Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıW
(1) Tarihin ilk dönemlerinde "Lefkofris" adıyla anılan, Lo-
zan Antlaşması'yla önce "Bozada" sonra da şimdiki adı-
ni alan Bozcaada, tarihin yorgunluğuna ev sahipliği ya-
piyor. (II) Ada'nın Rum-Türk sentezinin arasında asılı kal-
mış mekânlarında geçmişin öz kokularını buram buram
duyabiliyorsunuz. (III) Bozcada, bahçeli küçücük şirin mi
şirin evleriyle ve daracık fakat huzuru bol sokaklarıyla bin-
lerce turiste kucak açıyor. (IV) Ada'da plastik poşet kul-
lanımı yasak; bu, Bozcaada için gerçekten büyük bir iyi-
lik. (V) Alışverişlerde kese kağıdı kullanımı zorunlu tutu-
luyor. (VI) Satıcılarla uzun uzadiya sohbetlere dalarken
takılar, magnetler, değişik reçeller ve derken elleriniz kol-
larınız kese kâğıtlarıyla doluveriyor.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Gözlemlere yer verilmiştir.
B) Kimi sözcükler mecaz anlamda kullanımıştır.
and
C) Örneklendirmeden yararlanılmıştır.
DY Anlatıma duygular katılmıştır.
E
kilemelere yer verilmiştir
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları13. Facebook'un yapay zekâ ile başı dertte. Sosyal medya
platformu, bir süredir ırkçı önerilerde bulunan algoritmaları
yüzünden kullanıcılarından tepki alıyor. Son olarak siyahi
bir adamın videosunu izleyen kullanıcılara primatlar
hakkında daha fazla içerik önerince platform, eleştiri
oklarının hedefi oldu. Bu, öncekilerden daha müthiş bir
çam devirmeydi. Şirket özür dileyerek şunları söyledi:
Yapay zekâmızda iyileştirmeler yapmış olsak da yapacak
daha çok şey var. Bu rahatsız edici önerileri görmüş olan
herkesten özür dileriz."
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine
yer verilmemiştir?
A) Karşılaştırmaya
C) Terimlere
E) Tanımlamaya
holarnyeya
B) Deyimlere
eyimlere
D) Benzetmeye
15. Cen
bir
OZ
be
165
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıin
ile
1
7:49
I
Deneme I
zlerimiz (II) Belki
dan
llonisi ve haritasının dışında,
D) IV ve V
4.5G
Vo
LTE JP
PARAGRAF
7. (1) 1990'ların sonunda Türkiye Yayıncılar Birliği olarak
Uluslararası Yayıncılar Birliği'ne (IPA) üye olmak için
görüşmelere başlayınca Dünya Kitap Günü'nden haberimiz
olmuştu. (II) Sürekli kitap okuma oranlarının düşüklüğünden
yakınılan ülkemizde başta yayıncılar olmak üzere,
kitapçıların, kütüphanecilerin, okulların bu günü hemen
benimseyeceğini ve çeşitli etkinliklerle kutlayacağını
düşünmüştük ve heyecanlıydık. (III) Konuyu kime açsak önce
"Aaa, çok iyi olur!" diyor sonra "ama"ları sıralamaya
başlayarak neden olmayacağını anlatıyordu. (IV) Eğitimcilere
söyledik, onlar da bize böyle bir günü kutlamak için Millî
Eğitim Bakanlığının "Belirli Günler ve Haftalar" listesine
girmesi gerektiğini söylediler. (V) Biz de MEB nezdinde
girişimlere başladık ama sonuç alamadık, önce olacak
gibiydi, ayrıntılara girince sorunlar çıkıyordu. (VI) 23 Nisan'ın
Çocuk Bayramı olduğunu, kitap gününü kutlamanın bayramı
gölgeleyeceğini bile duyduk yetkililerin ağzından.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangileri
kendinden önceki yargıya ilişkin örnek niteliğindedir?
