Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

24. Sanatçı; Vatan adlı denemesinde, bir memleketin vatan teşkil etmesi için güzel, mamur ve zengin olmasının kâfi gelmediğini yazar. Onun için vatan; benzeri hiçbir yerde bulunmayan seslerden, kokulardan ve renklerden mü- rekkeptir. Sanatçı, yoğurtçuların sesine tutkundur. Bir memleketin bütün zevki, yoğurtçuların sesinde birleşmiştir ona göre. "Akşam, evimde, sokaktan geçen yoğurtçula- rin sesini duydukça öz vatanımda olduğumun saadetini bütün vücudumdan geçen bir titreyiş hâlinde duyarım ve yoğurtçu seslerinin işitilmediği memleketlerde insan- ların nasıl akşamdan zevk alabildiklerini hayretle kendi kendime sorarım. Bilmem, demirhindi şerbeti ve yoğurt- çu sesi olmayan bir memleket, hiç insan için vatan ola- bilir mi?" Bu parçanın anlatımıyla ilgi aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Alıntı yapılmıştır. B) Açıklayıcı bir yol izlenmiştir. C) Sözde soru cümlesi kullanılmıştır. Sessel yinelemeye başvurulmuştur. EDüşünceler karşılaştırmalarla somutlanmıştır.

1. Ergenekon'dan çıkılan o gün, o saat, kor ateşte kıpkızıla dönen demirler dövülerek şenlik havasında kutlandı. Her yıl o gün, o saat geldi mi Oğuz soyundan gelme boylar nerede olursa olsun kor ateşte demir dövdüler, niye? Biz varız işte, biz yeryüzünde- yiz, yok olmadık; gücümüz kökenimizdir, ateşle demirdir biline, unutulmaya diye. Buraya, şu şimdi yerleşmeye çalıştığımız şeh- re, neden Demirci dedik peki? Neden Demirci dedik, neden? Dü- şünen oldu mu içinizden? Düşünen olmadıysa düşünsün şimdi. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A Soru cümleleri B) Yinelemeler C)/Ara söz Di Benzetme E)/Pekiştirme

11 40. Kemal Bilbaşar'ın gölgede kalmış (kabuğuna çekil- I miş) bir yazar olduğu söylenemez. Denizin Çağırışı ve Cemo romanları yaygın biçimde (genel anlamda) biliniyor. Buna rağmen yapıtları bir külliyat (toplu) ola- rak yayımlandıktan sonra bile Cemo ve Denizin Ça- ğırışı dışında Bilbaşar'a alaka duyulmadığı (ilgi gös- IV terilmediği) fark ediliyor. Oysa Bedoş ile Zühre Ni- nem, roman tarihi açısından anılmayı hak ettiği gi- bi, yaşadığımız dönemin ruhunu (en önemli yanla- V rını) yakalayabilecek özellikler de taşıyor. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez ( ) içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? B) II A) I CY III DIV V TÜRKÇE TESTİ BİTTİ. SOSYAL BİLİMLER TESTİNE GEÇİNİZ. nego

4. Türk edebiyatının tarihsel süreci içerisinde görülen değişme ve gelişmelere bakıldığında, edebiyatın toplumsal hayatı belirlemede önemli bir role sahip olduğu görülmektedir. Sözlü edebiyat geleneği içinde ortak duygu ve düşünceler daha belirginken, yazılı edebiyat ürünlerinde bireysel tercihlerin artmaya başladığı görülür. Bununla birlikte edebiyatçılarımız bağımsız çalışsalar bile eserlerinde ele aldığı konuların önemli bir bölümü toplumun öz bağrından çıkmıştır. Bu parçanın anlatımında aşağıdaki anlatım yollarının hangisi kullanılmıştır? A) Betimleme LEXAR D) Öyküleme Açıklama Cörnekleme E) Tanımlama

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iki noktanın kul- lanımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır? A) Tüfeğini indirerek Yüzbaşı Ömer'e dikti gözlerini: "Ne demek teslimat bugün yapılmayacakmış?" B) Düşününce onun iki memleketi vardı: biri doğup büyüdüğü Hatay, diğeri canından çok sevdiği Çanakkale. C) Pürdikkat çığırtkanı dinliyorlardı: Anlaşılan karar verilmiş, ticari hakları sınırlandırılmıştı! elba D) Tahtaya "a:ile, ka:inat, la:le" yazdıktan sonra bizle- re bunun ne demek olduğunu sordu, kimse cevap veremedi. E) Aramıza yeni katılan temsilciyi, hepimiz şöyle böyle tanıyorduk: Meşhur yazarlardan Yakup Kadri Bey.

