Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

TYT TÜRKÇE TESTİ 5. Dil bilimciler neredeyse yüz yıl boyunca (süresince) I sözcüklerin, seslerin rastlantisal (tesadüfi) olarak bir || araya gelmesiyle oluştuğunu ve bu sesli temsillerin (görsellerin) sözcüğün anlamıyla bir ilişkisi (ilgisi) ||| bulunmadığını düşündü. Ancak son yapılan çalış- IV malar bazı sesleri içgüdüsel olarak belli duyusal al- gılarımızla ilişkilendirdiğimizi açıkladı. Bu da duydu- ğumuz bir sesin bir görüntüyü, tadı ya da bir hare- keti çağrıştırabildiği (anımsatabileceği) anlamına ge- liyor. V Bu cümlede numaralanmış sözlerden hangisi- nin anlamı parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? AI B) II ON XD D) IV E) V 6. Yapıtlarında çağrışımsal bir anlam arayışı içinde olan yazar, tıpkı bir buz dağı gibi olan öykülerinde derin- likli bir biçemi tercih etti. Felsefi arka planı olan, di- lin imkânlarını genişleten öyküler üretti. Kendi deyi- şiyle okurun çok dikkatli olmasını gerektiren yapıt- lara imza attı. Bu parçada altı çizili sözle asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A 8. (1 ni go ba lir. ve Söz mis

21. AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 I. 30 Ağustos 1914'te İstanbul'da doğmuştur. Türk edebiyatında "Destan Şairi" olarak anılır. Cumhuriyet Dönemi'nin en uzun soluklu şairi- dir ve yüzün üzerinde şiir kitabı vardır. İlk şiir kitabi Havaya Çizilen Dünya'dır. (Fazıl Hüsnü Dağlarca) II. 13 Nisan 1914'te Beykoz'da doğmuştur. Top- lum için sanat anlayışıyla hareket etmiştir. Garip akımının kurucularındandır. La Fonta- ine fablları üzerine çalışmaları da vardır. Bir dönem "Mehmet Ali Sel" takma adıyla şiirler yazmıştır. (Melih Cevdet Anday) III. 1932 yılında doğan sanatçı, Amerika'da Was- hington Üniversitesinde tiyatro dersleri almış- tır. Birer perdelik Keziban ve Allah'ın Dediği Olur oyunlarından sonra tiyatroya yönelmiştir. Osmanlı tarihini sahneye taşıyan oyun yazar- larındandır. (Turan Oflazoğlu) IV. Muhafazakâr bir yazar olarak toplumdaki de- ğişmelere Tanzimat'ın ilanından itibaren mu- halif olup bunu sadece romanlarında değil, inceleme eserlerinde de ele almıştır. Aşk Bu İmiş, "Mesihpaşa İmamı" önemli romanların- dandır. (Samiha Ayverdi) V. 1918 yılında Akşehir'de doğan sanatçı edebi- yat dünyasına Oğlumuz adlı hikâyesi ile adım atmıştır. Edebiyatın birçok türünde eser veren sanatçının İbiş'in Rüyası, Firavun İmanı gibi önemli romanları vardır. (Tarık Buğra) Numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi parantez içindeki sanatçıyla uyuşmamak- tadır? LATT B) II C) III D) IV 22. Yusuf Ziya Ortaç'ın "Vezin gitti, kafiye gitti, mana 23. Ede say onu Tür Ankara Yayıncılık ber ola yet ola Ru ar Bu ha O C 24. B S e d re k C r

D Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren romanlar- da sık işlenen konulardan biri de Kurtuluş Savaşı ve Milli Mücadele'dir. eserlerini bu konuda yazılan romanlara örnek gösterebiliriz. Bu açıklamada boş bırakılan yere aşağıda verilen- lerden hangisi getirilemez? A) Yaban C) Ateşten Gömlek B) Türk'ün Ateşle İmtihanı D) Kalpaklılar E) Vurun Kahpeye eis 10 Yayınlanı

19. İsviçreli şehir plancısı, ressam ve heykeltıraş Le Corbusier, "Mekânı tam olarak kavrayabilen iki mimar var dünya- da: Biri Mimar Sinan biri de ben." diyerek Mimar Sinan'a olan hayranlığını dile getirirken 20. yüzyılın en büyük mimarlarından olan Amerikalı Frank Lloyd Wright ise benzer bir şekilde "Yeryüzüne iki mimar gelmiştir: Biri Osmanlı mimarı Sinan, öteki de ben." demişti. Mimar Sinan, yeteneğiyle kendinden sonra gelen dünyaca ünlü mimarların dikkatini çekerken, ince ince dokuyarak inşa ettiği yapılarla yüzyıllar boyu akılları çelen soruların da odağı olmuştur. Mimar Sinan'ın yapılarında uyguladığı incelikler, özellikle Süleymaniye Camii'nde şapka çıkar- tan sırlar olarak kendini göstermektedir. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Alıntıya yer verilmiştir. B) Tanımlama yapılmıştır. C) Karşılaştırma yapılmıştır. D) İkileme kullanılmıştır. E) Tanık göstermeye başvurulmuştur. 6

