Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

3. Ece Ayhan'ın şiirlerinde, insan yaşamını büyük parantez- ler içine almak, büyük manşetlerle sunmak yoktur. Karadır çünkü onun şiiri. Gerçekten karadır, mutluluk hiçbir zaman çıkış kapısı değildir. Bütün kapılar tutulmuştur. Yakınmaları bir boyun eğiş değil âdeta bir isyandır. Kökeni olmayan de- ğişimlerin yozluğuna, sığlığına, şiiri karşı durur. Bu parçada geçen "insan yaşamını büyük parantezler içi- ne almak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Gösterişli yaşamları sunmak B) Yaşamı belirgin kılmak C) Toplumun arka planını ortaya koymak D) Yaşamı, iyi yönleriyle sunmak E) İnsanların kötü özelliklerini belirginleştirmek

-181 da- zce bir V 9 ve 10. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Sultan Kösen, Guinness Rekorlar Kitabı'na göre yeryüzü- nün yaşayan en uzun insanı. (II) Bu adamla arkadaş olunca kim merdivene ihtiyaç duyar ki? (III) Sultan Kösen, 2.51 met- +628 re boya sahiptir. (IV) Büyüme hormonunun aşırı salgılanma- si nedeniyle boyu böylesine uzayan Kösen, uygun kıyafetler Hobulmakta çok zorlanıyor. (V) Muhtemelen uzaması durduga liba ama ampul değiştirmek gerektiğinde başvurulacak ilk in- sandır. nisbat ved st III badve varl -sb sbnur 09x16V 124 missed ey nebnizonö crisb lig 2 lbmiesinia singeünüşüb sinisorysmen 10. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili; Innered ev hinsel ex ev ninslisbo • V. cümlede, anlatım bozukluğu yapılmıştır. 1. cümlede, karşılaştırmaya başvurulmuştur. qua • IV. cümlede, bağımlı sıratı bir cümledir. -plas. II. cümlede, sıfat, bağlaç ve zamire yer verilmiştir. -ög sbmizamio simus • III. cümlede, yazar kendi düşüncelerini de katmıştır. yargılarından kaçı doğrudur? B) 3 Iss mey (A)2 Arı Dil Bilgisi Denemesin Omby -nus -16V (260) C) 5 vsme hil D) 1 1656) V E) 4

2. Halide Edip Adıvar, Türk'ün Ateşle İmtihanı ile tarihi- mize Kurtuluş Savaşı'ndan, insanımızın macerasını anlatarak yalnızca bir belge bırakmamış; biçemindeki içtenlik, gözlemlerindeki çarpıcılık, olayları yorumla- madaki derinlikle Türk yazınına anı türünün en güzel yapıtlarından birini kazandırmıştır. Bu cümle ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden han- gisi yanlıştır? A) "-ki" eki sıfatlaştırma göreviyle kullanılmıştır. B) Yüklem ettirgenlik eki almıştır. lyelik eki almış sözcük yoktur. D) Bağımlı, sıralı bir cümledir. E) Fiilden isim yapım eki almış sözcükler kullanılmıştır. 3. (1) Deneme, bir bakıma yazı yoluyla düşünce üretimidir. Idiči Yayınları Limit 5.

5. 1. Bu gurbetten gurbete giden yolun üstünde II. Ey hanların gönlümü sızlatan duvarları III. Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar IV. Yanıyor göğsümün üstünde kurşun yarası V. Aldım Raskofça kıyılarının hür havasını Yukarıdaki numaralanmış dizeler için aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) 1.de, sifat-fiille oluşan söz öbeği isim tamlamasının tamlayanını nitelemiştir. B) Il.de, tamlayan ile tamlanan arasında sifat öbeği kullanılmıştır. C) IIl.de, belirtisiz isim tamlaması vardır. D) IV.de, birden fazla isim tamlaması kullanılmıştır. ET V.de, zincirleme ad tamlamasına yer verilmiştir. 8.

