Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

11. Zâhir ü bâtini ma'mûr ü metîn olsa gazel Sûrete yâver ü ma'nâya muîn olsa gazel Bu beyte göre şair, bir gazelin aşağıdakilerden hangisine sahip olmasını istemektedir? A) Taklit eseri olmayan bir söyleyiş biçimine B) Anlam ve biçimce sağlam ve bütünlüklü bir yapıya C) Hayal ve fikir bakımından zengin bir içeriğe D) Her insanı etkisi altına alabilecek bir anlatıma E) Yerinde kullanılmış ahenk unsurlarına

√22. 22. Özel öğrenme güçlüğü; yazılı veya sözlü dili anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, yazma, okuma, heceleme, dikkati yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapmada yetersizlik nedeniyle bireyin eğitim perfor- mansının ve sosyal uyumunun olumsuz bir biçimde etkilen mesidir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Açıklama B) Örnekleme C) Karşılaştırma D) Benzetme E) Tanımlama

08 Depos Deneme 2 37. - 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Halk edebiyatımızda "alkış" kişinin kendisi ya da bir başkası için söylediği iyilik ve esenlik dileme sözü olarak bilinir. Alkış'ın karşıt anlamı ise kargış'tır. Kargış; beddua, ilenç, lanet anlamında kullanılmıştır. Biçim ve içeriğine göre iki tür alkış vardır halk kültüründe. Bir grup alkış kısa, yoğun ve çok kullanılan deyim niteliğindedir: "Allah'a emanet", "Babana rahmet", "Darısı başına", "Tuttuğun altın olsun", "Bereket versin" vb. bu tür alkışlardandır. Bir grup alkış da sanatlı anlatımı olan, düşünce yönü bulunan, atasözüne yaklaşan bir biçim ve içeriğe sahiptir. "Allah harmandan elini, yalandan dilini çeksin", "Koluna kuvvet, kesene bereket". "Yat başucunda bul, kalk ayakucunda bul" vb. Dinsel içeriğin arttığı, neredeyse dua işlevi kazandırılmış biçimler de vardır. Alevi ve Bektaşilerin ayinlerinde okunan gülbanklar, yeniçerilerin hep bir ağızdan okudukları gülbank-ı Muhammedi denilen parçalar, çayır güreşlerinde cazgırların söyledikleri salavatlar; sofra başında, düğünlerde, ekin biçiminde, harman yerinde vb. ortamlarda okunan dualar alkışlardan geliştirilmiş metinlerdir. es pot fer i en el pare un 5a6 .3.98+ (SIS! Deneme 101 www.a101.com.tr 0850 808 2 10% BITMEZ HARCA HARCA A-101 www.a101.com.tr 0850 808 2 101 BITMEZ HARCA HARCA A-101 www.a101.com.ti kullanılargina 38. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmamıştır? A) Betimleme B) Örnekleme C) Karşılaştırma D) Tanımlama LE) Açıklama

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI / AYT 21. Eğer fabrikada gündüz yemeklerini vermeselerdi açlıktan ölürdüm. Bu yetmiyormuş gibi babam beni ödünç para almam için zorlar, para getirmezsem bazen tokatlar, kolumdan tutup savurur, beni sofradan kovardı. Komşular kadar üvey annem de bana acır, yedi kat yabancı olduğu hâlde beni avuturdu. Ben akşam vakti evde içimi çekip önüme bakarak dayımın sorularına cevap veriyordum: - Sen neden okumuyorsun? Babam benden önce atılmıştı: - Kafası almıyor, o kadar zorladık. Dayım kızıyordu: - Bu zamanda herkes okuyor. Bak Samiha'ya, ortaokula gelmiş. Sana ayıp değil mi? - Ben biraz okuyup yazıyorum, dedim. - Hiç olmazsa ortayı okusan, kendine daha iyi bir iş bulurdun. Kaç para alıyorsun? - Haftada elli lira alıyorum. Ne yapıyorsun bu parayı, bak üstün başın dökülüyor. Babam yine sözü ağzımdan aldı: - Yarısını eve verir, geri kalanı ne olur bilmem. Ben ağlamaya başladım. Babam kaşlarını çattı; çünkü evde ağlamak da bana yasaktı. Eğer ağlarsam; babam üstüme yürür, beni susturuncaya kadar döverdi. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Anlatıcının olayın içinde bir kahraman olarak verildiği Diyaloglardan oluştuğu Yöresel konuşmalara yer verildiği Farklı cümle türlerinin kullanıldığı EOlayın belirli bir zaman ve mekânda geçtiği

