlarının içinde farklı manevi aşamalar söz konusudur. Sevgiliye vuslatı yani kavuşmayı arzulamayan, aşk acısı ve ayrılık cefasından mutlu olan, bu durumla manevi anlamda olgunlaştığı düşüncesine sahip olan çok sayıda divan şairi vardır. Bu parçaya göre aşağıdaki beyitlerden hangisi, aşk acısından mutluluğu ifade eden ve vuslat istemeyen aşk anlayışına örnek olamaz? A) Demezem vuslat ümidiyle beni şad eylegil Razıyım cevr ü cefa kılmağ için yad eylegil B) Ne yârdan ne gönülden şikâyetim vardır Firak-ı dilber ile şimdi rahatım vardır ☺ Iltifatına tahammül ne beladır ey dil Yârdan cevr ü cefa lütf-1 keremdir bilene Sabr eder cevr ü cefaya müptela-yı yâr olan Arzu-yı vuslat etmez âşık-1 didâr olan Mahşer günü görem didüm ol serv kameti Ger anda hem görünmese gel gör kıyameti SBOO-SS.01AYT01.22 4

11. Divan edebiyatında şenlikler hakkında yazılan edebî metinlerin genel adıdır. Osmanlı Dönemi'nde padişah çocuklarının doğum ve sünnet törenleriyle padişah kız- larının düğün törenlerini anlatan manzum, mensur ya da manzum mensur karışık yazılan eserler genellikle bu adı alır. Bu parçada sözü edilen tür aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Tezkire B) Mecmua c) Kaside D) Gazavatname E) Surname

Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangi- sidir? X A) Semai B) Koşma D) Destan C) Valsaği E) llahN MEB 2021 - 2022 • Ölçme, Değerlendirme 11. Divan edebiyatı nazım biçimlerindendir. Bu türde ço- ğunlukla nükte, yergi, fikir konuları işlenir. Kafiyelenişi gazeldeki gibidir. İki beyitten oluşan bu şiirlerde şairle- rin mahlası çoğunlukla yoktur. Bu parçada tanıtılan divan edebiyatı nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Kit'a B) Rubai C) Tuyuğ D) Müstezat E) Mesnevi