A) Il ve III
BLI ve TV
C) HH ve V
E) IV ve VI
8. Japon anlatı geleneğini çok severim. İçinde bilgelik vardır
ama gözümüze sokulan bir bilgelik değil, âdeta tesadüfen
söylenmiş sözlerin derinliğinden gelen bir bilgelik. Ve tabii
azaltarak çoğaltmak diyebileceğim bir tutum; sadelik, kelime
13
le
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları2. Kitap okuyan insan günbegün (her geçen gün, aşama
aşama) geliştiğini görecektir. Okumanın insanın
perspektifini (yargılarını, fikirlerini) hızlı bir biçimde
||
genişlettiğine çokça şahit olmuşumdur. Okumak için
zaman bulamamaktan dem vurmak (söz etmek,
|||
bahsetmek) sadece mazeret üretmek (bahane bulmak)
IV
anlamına gelir. O insanlara hayatlarını, günlük programlarını
bir daha gözden geçirmelerini salık vermek (önermek,
V
tavsiye etmek) çoğu zaman pek işe yaramaz.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı,
ayraç içinde verilenle uyuşmamaktadır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıdenetiminden
Aklın; geleneklerin, alışkanlıkların
uzak, bilinçaltı gerçeklerini yansıtması yani bilinen
gerçekle bağını kesip kendince bir gerçek yarat-
ması amacını güden edebiyat akımı aşağıdakilerin
VSA
hangisidir?
(A) Sürrealizm
C) Empresyonizm
E) Sembolizm
B) Natüralizm
Dy Parnasizm
4.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları6.
Günümüzde çocuklar giderek daha fazla teknoloji bombardı-
manıyla karşı karşıya kalıyorlar. Bu da onların ev içinde zaman
geçirmelerine ve eğlenmelerine yol açıyor. Böyle çocuklar, ar-
kadaşlarıyla buluşup oyunlar oynamak yerine onlarla sanal or-
tamlarda iletişim kuruyorlar ve fiziksel etkinlikten uzak kalıyorlar.
Bu da obeziteye neden oluyor. Genellikle bir şeyler atıştırdıktan
sonra televizyon veya bilgisayar karşısına oturuyorlar. Oysa açık
havada bol oksijen almaları, güneş ışınlarından yararlanmaları
gerekiyor.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvu-
rulmuştur?
Betimlemeye B Tartışmaya
D) Açıklamaya
C) Öykülemeye
E) Karşılaştırmaya
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları33. Gazeteci:
(1)-
Uzman:
-Bilinirlik de bizim çekim noktası olmamızı sağlayacaktır.
Ancak buradaki en önemli nokta, ilişkileri verimli ve doğru
yönetebilmek "iyi insan" olabilmekten geçer. Günümüzde
sadece insanlar değil, şirketler bile "iyi şirket" olmak için
birtakım çalışmalar yapmaktadır. İyilik kavramı önce biz-
lerden başlamalıdır. Kendimizi sevmeliyiz, olumlu özellik-
lerimizi daha çok ortaya çıkarmalıyız, gülümsemeliyiz ve de
en önemlisi insanların elini sıkmalıyız. Dokunmak, gülüm-
semek, samimi bir ses tonu; karşımızdakinin bizlere güven
duymasını sağlar ki bu da ilişkilerimizin ve iletişimimizin
verimini artırır. Bu da bize başarıyı getirecektir.
Gazeteci:
(11)-
Uzman:
- Yaşamımızın her anında çok çalışmalıyız. Göreceksiniz,
başarı arkasından gelecek, hayallerinize daha çabuk ula-
şacaksınız. Sürdürülebilir başarı için disiplin de gereklidir.
Başarılı insanların disiplinli olduklarını ve bu disiplini de
sürekli kıldıklarını görürsünüz. Sürekli hareket, iş yapmak
bizleri güçlendirir ve direncimizi artırır.
----
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han-
gisi sırasıyla getirilmelidir?
(1) İyi bir yönetim, şirketlerin gelişim göstermesinde nasıl
bir etki yaratır?
(II) Sürdürülebilir başarı için hangi adımların atılması
öncelikli olmalıdır?
B) (1) Çalışmak, başarı için tek başına yeterli midir yoksa
başka etkenler de var mıdır?
(II) Sizce başarıya ulaşmak için ne gibi özelliklere sahip
olmak gerekir?
C) (1) Şirketler, başarılı olmak için hangi prensipleri ilke
edinmelidir?
