Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

17. ● Türkçe ● Kimi zaman trende, otobüste yaşlı birine yer vermek, kimi zaman ihtiyaç sahibi birine az da olsa maddi yardımda bulunmak, kimi zaman da insanlara güler yüzlü davranarak moral vermek şeklinde hizmet vermenin bir kereye mahsus bir çaba olmadığı açıktır. Ağaçlar; dalları, gövdeleri, öz suları, yaprakları, tohumları ve çiçekleriyle pek çok farklı hayvan için vazgeçilmez bir besin kaynağıdır. Tavşanlar ağaç yapraklarıyla ve yere düşen dalların kabuklarıyla beslenirken ağaçkakanlar ağaçların kabuğunun altında bulunan öz suyuyla beslenir. Sincaplar, nime ağaçların tohumlarını, kangurular yaprak ve meyvelerini yer mesela. Aşağıdakilerden hangisi bu iki parça için ortak bir özelliktir? Sulo A) Deyimlerle anlatıma etkileyicilik katılması B) Örneklerle düşüncenin somutlaştırılması C) Tanımlama ile bazı varlıkların özelliklerinin aktarılmas D) Sayıp dökme ve yinelemelere yer verilmesi E) İkna etme yoluyla kanıların değiştirilmeye çalışılmas

10. Nuhbe Hanım'ın eşyası yıllardır yenilenmemişti. Evin köke- ni gibiydi eşya, Duvara dayalı (1), parlaklığını yitirmiş (1) pirinç topuzlarla bezeli, yüksek, demirden taryolas (1) sağlı sollu, yastıklarla tika basa doldurulmuş koltuk (M) üzerinde iki büyük gaz lambasının durduğu aynalı konsol (M) Şimdi sadece bunları anımsayabiliyorum. Bu parçadaki numaralı yerlerin hangisine noktalama işareti konmasına gerek yoktur? A) I. B) II. C) III. D) IV. iston Homiamalonin ELV. grasing nor falling going 11. Bu kitabin: çok yönlü bir sanatçının okuyarak, beste ler yaparak, filmler çevirerek, romanlar yazarak, yaşar nörülüyor E TI 8 1.

5 (1) Şairler, kitapları satılmadığı ya da az satıldığında bugün olduğu kadar gocunmuyor. (II) Yayınevleri de bunu bugün olduğu kadar şairin başına kakmıyordu. (III) Şiir doğası gereği küçük yayınevlerinde, az satılan dergilerde hayat buluyordu. (IV) Şairler daha mutluydu, mutluluk verirlerdi. (V) Has şiirden, iyi şiirden uzak düştükleri, popüler şeyler yazmaya başladıkları vehmine kapılıyorlardı. Yukarıdaki parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez? A) I. cümlenin yüklemi ünlü daralmasına uğramış bir çekimli fiildir. B) II. cümlede basit ve birleşik sözcük vardır. CY III. cümlede özne söz öbeğinden oluşmuştur. D) IV. cümle, öznesi ortak sıralı bir cümledir. E) V. cümlede yüklem birleşik zamanlıdır.

7. Aşağıdaki parçada geçen yazım yanlışlarını bulunuz. (10 p.) Bu konuşma onun yüreğine büs bütün dert ekmişdi. Yüreğinin orta yerine taş gibi ağır birşey oturdu. Gözlerini ta uzaklardaki Dağların tepelerine dikti. Gözlerini gök yüzünün sonsuzluğuna dikince gönlü ferahladı.

8. Aşağıdaki parçada yay ayraçla gösterilen yerlere uygun noktalama işaretlerini yazınız. (10 p.) Dil () olmuş bitmiş () sona ermiş () son şeklini almış () belli bir kalıba dökülmüş ve donmuş bir varlık değildir () ori" cümlesinde yapılan mecaz çeşidini

(.....) Muhakemetü'l-Lugateyn (.....) Kamus-i Türki 2. Şemsettin Sami 3. Ali Şir Nevai 4. Zemahşeri 4) ifadelerin karşısına ilgili oldukları kavramları aşağıdaki parantez içinden yazınız. (20 Puan) (Özetleme - Ironi - Iç konuşma - Geriye dönüş - İç çözümleme) -Hikaye kişilerinin nasıl hissettiklerini, duygu ve düşüncelerini düzenli bir şekilde kendilerinin anlatmasına dayanan anlatım tekniğine denir. -Anlatılmak istenen şeyi, tersini söyleyerek anlatma tekniğine - Hikayede içinde bulunulan zamandan önceki zamana gidilerek geçmiş zamanda meydana gelmiş bir ya da birkaç olayın hatırlatılması tekniğine tekniği adı verilir. denir. -Çok geniş bir zaman diliminde meydana gelmiş olayların kısaca anlatılmasına dayanan anlatım tekniğine adı verilir. - Anlatıcının, hikaye kişilerinin nasıl hissettiklerini, duygu ve düşüncelerini sanki hikaye kişisinin içini okuyormuşçasına anlatması tekniğine. .adı verilir. 5) kitap, -bi Arapça kitab 1. isim Ciltli veya ciltsiz olarak bir araya getirilmiş, basılı veya yazılı kâğıt yaprakların bütünü: "Ama ben, bir kitap üzerine bir fikir edinmek istedim mi o kitabı kendim okurum." - Nurullah Ataç 2. isim Herhangi bir konuda yazılmış eser: "Acaba bir edebiyat kitabında hazır bir tarif bulamaz mıyız?" - Falih Rifki Atay Yukarıdaki parçada kelimelerle ilgili hangi bilgilere yer verilmiştir? 10 Kelimelerle ilgili bu bilgilerin yer aldığı metinlere ne ad verilir? 4

