Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

2. Hayatın en önemli gerçeği samimiliktir. Bu itibarla hayat ile bağı olan edebiyat mutlaka samimi bir edebiyattır denilebilir. Hayatı en gizli en karışık yönleriyle anlatmayan duygularımızı tıpkı hayatta olduğu gibi saf ve derin bir şekilde duyurmayan elemlerimizi felaketlerimizi açık açık yansıtmayan bir edebi- yat hayat ile ilgisiz ve sahte bir edebiyattır. Öyle bir edebiyat kelimeleri dizip onları işleyen pek hünerli kuyumcular çıkara- bilir. Belki onlar çok süslü çok göz alıcı şeyler yapabilirler. Fakat ne yazık ki bütün bu sahte ürünler muntazam kış bah- çelerinde yetişen iri yapraklı parlak renkli çiçekleri andırır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Tanımlama-Örneklendirme-Tartışma B) Açıklama-Karşılaştırma-Benzetme C) Karşılaştırma-Örneklendirme-Sayısal Verilerden Yararlan- ma D) Açıklama-Tanık Gösterme-Benzetme E) Tartışma-Tanımlama-Öyküleme

4- Bilimsel bir gözlem, bilimde başka edebiyatta başka bir anlam değeriyle ortaya çıkar, bilgi içeriği iki yerde tipatıp aynı olsa da. Sözgelimi bir biyoloji kitabında, yaşlılık sorunlarını işleyen bir uzmanlık tümcesi okuyoruz: "Insan genellikle kaplumbağadan daha az yaşar." Aynı tümceyle M.Ş.E'nin bir öyküsünde kar- şılaştık mı, bilimdekiyle eşbilgisel ama ortam başkalığında gene de onunla anlamdaş olmayan bir tümce bu. Bu metinde düşünceyi geliştirme yollarından hangisi kullanılmıştır?

10. Aşağıdaki dizelerden hangisi ayraç içindeki söz sa- natını örneklendirmez? A) Gülüm şöyle, gülüm böyle demektir yâre mu'tâdım Seni ey gül sever cânım ki cânâne hitabımsın (tekrir) B) Bir gün gelecek sen de perişan olacaksın Ey gonca bu cem'iyyeti her dem mi sanırsın (istiare) C) Öteler öteler, gayemin malı Mesafe ekinim, zaman madenim (aliterasyon) D) Bu kadar letafet çünkü sende var Beyaz gerdanında bir de ben gerek (kinaye) E) Gözlerin simsiyah, dudaklar mercan Seni bekliyorum o gün bugündür (teşbih) 1-A 2-F

5. Çukurova bayramlığın giyerken Çıplaklığın üzerinden soyarken Şubat ayı kış yelini kovarken Cennet demek sana yakışır dağlar Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Taşlama B) Ağıt (C) Güzelleme D) Koçaklama E) Varsağı

D . 18. Enver Paşa, yanına para almadığı için her öğün önüne ko- nulan taze fasulyeyi yemek zorundadır. Parası olan tutuk- lular, dışarıdan yemek getirebilirken Enver Paşa, ne ya- zık ki her gün taze fasulyeyle karnını doyurmak zorunda- dır. Taze fasulye yemekten rahatsızlanan Enver Paşa, pa- ra kazanmak için bir yol bulur: Bolşeviklerin resmini yapa- caktır. Gardiyanların portrelerini yapan Enver Paşa'nın ka- zandığı paralarla sağlığı da düzelmeye başlar. Ünü kulak- tan kulağa yayılan Enver Paşa'dan hapishane müdürü de kendi resmini yapmasını ister. Enver Paşa, yaptığı resim karşılığında para almadığı hapishane müdürüyle dost olur. Öyle ki bir dönemin harbiye nazırı, müdürün evine gitmek- te, birlikte yemek yemekte ve ailenin resmini yapmaktadır. dib Bu parçada 1. Öyküleme + II. Karşılaştırma III. Üçüncü kişili anlatım IV. Benzetme numaralanmış kavramlardan hangileri kullanılmıştır? A) I ve B) I ve III C) II ve TV O!. D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 19. + MIRAY YAYINLARI