GÖRE CEVAPLAY Her yazarın kendine ait bir okur kitlesi oluşturabilmesi gerekir. Ancak, bazı yazarlar için okurun dışında bir taraftar kitlesi oluşuyor. Bu çok tehlikeli. Türkiye'de taraftar kitlesi olan üç dört yazar vardır. Yazdıklarımın dışında hiçbir şey okumayan, beni putlaştıran bir ta- raftar kitlemin oluşmaması için elimden geleni yap- tim. Yine de biraz aykırı durduğum, özellikle alt kül- türle ilgili çalışmalar yaptığım için bazı taraftarlar edindim. Özellikle internette beni takip eden tuhaf bir kitle var. Hatta onlar arasında benim dışımdaki yazar- ları okumayanlar da var. Bunu kırmaya çalışıyorum. Bir ikon olmak, edebiyat starı gibi peşinden birilerini sürüklemek edebiyatın ruhuna aykırı bir şey. Kullan- diğim dil ve bakış açısı belki de kaçınılmaz olarak bu kitleyi oluşturdu; ama, memnun olduğum bir durum değil bu. 64. Bu parça, aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı niteliğindedir? A) Türkiye'de yazarlar için okurun önemi nedir? B) Internette yayımlanan yazılar hakkındaki düşün- celeriniz nelerdir? Türkiye'deki yazarların internetle ilgili tutumu nedir? D Yapıtlarınızı okuyan belirli bir grubun olmasını yeğler misiniz? FY Okurlarınızla nasıl iletisim kuruyorsunuz? A) Kimi okurların yalnızca bir yazarla ilgilenme- sinden B) Kitap okuma alışkanlığının olmamasından C) Kendisine ait bir okur kitlesi oluşturamadığından D) Çalışmalarının okurları tarafından yanlış anlaşıl- masından E) Yapıtlarda toplumsal konulara yer verilmeme- sinden Bu parçanın yazarına göre "edebiyatın ruhuna aykırı" olan, aşağıdakilerden hangisidir? A) Kitapların edebi bir dil yerine günlük konuşma diliyle yazılması B) Belirli bir okur kitlesinin oluşması C) Okurların kitap seçiminde belli türlere ağırlık ver- mesi Yazarın yazdıklarının değil, kendisinin öne çık- masi E) Yazarların belli bir türde uzmanlaşmak yerine farklı türlere yönelmesi

12. Psikiyatri, neyin ne kadar normal ve hangi sınır- dan sonra anormal sayılması gerektiği konusunda düşünmek demektir. Çünkü anlatılacak olanların büyük çoğunluğu "insanlık durumu" sayılması gereken durumlardır. Herkeste bir parça olabilir. Önemli olan -kendi hayatının deneği misali- kişi- nin kendini nasıl hissettiği, bu durumdan rahatsız olup olmadığı ve başkalarının da bu durumu ne gözle gördüğüdür. İşte burada psikiyatrik olguların sadece kişiye özgü olmadığına, aynı zamanda toplumun da bir taraf olarak işin içine katıldığına tanık oluruz. Bu konuda yapılan en önemli çalışma ise 1952 yılının sonbaharında Amerika'da gerçek- leştirilmiştir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Açıklama OB) Karşılaştırma C) Tanımlama Benzetme Sayısal verilerden yararlanma