TYT-AYT PARAGRAF SORU BANKASI 1.-2. soruları aşağıdaki metne göre çözünüz. PARAG Ben "yazar tıkanması" diye bir şeye inanmıyorum ama ya- zanın bir noktada "takılıp kalma" sorunu yaşayacağına ina- niyorum. Fark şudur: Birincisi yeteneksizliktir ve orada bir yazar olmadığını gösterir, ikincisi ise tamamen yazarın ki- şisel hatasıdır. Gaiman "Hayal gücünden yoksun olduğunu hissedenier, yazar tıkanması gibi bir bahane üretmişlerdir." derken bu sahte gerekçenin gerekçesine vurgu yapar. Çel- locular çello tıkanması; bahçıvanlar bahçıvan tıkanması, TV sunuculan sunucu tıkanması yaşamaz. Ancak nedense yazarlar bu "tıkanma ya maruz kalırlar. Inanmayın bunlara. 1. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmamıştır? A) Tartışmacı anlation Tank gösterme Oznelyargılar D) Bir kanıyı değiştirme amacı E Banatsal metinlere özgü anlatım 2. Bu parçanın anlatımıyla ilgili yapılan aşağıdaki değer- lendirmelerden hangisi yanlıştır? A) Bir düşünceye karşı çıkılmıştır. Eleştirel bir tutum takınılmıştır. Öyküleyici anlatimdan yararlanılmıştır. D Karşılaştırma yoluyla düşünceye belirginlik kazandırıl- mıştır. E) Doğrudan anlatıma başvurulmuştur. Orhan Par meniceye yine Kars't paralellikle nokta Kar mizda hic okumamı var. Zira yılda yay ceği hiçb okuman tası olar 3. A H M A Bu pa basm Fa B C C) E EY 4.

BENIM HOCAM AYT-TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Sa 24. Geleneksel Türk tiyatrosu üzerine pek çok araştırma yapıl- mış ancak bunlarda kukladan pek az bahsedilmiştir. Bunun başlıca nedeni kukla üzerine olan kaynakların birçoğunun gölge oyununa ait sanılmasıdır. Diğer bir nedense kukla gös- terilerine, eldeki kaynakların kukla adını vermesinin 17. yy.da başlamasıdır. Ancak orta oyunu çok eskilerde başlamasına rağmen adını nasıl 19. yy.da aldıysa kukla da 17. yy.dan çok daha eskilere dayanır. Türkiye'de yüzyıllar boyunca çeşitli kukla türlerinin bilinip oynanmış olmasına rağmen, kukla hiçbir zaman Karagöz gibi ağırlığını belli etmemiştir. Yaygın olarak kullanılan dört çeşit kukla vardır: (1) İskemle Kuklası: Yapımı el kuklasına göre daha zor oldu- ğundan pek yaygın değildi. Kuklanın eklem yerlerinin bir ip ile bağlanması ve bu iplerin "T" şeklinde bir tahta parçasına tutturulması ile yapılırdı. Bu kuklada temsil yani bebek tahta- dan yapılır. Kuklanın tüm uzuvları hareket halindedir ve ince görünmez saydam iplerle kuklacının elindeki yıldız şeklindeki tutaca (istavroz) bağlıdır. (II) El Kuklası: Başları ve kolları tahtadan, gövdeleri bezden- dir. Kuklacı elini kuklanın içerisine sokar; işaret parmağıyla başını, baş ve orta parmağıyla da kollarını oynatır. (III) İpli Kukla: Göğüslerinden yatay ip geçen bu kuklalar, çalgılar eşliğinde, aşağıdan ipleri çekilerek sıçratıp dans ettirilir. Bu kuklaları daha çok sokak göstericileri kullanırdı. Kuklalar tahta bir sandalye üzerinde müzik eşliğinde dans eder. (IV) Dev Kuklası: Bu oyunlarda kuklaların büyüklüğü gerçek insan ile aynıdır. Kuklacı temsillerin içine girerek oyunları canlandırır. Kuklanın tüm uzuvları hareket ettirilir. Bu parçada bahsedilen bilgilerden hangileri yer değişti- rirse bilgi yanlışlığı giderilmiş olur? A) I ve III B) I ve II D) I ve IV E) II ve IV C) II ve III 26. /benimhocam 27