P O 12. En eski çağlardan beri büyük diye tanınmış yazar- 6 E 3 6 ları, ozanları düşünüyorum da hepsi kendilerini yı- ğınlara beğendirmeye, çoğunluk tarafından sevil- meye özenmemişler mi? Aiskhylos, Sophokles, Euripides Atina'da yarışmalara girmemişler mi? Moliere sarayda oynamasına rağmen yazdıkları- ni kamuya duyurmak, beğendirmek istememiş mi? Bir oyunu görmeye gelenlerden biri, kimsenin bil- mediği, tanımadığı halktan biri, kalkıp da:"Yaşa, Moliere!" diye bağırınca o büyük yazar sevinme- miş. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yazar, düşüncelerini dile getirirken örneklendir- meden yararlanmıştır. B) Yazar, soru cümleleriyle okuyucuyu metnin içine çekmeye çalışmıştır. C) Yazar, düşüncelerini desteklemesi açısından ta- nık göstermeye başvurmuştur. D) Yazar, metnin genelinde düşüncelerini okuyucu- ya kabul ettirme çabası içerisindedir. E) Yazar, okuyucuyu bilgilendirme amacı taşımak- tadır.

73. Güneş'te lekesiz günlerin fazlalığı ve çevrimde çok az leke gözlenmesi, gelecek birkaç on yıl içinde bir mini Buzul Çağı olabileceği üzerine tartışmaları başlattı. Son yıllarda Güneş'ten Dünya'ya gelen enerjideki azalma %0,1'e yakın mertebe- de. Bu da yaklaşık üç yıllık mevcut karbondioksit büyümesini karşılayacak oranda. Bu nedenle tartışmalı da olsa böyle düşük şiddette bir manyetik etkinlik veya Güneş enerjisinde küçük bir azalma, insan faaliyetlerinin neden olduğu birkaç yıllık ısınmayı dengelemeye hizmet edecek gibi görünüyor. Başka bir deyişle, insanların fosil yakıtları yakmasından kay- naklanan sera gazı salınımlarının neden olduğu ısınma, uzun sürebilecek bir olası "Güneş minimumunun" neden olacağı on yıllarca sürecek soğutmadan birkaç kat daha fazladır. Sonuç olarak Güneş biraz fazla uyusa ve bu nedenle enerjisini uzun süre %0,1-0,2 oranında daha az gönderse bile Dünya'da küresel ısınma devam edeceğe benziyor. Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kesin ve ispatlanabilir yargılar içermektedir B) Tartışmacı anlatımdan yararlanılmıştır. C) Sayısal verilere yer verilmiştir. D) Doğrudan anlatım tercih edilmiştir. E) Karşılaştırmaya başvurulmuştur. MEB 2021-2022 Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü ●

AAA 24. Sinemanın Türkiye'deki serüveninde yabancı filmler ağırlıklı bir yer oluşturmakta. Yeni bin yılın ilk on yıllarında özellikle Amerikan sinemasının ürünleri, dünyanın başka birçok yerinde olduğu gibi, Türkiye film pazarında da baskın bir konumda. Türkiye'nin küresel ortama entegre ve Avrupa Birliği üyesi olma çabalarının yoğunlaştığı bu sancılı yeni dönem, sinema alanında da kendi parametrelerini oluşturdu. Türkiye'de film yapımı. 1990 sonrasında marjinal bir uğraş hâline geldi, bir yandan da uluslararası bir boyut kazandı. Eurimages üyeliği, Türk sinemasına uluslararası ortak yapım ve görece de olsa dış pazar olanaklarını açarken filmlerde ele alınan konular, anlatım biçimleri ve oyunculuk tarzları açısından geleneksel olanla bir kopuş gerçekleşti. Ağırlıklı olarak sanat sineması doğrultusunda bir eğilim ortaya çıktı. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Karşılaştırma B) Öznel cümle CÖyküleme D) Terim E) Açıklama 26. Şeke zevk içgü her Bur kah SÖZ pira kac iste Bir ras ha iki B BH h A

1. Doğru bilgi; içinde şüphe olmayan, gerçeğe tam ola- rak uyan ve kesin güven duyulan bilgidir. Doğru karar- lar alabilmek ve doğru davranışlar sergileyebilmek için doğru ve güvenilir bilgilere ihtiyaç vardır. Buna göre İslam'da doğru bilgiye ulaşmanın aşama ları arasında; 1. İlme'l-yakin, gereage uygun II. Ayne'l yakin, III. Hakka'l yakin Y gozle gonnes yılor on youşamay hangileri gösterilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Ive III E) I've l