13. (1) Demans olarak da adlandırılan aşırı bunamanın en yaygın görülen türlerinden biri olan alzaymır, bilişsel ve fiziksel fonksiyonların kaybına yol açan ölümcül bir has- talıktır. (II) Dünyada 50 milyon, ülkemizde ise 600 binden fazla kişiyi etkileyen hastalığın 30 yıl içinde kalp hastalı- ğından daha sık görüleceği tahmin ediliyor. (III) Alzaymır nedeniyle hayatını kaybeden insanlarda iki belirti dikkat çekiyor: Amiloid proteinlerinin beyni istila etmiş olması ve tau proteinlerinin oluşturduğu düğümler. (IV) Bu pro- teinler beyin hücrelerini öldürüyor ve yayılmaları beyin fonksiyonlarını bozuyor. (V) Alzaymırın sık görülen erken belirtileri arasında kısa süreli hafıza kaybı, ilgisizlik ve moral bozukluğu yer alıyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır? A) I B) II C) III. D) IV E) V

5. Tatil için memleketteydi. Uykusundan kalktığı gibi gittiği ırmak kıyısında ırmağın şırıltısını dinliyordu. Kırdaki çiçeklerin hoş kokusunu içine çekti () Nasıl da hoş kokuyordu burası () Annesi kahvaltıyı hazırlamıştır şimdi. Doğanın koynunda zaman kısıtlaması olmaksızın gönlünce kahvaltı yapma düşüncesi bile içini ısıttı. Yumuşacık () taptaze tandır ekmeği ( ) semaver çayını düşündü. İçinde sonsuz bir huzur hissetti. Azıcık daha kalıp çevreyi seyretmek istedi. Hava açıktı ( ) yalnız pamuk beyazı iki küçük bulut vardı gökyüzünde. Yalnız ve pamuktan ( ) Her mevsim ayrı bir güzelliği vardı buranın ( ) Yazın ayrı, kışın ayrı bir güzellik insanı mest eden ( dağın yamacına kurulmuş küçük bir köy... Ilkbaharda taşkın akan ırmak sonra durulur ( ) yavaş yavaş akardı. Çl- ) Çam ormanlarıyla kaplı bir menlere uzanıp masmavi gökyüzünü izledi. Hafif serin rüzgâr onu ferahlatırken ciğerleri tertemiz havayla doldu. Yaşama sevinci katlandı. Annesini daha fazla bekletmek istemedi. Yukarıda verilen parçadan hareketle aşağıda istenenleri cevaplayınız. a) Metinde geçen aşağıdaki ses olaylarını bulunuz. Ünsüz benzeşmesi: Ünlü düşmesi: Aşınma: Ünsüz yumuşaması: Ünlü daralması: Ünsüz düşmesi: Ünsüz türemesi: Ünlü türemesi: b) Metinde yay ayraçla boş bırakılan yerlere uygun noktalama işaretlerini getiriniz. ühincol ölümü nasıl gerçekleşmiştir? eur 4. Analitik düzlemde (b²-9)x+(b-4)y+ab=0 doğrusunun eğimi tanımsız olduğuna göre, bka

16. Rögar kapaklarının çoğu yuvarlaktır. Aslına bakarsanız bu rö- gar kapaklarının biçimi konusu insanı hayretlere düşürecek 22 şekilde bir tartışma konusu olmuştur. Bu konu, 1990'lı yıllar- || da Microsoft tarafından işe alım mülâkatlarında sorulmaya başlandığında, bütün dünyanın diline düştü. Rögar kapak- ||| larının yuvarlak oluşuyla ilgili durumun tek bir sebebi yok; za- ten Microsoft için mülâkat yapan yetkililer, adayların bakış IV açılarını görmek için böyle bir konuyu sormuşlardır. Pek merak edilmeyen bir konu insanın karşısına çı kabiliyor demek ki. V Bu parçada numaralanmış virgüllerden hangisinin kulla- nımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 18 1 E) V

se- Ephe 4. Amasya şehri iki dağın arasında ve Yeşilırmak Nehri kıyısın- da kurulmuştur. Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle devam ettirilirse iki cümle arasında sebep-sonuç ilişkisi oluşmaz? A) Burası konumu itibarıyla Osmanlı Dönemi'nde şehzadele- rin yetiştiği yerlerden biri olmuştur. B) Bu özelliği, şehrin yerleşim alanının sınırlı kalmasında ve doğal güzelliklerini korumasında etkili olmuştur. C) Bahar aylarında eriyen karlar, Yeşilırmak'ın taşmasına ve şehirdeki birçok ev ve iş yerinin zarar görmesine neden ol- muştur. ? D) Şehrin tanıtımını yapmak ve ekonomisini geliştirmek dü- şüncesiyle son yıllarda önemli çalışmalar yapılmıştır. E iki dağın arasında, bir vadiyi andıran bu şehirde rüzgâr kış- ların sert geçmesine yol açar.