12. Yaşamınızın anlam kazanması için sizi geleceğe bağlayacak bir tutku edinmeniz gerekir. Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde doğru gösterilmiştir? A) Özne - yüklem B) Nesne - yüklem C) Dolaylı tümleç nesne - yüklem - D) Zarf tümleci - nesne - yüklem E) Edat tümleci - özne - yüklem

Pandemi tehdidiyle evlere kapandıkça ekranlara başladığımız bir gerçek. Araştırmalar, pandemi döneminde medya kullanımı için ayırdığımız sürenin olağanüstü bir artış gösterdiğini ----. Söz konusu çocuklar olduğunda, ekranlarda geçirilen ve kontrol altına alınamayan olağanüstü sürenin derin bir endişeyi ---- görüyoruz. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) hapsolmaya - ortaya koyuyor - tetiklediğini B) yanaşmaya - dile getiriyor - aşıladığını C) bakmaya - dikkate alıyor - fark ettirdiğini D) yerleşmeye - hatırlatıyor - ortaya çıkardığını E) yönelmeye - belgelemeye çalışıyor - var ettiğini

10. I. Şöyle feyzâfeyzdir cüş u hurüş-i nevbahar Kim erişmiştir telâtum åsumân eyvanına (İlki baharın coşup taşması öyle bol ve bereketlidir ki dağları gökyüzünün kubbesine kadar çıkar.) II. Şanîna nisbet mülükün şevketi benzer hemân Peşşenin sîmurga nisbetle ser û sâmânına (Bütün büyük sultanların büyüklüğü, senin heybe- tin yanında tıpkı zenginlik ve büyüklükte sivrisine- ğin devlet kuşuna benzemesi gibidir.) III. Sen otur ikbâl ile taht-ı şehenşâhîde şâd Mülkler olsun müsahhar askerin şîrânna (Sen zenginlik ve heybetle şahlık tahtında otur. Bütün ülkeler ordunun aslanlarına boyun eğsin) Bu beyitlerde kasidenin 1. Nesib-teşbip II. Girizgâh > kerge ve heivat bolni III. Methiye IV Fahriye quin lenkenni awy V/Dua bölümlerinden hangilerinin örneği yoktur? A) I ve II Byl ve III C) II ve IV D) UI ve V El ve V

20. Çocuklar gibi sırılsıklam, bağıra çağıra, heyecanla merdi- venleri tırmanıp odaya daldık. Babam ve ağabeyim beni bu kadar heyecanlı ve neşeli görmeye alışık değillerdi. Şaşırarak halime baktılar ve onlar da gülmeye başladılar. Kara bulutlar dağılmış, gök gürültüsü azalmıştı ancak Servet'in sakalında hâlâ yağmur damlaları parlıyordu. Akşam yemeği saatine kadar bütün günü gülerek, ıslık çalarak, köpekle bağıra çağıra oynayarak ve onu odanın bir ucundan diğerine kovalayarak geçirdi. Az kalsın semaveri getiren uşağı düşürecekti. Bayağı bir yemek yedi, saçma sapan şeyler söyledi. Bir insan kışın taze salatalık yerse ağzı bahar gibi kokar, dedi. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Doğrudan anlatıma başvurma B) Düşsel ögelerden yararlanma C) Birden çok duyuya seslenme D) Niteleyici sözcüklere yer verme E) Okuru olay içinde yaşatma

