Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

NDE ANLAM-11 rhan için bul! n de cek ca- e- at a TYT TÜRKÇE 3. Yazar bazen okurun üstünden uçar gider ona değmeden; kimi zaman da okurdan üç beş metre beriye düşer sözle- ri. Hedefi iyi nişanlaması gerekmektedir oysa. Attığı "söz oku"nun özellikleri, avı olan okura göre olmalıdır. Bu tür yazarlar tez elden kendi sesinin akordunu iyi yapmayı öğ- renmelidir. Bu parçadaki "kendi sesinin akordunu iyi yapmak" sö- züyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yazacağı eserlerin türlerini, anlatacağı düşüncelere gö- re seçmek B) Eserlerinin baskı özelliklerini okurların beğenilerine gö- re ayarlamak C) Okurunun durumuna göre söyleyeceklerini belirlemek D) Tüm okurlarına aynı oranda önem vermek E) Sanatındaki hedeflerine ulaşacak planlar yapabilmek

3. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, "örmek" sözcüğü "süslemek, işlemek, donatmak, kaplamak" anlamında kullanılmıştır? A) Bir ruh gülümsüyor gibi derinden Beton duvarları sarmaşıklar örmüş. B) İpek saçlarını elimle ördüm Ve bir kement gibi taktım boynuma C) Zülüflerin tel eyleyip. Saçların örmeye geldim. D) Saçlarını çözerek hülyâ dizinde tel tel Hep yeniden örmek isterdim. E) Bugün ayın ön dördü Kız saçını kim ördü

B B B 21. Modern tibbin, alternatif yöntemleri görmezden gelme- si sağlığımız adına önemli bir kayıp. Oysa toplumların yüzlerce yıldan beri uyguladıkları yöntemlere en azın- dan merak duymak, her şeyden önce bilimselliğin bir gereğidir. Ne var ki bu alanın uzmanlığına yönelmiş ve işin özüne inmeye çalışan doktor sayısı parmakla gös- terilecek kadar az. Ne idiği belirsiz kimseler bu sektö- rü kontrolüne almış durumda. Bir televizyon kanalında "Ben kullandım, iyileştim." istismarında bulunan insanı izlerken diğerinde mucize karışım niyetine aldığı ürün- lerden hayatını kaybedenleri görüyoruz. Modern tibbin, "dediğim dedik, çaldığım düdük" saplantısından kurtulup bu birikime kapılarını açması ve hastaları kendi bünye- sinde bu yöntemlerle buluşturması elzem. Bu parçada yazarın asıl yakındığı durum aşağıdaki- lerden hangisidir? 22. A) Alternatif tibbin ehil olmayan insanların tekelinde bu- lunması B) Hastaların ancak mecbur kaldıklarında alternatif tibba başvurması Bazı insanların alternatif tip ürünü kullandığı için ha- yatını kaybetmesi Modern tibbin, alternatif tıbbi dışlayıcı bir yaklaşım sergilemesi Alternatif tipla profesyonelce ilgilenen doktorların sı- nırlı olması

ak a egre a or; K uç polimal 23. Çocuklara yazmak büyük sorumluluk istiyor. Onların diline, düşünce dünyasına uygun, hayal güçlerini destekleyen ve onlara bir şeyler öğretme amacı gütmeyen hikâyeler ve lah romanlar yazmayı istiyorum ve bunu sorumluluğum olarak görüyorum. Prof. Dr. Sedat Sever hocamız bir söyleşisinde, "Çocuk kitapları, belirsiz. yeni ve şaşırtıcı olmalı." demişti. Bu açıdan, edebî değeri yüksek ve sanatsal duyarlılık ile yazılmış veya resmedilmiş eserleri ale yetişkinler gibi çocukların da sevdiğini unutmamak gerek. Çocukların hayal dünyası bizlerinkinden çok daha geniş ve onlara bu açıdan yetişebilmemiz zor. Bu nedenle, çocuklar için yazmanın kolay olduğunu düşünenlerden değilim. Bir yetişkine göre çocuğun dikkatini ve ilgisini okuduğu kitapta tutabilmek için çok daha fazlası şart; sanatsal zenginliğe önem veren bir ekip çalışması gerekiyor. Tasarımından harflerin büyüklüğüne, yazının karakterine, çizimlerin ifade gücüne, renklerine, dilin akıcılığına, çocuğa göreliğine kadar... a Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı niteliğindedir? A) Çocukların hayal dünyasının bu kadar geniş olmasının nedeni nedir? Çocuklarda sanatsal duyarlılığı artırmak için neler yapılmalıdır? Yetişkinlere yazmak ile çocuklara yazmak arasında nasıl bir fark görüyorsunuz? Las D) Bir çocuk kitabında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? E) Çocuk kitabı yazarları, eserlerini oluştururken en çok neye dikkat ederler? K burada Tom obrak bansalmis. Parigrad geelivde