5. İyi bir okur, kendisini huzurlu bir okuma ortamından uzaklaştıracak her türlü meşguliyetten rahatsızlık du- yar; onun en büyük arzusu bir an önce kitapların dün- yasına dalmak, böylece dünya hayatındaki en kutsal vazifesini hakkıyla icra etmektir. Bu cümlede asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? A) Okuyucunun ilgisini çekecek kitapların okuyucu- ya daha çok zevk verdiği B) Okurları sınıflandırmanın gerekli okuma şartları- nın sağlanmasına bağlı olduğu C) Kitapların içindeki sonsuz dünyayı yalnızca kali- teli okurların anlayabildiği D) İyi bir okurun herhangi bir yazınsal metni okurken dünyadan kolayca soyutlanabildiği E) Nitelikli okurun öncelikli görevinin rahat bir okuma eylemi gerçekleştirmek olduğu

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Türkçede "fiyat, fedai, hilal, hane, jale, müjgan" örneklerin- de olduğu gibi "f, h, j" sesi yoktur. B) Türkçe sözcüklerin başında "ğ" ünsüzü bulunmaz C) "o" ve "Ö" ünlüleri "koyun, önder, köylü, doğum" örnekle- rinde olduğu gibi sadece ilk hecede bulunur. D) Türkçe sözcük köklerinde "dükkân, sıhhat, millet" örnekle- rinde olduğu gibi aynı türden iki ünsüz yan yana bulunmaz. E) Hukuk, millet, tazyik gibi yabancı kökenli kimi sözcüklerde ünsüz benzeşmesi olmaz.

ndan çok, ndir? kitlelerin eleştiril- arı bel- konu- n hak TÜRKÇE A 12. I. Salvador Dali; çağdaş sanatın en önemli basamaklarından biri olan sürrealist resmi oluşturan eserlerinde, yaratıcılığının yanı sıra lirik ve düşünsel bir yönelim de göstermiştir. II. Salvador Dali, sürrealist resmi en çok etkileyen ve adını tablo- lanıyla her dönem duyuran biridir. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Salvador Dali; sürrealizmin kurucusu olup devrinin estetik anla- yışında çığır açan, düşünsel ve lirik resimleriyle kendinden son- ra gelen pek çok sanatçıyı etkisi altına alan, tablolarıyla geniş bir kesimin beğenisini kazanan çağdaş sanatçılar arasında yer almaktadır. BY Sürrealist resmin en önemli temsilcilerinden olan Salvador Dali'nin tabloları modern sanat için basamak görevi görür ve bu özelliği- nin yanı sıra çağdaşlarıyla kıyaslanınca onlardan daha lirik ve düşünsel özellikler barındırmasıyla ayrılır. C) Çağdaş sanatın en önemli resimlerini ortaya koyan yapıtların- da yaratıcılığın yanı sıra lirik bir tutum sergileyen Salvador Dali, kendinden sonra gelen her ressamı düşünsel yönelim gösteren lirik tablolarıyla etkilemiştir ve yaratıcı tablolarıyla çağdaş res- min en önemli basamaklarından biri olmuştur. DY Tablolarıyla adından her dönemde söz ettiren Salvador Dali'nin, modern sanatın en önemli aşamalarından biri olan ve fazlasıy- la tesir ettiği sürrealist resmi oluşturan eserleri; yalnızca yaratı- culik içermez, düşünsellik ve lirikliğe de yönelir. E) Salvador Dali eserlerinde sergilediği lirik, düşünsel ve yaratıcı tu- tumuyla sürrealizmin temellerini atarak modern sanatın en önemli işimlerinden biri olup sürrealizme, dolayısıyla resme getirdiği çağ- daş yeniliklerle her dönemde ressamları etkilemiştir.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yoktur? Sanatçı, toplumu önemsemeli ama sorgulan- mak umrunda olmamalı. B) Tembelliği sonunda bütün işlerin sarpasarma- sına neden oldu. C) Yıllarca çalışıp biriktirdiği bütün parayı emlake yatırdı. D) Gençliği, bir gemide ufukdan ufka yolculuk ya- parak geçti. E) Akşam yemeği için şehrin ünlü bir restorantin- da yer ayırttı.

