Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

34. "Büyük Nutuk" ve "Söylev" adlarıyla da anılan Nutuk, Mus salonunda düzenlenen, CHP'nin ikinci büyük kurultayın- tafa Kemal Paşa tarafından 15 Ekim'de, TBMM'nin büyük da bizzat kendisi tarafından dört günde okunmuştur. Atatürk'ün önemli eseri Nutuk hangi tarihler arasın- daki olayları konu almıştır? A) 1920-1923 C1919-1922 & -B 1923 - 1930 D) 1920 - 1925 E1919-1927

A 31. Yüce Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün, Türk dilini ne kadar önemsediği tartışılmaz ve de tüm yurttaşlar tarafından bilinir. (II) Atatürk'ün Türk dili- ne duyduğu sevgiyi ve verdiği önemi anlayabilmek için sarf ettiği şu sözlere bakabiliriz: "Türk milletinin dili Türkçedir. (III) Türk Dili dünyada en güzel, en zengin ve kolay olabilecek bir dildir. (IV) Türk dili, Türk milleti için kutsal bir hazinedir. (V) Çünkü Türk milleti geçirdiği sonsuz felaketler içinde ahlakını, göreneklerini, anılarını, çıkarlarını kısacası; bugün kendisini millet yapan her niteliğinin, dili sayesinde korunduğunu görüyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede deyim kullanılmıştır. B) II. cümlede amaç belirtilmiştir. 1 Ill.cümlede karşılaştırma yapılmıştır. DIV. cümlede benzetme yapılmıştır. E) V. cümlede mecazlı bir anlatım vardır. TASARI EĞITIM YAYINE 21

10.Sinit/Turk Dill ve 3. Babası oğlancığını gördü Allah'a şükürler eyledi. Oğlu ile, gelini ile Kanglı Koca Oğuz'a girdi. Yeşil, alaca, güzel çimene çadır dikti. Attan aygır, deveden erkek deve, koyundan koç kestirdi. Düğün etti. Kudretli Oğuz beylerini ağırladı. Dedem Korkut gelip neşeli havalar çaldı, destan söyledi, deyiş dedi, gazi erenle- rin başına ne geldiğini söyledi. Şimdi hani dediğim bey erenler Dünya benim diyenler Ecel aldı yer gizledi Fani dünya kime kaldı Gelimli gidimli dünya Son ucu ölümlü dünya Ecel geldiğinde on imandan ayırmasın. Kadir seni namerde muhtaç etmesin. Allah'ın verdiği ümi- din kesilmesin. Ak alnında beş kelime dua kıldık, kabul olsun. Amin diyenler Tanrı'nın yüzünü görsün. Derlesin toplasın günahınızı adı güzel Muhammed Mustafa'ya bağışlasın hanım hey!... Kanglı Koca Oğlu Kan Turalı Destanın'dan alınan bu metinden de hareketle Dede Korkut Hikâyeleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Nazım nesir karışık olarak oluşturulu B) Hikâye kahramanlarından biri olan Dede Korkut aynı zamanda hikâyelerin yazarıdır. C) Türklerin eski yaşam tarzları ile ilgili ayrıntılar yanında İslam dini ile ilgili özellikler de vard D) Hikâyelerde Oğuzlar'ın çevredeki boylar ile ara- larındaki savaşlar ve kendi iç mücadeleleri yer alır. 8 | E) Hikâyelerin konuları; aşk, yiğitlik gösterisi, kahra- S manlık, boylar arasındaki savaştır.

31. Şiirlerinde halk şiirine yaklaşan bir söyleyiş yöntemine ulaştı. Yalın üslubu, hoşgörülü konu seçimleri ve ince alaylı yaklaşımıyla kendine özgü bir yer edindi. Asıl ünü- nü 1990'larda peş peşe yayınlanan denemelerle kazandı. Günlük konuşma dilinde pek az bilinen sözcük ve de- yimlerden başka, kendi yarattığı ilginç deyişleri de sıkça kullandığı ve anlatımına egemen kıldığı alaycı tavrıyla bu denemelerde özgün bir üslup yarattı. Bu parçada bahsedilen sanatçıyla ilgili aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? Özgün bir üslubu olan sanatçı, asıl ününü 20.yy.in sonlarında arka arkaya yazdığı bir edebî türle sağla- mıştır. B) Şiirlerinde oluşturduğu farklı deyişler ve deyimlerle kendine özgü bir anlatıma ulaşmıştır. C) Şiirlerinde günlük konuşmada pek fazla kullanılma- yan kelime ve deyimlere yer vermiştir. Şiirlerinde söz sanatına, süse ve abartıya yer ver- memiş, ironiden yararlanmıştır. Şiir türündeki eserlerinde halk şiirini andıran bir üs- luba yönelmiştir. Diğer sayfaya geçiniz.