5. Havyar Sokak, Bakraç Sokak, Altın Bilezik, Anahtar, Matara, Ba- tarya, Susam hatta Pürtelaş Sokak gibi sevimli isimler taşıyan sokakları dolaşarak ilerliyorum. 100 yıl önceki görünümünü ko- ruyan bakımlı; yeşil, bej, somon veya pembe boyalı eski apart- manlardaki dostluklar da eski. Geçtiğimiz yıllarda yine buralar- da gezerken sokakta koyu bir sohbete dalmış sokak sakinlerini, arabaların üstünde uyuklayan kedileri gördüğümü hatırlıyorum. İlerideki köşede bir çeşme görünüyor, zaten adı da Köşe Çeş- me. Bol yokuşlu Cihangir, tepelik bir yerde kaldığından su ih- tiyacını karşılamak için vakti zamanında epey çeşme yapılmış buralara ama ara ki bulasın. Merdivenler ise mecburen yerli ye- rinde, hâlâ sokakları birbirine bağlıyor. İnsanların, dostlukların, yaşamların farklılaştığı ve ayrıştığı yerde kurulmuş bu merdiven- ler, insanları da birbirine bağlıyor sanki. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Sayıp dökmelere yer verilmiştir. B) Gözlemlere başvurulmuştur. C) Sessel yinelemelerden yararlanılmıştır. DIYa DYansız bir söylemle yazılmıştır. E) Birinci kişili anlatımla oluşturulmuştur.

İnsan beyni, her an neden glikoza ve oksijene ihtiyaç duyar? Beyne kan akımının tamamen durması sonucunda 5-10 sa- niye içinde bilinçsizlik ortaya çıkar da ondan. Mesela erişkin insan beyni oksijensizliğe yaklaşık 5-8 dakika, yeni doğan bebek ise maksimum 8-10 dakika dayanabilir. Bu süreden sonra beyin hücreleri olan nöronların ölmeye başlaması ve kalıcı beyin hasarı veya ölümün gerçekleşmesi kaçınılmaz- dır. Beynin ve elbette tüm doku ve organların sürekli ve ye- terli şekilde oksijenlenmesi için insan bedeninde solunum sistemi, kan ve kalp-dolaşım sistemi olmak üzere üç farklı sistem, birbiri ile uyumlu ve yardımlaşarak çalışır. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Sayıp dökmelere yer verilmiştir. B) Nesnel anlatımdan yararlanılmıştır. C) Farklı türde cümlelere yer verilmiştir. D) Kesinlik içeren yargılar vardır. E) Örneklemeye başvurulmuştur.