27. Çocukluğumda elektrikler yokken, gaz lambaları ve idare lambalarıyla evlerimizi aydınlatırken yaz geceleri evin damında yatıyorduk Yıldızlar, üzerimizde salkım saçaktı Her birimizin bir yıldızı vardı. Yıldızlar, üzerimize yağıyordu. Bir yıldız kaydığında birinin bu dünyadan göçtüğünü düşünürdük/Hayaller kurardık, Dolunay üzerimize naif ışıklarını salardı 0 ışıkların altında büyüdük Dedemin odası bağdadiydi. Onun büyükçe pencereleri vardı, oradan dolunayın ışıkları, geceleri evimize misafir olurdu. İstanbul'a gelince dedemin okul okuyup büyüdüğü Üsküdar'da bulduk kendimizi. Burası köyümüze benzemiyordu, burada yıldızlar yoktu ve ay ışığı elektrik ışıklarına yenilmişti Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Öykülemeye başvurulmuştur. B) Yanlı bir anlatım yoktur. C) Mecazlı söyleyişe yer verilmiştir. D) Karşılaştırma yapılmıştır. (E) Dolaylama vardır.

Kahve ışıklarını yakınca dışarıdaki karın ışığı söndü. içeriye göz attım. Sekiz kişi ya var ya yoktu. Küçük kapa- ğının altında alev alev yanan sac sobanın sağ tarafının neredeyse kıpkırmızı kızaracağını biliyor, bekliyordum. Yanımda tavla oynayanlar vardı. Bir zaman onlara daldım. Ara sıra camı silerek, alnımı camlara yapıştırıp dışarıyı seyrettim. Evimden çıkınca ortalığın sessizliğini, bu ses- JE sizliğe lapa lapa kar yağdığını görmüş, yürümek hevesine kapılmış; ana caddeleri, arkadaş tesadüflerini malum kalabalık yolları bırakmış, karın daha tez, daha temiz biriktiği, insanların az geçtiği bir semte gitmek üzere tenha tramvaya atlamış, buraya gelmiştim. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Betimleyici unsurlardan yararlanılmıştı. BY Farklı duyularla algılanabilecek ayrıntılar vardır. İkilemeler kullanılmıştır. D Gözlem gücüyle seçilen ayrıntılara yer verilmiştir. Cansız bir varlığa insana özgü nitelik kazandırılmıştır.

7 da eri ur. si Türkçe 24. Diyalog Yazma Sanatı; senaryo yazmak isteyenler, sinema okuyanlar, deneyimli yazarlar, film uzmanları kısacası hikâyenin bütünleştirici gücüne ve sihrine inanan herkes için kaleme alınmıştır. Bu kitap, en başarılı Hollywood senaryolarını odağına alarak diyalogu görsel sanatın karşısında değil, onunla işleyen bir taktik unsur olarak inceliyor. Yapımcı David Anspaugh'a göre "Senaryo yazma sanatıyla ilgilenen herkesin muhakkak okuması gereken bir kitap." Yönetmen Hoosiers ise onunla ilgili olarak "Keşke sinema öğrencisiyken ve film yapımcısı olarak attığım ilk adımlarda elimin altında senaryo yazma ile ilgili böyle bir kaynak kitap olsaydı. Bu alanda ilerlememi hızlandırarak beni birçok dertten kurtarırdı." der. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Amaç bildiren cümleye yer verilmiştir. B) Alıntı yapılmıştır. C) Geçmişte kalan ve gerçekleşmesi mümkün olmayan bir dilek ifade edilmiştir. D) Kişisel görüşlere başvurulmuştur. ✓ E) Görme duyusuna seslenen ayrıntılar ağır basmaktadır.

PARLATIR-Şiire, tiyatroya pek itibar etmediniz, sanırım. AYTMATOV... Ben de şiir yazmak isterdim, fakat yazamadım. PARLATIR-Yani şiiri şairlere bıraktınız... AYTMATOV - Evet... Hepsine birden vakit ayıramıyorum. PARLATIR-Türk edebiyatının dünya edebiyatındaki yeri konusunda ne düşünüyorsunuz? AYTMATOV - Bu yolda büyük yazarlar var. Örneğin Yaşar Kemal. 15-Yukarıda verilen metin örneği hangi türden alınmıştır? D-Mülakat E-Röportaj A-Tiyatro B-Roman C-Eleştiri rind E) I geli Dişçi 21-B A) B) C) D) E) 22- kul A tu D

