Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıA
PRO
YUT
PRO
TYT
7
PRO
PRO
35 ve 36. sorulan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Günümüze kadar bilim insanlarının kafasını en fazla kurcala-
yan konular arasında kaos ve kozmos (cosmos) kavramların-
dan oluşan ikilemi buluyoruz. Başka bir deyişle bilim insanları,
içinde yaşadığımız evrene düzenin mi yoksa düzensizliğin mi
egemen olduğunu araştırmışlardır. Sorunun hem makro hem
de mikro düzeyde ele alındığını gözlüyoruz. Günümüzde
bilimin sağladığı olanaklarla evrenin sınırlarını bilemiyoruz.
Evren sınırsızdır veya sonsuza uzanır diyerek bu belirsizliği
dile getiriyoruz. Buna karşılık Kepler, üzerinde yaşadığımız
Dünya'nın da içinde yer aldığı Güneş ve gezegenlerinin bir
sistem oluşturduğunu saptadı. Artık Güneş ve gezegenlerinin
bir düzen içinde bulunduklarını ve hareket ettiklerini gözlem-
leyebiliyoruz. Sonuç olarak sınırlı da olsa içinde yaşadığımız
makro evrenin kozmos niteliği gösterdiğini söyleyebiliriz.
35. Bu parçada evrenle ilgili olarak asıl anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir?
PRO
W
A) Açıklama
B) Karşılaştırma cümleleri
Tanık gösterme
DÖrnekleme
TÜRKÇE
A) Evrenle ilgili bilinmezlikler, birçok araştırmaya ne-
den olmuş ve bu araştırmalar bilimsel alanda birta-
kım karışıklıkları beraberinde getirmiştir.
B) Kozmos ve kaos ikilemi, bilim insanlarını araştırma
konusunda sürekli etkilemiş ve tetiklemiştir.
C) Güneş sistemi ve gezegenler sonsuz evreni oluştur-
muş olup Kepler, bu savıyla birçok bilinmezliği aydın-
latmıştır.
D) Evrenle ilgili bilinmezlikler insanları araştırmaya sevk
etmiş ve her alanda birçok bilim insanı, bilinmezlikleri
açıklamak için tezler öne sürmüştür.
E) Kozmosu açıklayıp kaosa son veren kişi Kepler'dir.
Terimsel sözcükler
37 ve 38. sorulan
TYT "Deneme 4 Messi"-2302/04
Edebiyat ve toplum
unsurdur. Bir mil
katkısı küçümsen
dünyasını değişt
gelişme ve ilerl
tamları gelişim
olması gerekir.
ne düzeyde dü
söz edilebilir.
Bu yüzden ge
Gelişen toplu
Bu yüzden--
36. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
37. 1.
11.
B
r
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları(D) Tartışma
E) Tanık gösterme
4. Kamuflajı sanata dönüştüren çalışmalarından dolayı
"Görünmez Adam" olarak tanınan başarılı sanatçı Liu
Bolin, Çin'in bitip tükenmek bilmeyen hava kirliliği
sorununu unutulmaz sanatsal bir eyleme dönüştürdü.
Bolin, Pekin'in doğu yakasında, açık bir arazide yedi kişiyi
arka planla aynı desene boyayarak kirli havanın içinde
yok etti. Sanatçı, ilginç projesini anlattığı bir röportajında
"Bu durum karşısındaki tavrımı yansıtmak için insanların
pasif bir şekilde değil bilfiil yok olmalarını tercih ettim."
diyor. Bolin'in eşsiz çalışması, başkentte hava kirliliğinin
kritik seviyeye ulaştığı rapor edildikten birkaç gün sonra
yayımlandı. Çin'de meydana gelen hava kirliliği, küresel
ölçekte mücadele ettiğimiz iklim değişikliğinin
belirtilerinden yalnızca biri.
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisini
söylemek yanlış olur?
A) Açıklama tekniği ağır basmaktadır
B) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
C Tanık göstermeden yararlanılmıştır
D Anlatuma beğeni duygusu katılmıştır.