B YARIÇAP/AYT Türk Dili ve Edebiyatı Sosyal Bilimler-1 Testi B 6. 1. Feryadima ol kameti şimşâd yetişmez Benzer ki anın gûşuna feryâd yetişmez (Bâki) II. Bağ-ı dehrin hem hazânın hem bahârın görmüşüz Biz neşâtın da gamın da rüzgârın görmüşüz (Nâbi) Bu beyitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Iki beyit de divan şiir geleneğine aittir. B) iki beyitte de aynı tema işlenmiştir. C) Birinci beyitte "kameti şimşâd" sözüyle istiare sa- natı yapılmıştır. 6 D İkinci beyitte "rüzgâr" sözcüğünde tevriye sanatı yapılmıştır. E) İki beyit de matla özelliği göstermektedir. Aşağıdakilerin hangisinde hem gerçek hem mecaz

TYT/Türkçe 25. Her bakımdan doğru bir insan olan Piso, çayırdan dönerken arkadaşının nerede kaldığını bilmiyor diye bir askerine çok kız- mış. Öyleyse sen onu öldürdün, diyerek adamı ölüme mahkûm etmiş. Adam tam asılacağı sırada kaybolan arkadaşı çıkagel- miş. Bütün ordu bayram etmiş, iki arkadaş birbirlerine sarılıp gözyaşı dökmüşler. Cellat da ikisini almış Piso'ya götürmüş. Herkes onun da bu işe sevineceğini sanıyormuş. Tam tersi ol- muş. Piso'nun henüz geçmemiş olan öfkesi, kendini utandıran bu gerçek karşısında büsbütün artmış ve hırsının bir anda ak- lina getirdiği şeytanlıkla suçlu sayısını üçe çıkarmış. Bir kişinin masum çıkması, üç kişinin birden başını yemiş. Birinci askeri ikincisini kaybettiği için, ikincisini kaybolduğu için, celladı da verilen emri yerine getirmediği için ölüme mahkûm etmiş. Bu parçadan Piso ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşı- labilir? A) Intikam alma duygusuyla yanıp tutuştuğu için bu duygusu- nu yatıştıramamıştır. B) Her insanın masum olarak dünyaya geldiğine dair inancını yitirmiştir. Öfkeyi tehditlere karşı uyum sağlama açısından doğal bir tepki olarak değerlendirmiştir. D) Yanlış yere öfkelendiği bir durumun doğrusuyla karşılaşın- ca bunu kabullenememiştir. E) Sosyal normların, yasaların ve genel geçer doğruların öf- keyi beslediğini düşünmüştür. 27. (2 D E TOPRA

nceyi Geliştirme Yolları Tuhaf biçimde hayat, sahip olduklarını değerlendir- mekten ziyade yeni sahip oluşlar peşinde koşmaya ayarlanmış gibi. Oysa sahip olduklarını değerlendir- mek, onun kiymetini bilmek fitrata çok daha uygun, çok daha kolaydır. İster doğuştan verilmiş olsun ister sonradan elde edilmiş, insanın içindeki kibir elindeki- lerin kıymetini bilmeyi gölgeliyor. Sanki kıymet bilmek, ihtiyacı olmaktan kaynaklanıyormuş gibi çoğu zaman değer vermek yerine görmezden geliyoruz. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Açıkisima B) Betipleme C) Tartgims Emekleme Dy Benzetme q Hikaye ve roman arasında yapısal bir farklılık bulun- mamaktadır. Bu sebeple uzunluk ve kısalığın gerektir diği anlatım unsurlannin devreye girmesi, uygulamada kullanılması gerekir. Sonuç alma bakimindan roman ve hikiye türlerinin okurla bağlantısı vardır. Hikaye yazan kısa süre içinde okunu etkileyerek sonuç almak ve he define ulaşmak amacındadır. Öykü yazannın kurmaca péni oluştururken kalimalari titizlikle seçmesi gereki Romanonin hemen sonuca varma çabası yoktur. Kur maca metin için düşündüğü süre içinde hedefine nasıl olsa varacaktır. Acela etmesine, kısa sürede okuru et ine gerek yoktur hangisi

KAVRAMA TESTI-1 1. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâye- 3. E leriyle ilgili olarak yanlıştır? l A) Destan geleneğinden halk hikâyesine geçişin örnekleridir. B) Oğuz Türkleriyle ilgilidir. C) 12-13. yüzyıllara ait olmalarına rağmen 15. yüzyılda yazıya geçirilmiştir. D) Bir nüshası İstanbul Devlet Kütüphanesinde bulunmaktadır. E) Tarihî gerçeklerden söz edilmesine rağmen olağanüstü özellikler de taşır.

