Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıA
10. Kimi genç şairler yazdıklarını göndermekle kalmaz, 1
kendileri de gelirler beni görmeye. Ne yalan söyleyeyim?
Bir korkudur kaplar içimi. Konuşmamızın sonu iyiye S
varmayacak diye üzülürüm. Okurlar bana şiirlerini, bir
kağıda yazmışlarsa verirler de ben okurum. Yeğlerim
kendim okumayı, gözlerimle daha iyi anlarım da onun
için.
okulda yetişmedim, ders
kendime kitap
dinlemedim, öğrendiklerimi kendi kendime
okuyarak öğrendim. Bundan olacak pek kavrayamam
dinlediğimi. İlle kağıt üzerinde göreceğim. Biliyorum, iyi
bir şey değil. Ne yapayım? Öyleyim işte, bundan sonra da
değişemem ki!
Çocukluğumda
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Karşılaştırma yapılmıştır
B)
Kişisel görüşe yer verilmiştir
C) Soru cümlelerinden faydalanılmıştır
D) Neden-sonuç cümlesi vardır
E) Tahminde bulunulmuştur
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları1. I. Eskiden buralardan deve kafileleri geçermiş.
II. Geldiysen iki kere tıklat kapıyı.
III.
Keşke babamı zamanında dinleyeymişim.
IV. Yeşil yeşil yapraklarıyla bir o tarafa bir bu tarafa sallanı-
yordu ağaç.
V. Öykülerini de okursa bunları şiirleri kadar beğenir.
Numaralanmış cümlelerdeki fiillerle ilgili aşağıdaki bil-
gilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümle, geniş zamanın rivayeti ile çekimlenmiştir
B) II. cümle, şart kipinin hikâyesi ile çekimlenmiştir
C) III. cümle, istek kipinin rivayeti ile çekimlenmiştir.
D) IV. cümle, şimdiki zamanın hikâyesi ile çekimlenmiştir.
E) V. cümle, geniş zamanın şartı ile çekimlenmiş fiil vardır.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları1. Gitme sakın bir tanem, hayatım benim!
Yitirir renklerini gökyüzü sensiz,
Tarlalar ıssızdır bahçeler çiçeksiz,
Sakın gitme!
Gitme sakın suyun yittiği yere,
Hor görüp mutluluğunu bardakların
Ve evrenini yemyeşil ağaçların.
Sakın gitme!
Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisi yok-
tur?
A) Pekiştirme
B) Deyim
C) Kişiselleştirme
D) Genel anlamda kullanmış sözcük
E) Atasözü
şıkların tümünü teker
teker alabilir miyim.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları20. Üstelik bunların tam olarak neyi hangi
detayda gönderdiği de belli değil, neticede
yazdıklarınızla birlikte şifreniz de gidiyor
olabilir.
II. Büyük ihtimalle üretici firma hangi tuşların
ne sıklıkta kullanıldığını anlayarak ürünü
geliştirmek üzere istatistik tutmak istemiş.
Internetten GK2 model klavye siparişi verenler,
klavyelerinin internete bir şeyler yolladığından
şüphelenmiş.
IV. Sonradan ortaya çıkmış ki klavye hangi tuşa
kaç kere basıldığı bilgisini gönderiyormuş.
Biraz araştırınca bakmışlar ki bu klavyeler,
sürücüleri vasıtasıyla tuş vuruşu bilgilerini
Çin'deki bir sunucuya gönderiyor.
Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir
bütün oluşturacak biçimde sıralandığında
hangisi baştan üçüncü olur?
AI
B) II
C) III
D) IV
EXV
sinavyay.com
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıANLATIM BİÇİMLERİ
7. Bu memleket niçin bizim? Dört yüz atlıyla Orta As-
ya'dan gelip fethettiğimiz için mi? Böyle diyenler
gerçekten benimsemiyor, ana yurt saymıyorlar bu
memleketi. Gurbette biliyorlar kendilerini, yaşa-
dıkları yerde. Frigyalılar, Yunanlar, Persler, Roma-
lilar, Bizanslılar, Moğollar da fethetmişler Anado-
lu'yu. Ne olmuş sonunda? Anadolu onların değil,
onlar Anadolu'nun malı olmuş. Bu memleket bi-
zim olduğu için bizim. Fethettiğimiz için değil.
Bu parça aşağıdakilerden hangisine örnek gös-
terilebilir?