E) Alıntılamaya yer verilmiştir.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıxi
ge
da
e,
eş
5. Kızıltoprak'taki eski evdeyim. Babaannem yanımda. Çocuğurr
ben çocuk. Ne kadar çok seviyorum bu eski tahta köşkü. Bahçe
kocaman. Dut ağacı, tavuklar, horozlar var. Havuzda balıklar
yüzüyor. Sağ yanda Hacı Arif Bey'in köşkü var. Hacı Arif Bey
bahçeye çok meraklı. Namaz seccadesi kestane ağacınır
gövdesine asılı. Onların arka bahçesindeki ufak kulübede sağır
dilsiz bir kadın oturuyor. Arka bahçeye gidip tele
dayanıyorum; sağır, dilsiz kadın kulübeden çıkıp yanıma
geliyor.
Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Kısa cümleler tercih edilmiştir.
B) Devrik cümle kullanılmıştır.
C) Betimleyici anlatım kullanılmıştır.
D) İzlenimler üçüncü kişi ağzıyla anlatılmıştır..
E) Anlaşılır, sade bir dille yazılmıştır.
Jumak" kelimesi
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları8.
anlar Zengin
2
>>>
Gayr ile her dem nedür seyr-i gülistân etdügün a
Bezm edüb halvet kilub yüz lütf u ihsân etdügün q
Ahd bünyâdın mürüvvetdür mi vîrân etdügün a
Kanı ey zâlim bizümle ahd ü peymân etdügün a
...
Vâde-i vasl ile aldun sabrimuz ârâmimuz
Olmadı bir gün visâlünden müyesser kâmimuz
Geçdi hecr ile Fuzûlî'den beter eyyâmimuz 6
Kanı ey zâlim bizümle ahd ü peymân etdügün
kad.
ti deği yargılarından hangileri söylenebilir?
A) I ve II
B) I ve III
redif
S%20E
halinde
Bu dizelerle ilgili olarak;
Bir murabbanın ilk ve son dörtlüğüdür. aao/bbba
H. Sade dille kaleme alınmıştır.
III. Uyak ve redif kullanılmıştır.
IV. Şiirin makta ve hüsn-i makta dörtlükleridir.
V. Halk edebiyatındaki "mâni"ye benzemektedir.
C) II ve III
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları48. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru eki mi, mi, mu,
mü'nün yazılışı ile ilgili bir yanlış yapılmıştır?
A) Araba gürültüsünden başınız mı şişti?
B) Bu saatte eve gelinmeyeceğini bilmiyor musun?
C) Ben çocukmuyum da bana böyle davranıyorsun?
D) Günde iki litre su içmenin gerekliliğini bilmiyor muydun?
E) Eskiyen pantolonunu terziye verdin miydi?
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları19. Fazıl Şay'la ilgili pek çok gerçek dışı şeyler söylen-
di ve yazıldı. Onun başarı öyküsüyle ilgili tüm ger-
çekleri en iyi şekilde biliyorsam, ancak doğru bilgi-
erle kendimden sonra gelenler için iyi bir örnek ola-
bileceğime inanıyorsam susup oturmam mümkün
değil. Ayrıca ----
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akı-
şına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) yüzlerce anne ve babanın, benim deneyimle-
rimden yararlanacağını düşünüyorum.
BY tüm dünyada böyle virtüözlerin yaşamı merak
ediliyor ve izleniyor.
C) onun hakkında bildiğim her şeyi olduğu gibi an-
lattım.
D) ülkemiz için övünç kaynağı olan yetenekli sa-
natçıların artmasına katkıda bulunabilmektir
amacım.
E) yetenekli çocukların nasıl fark edileceğinin yol-
larını göstermeye çalıştım.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları-
ek
U-
ir
U
L
7
9.
9.-10. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Sorunun kısa olduğuna bakıp da kolay bir soru olabilece-
ğini düşünürseniz yanılırsınız. Kısa sorular anlam derinliği
olan sorulardır. Bu sorularda işin büyük bir kısmı size düşer.
Cümlelerden onlarca anlam çıkarma işi sizdedir. Bir cüm-
leden bir parçaya ulaşmanız gerekebilir. Bu nedenle uzun
parçaların aslında size çok şey aktardığını unutmayın. Bu
sizin işinizi kolaylaştıracaktır.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden han-
gisi yanlıştır?
A) Niteleyici ifadeye yer verilmiştir.
B) Samimi bir üslup kullanılmıştır.
C) Karşılaştırma yapılmıştır.