7. Bibliyografya, tarih, coğrafya, hukuk, maliye, denizcilik gibi birçok konuda eser kaleme al- mıştır. • Hacı Halife", "Hacı Kalfa" adlarıyla ünlenen ya- zar, Batı dünyasında da büyük bir takdir ve şöh- ret kazanmıştır. • Takvimü't-Tevarih adlı eserinde, Hz. Âdem'den 1648'e kadar geçen olayları kronolojik olarak anlatmıştır. Bazı özellikleri verilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir? A) Katip Çelebi C) Sehi Bey E) Koçi Bey B) Evliya Çelebi D) Piri Reis 1 1 1 1 1 1 1 1 E 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 d A 10.

28. Çocuğumuzun gelişmesine yardım edebilmek; bu gelişme alanlarını bilmekle, gelişme aşamalarını anlayabilmekle oran- tılıdır. Çünkü çocuğumuzun gelişmesi, kendi doğal yetileriy- le bu yetileri geliştirebilecek çevre desteğinin ortak ürünü olacaktır. Salt kendi yetilerine bırakılan bir çocuk bu yetileri geliştirmenin önündeki engelleri yenmek için uzun bir yolu kendi gücüyle aşmak zorunda kalır. Kimi zaman da bu en- gelleri tam olarak aşamaz. Oysa onun gelişmesi için sağla- nan bilinçli bir destek ve yol göstericilik onun gelişimini ko- laylaştıracak; yapabileceklerini daha kolay, daha iyi yapma- sına yardımcı olacaktır. Her başarısı, bir sözle ya da takdir dolu bir bakışla desteklenen çocuğun kendi yetilerine olan güveni artacaktır. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisinin çocuğun gelişimine, doğru katkı sağlamanın bir yolu olduğu söylenemez? A) Gelişim süreci ile ilgili doğru ve yeterli bilgi sahibi olmak B) Potansiyelini destekleyecek uygun ortam oluşturmak Yeteneklerinin önündeki engelleri aşmasında rehberlik etmek P) Ödül ve ceza yöntemlerini doğru zamanlarda kullanabil- mek EX Katettiği her adımın fark edildiğini belli ederek teşvik edi- ci olmak

11. Sinir hastalıkları konusunda uzmanlaş- mış bir doktor olan Bernard Mandeville, insanı olması gerektiği gibi değil oldu- ğu gibi sunmaya çalışan bir bilim ada- midir. Mandeville'ye göre sırası geldi- ginde harekete geçerek insanı hükmü altına alan birçok arzunun birleşimidir insan ancak insana her zaman ne olma- si gerektiği dikte edildiği ve gerçekten onun kim olduğuyla ilgilenilmediği için insan kendini hükmü altına alan arzula- rını bilmemektedir, kendini tanımamak- tadır. Her insanın bu yüzden ikiyüzlü olduğunu belirten Mandeville, insanın kendinden saklanan tek canlı olduğu- nu vurgular. Toplumun baskısıyla kamu yararına inanmaya başlayan insan, ger- çek kimliğiyle değil toplumun ona giydir- diği kimliklerle yaşar; toplum da kendi giydirdiği kimliklerle yaşamaya başlayan insanı kendine hizmet etmeye zorlar. Davranışlarıyla topluma faydalı olmasına rağmen içten içe egoist olmaya devam eder, üstelik bunu kendinden bile giz- lediği için bu egoistlik çok daha şiddetli bir biçimde güdülerde yaşamaya devam eder. Bu toplumla barış ve huzur içinde yaşamanın bedelidir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? O Bu zorlama insanın kendi yarattığı mutsuzlukların arasında sıkışmasına sebep olduğundan insan, toplumun- dan kendini soyutlar. B) Kendini yetersiz görmeye başlayan insanlardan oluşan toplumun kutsak saydığı değerler de yavaş yavaş önemini kaybetmeye başlar. C) Artık gerçek güdüsünün kendi çıka- n olduğunu görememeye başlayan insan, elinden geleni yapıp toplumu na hizmet etmeye başlar. lumyx D) İnsanın önce kendi çıkarını sonra ailesinin çıkarlarını gözeterek yaşa- ması olağan bir tutum iken bunun yanlışlığı insana dikte edilir. E) Bir toplumun adanmışlığı, toplumuna faydalı olmak için kendinden vazge- çen insanların fedakârlığı ile ölçülür. BENİM HOCAM