A) Tartışmacı anlatıma
B) Öyküleyici anlatıma
C) Betimleyici anlatıma
2D) Fantastik anlatıma
Gelecekten söz eden anlatıma
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları22.
1. Kitap okumayı çok seven ve yaklaşık 9 ay önce
vefat eden annesinden kalan 150 kitapla kütüp-
hane kuran Hüseyin Ege Kök'e kitap desteği çığ
gibi büyüdü. Osmaniye'nin Karaçarlı köyündeki
ahırdan bozma kütüphaneden günlük 20 civarın-
da çocuk faydalanırken kitap okuma salonu için-
de ayrıca televizyon da bulunuyor.
II. Kültürel kalkınmanın sağlanacağı en önemli
alanlardan birisi de kütüphanelerdir. Özellikle
halk kütüphaneleri toplumun eğitimi ve kültürel
gelişimi için en önemli kuruluşlardandır. UNES-
CO tarafından yapılan şu açıklama oldukça açık
bir ifadeyle özetlemektedir: "Kütüphaneler, bilgi
için bir geçiş kapısı ve eğitim için yaşayan bir
güçtür. Yaşam boyu öğrenme, bağımsız karar
verebilme ve kültürel gelişimin gerçekleşmesin-
de bireyler ve toplum için başlıca kuruluşlardır."
Numaralanmış parçaların birbirleriyle ilişkini
aşağıdakilerden hangisi en iyi açıklar?
numaralı cümle Il numaralı cümleyle karşıt dü-
şünceleri savunmaktadır.
BIl numaralı cümle I numaralı cümledeki yargıyı
kanıtlamak için verilen sayısal bilgiler şeklinde-
dir.
C) I numaralı cümle Il numaralı cümledeki ifadenin
günlük hayattaki örneği şeklindedir.
DIl numaralı cümle I numaralı cümleye farklı bakış
açısı getirmektedir.
Her iki cümle de tamamen nesnel ifadelerle bir
durumu kanıtlama amacındadır.
E
Diğer Sayfaya Geçiniz
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek fiil kullanılmamıştır?
A) Sikarsam geceyi göz yaşı akar
B) Yağmur değil, gözlerimden akıttığım
Piliyorum, gideceksin bir eylül ayında
D) Utangaç yüzüdür, saklanan bir çocuğun
E) Şimdi yaşamak, sonsuz bir hüzündür
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıBirkaç kilometre ileride yeşilin, sarının, kahverenginin binbir to-
nuyla boyanmış gür bir ormana giriyoruz. Ağaç dallarının ara-
sından sızan ışık hüzmeleri ile şelalenin şırıltısı bizi bambaşka di-
yarlara götürmeye yetiyor. Derin bir vadinin içinde gizlenen şe-
laleye yaklaşık dört yüz basamaklı dik bir merdivenle iniliyor.
Yaklaşık 120 metre yüksekten dökülen buz gibi sular, şelalenin
kıyısında müthiş bir gürültü çıkarıyor. Yakın çevrede Güzelde-
re'nin bir de kardeşi var: Samandere Şelalesi. Batı Karadeniz bo-
yunca kesintisiz uzanan dağ silsilesi Düzce'de kollara bölündüğü
için bölge şelale ve yaylalar açısından çok zengin.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
A) Farklı duyulara yer verilmiştir.
B) Birinci kişili anlatım kullanılmıştır.
C) Benzetmeden yararlanılmıştır.
D) Betimleme yapılmıştır.
Örneklemeye başvurulmuştur.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıiki
S-
bir
bir
33)
1. Anonim nitelik taşıma
II. Eski zamanlara dayanma
Ill. Dinî unsurlar içerme
IV. Olağanüstülükler barındırma
V. Ölçülü, uyaklı olma
Yukarıdaki özelliklerden hangisi efsane türü ile ilişkilen-
dirilemez?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıolmuş. Yenilgi Iskender'in askerlerinin yakasına yapışınca
Iskender, Hakan Şu ile barışmış.
Divanü Lügati't Türk'ten bir bölümü alınan bu destan
hangi Türk devletine aittir?
A) Göktürkler
B) Kırgızlar
D) Hunlar
C) Sakalar
E) Uygurlar
6)
1. Evrenin oluşmasını, iyiliğin ve kötülüğün kaynaklarını,
evrenin düzenini konu eden en eski Türk destanıdır.