Olasılık ifade eden bir cümle kullanılmıştır.
E) Nesnel cümleler yoğundur.
ARE
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıMal sahibine göre gördükleri iş, harmandan buğday
demetlerini omuzlayıp omuzlayıp harman makinesine
koşturmaktan ibaretti. Koşturuyor, patozun üzerinde-
ki koltukçulara veriyor, sonra yeni desteler getirmek
ev üzere harmana dönüyorlardı. Koltukçularsa desteci
be denilen bu demet taşıyıcılardan aldıkları desteleri
harman makinesinin ağzından içeriye sokuyor, zırıltı
makinenin doymak bilmeyen karnını doyurmaya ça-
evlışıyorlardı.
-ided ay
9.
eve Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-
nemden hangisi söylenemez?
-lo hid badarlez denalapine
ve A) Kişileştirmeden yararlanılmıştır.
nexli
misgye
PRATİK İSEM
PARAGRAF
B) İkilemeye yer verilmiştir.
eb levavit hisb snupubio/nempl20M
ma C) Olumsuz cümleye yer verilmemiştir.
E) Devrik cümlelere yer verilmemiştir.
um
D) Düşünce yazısından alınmış bir metindir.
namo 21
on
IV
www.isemkitap.com
11.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları1) Aşağıdaki boşlukları uygun kelimelerle doldurunuz. (14p)
Dünya edebiyatında, hikâye türünün ilk örneğini İtalyan yazar .............vermiştir. (4p)
Türk edebiyatında, olay hikayesinin öncüsü ......
durum hikayesinin öncüsü
... 'dır.
.....
onges the
..'tır. Edebiyatımızdaki batılı anlamda ilk hikaye
Edebiyatımızdaki ilk yerli hikaye......
hikaye de denir.
2)Aşağıdaki soruları cevaplayınız. Her biri 6 puandır.
A) "Bu tarz hikâyelere 'modern öykü' de denir. Merak
unsuru, geri plandadır. Yazar bu tarz hikâyelerde
günlük hayattan bir kesit sunar."
Yukarıda sözü edilen tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumsal hikâye
B) Halk hikâyesi
C) Durum hikâyesi
D) Manzum hikâye
E) Olay hikâyesi
B) "Hastayım diye inledi, kendisini yatağa attı. Ateşler
içinde yanıyordu. Yusuf kendinden geçti ve üç gün üç
gece sayıkladı durdu. Hekimler çağırdılar. Hekimler
ona ilaçlar verdiler. Avuçları yumulmuş açılmıyordu.
Üçüncü günün sonunda Yusuf gözlerini açtı, bu arada
elleri de gevşedi, parmakları açıldı."
Ağrı Dağı Efsanesi adlı romandan alınan yukarıdaki
parça hangi bakış açısıyla kaleme alınmıştır?
A) İlahi bakış açısı
B) İlahi-gözlemci bakış açısı
C) Gözlemci bakış açısı
D) Kahraman bakış açısı
E) Kahraman-ilahi bakış açısı
..'dir. Durum hikayesine.
C) Aşağıdakilerden hangisi masalın genel
özelliklerinden biri değildir?
A) İlk bölüm bir tekerlemeyle başlar
B) Olağanüstülükler vardır.
C) Kahramanları cinler, periler, devler olabilir
D) Milli özellikler içerir
E) Dini özellikler içermez.
D) Fabl türü ile ilgili olarak aşağıdakilerin
hangisi söylenemez?
A) Bitki ve hayvanların konuşturulduğu bir türdür.
B) Ders vermek amacıyla kaleme alınır.
C) İşlenen temalar millîdir, fablın yazıldığı topluma
seslenilir.
D) Genelde manzum olarak kaleme alınır ama düzyazı
şeklinde olanları da vardır.
. tarzı
E) Sonunda mutlaka ahlak dersi verilir.
E) Bergsan'a göre sanatçı: "Bir şeye aşkla bakabilen
kimsedir." Sanat eseri bu bakıştan doğar. Bu yüzden
en büyük sanatkârlar, aynı zamanda en büyük
âşıklardır. Aşkın şiddeti ne kadar kuvvetli olursa,
sanat eseri de o kadar büyük olur.
Parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangisine
başvurulmamıştır?