(II) Çalışma hayatında sağlıklı iletişimin etkisi nedir?
D) (1) Şirketlerin gelişim göstermesi gereken en önemli
alanlar nelerdir?
(II) Başarılı bir performans göstermekle iletişim arasında
nasıl bir ilişki vardır?
E) (1) İlişkilerin etkili yönetilmesi, iş yaşamında verimi nasıl
etkiler?
(1) Disiplinli olmak iş yaşamında başarının sürdürülme-
sinde etkili midir?
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıFının 2 ve 3.
fının 1 ve 4.
finin 3 ve 4.
17 "Bir bozuk saattir yüreğim, hep sende du-
rur."
Bu dizede aşağıdakilerden hangisinin
örneği yoktur?
A) Örneklendirme
C) Karşılaştırma
BAbartma
D) Benzetme
A) Eğitimin
B) Bilgi, ak
şiye ait c
C) Eğitimin
hedefe g
D) Eğitim k
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıOVADI:
randa
disine
ben-
çocu-
çocuk
ar da
zaktan
göre
sane-
ür ve
tiğini
ancin
baş-
liğini
şük
ndir.
Lol-
minin
B
19. ****, Diğer bir deyişle belirli bir problemi veya konuyu ele ala-
rak farklı konu alanlarının bir araya getirilmesiyle anlamlı bir
bütünlük oluşturulması sürecidir. Bu yaklaşım, yalnızca karma-
şık sistem durumlarında kullanılır. Farklı bilim dallarının sahip
olduğu farklı ufuk çizgilerinin birbirleriyle kesişmesine imkân
sağlamak, farklı bakış açılarıyla bir soruna çözüm üretme
imkânı sunmaktadır. Disiplinlerarası kavramı, çoklu zeka an-
layışını temsil etmekte ve bireylerin bilişsel, soyut düşünme,
yaratıcılık ve problem çözme becerilerinin gelişmesine imkân
sağlamaktadır.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakiler-
den hangisi getirilmelidir?
A) Disiplinlerarası öğretim, disiplinlerin gerçek bir sentezini
kullanarak farklı disiplinlerden bilgi ve yöntemleri bütünleş
tirmektir
B) Eğitimde hedeflenen; öğrencilerin problem çözme, dene-
me, gözden geçirme, ürünü geliştirme ve iyileştirme bece
rilerini geliştirmektir
C) Bireylerin ortaya çıkardığı her ürün, disiplinlerin kavramla-
rını ve yöntemlerini bir araya getirerek yeni bir çözüm üret-
meyi sağlar
D) Disiplinlerarası yaklaşım, son yıllarda özellikle lisans prog-
ramlarında kullanılarak bireylerin yaratıcılığını artırır
E) Derin bir anlayışı beraberinde getiren disiplinlerarası öğre-
tim, disiplinleri belli bir sınır içinde yansıtmayı sunar
PRAK
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıeleş
edebiyattan
Bu paragraftan yola çık
sine ulaşılamaz?
onzetme yapılmıştır.
8) Öznellik söz konusudur.
Açıklama yapılmıştır.
D) Karşılaştırma yapılmıştır.
Saptama yapılmıştır.
hangi
8. Bir toplumun dili o toplumun geçmişinin, geçmişteki sos-
yal ve ekonomik yaşamının müzesi gibidir. Sözcükle-
rinde, deyimlerinde, atasözlerinde eski dönemlerin iz-
lerini sergiler. Ayrıca, yaşanmış olayların öykülerini de
yansıtır. Bugün biz bir ulusun söz varlığını inceleyerek
önceki dönemlerde kullanılan pek çok özelliği, dildeki
kalıntılardan çıkarabiliriz. O halde yapmamız gereken
yegâne şey bu söz varlığımıza gözümüz gibi bakmak-
tır. Çünkü bu sözler kaybettiğimiz ve asla geri getireme-
yeceğimiz atalarımızdır.
AKalıplaşmış ifadelere yer verilmiştir.
By Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Y
B) K
Benzetmeye başvurulmuştur.
Tartışmadan yararlanılmıştır.
E) Nesnelere, insanlara özgü nitelik yüklenmiştir.