anun İçerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşağıda- ki metin türlerinin hangisinden alındığı söylenebilir? A) Pendnâme B) Gazavatnâme din soci D) Kiyafetnâme Fest C) Habnâme 4-son 17. Hasene Hanım kırk tane güzellerden kız alıp her birine ayrı ayrı libas giydirip Asli Han'a daha eski esvap giydirip gül bahçesine götürdü. Oraya Kerem'i davet eyledi. Sofu "Gitme." dedi. Kerem: "Davete icabet lazımdır." deyip gül bahçesine geldi. Kızlar Kerem'i karşıladılar. Kerem, Aslı Han'ı görünce Hasene Hanım'ın ayağına düşüp tazim eyledi. Kızlar dahi Kerem'e ve Hasene Hanım'a el pençe divan durdular. Meğer Hasene Hanım'ın muradı Kerem'in sevdası büyük müdür diye tecrübe idi. Zira kendinin hayali geniş idi. Eğer sevdası küçük ise onu öldürtecekti. Baktı ki Kerem gözünü Aslı Han'dan ayırıp kızların hiçbiri- ne bakmaz. Hasene Hanım Kerem'in Hak âşığı olduğunu anladı; sonra "Âşık bize bir türkü söyle." dedi. Kerem dahi aldı sazı eline, bakalım ne dedi? Aldı Kerem: Kara gözlüm ne gezersin bu yerde Gel bizim elleri gez kerem eyle Nice kullarını yazdın deftere Beni de deftere yaz kerem eyle Hasene Hanım anladı ki Kerem'in sözleri bütün Aslı üzeri- nedir, asla kızlara değildir. Hemen Aslı'yı sakladılar. Kerem o vakit mahzun oldu, ağladı. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Bilinç akışı tekniği kullanılmıştır B) Bir halk hikâyesinden alınmıştır. C) Mensur ve manzum parçalar içerir. D) Olaya bağlı bir anlatı türünden alınmıştır. E) Ait olduğu dönemin dil özelliklerini yansıtır. 212112202 E) Surname şahsi duygular veririm. Şiirleri sadece divan dür. Anlamı de hem dus ifadelere sal hikemi siir Bil bakalım Onur'un c Onur: Göz heki Ankara'd ağrısı ya bunun köyü tı ya gid ben c şaha Bil b Yaşa Aşağıdakile cevap olab On A) Nedim B) Seyh Nâbî D) Ahm E Bak DEO 19. 5 B h

Bazı tarihçiler, çeşitli sebeplerle bilinçli olarak öznelliği tercih eder. Seçerek veya bazıları hakkındaki bilgileri karartarak ol- gular üzerinde bilinçli bir tasarrufta bulunan tarihçilere örnek olarak vakanüvisleri hatırlayabiliriz. Resmî devlet tarihçileri olan vakanüvislerin amacı, tahtta oturanın yaptıklarını güzel göstermek, övgüye değer gördükleri gelişmeleri öne çıkara- rak hükümdarı ve onun yardımcılarıni yüceltmekti. Yazılanlar, resmî ilişkiler çerçevesinde kaleme alındığı için vakanüvislerin özenle dokunmuş nakışlar işlemeleri kaçınılmazdı. Bu nedenle bugüne kadar tarihin bilimsel temellendirilmesinin nasıl yapı- labileceği konusunda yüzlerce yazı yazılmış, tarihin bilim olup olmadığı da pek çok yazıda ve bilimsel toplantıda tartışılmıştır. Bu parçada "özenle dokunmuş nakışlar işlemek” sözüy- B Je anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Anlatımı son derece çekici kılmak BY Dalkavuklukta çok başarılı olmak C) Ilgi çekici noktaları öne çıkarmak D) Genel kabulleri doğru yansıtmak Et Sanatın halkın emrine vermek