A 33. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükler aynı görevdedir? A) Bu romanlardan en çok hangisini beğendin? Bu iş ilanına kaç kişi başvurdu? B Onunla nasıl bir işte ortaklık kurmayı düşünüyorsun? Bugün okula niçin geç geldin? C) Marketten neyi almayı unuttun yine? Bu arabayı hangi galeriden aldın? D) Bu masadaki cüzdan kimin? Amcanlar sizi nerede bekleyecekmiş? E) Öğrenciler bahçenin ne tarafında sıraya girecekler? Kullanılan oyların kaçı geçersiz sayıldı?

5. Tiftik keçisi, Ankara'ya özgü bir türdür 13. yy. da Anadolu'ya göçen Türkler tarafından Hazar Denizi'nin doğusundan getirilmiştir. Zaman içerisinde Ankara'ya özgü bir tür olan tiftik keçisi, Anadolu'nun iklim özelliklerine uyum sağlamıştır. Türkiye haricinde Yeni Zelanda, Brezilya ve Kanada'da yetiştirilmektedir. Bu- gün sayıları azalmış olan tiftik keçileri koruma altına alınmış ve sağlıklı bir nesil olması için çalışmalar yapılmaktadır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisinden yararlanılmıştır? ilerden mişti? A) Tanımlama B) Öyküleme C) Betimleme D) Tartışma E) Açıklama 7.

2. Insanı diğer canlılardan ayıran temel özellik sadece merak değildir. Zira merak güdüsü, Homo Sapiens olmayan diğer hayvansal kar- bonik yaşam formlarda, hatta bitkilerde bile kendine özgün çok kısıtlı şekilde olduğu bi limsel tez olarak ileri sürülebilir. Hayvanlar 4. Ge için düşünüldüğünde, karga üzerinde yapılan bilimsel deneylerde analiz kavramı belli ölçü- lerde kendini göstermiştir. Aynı şekilde din- sel açıdan hayvanlarda kendilerine özgün dil mevcudiyetinin ötesinde, analiz yeteneğinin de olduğu belirtilmiştir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? Ta D) Ö EX C A) Açıklama B) Tartışma C) Öyküleme Betimleme Tanımlama şim Pa di ya bi a B

10 daha kendisine çekeceğine eminim. V Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi fiilimsi değildir? A) I B11 C) III 35. Kaçıyorum, şurda ulu bir çınar Ötede yolumu kesen bir konak Ne yana gitsem beni kovalar Ucu topuğuma değen bir mızrak Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A Soru sıfatı B) Belirtisiz ad tamlaması C) Sifat-fiil D) Türemiştiil E) İşaret zamiri D) IV E) Diğer sayfaya geç

12. Mustafa Ağa, uzun boylu, kırmızı yanaklıydı. Harput'un ve köyümüzün varlıklı Türkleri gibi giyinirdi: Mavi 1 çuhadan uzun şalvar, kemerine kadar uzanan kısa 11 salta. Bunlar mor kaytanlarla işlenmişti. Fesinin çevresine renkli puşi bağlardı. Yusuf, benden birkaç yaş büyüktü. Dükkânda sürekli kalmaz, süpürgelerí omzuna IV V asarak Ihlamur, Akaretler, Maçka ve Nişantaşı semtlerine satışa giderdi. Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangileri “üçüncü tekil kişi iyelik eki" almamıştır? A) I ve II B) II ve III D) III ve IV E) IV ve V CI ve IV

st Boğaz köyü, deniz kıyısındaki iki cami arasına sıkışmış gibiydi. Deniz insanları, merametçiler, midye çıkaranlar, gelincik/karides sepet örücüleri kavgasız gürültüsüz yaşıyorlardı. Kale yönündeki caminin altındaki kahve, köyün tek sabahçı kahvesiydi. Uyumayan balıkçıların barınağı... Kahvenin asma ve sarmaşık yapraklarıyla gölgelenen bahçesi, tam ortada sevimsiz bir davet gibi duran musalla taşına karşın huzur verici gelirdi bana. Kahvenin sahibi Tevekkel, kahveciliğin yanında, balıkçılık, teknesiyle dolmuşçuluk yapan, hızlı hızlı yürüyüp kaba saba şakalar yapan ve sürekli gülen koca burunlu bir adamdı. Tevekkel, su bardağıyla sabah çayımı masama bıraktığında içim huzurla dolardı. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karşıtlık söz konusudur. B) Geçmişle bugün karşılaştırılmıştır. Ikilemelere yer verilmiştir. DT. kişili anlatımdan yararlanılmıştır. E) Nitelendirmelerden yararlanılmıştır.