C)
D)
EX
2.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıSre
kelerin-
işık ge-
ambalar
por. Gaz
ara iç
milyon-
yolu
Yok-
lan-
ağı
lan
lik
+
10
33. Aslan çadırıma o kadar yakın ki kanvas duvarın bir
davul gibi titrediğini görebiliyorum. Açık savanada dal
galanan atletik omuzlarıyla çalım atan çıtaları, nehir
kenarındaki akasya ağaçlarının arasındaysa pusuda
bekleyen kuvvetli leoparları izledim. Fakat haşmetli le-
Kenya sınırları içinde bulunan Masai Mara'ya kadar
uzanan büyük Serengeti ekosistemi dünyanın en ka-
opar bile Mara aslanlarından korkuyor. Tanzanya'dan
sahipliği yapmanın
labalık aslan popülasyonuna ev
gururunu yaşıyor. 3 bin 500 büyük kedi bu düzlüklere
hükmediyor, onlar için bolluk zamanı Büyük Göç'ün
sürü alanlarından geçtiği dönem.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A Gözlemlere yer verilmiştir.
B) Benzetme yapılmıştır.
C) Olasılık dile getirilmiştir.
Anlatıcının duygusal etkilenmesi yansıtılmıştır.
E) Kişileştirmeye başvurulmuştur.
34. 350 tona yaklaşan ve çamur gibi hiçbir bağlayıcı kul-
lanılmadan
35
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıstü güç-
nir. Halk
ledilir.
kilerden
Cefsane
e
11. Aşağıdakilerden hangisi efsaneleri oluşturan ko
nulardan biri olamaz?
the A) Tarihî konular
Kahramanlık
B) Doğal olaylar
Ulusal kültür
Ulusa
E Dinî konular
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıma"
43
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ne...ne" sözcükleri
bağlaç olarak kullanılmıştır?
A) Ne soğuk, ne sıkıcı bir hava bu böyle!
B) Bizi ne arayan vardı ne de soran.
C) Onunla ne huzurlu, ne mutlu günlerimiz oldu!
D) Ne konuşup duruyor, ne diye üzüyor seni?
E) Ne gün arar, ne gün gelir, bilemem.
Test 22
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıUzmanlar, Dukan diyetinin kısırlıktan yüksek tansiyo
na, karaciğer ve kalp problemlerine yol açtığını, veri-
len kilolanın da bir süre sonra yeniden alındığını söy-
lediler. Jennifer Lopez, Gisele Bündchen, son olarak
da evlilik öncesi Cambridge düşesi Kate Middleton'ın
da uyguladığı Fransız beslenme uzmanı Dr. Pierre
Dukan'a ait diyet, birçok uzman tarafından eleştiriliyor.
Fransız uzmanlar, yağ açısından fakir bu diyetin eski
kilolan yeniden aldırttığını ve önemli sağlık sorunlanna
yol açtığını belirtiyorlar. Üç aşamada birkaç ay içinde
15 kilo verdirdiği söylenen diyeti uygulayan 5 bin kişi
üzerinde yapılan araştırmalarda, bu kişilerin yüzde
80'inin 3 yıl içinde tekrar eski kilolarını geri aldıkları
ortaya çıktı. Le Parisien Gazetesi ise bazı Fransız dok-
torların diyetin kısırlığa, uyku apnesine, yüksek tansi-
yona, 2. tip diyabete yol açtığını, karaciğer ve kalpte
problemler oluşturduğunu belirttiğini manşetlere taşı-
di.
Bu parçadan Dukan diyetbile ilgili olarak,
Uzmanlar tarafından sağlıklı bulunmamaktadır.
