Divan Şiiri Özellikleri Soruları

10. Ervâh ki tuhfe-i Huda'dır Hâk-i reh-i şâh-ı enbiyâdır. ma EÜN ma- du, ek, ra, oz- uk- Cibril neväline haberci, Mikail anın vekil-i harcı Kur'ân o Resal'i kıldı tavsif Ahlâk-i azimin etdi ta'rif. a- En (Allah'ın hediyesi olan ruhlar, peygamber- ler şahının yolunda topraktır. Cebrail ona verilen ihsanın habercisi, Mikail onun kah- yasıdır. Onun temiz varlığı Levlak ile vasif- landırılmış. Kuran Resul'un vasıflarını ve büyük ahlakını tarif etmiştir.) Yukarıdaki dizelerde mesnevi nazım biçi- minin, 1. Dinî-tasavvufi konular ele alınır. II. Her beyit kendi arasında kafiyelidir. III. Aruz ölçüsünün kısa kalıpları kullanılır. IV. Olay çevresinde gelişen metinlerdir. özelliklerinden hangileri yoktur? C) I ve III. A) Yalnız I. D) Yalnız IV. B) Yalnız II. E) III ve IV.

7. Bahtludur şol kişi kim dünyada adi kala Ölmedi diri durur abi hayat içmiş gibi (Dünyada adi kalan, bahtli kişidir, abihayat içmiş gibi can- lidir, ölmemiştir.) Bu ömür sermayesin olmaz yere harçeyledün Şöyle ki bir key deli nakdin suya saçmış gibi (Parasını suya saçmış bir zirdeli gibi, bu ömür sermayesi- ni boş yere harcadın.) Divan Şiiri geleneğiyle yazılmış bu beyitlerle ilgili aşa. ğıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Kişilerin eksik yönleri, yanlış tutumları eleştirildiği için bir hicviye örneğidir. B) Toplumsal konulu bir içerikle yazılmış mesneviden alınmıştır. C) Tasavvuf geleneğini yansıtan bir söylemle yazılmış sofiyane gazeldir. D) Dünya sıkıntılarını anlatan ve hayatın anlamını sorgu- layan bir rubaiden alınmıştır. E) Öğüt verici içeriği olduğu için hikemî gazelden alın- mıştır.

6. Sâki getür ol şarâb-ı nabi Kim yetti nisâba gam hisâbı Gam düşmen-i cân-ı mübtelâdır Def eyle gör ki bir belâdır Bu dizeler aşağıdaki edebî ürünlerin hangisin- den alınmış olabilir? A) Kaside C) Mesnevi B) Koşuk D) Koşma E) Murabba a PRO

11. Haddeden geçmiş nezâket yâl ü bâl olmuş sana Mey süzülmüş şişeden ruhsar-i âl olmuş sana Bûy-i gül taktir olunmuş nâzın işlenmiş ucu Biri olmuş hoy birisi dest-mâl olmuş sana Sihr ü efsûn ile dolmuşdur derûnun ey kalem Zülfü Hârut'un demek mümkin ki nâl olmuş sana Yok bu şehr içre senin vasfettiğin dilber Nedim Bir perî-Sûret görünmüş bir hayâl olmuş sana Bu beyitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? MUBA YAYINLARI A) Gazel nazım şeklinin özeliklerini taşıdığı B) Koşma ile konu olarak benzediği C) Tam uyak kullanıldığı DI Redife yer verildiği v E) Mübalağa sanatı yapıldığı

14. Nedim ile lirizmde, Nabi ile hikemî tarzda en güzel ör- neklerini veren klasik şiirin artık tekrara ve taklide düş- tüğü bir dönemde yetişen ----, divan şiirinin son büyük şairidir. Bu konuda hemen bütün edebiyatçılar birleşir. Ahmet Hamdi Tanpınar'a göre Hüsn ü Aşkın baş tara- findaki Nabi eleştirisiyle gerçekte şair değil, ilk defa şiir geleneği hedef alınmıştır. Hayalî Bey, Nefi, Neşati ve Fasih Ahmed Dede'den etkilenen şairin, klasik maz- munları kullanmakla beraber şiirde bilinçli şekilde ye- niliği aradığı kendi ifadelerinden anlaşılmaktadır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Baki B) Şeyh Galip C) Fuzulî D) Taşlıcalı Yahya E) Kadı Burhanettin