3. Sinema böyle yormayan masum bir göz eğlencesi olarak kaldıkça yorgun başlar için ideal bir sığınaktır. Hayattan zevk almayan ruhu çocukluk tazeliğine kavuşturan bu ka- ranlıkta, sıradan bir müzik, tatlı bir ninni yerine geçer. Bu parçada altı çizili sözle sinemanın hangi yönü an- latılmak istenmiştir? A) İnsana çocukluk anılarını hatırlatması B) Insanı yaşamın sıkıntılarından uzaklaştırarak ona ye- nilik kazandırması C) Herkes için eğitici bir yönünün bulunması D) İnsanın bütün duygularına seslenmesi E) Kişinin kültürel dönüşümünde etkin bir rol oynaması mind anlar gani sont sab kuz bah Bu sä A BU

2. 1. Aile ve çocukluğun değişiminde toplumsal ve tarihsel gelişme- leri belirleyici olarak kabul eden "medya ekolojisi" yaklaşımının temsilcilerinden Neil Postman, televizyonun bir cazibe merkezi olarak hayatımızın başköşesine oturduğunu, belirli bir çevreyi ya da yaşamın belirli bir kesitini sunmakla birlikte yarattığı etki nedeniyle kültürün bütünü üzerinde etkili olduğunu düşünmek- tedir. Postman'a göre yirmi dört saat yayın yapan kanallarda tam bir görüntü sarhoşluğu yaşanmaktadır. Böylelikle alışkanlıkları- mız, konuşma biçimimiz, ilişkilerimiz neredeyse televizyona en- dekslenir. Bu parçaya göre Neil Postman'ın televizyona yönelik eleştirisi aşağıdakilerden hangisidir? A) Bireyleri toplumdan soyutlamayı hedeflemesi B) içeriklerinin bireyi kendine yabancılaştırması C) Toplumsal değerleri dışlayıcı içerikler üretmesi D) Bütünüyle birey yaşamının odağında yer alması E Toplumsal huzur için bireyleri eğlendirmeyi öncelemesi Will Smith, Oscar töreni sırasında eşiyle ilgili espri yapan mizah- çıya gidip tokat attı. Bu hareketinden sonra tü ları iptal edildi.

Do 23. Modern yüzyılda kapitalist anlayışın insana dayattığı hız ve haz anlayışı, geleneğe yaslanan insanın kimyasını bozdu ve ortaya haz bombardımanına tutulan bir insan tipi çıktı. Batı dünyası merkezli olan bu yeni insan tipi, sahip olduğu fiziksel ve biyolojik standartların ötesine geçmeyi arzuluyor, sinemada izlediği süper kahramanlar gibi özel güçlere sahip olmayı istiyor. Zaten Hollywood endüstrisinin ürettiği süper insan karakterleriyle, Batı dünyasında kaleme alınan üst insan tezli romanlarla bu fikre neredeyse yüz yıldır ısındırıldı, zihinsel olarak hazır- landı. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada yakınılan durum- lardan biri değildir? A) Yıllardan beri insanların yeni insan tipine zihinsel ola- rak alıştırıldığı B) Geleneksel yaşamı benimseyen insanın bile yeni or- tama çekildiği C) Yeni sistemin insana hız ve haz anlayışını dayattığı D) İnsan ilişkilerinde kopuklukların başladığı ve insanlar arasındaki güvensizliğin arttığı E) Yeni insan tipinin üretim merkezinin Batı olduğu