II. Birçok ünlü tarafından uygulanmış bir diyettir.
II/Yalnızca Fransızların uyguladığı bir diyettir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
DI ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıSIKLET
11/ Orta yapıda bir adamdı. Yüzü, daha yaşlanma-
dan yaşlı bir görünüş almıştı. Ağırbaşlı, samimi bir
dostluğu vardı. Yükseklerden uçan canlı zekâsıyla
bir yerlere varmaya çabalarken hayran kalırdı ona
insan. Bir şey anlatmak istediği zaman öyle kolay
öyle çabuk dile getirirdi ki kendini, belleği de öyle
güçlü öyle işlekti ki kocaman bereketli bir bilgi am-
barının sahibi olarak görünür, doğanın bir ebesi
gibi, önce onun civcivlerini çıkarttırır, sonra da on-
ları yepyeni bir biçimde donanırdı. Son derece hızlı
bir zekâsı vardı... Kısacası, kusurları onu daha da
ileri götürerek parıltısına gölge düşürmeseydi, yük-
selen bir ülkeyi süslemek, güzelleştirmek için eşsiz
bir değerli taştı o.
Bu metinle ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangi-
si yapılamaz?
A) Sözü edilen kişinin hem fiziksek hem de karak-
ter özeliğinden bahsedilmiştir.
B) Benzetme sanatı yapılarak anlatıma çekicilik
kazandırılmıştır.
Anlatımı güçlendirmek için tanımlamalara baş-
vurulmuştur.
D) Bahsi geçen kişinin karakter özellikleri arasında
içtenlik vardır.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları44.
1. Metin
Bir gün Erlik Tanrı'nın yanına konmuş idi
Tann'nın karşısında, çöküp oturmuş idi
Birçok gürültü geldi, Tanrı'nın sarayından
Bu ne diyerek Erlik, ölmüştü merakından
Bunu duyunca Erlik, hemen sordu Tanriya:
"Nedir bu gürültüler, geliyor dışarıya?"
Tanrı dedi: "Ne olsun, sen de Hansın, ben de Han
Onlar benim ulusum, benim emrime bakan.
Şeytan bunu duyunca birdenbire sevindi:
Bu ulusu bana ver, ne olur, Tanrıl dedi
Şeytanın bu sözünden, Tanni sezmişti işi
Hayır veremem sana, deyip bitirdi işi
II. Metin
(...)
TÜRK MİTOLOJİSİ
Sevdasını Çukurova'da duymayan kalmamıştı. Şimdi, bunca
yıldan sonra, yüz bulamamış bir insan olarak kimsenin yüzüne
bakamayacaktı. Babasının, anasının, akrabalarının yüzüne
nasıl bakacak, onlara ne söyleyecekti? Üstelik de yüz verme-
yen bir Yörük kızıydı. Işin en kötüsü kendisini yenemeyecek,
yine gerisin geri dönecek, bu obanın ardında sürünecekti.
Insanlığını, onurunu, her şeyini ayaklar altına alarak. Herkes,
obanın çocukları bile ona acıyarak bakıyorlardı. Ceren yüzüne
bile bakmıyordu. Kaç yıl oldu, bunca yıl gözlerini kaldırıp bir
kere bile bakmamıştı. Belki Ceren ömründe bir kere olsun onu
görmemişti. Kıza da, kendine de kötülük etmişti. Salt kendisi
yüzünden, oturacakları toprak yüzünden bütün oba Ceren'e
düşman olmuştu.
Altının başını çevirdi, hizla geriye sürdü, obadan çok uzaklaş-
mişti, az bir sürede obaya erişti. Ceren göçün en arkasında,
küçük erkek kardeşini elinden tutmuş, başı önünde sallanarak
yürüyordu. Uykuda gibi, Oktay onun yüzünü görünce soluğu
tutuldu, gözleri karardı. Neredeyse atın üstünden düşecekti.
Eğerin kaşına iki eliyle yapıştı. Yüreği bütün bedenini, altındaki
ali sarsacak kadar küt küt atıyordu. Bir süre Ceren'le yan
yana gitti. Ceren ne onun ne dünyanın hiçbir şeyin farkındal
değilcesine yürüyordu. (...)
YAŞAR KEMAL
II. metnin yapı özellikleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi
çıkarılamaz?
A) Olay örgüsü "karşılıksız sevgi" üzerine kurulmuştur.
B) Olayın mekanı Çukurova'nın kırsalında bir yerdir.
c) Kahramanları Ceren ve Oktay adinda gençlerdir.
D) Olay, sonbahar veya kış mevsiminde yaşanmıştır.
E) Olay, "ilahi bakış açısı" ile anlatılmıştır.