i B ştiri Hatırlatma 18. Aşağıdaki dizelerin hangisinde telmih sanatına başvurul- muştur? kur- um. A) Kül, kömür yer, namert lokmasın yeme Gün olur başına kakar demişler Ş- At B) Alnından öperken akşam yıldızı X x Yeşil gözlerine meftundur sandım a- hi C) Bir beyaz lerze, bir dumanli uçuş Eşini gaip eyleyen bir kuş gibi kar D) Uzun ayrılıklar ve gel geller Kurbağaları ağlatır göllerde x E) Ak sineme kara yazı yazarım Mecnun oldum dağ başında gezerim X 19. Füruzan'da bir yığın açıklama.. Söz gelimi “Ah Güzel İstan- bul'da Cevahir'in "bir şeyi sağlamlaştırıp kurmak için" nasıl çabaladığını birtakım ayrıntılar aracılığı ile çok güzel anlattik- tan sonra, anlattıkları yetmiyormuş gibi tutar, "Tüm bunlar bir şeyi sağlamlaştırıp kurmak içindi." diye ekler. Bu parçaya göre yazarın Füruzan'a yönelik eleştirisi aşa- ğıdakilerden hangisidir?

13. (1) Resim ve heykel sanatçıları, insan elleri üzerinde çok durmuşlardır. (II) Orta Çağ'dan bu yana, ressamların yaptığı portrelere baktığınızda gözlerden çok, ellerin öne çıktığını görürsünüz. (III) Gergef üzerinde dolaşan, çenesini avuçları içine alan, vücut boyunca sarkan eller... (IV) Mutluluğun parıltısını, kaygıların kaynaşmasını, yaşamaktan usanışı bu ellerde görürsünüz. (V) Bundan on binlerce yıl önce insan daha kafasıyla düşünemezken elleriyle düşünmüş. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle, yüklemi belirsiz geçmiş zamanlı, basit bir cüm- ledir. B) II. cümle, birden fazla yan cümleden oluşan girişik bir cümledir. C) III. cümlede, iyelik eki almış sözcükler vardır. D) IV. cümle, nesneleri ortak olan sıralı bir cümledir. E) V. cümle, içinde edat (ilgeç) bulunan olumlu, eylem cüm- lesidir.

24. Doğa âşığı mısınız? Doğada yürüyüş, gezi yapmak hobile- rinizden biri mi? Cevabınız evet ise Ağva sizin için biçilmiş kaftan olabilir. Gelin o zaman Ağva'da bulunan yürüyüş parkurları hakkında aydınlatıcı bilgiler verelim. İlk bahset- mek istediğim yürüyüş parkuru Ağva-Kilimli. Uzunluğu 5 km olan Ağva-Kilimli parkuru boyunca enfes Ağva plajı ve nehir manzaralarına şahit olabilirsiniz. Ayrıca yürüyüş par- kuru boyunca ağaçlara, mis gibi kokan çiçeklere hatta lez- zetli mantarlara rastlamanız mümkün. Orman parkurunda Ağva köylerinde bulunan evlerin güzelliğine hayran kala- caksınız. Yeşilçay Nehri'nin Karadeniz ile birleştiği yerde bulunan Ağva Feneri tam anlamıyla bir gezi rotası olarak ön plana çıkıyor. Özellikle rüzgârlı ve ilık havada fenerin ki- yısında dolaşmak gibisi yoktur. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Öneriye yer verilmiştic B) Sessel yinelemelerden yararlanılmıştır. C) İkilemelere yer verilmiştir. D) İçten, samimi bir söyleyiş hâkimdir. E) Anlatıcının duygusal etkilenmesi yansıtılmıştır.

Dil düşündüklerimizi, kendi zihnimizde biçimlenen nesnelerin imgelerini başkalarının zihnine iletmeye ve orada canlandırmaya yarayan işaretler manzumesidir. Sözcük nesneyi degil, nesnenin zihindeki tasavvurunu iletir. Her ad bir kavramı, bir anlamı canlandırır. Her anlam da birad'a canlılık katar. Adsız anlam var olmaz. Anlamsız ses bileşimi de ne bir ad olur ne de bir sözcük. 18)Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinde verilenlerden yararlanılmıştır? A) Açıklama - ÖrneklendirmeB) Betimleme - karşılaştırma C) Öyküleme – tanımlama €) Açıklama – tanımlama D) Tanımlama – karşılaştırma molemmel kahramanlar yaratır, konu ve