2. INFORMAL YAYINLARI KARA KUT Akad diliyle yazılan Ninive tabletleri, bilgin rahip Sin Lek- ke Unnini tarafından, muhtemelen kadim Sümer dilinde yazılmış özgün metinleri temel alan bir takım Akadca me- tinlerden derlenerek kaleme alınmış ya da elden geçiril- miş uzun bir şiiri içerir. Sin Lekke Unnini de belki büyük Yunan destanı Ilyada'nın ozanı Homeros gibi gerçekten yaşamış ve bu destanı yazmıştır. Belki de sonraki dönem- lerde yaşamış ve bu muazzam şiiri sahiplenmek istemiş bir yazıcıdır, edebî bir icattır. Hangisi olursa olsun, onun şiiri, yani Gılgamış Destanı, belleğimizdeki en eski ve en güçlü hikâyelerden biridir. Destan hem bir adamın hem bir şehrin hikâyesidir. Kral Gılgamış'ın kimliğini bulma se- rüvenini ve Uruk'un muazzam bir şehirken aynı zamanda adil bir yere dönüşmesini anlatır. Gılgamış Destanı, oku- ra bir uyarıda bulunarak başlar ve yüzyılları aşarak öğ- renmenin sorumluluğunu bize teslim eder. "Sen ve ben." der şair okura, "Uruk şehrine girmeli ve şehrin temelinde, Gılgamış'ın hikâyesinin yazılı olduğu gök mavisi tabletle- ri saklayan bakır kutunun peşine düşmeliyiz." Bu, bugün bildiğimiz kadarıyla, edebiyat tarihinin ilk kitap içinde kitap örneğidir. Tüm hikâyeler burada başlar. Bugünün hikaye içinde hikaye anlatan postmodern romanlarının dayandı- ği en derin kök ucu, bu destandır. Bu parçadan hareketle Gılgamış Destanı ile ilgili aşa- ğıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Kadim Sümer dilinde yazılmış tabletler arasında tama- mı şiir olarak yazılmış tek metindir. B) Günümüze kadar ulaşabilmesinde anlattığı konunun ilginçliği önemli bir rol oynamıştır. C) Edebiyatçılar tarafından, yazılmış ilk roman olarak ka- bul edilmektedir. D) Varlıkları; tarihî belgelerle ortaya konabilen, bir kralın ve şehrin hikâyesini anlatmaktadır. Yaratıcısı olduğu düşünülen ozanın kimliği hakkında mutlak bir yargıya varmak güçtür. (2019-DGS) E

YARIÇAP/TYT / Türkçe Testi 31. Günümüz Türk mutfağında, İslam dininin yasakladığı domuz eti ve tek tırnaklı hayvanların eti ile kurbağa, tilki gibi hayvanların etleri yer almamaktadır. İslam dini ile birlikte özellikle Güneydoğu yemeklerinde Arap beslenme kültürünün etkisi görülür. Türkler, Anado- lu'ya yerleştiklerinde ise bu topraklarda yaşayan top- lumların yiyecek içecek âdetlerine doğal olarak yol açılmıştır. Türklerin et ağırlıklı mutfağı ile yöresel Ana- dolu mutfakları süreç içinde birbirleriyle kaynaşmıştır. Ege adaları ve Ege kıyılarından balık ile zeytinyağı, güneyden şerbetli tatlılar, Bizans'tan gelen Roma mut- fağı, Orta Doğu ve Güney Akdeniz yemekleri de Ana- dolu mutfağının zenginleşmesini sağlamıştır. Ayrıca aşçıların padişahın hoşuna gidecek yemekleri üretme yarışları Türk mutfağının zenginleşmesine katkıda bu- lunmuştur. Bu parçada Türk mutfağı ile ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisine değinilmemiştir? A) Birçok kültür ve medeniyetin etkisini taşıdığına B) Saray aşçıları sebebiyle özgün üretime de açık ol- duğuna C) Roma mutfağı dışında Avrupa mutfağına uzak ol- duğuna D) İslam dininden ve Arap kültüründen gelen etkiler al- dığına E) Türklerin yemek konusunda yeni kültürlere açık ol- duğuna yarıçap 32