9 9. . Ne efsunkâr imişsin ah ey didâr-ı hürriyet Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten 4 • Meclis-i meyde gice giryeler itdi dil-ber Virdi gül-zâr-ı cemâlindeki nergislere su b Aşağıdakilerin hangisi farklı edebî dönemlerden alınmış bu şiir parçalarının farklı bir özelliğidir? A) Tema B) Dil ve üslup c) Kafiye şeması D) Nazim birimi E) Ölçu 10. Sözlü veya yazılı Türk edebiyatı tarihinin kaynakları

B. 14. 1. Divan edebiyatında bir şairin başkasına ait bir dize veya beyti, şiirinde kullanması II. Divan şiirinde aruz vezniyle yazılmış bir dizeyi aruz kalıplarına ayırma işlemi, III. Divan edebiyatında bir şairin şiirine başka bir şair tarafından aynı vezin, uyak ve redifle yaz lan şiir, IV. Eski Türk edebiyatında bir şairin başka bir şairin şiirine aynı vezin, kafiye ve ede ile yazdigi saka ve alay içerikli şiir. Aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir? A) Nazire B) Haşiye C) Tard E) Tenzil D) Tazmin e

4. 1. Fuzuli rind-i şeydâdur hemişe halka rüsvâdur Sorun kim bu ne sevdâdur bu sevdâdan uzanmaz mi II. Gül-i ruhsârına karşu gözümden kanlu akar su Habîbüm fasl-i güldür bu akar sular bulanmaz mi III. Meni candan usandurdi cefâdan yâr usanmaz mi Felekler yandı âhumdan murâdum şem'i yanmaz mi Bir gazelden alınmış numaralanmış beyitlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hikemî (hâkimane) gazelin içerik özelliklerini taşımaktadır. B) Beyitlerin gazel içindeki sıralaması III, II, I şeklindedir. C) Musammat gazel özelliğini taşımaktadır. D) I. beyit, gazelin makta beytidir. E) III. beyit, gazelin matla beytidir.

Soru Bankası J/benimhocam TEST 23 Divan edebiyatı Yukarıdaki cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa bir bilgi yanlışlığı göze çarpar? A) Çok ağır bir dilin kullanıldığı bir edebiyattır. Özellikle şiirde sade dili kullanan bir sanatçı yoktur. B) Kuralci bir edebiyattır. Nazım biçimlerinin değişmez kaideleri vardır. Kafiye düzenleri, nazım birimleri, beyit ya da bent sayıları belli nazım biçimleri ile varlığını sürdürmüştür. Şiirin ön planda olduğu bir edebiyattır ama düzyazı da kul- Tanılmıştır. Sade, orta ve süslü olmak üzere üç tür düzyazı kullanılmıştır. D) "Sanat için sanat" anlayışını esas alır. Daha çok bireysel konular işlenir eserlerde. E) Anlam yoğunluğu olan bir edebiyattır. Bu açıdan edebî sanat- lara düşkündür.

10 Prf Yay! 2. Mesnevi, özellikle Arap, Fars ve Osmanlı edebiyatında kendi aralarında uyaklı beyitlerden oluşan ve aruz ölçü- süyle yazılan divan edebiyatı şiir biçimidir. Her beytinin kendi arasında uyaklanması hem yazma kolaylığı sağlar hem de daha uzun metinlerin bu şekle uygun olarak ka- leme alınmasına olanak tanır. Diğer nazım şekillerindeki kafiye bulma zorluğu şairleri uzun metinlerde bu şekli kullanmaya teşvik etmiştir. Bu nedenle uzun aşk öykü- lerinde, destanlarda mesnevi nazım şekli kullanılmıştır. Klasik düzende bir mesnevi; tevhit, münacat, naat, mira- ciye, eserin sunulacağı büyüğe övgü, mesnevinin niçin yazıldığını açıklayan sebeb-i telif ve hikâyenin anlatımı (ağaz-ı destan) bölümlerinden oluşmuştur. Mesnevide beyit sayısı sinirsizdır. Aşağıdakilerin hangisi parçada sözü edilen nazım biçiminin kullanıldığı eserlerden biridir? A) Divan-ı Hikmet B) Sekiz Yükmek C) Kutadgu Bilig P) Divanü Lügati't-Türk E) Kitab-ı Dede Korkut