2."...Sabaha karşı bir kumsalda uyandım. Omuzlarım ağrıyordu, bacaklarım uyuşmuştu. Güçlükle ayağa kalktım, rüzgâr çıkmıştı gene. Denize bakındım: Görünürlerde yoktu teknem. Elimi kolumu oynatıp kendime gelmeye çalıştım. İlerilere bakındım sonra. Alabildiğine uzanıyordu kumsal. Yürümeye çalışayım, bir eve varırım belki, dedim. Yürüyemedim. Ayağımdan yakalamış bırakmıyordu beni. Bir adım olsun attırmıyordu artık. O, leş sandığım o. Tüm gücüyle çekiyordu beni kendine." Metinde hangi anlatım tekniği kullanılmıştır? kondisinden önce yazılan metinlerden faydalanmasına verilen bir C |||

ge- 17. Herkesin anlayabileceği sade bir dille hem içerideki hem de dışarıdaki durum ve olaylar hakkında bilgi ver- me, Tanzimat -ve kısmen sonraki dönem- aydınlarının ortaya koyduğu eserlerin de bir anlamda temel man- talitesini verir. Ahmet Mithat Efendi'nin eserlerinin rek iktisadi gerek sosyolojik gerekse teknolojik bilgi- lerle dolu olduğunu; Namık Kemal'in "hürriyet”in ni- metlerini ve tarihsel kişiliklerin üstün vasıflarını farklı türdeki edebî eserler vasıtasıyla halka yeniden hatır- latmaya çalıştığını; Sami Paşazâde Sezai'nin kölelik kurumunun zararlarını halkın dikkatine bir roman for- matında sunduğunu bu bağlamda hatırlayabiliriz. Bu parçada aşağıdaki eserlerden hangisine gön- derme yapılmamıştır? A) Hürriyet Kasidesi C) İntibah B) Sergüzeşt D) Cezmi E) Felâtun Bey ile Râkım Efendi Diğer sayfaya geçiniz.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözün yanlış yerde kullanımından kaynaklanan anlatım bozuklu- ğu vardır? A) Tek tek kitaplar ele alınıp incelenecek öğretim yılı başlamadan. B) Kitap yazma konusundaki önerinizi, öyle sanıyorum ki kesinlikle kabul etmez. Bizim başlattığımız çalışmalar, çevreye yararı ve za- rarı olmayan çalışmalardı. D) Öğrencilerimin ne kadar çalışkan biri olduğunu hepi- miz biliyorduk. E) Birbiri ardınca oluşan olumsuz gelişmeler, halkın huzurunu bozmaya yetti.

VIP Yayınları 8. (I) İnsanlar diğer birçok canlı gibi bir arada, toplum hâlinde yaşar ve her bireyin birbirinden etkileneceği bir yaşam modeli oluşturur. (II) Toplumsal yaşam dediğimiz bu olguda ortaya çıkan gereksinimler, ani değişikliklere ve bu gereksinimlerin karşılanması da birtakım sorunlara neden olmaktadır. (III) Eğitimde değişimin getirdiği sorunlar; öğrenme, uyum, yeniliklere ayak uyduramama gibi başlıklarda toplanabilir. (IV) Gelişen teknolojiyi eğitime entegre etme, eğitimin en büyük dinamiği olan öğretmenleri yenilikçi olarak yetiştirme, ders araç ve gereçlerinin çağın şartlarına göre donanımlı hâle getirilmesiyle eğitimdeki değişikliklerin sorun olmasının önüne geçilebilir. (V) Toplumun sürekliliğini sağlayan en önemli faktör eğitim olduğu için eğitimdeki değişiklikler, bireysel ve toplumsal değişimde kendini kısa sürede gösterebilir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Toplumun en büyük dinamiği olan eğitim, bütün kurumlarıyla bu sorunları yaşamaktadır." cümlesi getirilmelidir? J A) I (B) II D) IV E) V

22. Aşağıdaki dizelerin/cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) Ben bazen buna inanmakta güçlük çekiyorum. B) Düşlerinden, coşkusundan vazgeçmek istemiyordu. C) Bir Mecnun geçti o çöllerden, bir de ben. D) Bütün iyi niyetli sözcüklerin arasında dolaşıyor. E) Benim yaşımdaki insanlar orta yaşlı sayılıyorlar.