(Yaratılış)
II. Hun hükümdarı Mete Han'ın yiğitliklerini, ülkesini geniş-
letmesini ve oğulları arasında pay etmesini anlatır.
(Oğuz Kağan)
III. Göktürklerin yok edildiği bir saldırıdan sağ kalan çok az
kişinin, dört yanı yalçın dağlarla çevrili bir vadiye sığın-
maları, demir dağı eriterek buradan çıkmaları anlatılır.
(Ergenekon)
V. Saka Türklerinin hükümdarı ile Makedonya Kralı Büyük
Iskender'in yaptığı savaşı anlatır.
(Şu)
Yukarıda numaralı yerlerin hangisinde verilen bilgi, ay-
raç içindeki destana ait değildir?
A) 1.
B) II.
C) III.
D) IV.
III
IV. Düşmanları tarafından kılıçtan geçirilen Türklerden, sa-
dece erkek bir bebeğin kurtulması, bunun dişi bir kurt Yukarıd
tarafından bakılıp büyütülmesi anlatılır.
(Türeyiş)
dakiler
E) V.
Do
✔TO
Aşağı
uygur
A) GI
B) Alp
C) Ug
D) Kö
E) Ma
11)
11.
A) Ram
B) Kale
C) Nibe
D) Mah
E) Gilga
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıBenzetmeye başvu
D) Devrik cümleye yer verilmiştir.
E) Konuşma havası içinde yazılmıştır.
2. Çocuklara doğa sevgisini aşılarken doğayı nasıl koru-
mamız gerektiğini ve korumazsak neler olabileceğini
de anlatmamız gerek. Doğaya atılan kâğıtların yakla-
şık 3 ayda, pet şişelerin 400 yılda, alüminyum ve plas-
tik malzemelerin 100 yılda, cam şişelerin 4000 yılda
çözündüğünü ve sokağa attığımız tek bir çöpün yüz-
yıllarca yaşamaya devam ettiğini anlatın. Ayrıca evini-
ze geri dönüşüm kutusu alabilir ve atıklarınızı ayrıştı-
rabilirsiniz.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
vardır?
A) Tanımlama
B) Benzetme
C) Öyküleme
D) Sayısal verilerden yararlanma
Ikileme
PIVA YAYINLARI
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıCümleler Arası Anlam ilişkileri ve Kavramlar
3. (1) C vitamininin soğuk algınlığına iyi geldiği düşüncesi
nin temelinde iki kez Nobel Ödülü alan bilim insanı Linus
Pauling'in sahte bir doktordan aldığı bir tavsiye yatıyor
(II) Pauling, 1960'lı yılların sonuna doğru Irwin Stone ad
sözde doktordan bir mektup alır. (III) Mektupta Stone, gün.
de 3000 miligram C vitamini aldığı takdirde Pauling'in öm
rünün en az 25 yıl uzayacağına dair bir iddiada bulunur
(IV) O sırada 65 yaşında olan Pauling, yalnızca iki yıl kimya
eğitimi almış olan Stone'un bu iddiasından etkilenmiş ola
cak ki birkaç yıl sonra şunları yazar: "Kendimi daha canl
ve sağlıklı hissediyorum. (V) Yaşamım boyunca her yıl pek
çok defa yakalandığım soğuk algınlıklarına artık yakalanmı
yorum. (VI) Yıllar içinde, aldığım C vitamini miktarını 10 ka
tina, daha sonra 20 katina ve en son 300 katına çıkardım.
Bu parçadaki numaralandırılmış cümleler için aşağıda
kilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümlede saptama yapılmıştır.
B) II. cümlede öznel anlatıma başvurulmuştur.
C) III. cümlede koşul-sonuç ilişkisi vardır.
D) IV. cümlede tahmin anlamı vardır.
E) V ve VI. cümleler arasında amaç-sonuç ilgisi vardır.
KONSEPT BİLGİ
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları26-27. soruları aşağıdaki parçaya göre yanıtlayınız.
Abdülhak Hamit Tarhan Sahra adlı eserini Belde'den
sonra yazdığı hâlde ondan önce yayımlamıştır. Bu eser
yeni Türk edebiyatında pastoral şiirin ilk örneği sayılır.