13. Ol sâ'at hevâdan indi bir doğan Yeri gögi ditredüp kildi figano Bunca gündür ben hevâda gezerim Ol benim avimi sende sezerim Kendi etimden kesem virem saña Sen bâğışla bu gügercini bana Bu dizeler mesnevinin hangi bölümünden alınmıştır? A) Sebeb-i telif B) Dibâce C) Mi'râciye D) Hâtime E) Âgâz-1 Dâstân

Örnek: 9 non Aşağıda verilen eser - yazar eşleştirmesinden hangisi yanlıştır? A) Harnâme - Şeyhî B) Garipnâme - Bakî C) Leyla ve Mecnun - Fuzuli D) İskendernâme - Ahmedî E) Yusuf ü Züleyha - Şeyyad Hamza aan

14. Aşağıdaki beyitlerden hangisi ötekilerden farklı bir gazelde yer alır? A) Mende Mecnûn'dan füzûn âşıklık isti'dâdı var Âşık-1 sâdik menem Mecnûn'un ancak adı var B) N'ola kan tökmekde mâhir olsa çeşmüm merdümi Nutfe-i Kâbildür ü gamzen kimi üstadı var C) Eyle bed-hâlem ki ahvâlüm görende şâd olur Her kimün kim devr cevrinden dil-i nâ-şâdı var D) Jade D) Ukde-i zünnârına her kimse kim dil bağlamaz Ehl-i îmân olmaz ol âşıklarun güm-râhidur E) Ey Fuzûlî işk men'in kılma nâsihden kabul Aki tedbiridür ol sanma ki bir bünyâdı var

9. - Tamamı 732 beyitten oluşan, mesnevi nazım şek- liyle yazılmış, "kurtuluş sebebi” anlamına ge- len adlı eser; Süleyman Çelebi tarafından Hz. Muhammed'in diğer peygamberlerden fazilet ve mertebece üstün, son peygamber olduğunu anlatmak için kaleme alınmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) Tezkiretü'l Evliya B) Hadis-i Erbain C) Fezaili Mekke D) Vesiletün Necat E) Mesnevi

5. Eser, I. Bayezid'in oğlu Emir Süleyman'a sunulmuş 8000 be- yitlik bir mesnevidir. Eserin sonunda 334 beyitlik "Dåstân- Tevârîh-i Mülak-I ÅH- Osman" adıyla Osmanlı tarihi vardır. Bu bölüm, günümüze kadar gelen Türkçe yazılmış ilk Osmanlı ta- rihi olma özelliğini taşır. Büyük Iskender'in hayatı, aşkları ve fetihlerini, gayesini anlatan ve konusunu Genceli Nizami'nin kitabından alan eser, "failátün/failåtün/failun" kalıbıyla yazıl- mıştır. Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir? B) Şikâyetnâme A) Iskendername D) Hadikatü's Süeda C) Hüsn Ü Aşk E) Tervihü'l-Ervah

endemik- 23. Işâret-i evsâf- ışk: Işk âsâyiş-i cândur, aşk ârâyiş-i cihân- dur. Işk nemek-dik-i vefâdur, işk hadíka-i ehl-i safâdur. Işk hakikat carhinun anterior, sk cân leskerinũn mihteridür. Işk bir sultân-1 kâhir ū tîzdür ki âlem çekicek birbirine urur vücûd-ıla âdemi. Bu parça ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisyan lıştır? v Divan nesir geleneği içinde istiarelve mecazlardan ya- rarlanularak yazılmıştır. BY Siham-ı Kaza adlı eserin şekil-içerik özellikleriyle eş değerdir. C's kb sesleriyle aliterasyon yapılmıştır. D) Divan edebiyatının mazmunlarından yararlanılmıştın Ey Secilerle yazılmış inşa örneğidir. v T ✓ Doryerida yel