fa- PM ni 34. Gazeteci: (1) Yazar: Aslında buna ben karar vermiyorum. Metin buna kendi ka- rar veriyor. Gerçek dünyada da oldukça absürt ögelere rast- layabiliyoruz. Bunlar hayatın renkleri olduğu gibi esere de renk katıyorlar. Yazarken "Ben de bir okur olsaydım bunu Iseve seve okurdum." noktasına geldiğim vakit benim için yeterlidir. İçimden geleni yazdığım için "Hangisi fantastik- tir?", "Hangisi gerçektir?", "Hangisi fazla ciddi kaçar?" gibi bir kaygı gütmüyorum. Gazeteci: (11) Yazar: Bazen bölüm yazılmadan önce aklıma gelen iki satır, eseri şekillendirebiliyor. Bazen de yazdıktan sonra geliyorlar ak- lima. Bu şekilde okura da farklı yönlendirmeler yapabiliyo- rum. Eserler arası köprüler kurarak farklı metinler arası yol- culuklar yapmak bir okuyucu olarak da hoşuma gittiğinden tercih ediyorum bunu. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- gisi sırasıyla getirilmelidir? A). Yazarken olayın bir yerden sonra kendi başına ilerle- mesi hakkında ne düşünüyorsunuz? II. Eserlerinizde başka yazarlara öykünmenizin yansı- malarını görüyor musunuz? B) I. Eserlerin sadece gerçeklikten beslenmesi gerekir, gö- rüşüne katılıyor musunuz? II. Yapıtlarınızda metin altı mesajlarla göndermelerde bulunmanızın sebebi nedir? Eserlerinizde gerçek ve fantastik ögelerin dengesini nasıl kuruyorsunuz? II. Kitaplarınızın başında farklı düşünür, şair ve yazarla- rin alıntılarını kullanmanızın özel bir nedeni var mı? D) İyi bir eserin kendi kendini götürdüğü düşüncesi sizde etkisini hissettiriyor mu? II. Bir eserde metinler arası geçişlerin iyi yapılması neye bağlıdır? E) I. Gerçek dışı ögelerin eserlerinize renk kattığını düşü- nüyor musunuz? II. Beğendiğiniz yazarlardan ne ölçüde faydalanıyorsu- nuz? "C g C e S 35

8- Q ÖZDEBİR YAYINLARI --- 11. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcükle- rin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) Yurt dışından gelen kartpostalları biriktirmiş. B) Bu olayı örtbas etmeniz çok kolay olmayacak. C) Annemin yaptığı sandviçleri özledim. D) Ünlü futbolcu bu hafta jübilesini yapacak. E) Derginin bu ayki trajı, beklediğimiz gibiydi.