Divan şiiri anlayışıyla çıplak tabiat güzellikleri bütün
eserin konusunu oluşturmuştur. Abdülhak Hamit Tarhan
tabiatın güzelliklerini ve tablo gibi karşımıza çıkardığı
Sahra adlı eserinde kır hayatını, bu hayatın dinlendirici
güzelliklerini çeşitli manzumeler hâlinde anlatır. Sahra,
şehrin hayatının uğultularından bunalan insan ruhunun
kırlara duyulan özleyişini dile getirir.
26. Bu parçadan Sahra ve Belde şiirleri ile ilgili,
1. Sahra ve Belde şiirlerinde divan şiirinin etkisinin
görüldüğüne
I Belde adlı şiirin de Sahra gibi pastoral özellikler
taşıdığına
III. Sahra'nın Türk edebiyatında bir ilk özelliği taşıdığına
hangisi ya da hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I
D) I ve III
B) I ve II
C) Yalnız II
E) II ve III
27. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir?
A) Düşsel anlatıma başvurulduğu
B) Öznel anlatımın benimsendiği
C) Koşul (şart) cümlelerine yer verildiği
D) Atasözleri ile anlatıma akıcılık kazandırıldığı
E) Öyküleyici anlatımdan yararlanıldığı
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıPARAGRAF (PARAGRAFIN YAPISI).
nok mu
3. Sehrin eski semtlerindeki evlerin küçük ya da büyük
ama mutlaka etrafı yüksek taş duvarlarla çevrili bir bah
bahçelerin duvarları üzerinden portakal, erik, zerdali dal
çesi var. (II) Limon, portakal, turunç ağaçları yetiştirilen
lanı ya da palmiyeler sarkıyor. (III) Bahçeler genellikle çift
kanatlı büyük ahşap kapılarla sokağa açılıyor. (IV) Şehrin
dar sokaklarına daldığınızda öğlen bile olsa güneşı çok
hissetmiyorsunuz. (V) Bahçe kapısından içeri girer gir
mez/aşlık da denen avlu ile karşılaşıyorsunuz. (VI) Taşlı
ğın etrafı meyve ağaçlarının yanı sıra renk renk çiçeklerle
çevrili. (VII) Taşlıklar bu şehirde evlerin vazgeçilmezi.
arşılayan
9 km gü-
(11) Kap-
'den ve
(1) El
unuyor.
metre
alama
lanlar,
derine
rag-
OVI
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dü-
şüncenin akışını bozmaktadır?
A) II
B) III
C) IV
5.
D) V E) VI
4. Robotların insandan daha verimli, daha kaliteli ve daha
ekonomik is vannoi
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları37. Sivri bir damın üzerinde, keskin bir koku dağıtan yaş
tahtalara keseri vuruyor, bir taraftan da batıya doğru
inmeye başlayan güneşi gözlüyordu. Ağustosun sonuna
yaklaştıkları için mal sahibi, çatının çabuk örtülmesini
istemişti. Yağmurlar başlar diye korkuyordu. Bunun için
sekiz kişi iki gündür hep çatıyla uğraşıyordu.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A Duyular arası aktarmadan yararlanılmıştır.
BY Sebep-sonuç ilişkisinden yararlanılmıştır.
C) Çürütülmeye çalışılan bir düşünce vardır.
D) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
E) Hâkim bakış açısı kullanılmıştır.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları6. Yunan ve Latin klasiklerinin yapıtlarında doğa-
nın bir sevgi ve duygu kaynağı olarak ele alın-
dığı görülmez. Fransız klasikleri için de böyle-
dir. Şüphesiz onların zamanında da bugün göz-
lerimiz önünde kaynaşıp duran canlı ve renk-
li doğa vardı. Elbette Yunanlar da Romalılar da
17. yüzyıl insanları da doğadan zevk almışlardır.
Eski bir Fransız eleştirmenin dediği gibi "Boile-
au, iki satır arasındakı boş zamanını Auteuil'deki
bahçesindeki zevk almakla geçirirdi; o da bizim
gibi güneşi, koruları ve yeşillikleri sevmişti. Ama
cümlesiz sevmiştir."
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden ya-
rarlanılmıştır?
A) Tanık gösterme
B) Tanımlama
C) Ornekleme
D) Benzetme
E) Kişileştirme
Cevap Anahtarı: 1.
kesin bir isim
vermemiş o
yüzden tanık
8.
gösterme, değil!
diye dusundum
A
3. D 4. B
B
r
C
[
E