aşağıdaki 7777 Eminönü Meydanı'nın hemen yanı başında bulunan Misir Çarşısı, renkli baharat tezgahlarıyla kaplı ve hem yerli hem de yabancı turistlerin oldukça ilgi gösterdikleri bir baharat pazarı. Aynı zamanda Kapalıçarşı ile birlikte dünyanın en popüler kapalı pazarlarından birisi konumunda. Her çeşit baharat ve şifalı bitkilerin satıldığı Mısır Çarşısı İstanbul'un popüler yerlerinden ve çarşılarından birisi. Özellikle İstan- bul'a turistik amaçlı ziyaret gerçekleştiren herkes, dönüş yolu öncesi Mısır Çarşısı'na uğruyor ve binlerce çeşit ba- harat ve şifalı bitkilerle birlikte sevdiklerine lokum, şekerle- me, kahve vb. hediyelik ürünlerden alıyorlar. Aynı zamanda Yeni Camii Külliyesi'nin önemli bir yapısı olan Mısır Çarşısı 1660 yılında inşa edilmiş ve adını döneminde Hindistan vo Uzak Doğu'dan ticaret için gelen malların ve özellikle ba- haratların Osmanlılar Dönemi'nde Mısır Karavanı ile Mısır üzerinden buraya gelmesinden almış. 12. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (A) Açıklayıcı anlatım biçiminden yararlanılmıştır. B) Nesnel ifadeler kullanılmıştır. C) Betimleyici anlatım ağırlıkta kullanılmıştır. D) Niteleyici ifadelerden yararlanılmıştır. Karşılaştırmaya yer verilmiştir. Of

nan inin nlar ma- , ko- ul'da z. O, rum- kadar i gö- eriyle derin ya da Özü ve özel- n göz- klerinin müş bir büyük at geçi- sinin de kıyıda ılılaşma vi çökü- 625 35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. "Yol boyu, Paris'ten Frankfurt'a, kapalı bir kış günü, tren penceresinden dışarısını izledim. Kuzeye geçerken 16.30 dolaylarında karardı hava, yanıma aldığım oku- ma parçalarına döndüm. Sayfalar da öyle bakınca bi- rer pencere. Bir yerden sonra, sınırı geçtiğimizi sezdim nedense yanılmamışım. Ardından, vagonda dil değişti, insan sesleri de." Haşim'in İtalya yolculuğunda yazdığı nefis denemede, tanımadığımız bir dilin ortasında ka- lakalışımıza ilişkin saptamaları nasıl da doğrudur. Bizim edebiyatımızda -ben dâhil- ülke sınırlarının dışına yol- cu çıkan hiç kimsede rastlamadığım, benzersiz bir özne merceği işler Haşim'de. Frankfurt Seyahatnamesi'nde, Paris ve İtalya yazılarında anonim gezmen perspektifi- ne hiç kapılmaz o, nereye giderse gitsin bindiği trenler, oturduğu vagonlar, Haşim'in bir başına kendi vagonu- dur. Önemini ve gücünü yeterince anlayamadık (Tanpi- nar'ı saymazsak). Birçok özelliğiyle geçmişin figürü diye bakıyoruz ona, bir iki temel özelliğiyle ilerimizde bekliyor bana kalırsa. 35. Bu parçadan hareketle Ahmet Haşim'le ilgili, Onemi ve gücü yeterince anlaşılamamıştır. Kimi edebi nitelikleriyle içinde bulunulan çağın öte- sinde bir yazardır. III. Gezi yazılarında Türk edebiyatında hiç rastlanma- yan özellikler bulunmaktadır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız I D) II ve III 36. Bu parçanın anlatımında; 1. benzetme, uzun cümle kullanımı, AYalnız I C) I ve III I birinci kişi anlatıcı unsurlarından hangilerine yer verilmiştir? B) I ve Il D) II ve All E) II ve III ettve Ill E) I, II ve III

8. Yağmur aniden bastırmıştı. Vapurun güvertesinde martıları ke- yifle izleyen insanlar hızla içeri koştu. Vapur iskeleye yanaşın- ca yağmur, telaşa neden oldu. Azıcık ıslanmamak için birbirini ezen insanlar arasında kalan yaşlılar ve çocuklar korkulu göz- lerle etrafına bakıyordu. Vapur yanaşıp kapılar açılınca yolcu- ların kıyıya akın etmesi bir seferberliği andınıyordu. PALME JANIAVA Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden ya- rarlanılmamıştır? A) B) Görsel ayrıntılar C) Kişileştirme D) Kişisel yorumlar E) Benzetme Olay içinde yaşatma