8 23. Karadeniz, yer üstü güzelliklerinin yanı sıra, yer altı güzellikleriyle de doğaseverleri kendine çekiyor. Tipik Karadeniz bitki örtüsünün yeşiline boğulmuşken yeri göğü kaplayan bitki topluluğunun altında başka güzelliklerin olduğunun farkına varmak pek kolay değil. Ama altta on binlerce yılın sabrıyla oluşan mağaralar var. Çarpıcı güzellikleriyle doğanın insanoğluna bir armağanı aslında onlar. Usta bir ressamın, yaratıcı bir heykeltıraşın elinden çıkmış birer sanat eseri gibi her biri. Deniz seviyesinden 1070 metre yükseklikte inalti Mağarası da bunlardan biri. Şimdilik sadece ilk 400 metresi ziyarete açık olan mağaranın uzunluğu 2200 metreyi buluyor. Bu kadarcık alan bile mağaranın ne kadar güzel olduğunu anlamaya yetiyor. Girişteki ferahlatan genişlik, birkaç yüz metre ilerleyince iyice daralıp bir metrenin altına düşüyor. Tavan yüksekliği değişiklik göstermekle birlikte hiçbir yerde geçişi engelleyecek derecede alçalmıyor. TYT/Türkçe 24 16 Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Benzetme yapılmıştır. B) Öznellik söz konusudur. C) Tartışmacı bir havası vardır. D) Sayısal verilere yer verilmiştir. E) Karşıt anlamlı sözcükler kullanılmıştır.

FSO-900 Ana 5. Evimden çıkınca ortalığın sessizliğini, bu sessizliğe lapa lapa kar yağdığını görmüş, yürümek hevesine kapılmıştım. caddeleri, arkadaş tesadüflerini, malum kalabalık yolları bi- rakmış; karın daha tez ve daha temiz biriktiği, insanların az geçtiği bir semte gitmek üzere tenha tramvaylara atlamıştım. Buraya gelmiştim. Ama ben gelirken yarım saat içinde hava değişmiş, karayel kudurmuş, lapa lapa yağan kar, küçücük küçücük soğuk dari taneleri hâlinde kaynaşmaya başlamıştı. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Eksiltili cümle kullanma B) İzlenimlere yer vermel Düşünceyi Geliştir C) Gözleme başvurma D) Nitelik bildiren sözcüklere yer verme E) Yinelemelere başvurma un resitle

eyi Geliştirme Yöntemleri n temiz dığında makta- iç içe artan k kul- akil- eçen miz dan el- FO- 9- si n Test 3. Her şey aynı bedende nefes alır: hayvanlar, insanlar ağaçlar... Hayvanlar olmazsa insanlar ne yapar? Tum hayvanlar gitse insanların ruhu büyük bir yalnızlıga boğu tur, insanlar yalnızlıktan ölür. (Sanatsal söyleme başvur. Kültür bir toplumun sahip olduğu ayırt edici özelliklerin lardan ayıran yönleri kapsar. Her ulusun kendine has bir bir bütünüdür. Dolayısıyla kültür, bir ulusu diğerler ulus. kültürü vardır. Bu kültür, yüzlerce yıl içinde şekillenmiştir ma) (Tanımlamaya başvurma) III. Serveti hor görenlere sakın inanmayın. Hor görurler çün. kü artık ele geçireceklerini ummazlar. Ele geçirince de böyleleri, zenginlerin en kötüsü olurlar. Meteliği araya- cak kadar cimri olmayın, servetin kanatları vardır, bazen getirir ümidiyle sizin uçmanız gerekir. (Kişisel kanıları öne kendiliğinden uçar gider... Bazen de belki daha fazlasını çıkarma) Felsefe, varlığı anlamanın en işlek yolları arasında bu- lunmaktadır. Felsefe sayesinde varlığın ve evrenin sırlanı hakkında derin bir kavrayış geliştirilir. Felsefeciler, çeşitli konulara dair görüş ileri sürerken kavramsal düşünmeyi ve mantıksal akıl yürütmeyi esas alırlar. Böylece tutarl görüşler ileri sürmeye çalışırlar. (Karşılaştırmaya gitme) W. Arkadaş, beni olduğumdan başka türlü görünmeye zor- lamayan kişidir. Onun yanında yüksek sesle düşünebili- rim. Arkadaş o kadar candan, o kadar samimidir ki onun önünde, öteki insanların sıkı sıkıya bağlandıkları ikiyüz- lülüğü ve itimatsızlığı, kirli birer çamaşır gibi üstümden sıyırıp atabilir ve iki atomun karşılaşmasındaki sadelik ve bütünlüğü onunla gerçekleştirebilirim. (Dolaylı aktarmala- ra yer verme) 01 kar y 5 Evime cadd rak geç D) IV Bur deg KU B Yukarıdaki numaralanmış parçalardan hangisi ayraç içeri- sindeki ifadeyle ilişkilendirilemez? A) I B) II C) III E) V