- dosison 18. Ama temel olarak akla gelebilecek ilk düşünce, bir sanat yapıtı ve kültür ürünü olarak filmi, filmsel dışa vurumu, filmsel söylemi, filmsel içeriği daha iyi anla- ma, açıklama ve kültürel belleğe yerleştirme arzusu olabilir. Bu arzu doğrultusunda işlev gören film eleştir- meni ve ürettiği film eleştirisi, film ve seyirci arasında bir köprü olma işlevini de üstlenmektedir. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Film eleştirisine duyulan ihtiyaç konusunda birçok düşünce ileri sürülebilir B) Film eleştirisi alanında can alıcı bir önem taşıyan bu durum şimdi daha da önem kazanmaktadır C) Bir sanat yapıtı kişisel düzeyde belirli bir ölçüde sevilebilir ve anlaşılabilir D) Sanat yapıtları, eleştirel bir çözümleme sonucunda ulaşılabilecek derin bir yapıya sahiptir E) Bir film eleştirmeninin eleştirel işlevi tam anlamıyla yerine getirmesi beklenemez

1.-5. sorularda, parçadaki boşluğu anlam bakımından en uygun biçimde tamamlayan seçeneği bulunuz. 1. iş yerinde her işi kendim yapamayacağımı anladı- ğım gün hem kişilik hem de bir büyük bir adım atmış oldum. Her zaman bir vizyonum, bir sürü fikrim ve yüksek bir enerjim oldu. Fakat gün olur yapılacak işler vizyonunuzu aşar ve o zaman yapı- lacak Ya vizyonunuzdan vazgeçersiniz ya da ve yardım aldım. yardım alırsınız. Ben A MAGY CR Magl yönetici olarak - iki şey vardır - ikinciyi seçtim B) lider olarak - bir iş vardır - de bunu yaptım C) yenilik yapıp - birkaç şey olur - duruma teslim ol- Taller dum et D) yol bularak - iş bellidir - aklımı kullandım 6 E) yol açarak - işler üzerinize yığılır - bir çare buldum

2. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde ad aktarması kullanıl- mıştır? A) Gönlümle oturdum da hüzünlendim o yerde Sen nerdesin, ey sevgili, yaz günleri nerde B) Dağlar ağarırken konuşmuştuk tepelerde Sen nerde o fecrin ağaran dağları nerde C) Akşam, güneş artık deniz ufkunda silindi Hülya gibi yalnız gezinenler köye indi D) Ben kaldım, uzaklarda günün sesleri dindi Gönlümle, hayalet gibi, ben kaldım o yerde E) Gök kubbesi her lahza, bütün gözlere mavi Zenginler o cennette fakirlerle müsavi

. (1) Halide Edip Adıvar, "fantezi piyes" olarak nitelediği dört perdelik Maske ve Ruh adlı oyununda; dünyaya ve dünyayı tehdit eden sorunlara Nasrettin Hoca'nın gözünden bakmaya çalışmıştır. (II) Eserlerinde kadının eğitilmesine ve toplum içindeki konumuna özellikle yer vermiş, yazıları ile kadın hakları savunuculuğu yapmıştır. (III) Yazar; 14. yüzyıl ile 21. yüzyılı bir arada kurgulayarak yazdığı, dönemin edebiyat ve tiyatro anlayışının üstünde ve ironik özellikler taşıyan bu eserinde; metin, kurgu, dekor, kostüm, efekt gibi görsel ve işitsel unsurları yaratmada ustalık göstermiştir. (IV) II. Dünya Savaşı öncesi dünyayı ve uygarlığı tehdit eden sorunların yorgun düşürdüğü Halide Edip Adıvar; Akşehir'in insana barış, huzur ve güzellik aşılayan havasını soluduktan sonra dünyaya biraz Nasrettin Hoca gözüyle bakmak, olayları bir de Nasrettin Hoca gibi kavramak istemiştir. (M) Geleceği etkileyecek dünya düzeni, değerler ve bunların birbirlerine karşıt gibi durmaları ona "yön tayin ettiremeyen bir fikri pusulasızlık" gibi göründüğünden, kahramanı Nasrettin Hoca olan bu fanteziyi yazmıştır. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? B) II C) III A) I D) IV E) V