7-10. soruları metne göre cevaplayınız. (1) Uçan kuş vurulmuş gibi birdenbire sokağa dü- şüyor. Mahalledeki çocuklar etrafına toplanmak için koşmaya başlıyor. İçlerinden birinin ayağı bir taşa takılıyor ve kuşun akıbetine uğruyor. (II) O da düşüyor. (III) Çocuklar, kuşa dair telaşa dü- şüyorlar. Yerdeki kuşu alıyor ve mahallenin ve- terinerine götürüyorlar. Çünkü kuş hâlâ hayatta. Kalbi onu minicik elleriyle tutan çocuğun elinde pit pit atıyor. Korku dolu gözlerle çevreye bakı- yor. Veteriner Ali, kuşu çocuktan alıyor. Çocuk- ların korku dolu bakışlarında gizli olan yardım çığlıklarını görüyor. (IV) Kuşu bundan sonra kur- tarmak ona düşüyor. Çocuklara dışarıda bekle- melerini söyledikten sonra minik kuşun derdini anlıyor. Tıpkı çocuklarda olduğu gibi kuşun da gözlerinde korku var. Çocukları bile rahatlatama- mışken kuşu nasıl rahatlatayım, diye düşünüyor. Kuşun sapanla atılan bir taştan kanadının kırıl- dığını düşünüyor öfkeyle karışık. Ve kırılan ka- nadı sarıyor. Birkaç güne iyileşir ve özgürlüğüne kavuşursun, diyor kuşa. Kuşun gözlerindeki kor- kunun kaybolduğunu hissediyor ya da ona öyle geliyor. Çocuklara kuşun iyileşeceğinin haberini vermek için dışarı çıkıyor. Bir yandan da güzel yürekli çocukların varlığını bilmenin onu rahatlat- tığını hissediyor. 07.) Metinde birinci cümlede yer alan "düş- mek" sözcüğünün anlamı, aşağıdakiler- den hangisidir? A) Yağmak B) Dengesini yitirerek yukarıdan aşağı in- mek C) Atlamak, aradan çıkmak D) Yer çekiminin etkisiyle boşlukta yukarı- dan aşağıya inmek 08.) Yukarıda numaralanmış cümlelerde ge- çen "düşmek" sözcüğüyle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) "Bana arada bir bakkaldan tuz ya da limon almak düşüyor." cümlesi IV. cümle- deki "düşmek" sözcüğüyle aynı anlamda kullanılmıştır. B) III. cümlede "düşmek sözcüğü, “uğra- mak, kapılmak" anlamında kullanılmıştır. C) "Çocukken ağaçtan düşmüştüm." cüm- lesinde "düşmek" sözcüğü, II. cümledeki "düşmek" sözcüğüyle aynı anlamdadır. D) "Düşmek" sözcüğü hiçbir cümlede me- caz anlamda kullanılmamıştır. C I || IV Y a la b

9. Bir tarihî olayın doğru değerlendirilebilmesi için o olayın üzerinden belli bir süre geçmesi beklenir. Buradaki amaç olaya karışmış kişilerden bazılarının henüz benzer görev ya da amaçlarda olması durumudur. Bu bilgi doğrultusunda aşağıdaki olaylardan hangisi- nin diğerlerine oranla daha tarafsız değerlendirilebi- leceği savunulur? A) 2001 yılında Türkiye'de yaşanan ekonomik kriz B) ABD'nin Kuzey Vietnam'a saldırması C) II. Dünya Savaşı'na Türkiye'nin katılması D) Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesi E) Kıbrıs Barış Harekâtı'nın düzenlenmesi

ruyordu. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Karşılaştırma yapılmışt B) Örnekler verilmiştir. S) Tammlama yapılmıştır. D) Kişileştirme yapılmıştır. E) Devrik yapılı cümlelere yer verilmiştir. 2. Normalde vücudumuzu koruyan bağışıklık sistemi bazı insanlarda zararlı olmayan birtakım maddelere de aşın yanıt verir. Bu reaksiyonlara aşın duyarlılık ya da alerji adı verilir. Alerjik reaksiyona yol açan antijene de aler- jen adı verilir. Alerjik reaksiyonlar tek tip değildir, birçok yolla ortaya çıkarlar, vücudun değişik bölümlerinde meydana gelebilirler ve çeşitli şiddette olabilirler. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Açıklayıcı bir anlatımı olduğu B) Nesnel bilgilere yer verildiği Tanımlama yapıldığı DKarşılaştırma yapıldığı Buy - V EX Benzetmeye başvurulduğu retinal (4)

Bir yazı, ilk satırından son satırına değin aynı anlatım biçimi içinde yazılmaz. Yazının akışı- na, gelişimine göre değişik anlatım biçimleri kullanılır. Ancak kimi yazı türlerinde belirli an- latım biçimleri daha ağır basar. Fıkra, makale, deneme, eleştiri, gezi, röportaj gibi. Çünkü bu tür yazılar düşünce üzerine temellenir. Maka- lede bir sav öne sürülür, bu sav açıklanıp ka- nıtlanır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi kullanılmamıştır? A) Açıklayıcı anlatım B) Karşılaştırma yapma C) Örnekler verme D) Dilin göndergesel işlevi E) Tanımlardan yararlanma