A) Benzetme
B) Karşılaştırma
C) Tanık Gösterme
D) Tanımlama
E) Tartışma
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıYakıcı güneşin altında tarlada çalışan işçilerin umutları da onlar gibi
yanıyordu.
2. Yukarıdaki cümlenin ögelerinin sıralanışı hangisinde doğru verilmiştir?
a) Dolaylı Tümleç - Nesne - Yüklem - Özne
b) Dolaylı Tümleç - Özne - Yüklem - Nesne
c) Özne - Zarf Tümleci-Yüklem
d) Dolaylı Tümleç - Yüklem - Özne
e) Nesne - Yüklem - Özne
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıKalfa Usta Prof
al-
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem yapım hem çe-
kim eki almış birleşik bir sözcük bulunmaktadır?
A) Çekyattaki battaniyeyi üzerine alıp uzandı.
B) Gözlerine bakarak anlayabilirdi ne istediğini.
C) Sonbaharın hafif esintisi üşütmüyordu bizi.
D) Sabahları erken kalkarak bizimle koşuyordu.
E) Fark edilen her gerçek insanı biraz daha yorar.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları13. Bir odadan keman sesi yükseliyor. Birisi Beethoven'in
eserlerini kemanıyla çalıyor. Kemanın tellerine ustaca
dokunan bu adam, birazdan 107 numaralı derslikte
öğrencileriyle buluşacak. Acele etmiyor ve kemanını
çalmaya devam ediyor. Batmak için alçalışa geçen
güneşin ışıkları, odadaki perdelerin aralığından sızıyor.
Adam kemanını bir kenara bırakıyor ve âdeta bir şerit
hâlinde odayı kesen ışık hüzmesini inceliyor. Sonra
düşüncelere dalarak ışığın hiçlikteki hareketi üzerine
kafa yormaya başlıyor. Düşünce silsilelerine halka
üzerine halkalar ekliyor. Adam, az önce keman
çalmaktan aldığı zevkin daha fazlasını bu düşünceler
arasında dolaşırken alıyor.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Betimlemeye yer verilmiştir.
B) Benzetme yapılmıştır.
C) Karşılaştırmaya başvurulmuştur.
D) Öngörüde bulunulmuştur.
E) Mecazlı anlatıma yer verilmiştir.
ESEN YAYINLARI
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları10. Goethe, Eckermann'a "Diyebilirim ki yetmiş beş senede
dört haftalık hakiki huzurum yoktur. Taş, ebedî bir ısrarla
düştü durdu; onu boyuna yeniden kaldırmak icap ediyor-
du." diyor. Düşünüyorum da Necip Fazıl'ın hayatını göz
önüne getirdiğimde bu hayat, bana, Goethe'nin sözlerini
hatırlatıyor. O, ezilenin, hor görülenin, ruhu taciz edilenin, A
inançları yok sayılanların, daha da kötüsü, inançları aşa-
ğılananların yanında oldu. Onların sesi, gölgesi, eli, ayağı
olmak istedi. Ve daima taşı kaldıran adam oldu. İşte ben bu
iki sanatçıyı bu yüzden seviyorum.
S
A
Bu parçanın yazarının Goethe ve Necip Fazıl'ı sevmesi-
nin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Onların dünya görüşüne yakın biri olması
B) Sanatlarında estetik seviyeyi her zaman korumaları
C) Mücadeleci bir kişiliğe sahip olmaları
D) Insanlığın evrensel sorunlarını konu almaları
E) Yaşamlarıyla sanatları arasında tam bir uyum olması
L
G
A
L
12
32
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıANA DÜŞÜNCE
6.
Yaratıcı yazarlık seminerine katılan bir öğrenciden,
kahramanın yaşadığı korkuyu konu alan bir öykü
yazması istenince öğrenci şu cümleleri yazar:
"Ahsen kapıya doğru koşarken ardındaki kişinin onu
Y takip ettiğini işitti. Bütün vücudunu saran bir korkuyla
ürperdi. Kalbi hızla çarparken korkudan bayılacak gibi
oldu."
id Öğrenciye verilen tavsiye: "-____."