TESTI a O 3. İnsanlar yeniden bir araya gelip toplu olarak film izleyebile- cekler mi? Geçmişteki tüm krizleri bir biçimde atlatıp normal hayatımıza devam ettik. İnziva (dış dünyadan soyutlanma) 1 rin DENEME-3 PES ve yalıtım (izolasyon) kadar toplumsallaşmak (büyük bir || grup hâline gelebilmek) da hayatî bir ihtiyaç. Fiziki (beden- V M sel) sağlık kadar zihinsel sağlığımız da önemli ve toplum- sallaşmak, diğer insanlarla iletişime geçmek zihin (bilinç) sağlığımız için gerekiyor. Sinemaya gitmek, bunu sağlıyor aslında: Hem oradayız hem de değiliz. Bir ayağımız sine- masal evrendeyken diğer ayağımız hâlâ bu dünyaya bası- yor. B) II Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşmamakta dir? A) I C) III D) IV E) V

Trabzon'un Maçka ilçesinin Altındere köyü sınırları içinde, Altındere Vadisi'ne hâkim Karadağ'ın eteklerinde sarp bir kayalık üzerine kurulmuş olan Sümela Manastırı; halk arasında "Meryem Ana" adı ile anılır. Vadiden yaklaşık 300 metre yükseklikte bulunan yapı; bu konumuyla manastırların şehir dışında, ormanlarda, mağara ve su kenarlarında kurulma geleneğini sürdürmüştür. Meryem Ana adına kurulan manastırın "Sümela" adını "siyah" anlamına gelen "melas" sözcüğünden aldığı söylenmektedir. Bu ismin manastırın kurulduğu koyu renkli Karadağlardan geldiği düşünülmekteyse de Sümela kelimesi buradaki Meryem tasvirinin siyah rengine bağlanabilmektedir. 37. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Açıklama B) Benzetme Çoğullaştırma D) Nesnel ifadeler E) Niteleyici sözcükler & ya

13. Mevsim yazdı. Atölyenin arka penceresinden olanca sıcaklı- ğıyla vuran öğle güneşi, içerden altı tav ocağının kızıllığını alı- yordu. İş Kanunu'na göre saat birden itibaren paydos etmeye 1 mecburdu. Onun için, fabrikanın gürültüsü dışardan işitilir de İş Dairesi'nin kulağına gider diye, ustabaşımın emriyle fabrika bekçileri atölyenin tüm pencerelerini, tavandaki yuvarlak TV deliklere kadar örtünce atölye karardı, tav ocaklarının kızıllığı birdenbire bütün kuvvetiyle meydana çıktı. Çok geçmeden V atölyenin elektrikleri yandı, ocaklar tekrar sönükleşti. Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

ÇE TESTİ A 35. Hayır! Öykü yazmak başka bir şey, öykü okumak, öyküye aşk derecesinde bağlanmak başka. Öyküyü çok severim, çok sayı- da öykü yazarı arkadaşım var ancak ben şiirin sihrine kendimi kaptırmışım bir kere. Öykünün de etkileyici bir tür olduğunun farkındaydım tabii ki onun çekim alanına ben de girmişim ama yazar değil okur olarak. Kısaca, aramızdaki bu ilişkiden şu an ben de öykü de zannedersem memnunuz. Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı olabilir? A) Öykünün herkes tarafından yazılamayacak bir tür olduğunu kabul ediyor musunuz? B) Öykünün edebiyatımızda en çok üretilen tür olduğunu söyleyebilir misiniz? C) Edebiyatla öykü okuyarak tanıştığınızı söylemiştiniz, ileride bir öykü kitabı çıkarmayı düşünür müsünüz? D Yazarlığınızın belli dönemlerinde öyküye ilgi duydunuz mu? Bir şair olarak şiirle öykünün benzer yönlerinin olduğu görüşüne katılıyor musunuz?

a- p 109 6. Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı bir cümle olan ad tamlaması vardır? A) "Ne zaman tatile gideceğiz biz baş başa?" de- miştin bana. B) Anlasan da anlamıyorum diye israr edeceksin, bunu da biliyorsun. C) Acılar insanı olgunlaştırır, gerçekle yüzleştirir her zaman. D) "Seninle bir daha konuşmak istemiyorum!" lafı çok ağrıma gitti. E) Yirmi beş yılı koca bir yalana ortak olarak yaşa- mışım.