B B 15. Erdem arkasına bakmadan yürüyordu. Sinirliydi. Belli ki onu çok kızdırmışlardı. Öfkesi her hâlinden belli oluyordu. Eliyle garip işaretler yaparak hızlı hızlı yürüyor, bir yandan da eve gidince neler yapacağının bir planını yapıyordu. İn- tikamını mutlaka almalıydı. Bu yapılanlar asla onların yanı- na kâr kalmamalıydı. İlk olarak Ahmet'e nasıl bir ceza ve- rebileceğini düşündü. Mutlaka işe Ahmet'ten başlamalı, di- yordu içinden. Çünkü onu en çok Ahmet'in ihaneti yıkmıştı. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) lahi (tanrısal) anlatıcının bakış açısıyla yazılmıştır. Bir çıkarımda bulunulmuştur. V İkilemeye ve deyime yer verilmiştir. V DY Öyküleyici anlatıma özgü nitelikler taşımaktadır. E Dolaylı anlatıma başvurulmuştur. 00 B 20 17

37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Asya'da maymun yakalamak için kullanılan bir çeşit tuzak vardır. Bir Hindistan cevizi oyulur ve iple bir ağaca veya yerdeki bir kazığa bağlanır. Hindistan ce- vizinin altına ince bir yarık açılır ve oradan içine tatlı bir yiyecek konur. Bu yarık sadece maymunun elini açıkken sokacağı büyüklüktedir. Yumruk yaptığında elini dışarı çıkaramaz. Maymun tatlının kokusunu alır, yiyeceği yakalamak için elini içeri sokar ama yi- yecek elindeyken elini dışarı çıkarması olanaksızdır. Sıkıca yumruk yapılmış el, bu yarıktan dışarı çık- maz. Avcılar geldiğinde maymun çılgına döner ama kaçamaz. Aslında bu maymunu tutsak eden hiçbir şey yoktur. Yapması gereken tek şey, elini açıp yi- yeceği bırakmaktır. Onu sadece kendi bağımlılığının gücü tutsak etmiştir. Insan da aslında aynen böyle- dir, sonu gelmeyen isteklerine yenilir. 39 yut ve dü adi Z n WAN A, ali Yalnız D) I ve III I, II ve Ill 38. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabi- lir? A) Benmerkezli yaşayan insanlar, hırs bataklığına saplanmaya mahkumdur. B) Hırsları tarafından yönetilen insan, kontrolü kay- bettiği için zarar gören insandır. C) Büyük hırslarla uğraşmadıklarında çoğu insan küçük şeylerde başarılı olabilir. D) Başarıyı elde etmede bazen hırslar da etkili olma- yabilir. E) Hirs birçok kez rahatsız edici bir duygudur, mev- cut çevre ve başarılardan hoşnutsuzluk yaratır.

D K da li n Palme Yayınevi 7. 1. yaratıcılık Devlet sanatçısı unvanı verilecek kişilerde; Türk toplumunun kültür ve sanat hayatına üstün hizmette bulunmak, eserleri ve icrası ile y gücünü ve yeteneğini göstermiş olmak, mesleğinin örnek bir temsilcisi olmak, uluslararası düzeyde yeteneğini kanıtlamış olmak gibi özellikler aranır. 11. Devlet sanatçıları; müze-ören yerlerine ücretsiz girebilme, havaalanlarında protokol girişlerini kullanabilme, devlet adına düzenlenen resmî davetlere çağrılabilme gibi imkânlara sahiptir. Bu iki cümlede ifade edilenlerin amlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Uluslararası düzeyde başarılı eserler üretebilen bir sanatçı, Türk toplumu için de önemli bir hizmette bulunursa kimi sosyal haklara sahip olup devlet sanatçısı olabilir. B) Gerek kendi ülkesinde gerek uluslararası düzeyde tanınmış bir sanatçı, devlet sanatçısı unvanını almaya hak kazandıktan sonra önemli projelerde yer alabilir. C) Devlet sanatçısı unvanının verilmesi için belirlenen ölçütler, sanatçının kendi toplumunu uluslararası düzeyde en iyi şekilde yansıtabilmesi amacıyla düzenlenir ve bu ölçütler sanatçıya bazı haklar kazandırır. D) Içinde yaşadığı toplumun sanat hayatı için hizmet eden bir sanatçı, yaratıcılık gücüyle mesleğinde uluslararası bir yetenek ortaya koyarak devlet sanatçısı olur ve bazı haklara ulaşır. E) Türk toplumu ile yakından ilgili bir sanatçı, devlet sanatçısı unvanı aldıktan sonra eylemlerini uluslararası düzeyde devam ettirerek birçok sosyal ve kültürel ayrıcalık elde edebilir.