oilasiq osmilesys
Semineri veren öykücünün tavsiyesinden sonra öğrenci
aynı cümleleri aşağıdaki gibi değiştirir:
"Ahsen kapıya doğru koşarken ardındaki ayak seslerini
duydu. Bütün gövdesi kontrolünü yitirmiş bir yay gibi
gerildi. Kalbi göğsüne sığmıyor, güçlükle soluk
alabiliyordu." nelidensissa silolijolovi
8 held 36m
Ses Timber
Bu parçadan hareketle öğrenciye verilen tavsiye
aşağıdakilerin hangisi olabilir?
somasminbid neb
A) Mekân tasvirlerini, kahramanın duygularından daha
ön planda tutarsan silik bir kalemden ibaret kalırsın
B) İnsanların duygularına dokunmak istiyorsan
metinlerindeki kahramanların yaşadıkları olaylara
her anıyla tanıklık etmelisin
C) Güçlü bir kalem olmak için ayın parladığını
1 söylemeden, kırık bir cam parçası üzerindeki
novel işıltısını göstermelisin
D) İnsanın ve insanlığın temel duygularına, dürtülerine
odaklanmak seni başarıya götürecek hareket
noktalarından biridir
Kahramanının duygularını zaman ve mekânla
bütünleştirmelisin ki o, gerçek dünyada biris
inden yansımaya dönüşsün'ludnatel ev nensimyy
beau CYM
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları4.
Bilim tarihi, yanlış önermelerin tarihidir. Fakat
düşüncenin gelişimine işaret eden bu önermeler,
dikkate değer bir üretkenliğe sahiptir. Belirli düzeyde
doğruluk payı içeren bu önermeler insan ve doğa
hakkında nesnel olarak geçerli bilgiye ulaşmak için
ortaya konulan rasyonel görüşlerdir. Bunlar gibi, insana
ve topluma dair çok sayıda temel görüş ilk ifadelerini
mitlerde, peri masallarında ve birkaç kuşak sonra doğru
olmadığı kanıtlanan bilimsel varsayımlarda bulmuştur.
Bu parçaya göre "yanlış önermeler"le ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Kişiden kişiye değişkenlik göstermesi
benimsenmesini güçleştirmiştir.
B) ileri sürülen bilgilerin doğruluğunu sınamak için
ortaya çıkmıştır.
saib niventa A
Arg
160 08
Sailidelicelu
olemaso
C) Sözlü kültür ürünlerinin kalıcılığını sağlamada etkili
Julo noben
olmuştur.
rol oynamıştır.
(8
ktan kun
D) Kuşaktan kuşağa aktarılması güvenirliğini ve
doğruluğunu artırmıştır.
eile iste Ennslated
aniba
Fikirlerin olgunlaşıp değer kazanmasında önemli b
idejo ov nomizell
inosyoni smaligney overmal
infy next AYT-2020 ÖSY
Acipio librist pstrise debrizenveo niveni 10
id airaldil
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıParagraf
B₁.
●
Türk siyasi tarihinin en önemli liderlerinden olan,
kendi dönemlerine damga vuran iki değerli şahsiyet
olan Kanuni Sultan Süleyman ve Mustafa Kemal
Atatürk; başında bulundukları devleti sadece siyasi
yönden değil, eğitim alanındaki faaliyetleri ile de
çağının ilerisine taşımayı hedeflemişlerdir.
Toplumların eğitilmesinin önemini erken yaşlarda
kavrayan iki lider de başta bulundukları süre
zarfında eğitim alanında yenilikler yaparak
toplumlarının ufkunu genişletme gayesini
gütmüşlerdir.
●
Türk siyasi tarihine damga vuran, Türk toplumunun
gönlünde önemli yere sahip olan Kanuni Sultan
Süleyman ve Mustafa Kemal Atatürk, devletin
gücünü korumak, çağdaşı olan devletlere ayak
uydurmakla kalmamış ve daha ileri düzeyde gelişimi
sağlamak için önemli eğitim faaliyetlerinde
bulunmuşlardın Attıkları adımlar sayesinde sadece
Türk tarihinde değil, dünya tarihinde adlarından söz
ettiren değerli kişilikler olmuşlardır.
Aşağıdakilerden hangisi, bu parçaların ortak özelliği
olarak gösterilemez?
A) Karşılaştırmadan yararlanma
B)
Farklı yapıda cümlelere yer verme
Açıklamaya başvurma
B Nitelik bildiren sözcüklere yer verme
E) Kalıplaşmış söz kullanma
12.