2 Onun her yazdığını dikkatle inceliyorum. Bana göre yazdıklarındaki en önemli eksiklik taze bir soluk. Ken- dinden öncekilerin yazdıklarını az buçuk değiştirip tek- rarlamış. Bu da biraz amatörlükle ilgili sanırım. Bu parçada geçen "taze bir soluk" sözüyle anlatıl- mak istenen kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Akıcılık C) Özgünlük B) Doğallık D) İlginçlik

5. S OF THE PREVO S Hafnia alvei türü bakterinin kilo üzerinde etkisi var mıdır? Hafnia alvei adlı bakteri türü, herhangi bir molekül üretebiliyor mu? Hafnia alvei adlı bakterinin insanlar üzerinde ne gibi etkileri olabilir? Hafnia alvei adli bakteri üzerine yapılan çalışma olumlu karşılandı mı? Aşağıdaki araştırma sonuçlarından hangisi bu soru- lardan herhangi biriyle ilişkili değildir? P A Araştırmacılar, vücut kitle endeksine (BMI) göre fazla kilolu olan 212 kişiye üç ay boyunca kalori alımlarını beşte bir oranında azaltarak kilo vermelerini sağla- yan bir diyet uyguladı. Obez farelere ağız yoluyla hafnia alvei türü bakteri- lerden verilmesinin, farelerin kilo vermesine yardım- cı olduğunu ortaya koyan bulgular elde edildi. C) isviçre'deki Cenevre Üniversitesinden Adele Rakoto- nirina, sonuçları ilginç bulduğunu ve bunun obezite tedavisi için oldukça faydalı olabileceğini belirtti. Ancak hafnia alvei adlı bakterinin, insanları genetik yapılarına, bağırsak mikrobiyomlarına ve genel me- tabolizmalarına bağlı olarak farklı şekillerde etkiledi- ğinin de altı çizildi. Bu probiyotik bakteri, iştah azaltıcı bir hormon olan alfaMSH'ye benzer şekilde işlev gösteren ClpB adlı bir molekül üretiyor. 7.

RDIMCI DÜŞÜNCE 3. Yeşil Gece ve Vurun Kahpeye romanlarının ilk özel- liği, bu romanların, öğretmenin en çok ele alındı- ğı romanlar olmasıdır. Anadolu'nun değişik yerle- rinde görev yapan öğretmenlerin, romanlarda, çektiği sıkıtılara temas edilmekte; Yeşil Gece ve Vurun Kahpeye romanları; tarihler, konular ve ver- mek istedikleri mesajlar bakımından birbirine çok benzemektedir. Bu romanları, birtakım inkılâpla- rin yapılmaya başlandığı bir devirde, Cumhuriyet ilkelerini yerleştirmeye çalışan, Cumhuriyet ideo- lojisine sıkı sıkıya bağlı yazarların, yeni rejimi öğ- retmenler aracılığıyla övmek maksadıyla kaleme aldığı romanlar olarak ifade etmek gerekir. Cum- huriyet'in ilanından hemen sonra, sadece birkaç yıl arayla yayımlanmış bu yapıtlar, "Anadolu'da öğretmen" temasını ele almıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada bahsedi- len romanların ortak özelliklerinden biri değil- dir? AYöneticilerin isteği üzerine yazılmış olmaları B) Yakın tarihlerde yayımlanmış olmaları C) Kahramanlarının öğretmen olmaları olmaları D) Belli bir tezi savunuyor E) Yeniliklerin yayılmasını desteklemeleri oğumuz kele.

rim 3 gy X ca ini e e yy. mal olmak 18. Omurga, memelilerin hareketinin anahtarıdır ve memelilerin hareketlerinde dikkate değer bir çeşitliliğe izin verecek her türlü görevi üstlenebilir. Memeliler omurga sayesinde koşabilir. yüzebilir, tırmanabilir ve uçabilir. Tüm bu yeteneklerini de aşağı yukarı 320 milyon yıllık bir süreçte meydana gelen omurgalarının kapsamlı şekilde düzenlenmesine borcludurlar Herhangi bir anatomi kitabını açtığınızda benzersiz şekilde yukarı ve aşağı hareketler yapabilen memeli omurgasının görsellerine rast gelirsiniz. Dahası bu omurganın sürüngenlerinki cibi işlev gören yanal hareketli omurgadan evrimleştiğine dair uzun süredir var olan hipotezi de bulursunuz. 5 Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Örnekleme B) Tarışma D) Açıklama C) Benzetme E)Kişileştirme Diğer sayfaya geçiniz.