20. İçinde kendisine ait herhangi bir şeyin olmadığı evinde, sabah olduktan sonra yorgunluktan bitap düşene değin tahlilde bulundu. Öğle olmak üzereydi. Dışarıda bir sa- ğanak boşanıyordu. Gezginin ahşap evinin tavanından sular damlıyordu. Elçiyi düşündü. Bir keresinde yağmur inerken evinden çıkmış ve göğe bakarak bir zaman kalmış, islanmıştı. Nedenini sorduklarında "Onun Tanrı'ya bağlılığı yenidir." demişti. "Biatı tazedir." Gezgin bunu anımsayınca dışarı çıktı ve bardaktan boşanırcasına yağan o soğuk yağmurun altında yürümeye başladı. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? tutardı. Günlük gitti. Ki sonra e Bir an Abasit tek yüklem fiilims birleşik fiilimsili sroli: 2 yüklen Kişileştirmeye başvurulmuştur. Farklı yapıda cümleler vardır. C) Farklı duyularla algilanabilen ayrıntılar vardır. DÖyküleyici anlatımdan yararlanılmıştır. Geriye dönüş tekniğine yer verilmiştir.

11 9. Yaykı suvni kışkı ödte buz tep teyürler Yene yayın kışkı buzni suv tep teyürler Yanıltukda çin burhannı könül teyürler Yanılmadukta könülní ők burhan teyürler Uygur dönemine ait bir şiirden alınan bu dizeler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Şiirde günümüzde kullanılan bazı kelimeler yer almak- tadır. B) Şiirdeki kelimelerde ünsüz benzeşmesi yoktur. C) Dize başlarında kafiye vardır. D) Doğa betimlemesi ile ilgili bir şiirden alınmıştır. E) Hece ölçüsü ile yazılmıştır.

Yazar, öykülerinde ağırlıklı olarak eskiyle bağlarını koparmış; yeniye de uyum sağlayamamış, kutsalsız, boşluktaki bireyin toplumsal yapıdan kopuşunu anlatmıştır. Yazar, edebî ve kültürel birikime bağlı bir kimlik içinde, slogana, mesajcılığa ve kolaya kaçmadan, insanın değişmeyen yanlarını; kültürel, tarihsel birikimlerimizden de beslenerek kabullenilebilir bir paydayla öyküleştirmiştir. O, kamerasının odağını günlük yaşama çevirmiştir. Ancak kadrajındaki ham malzemeyi kendi tezgâhında dokuyarak yeni bir yüze kavuşturmuştur. Gerçeği ucuzca tüketmeden ve bayağılaştırmadan, estetize ederek sanat katına yükseltmiş; sonuçta, inandırıcı bir öykü dünyası kurmayı başarmıştır. Bireyin iç dünyasını, iç zenginliklerini anlatırken öykü sanatının ulaştığı imkânları sonuna kadar değerlendirmiştir. Tasvir olayına geleneksel anlamların yanında, değişik işlevler de yükleyen yazar, "ayrıntı"nın önemini kavrayan öykücülerimizdendir. Bir gülüş ya da bir nesne, hikâyenin bağlamı içinde önemli bir yere sahip olabilir. 39. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazarın öykülerinin bir özelliği değildir? A) Evrensellik B) Gerçekçilik C) Farklılık Y D) Yalınlık Y E) Sanatsallık of Yayınları

Biçimleri 15. Halk tarafından benimsenmemiş, sıkça kullanıl mayan sözcükler, şiir dilinde yer almamalıdır. Bir sözcük, halkın duygu ve düşüncesiyle yoğrulma- mışsa, onun iç dünyasından kopup gelmiyorsa boş bir kalıptan başka bir şey değildir. Tatlarını, geçtiği topraklardan alan sular gibi, sözcükler de halk ara- sından geçerek zenginleşir ve ölümsüzlük kazanır. Bu sözcüklerin kullanıldığı şiirlerin kaderi de onlarla aynı olacaktır. Yunus Emre'nin şiirlerine bir bakın! O şiirlerle birlikte yaşayan sözcükleri hâlâ kullanmı- yor muyuz? Hem de yedi asırdan fazla bir süredir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangi- sinde verilenlerden yararlanılmıştır? A) Tanık Gösterme - Karşılaştırma B) Tanımlama - Benzetme C) Benzetme - Örneklendirme D) Tartışma - Tanık Gösterme E) Somutlama - Tanımlama