7. ● Başkalarının fikir ve duygularını anlamaya çalışmak, ta- vırlarını onların ruhsal durumlarına göre ayarlama bece- risidir yani liderin çevresinden haberdar olmasıdır. • Takım çalışmasının giderek önem kazandığı günümüz- de, empatinin iyi bir lider için vazgeçilmez bir özellik oldu- ğu açıktır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçim- de birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Duygudaşlık demek olan empati; başkalarının fikir ve duy- gularını anlamaya çalışan, davranışlarını takım arkadaşla- rının psikolojik durumuna göre ayarlayan günümüz lider- lerinin en önemli vasfı olduğundan takım ruhuna yönelik çalışmaların daha fazla önem kazandığı görülmektedir. B) Duygularının güçlü ve zayıf yönlerini, sınırlarını bilen ve anlayan, yüksek düzeyde duygusal zekâya sahip olan lider pozisyonundaki kişiler, kendi kişilik özelliklerinin birlikte ça- lıştıkları insanları doğrudan etkileyeceğinin farkındadırlar. C) Empatinin vazgeçilmez olduğu bir dönemde, liderlerin ekip ruhuna uygun çalışması, ekibini doğru bir şekilde yönlen- dirmesi, çevresine yabancı olmaması ve başkalarını anla- ması gibi niteliklere sahip olmasını gerektirir. D) Günümüzde takım çalışmasının her geçen gün önem ka- zanması empatinin bir lider için gerekli bir nitelik olduğunu gösterir, bu nedenle iyi bir lider çevresindekilerin düşün- celerini ve hislerini anlamalı, davranışlarını onların ruhsal durumuna göre ayarlamalı ve çevresinden haberdar olma- lıdır. E) Olumlu hedefler için kullanıldığında iş birliği, üretkenlik, re- fah ve mutluluğu arttıran empati ya da diğer adıyla duygu- daşlık; bir başkasının duygularını, içinde bulunduğu durum veya davranışlarındaki motivasyonu anlamak ve içselleş- tirmek anlamına gelir.

2. Ünlülerin düzlük-yuvarlaklık, darlık-genişlik bakımından uy- gunluğuna küçük ünlü uyumu denir. Buna göre, Türkçe- de düz ünlülerden (a, e, i, i) sonra düz ünlüler (a, e, i, i); yuvarlak ünlülerden (o, ö, u, ü) sonra ya düz-geniş ünlü- ler (a, e) ya da dar-yuvarlak ünlüler (u, ü) gelir. Aşağıdaki altı çizili kelimelerin hangisinde bu kurala aykırı bir kullanım vardır? A) Arkadaşıyla görüşmek üzere erkenden evden çıktı. B) Yarından itibaren havalar ilıklaşmaya başlıyor. C) Sınıfımızdaki Cemile'nin gözlem gücü çok yüksekti. D) Annesini çok özlediği her hâlinden belli oluyordu. E) Teknolojinin gelişmesi ile birlikte hayatımızda birçok değişiklik oldu.

3. |-2x|+|5x|-|-3x| |x|+|-6x|-|4x| ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? 4 A) +1 B) 10 11 K C) 1 21x1 +51x1--31x1 1x1 +-61x1-41x1 X X -2x+x--3x -2X+5x+3x Jol - 4TXT² 9x 4 D) 1/3 61X -S E) 10 3 2

1. 2. TYT Test: 6 Sözcük ve Söz Öbeklerin 1. - 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Edebiyatın zamanı, saati ağır çalışır. Bugün övülüp göklere çıkarılan, yarın kaybolup gider ya da adını du- yuramayan bir eser yıllar sonra keşfedilebilir. Bir yazar ve eserleri hakkında karar verebilmek için zamanın to- zunun toprağının savrulup gitmesi beklenmeli. Aşağıdakilerin hangisinde parçada geçen sözlerin anlamları doğru verilmemiştir? A) övülüp göklere çıkarılmak - fazlasıyla abartılmak B) kaybolup gitmek - unutulmak, anılmaz olmak PALME YAYINEVİ C) keşfedilebilir - varlığından haberdar olmak D) karar verebilmek - değerlendirmede, yargılamada bulunmak E) ağır çalışmak - bir beklentiyi yerine getirememek Bu parçada geçen "zamanın tozunun toprağının sav- rulup gitmesi beklenmeli." sözüyle aşağıdakilerden hangisi anlatılmak istenmiştir? A) Değerli ile değersizin ayrılmasını zamana bırakmak B) Belli kurallara ve belli ölçütlere bağlı kalarak bir eseri yargılamanın yanlışlığına dikkat çekmek C) Günün moda eğilimlerinin ve sanat anlayışlarının dışında kalabilmek D) Geçmişin sanat değerlerini reddederek yenilik ya- ratabilmek E) Zamanın gelip geçici olduğunun bilincinde olarak kalıcı yapıtlar üretmek 16 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim anlamlı söz- PALME YAYINEVI

7. IM TESTI Bu söylentinin ne zaman ve kim tarafından ortaya atıldığı tam olarak bilinmiyor. Fakat iddia edildiğinin aksine insanların beyninde etkin olmayan bir bölge yok. Bilindiği gibi beynin görevi vücudu yönetmektir. İnsan beyninin işlevlerinden bazıları bilinçli bir şekilde yönetilebilirken bazıları tamamen istem dışında gerçekleşir. Kolumuzu ya da bacağımızı oynatmaya bilinçli bir şekilde karar verebiliriz. Fakat yediğimiz yemekleri sindirmek için sindirim enzimlerinin salgılanması ya da kalbin vücuda kan pompalaması tamamen istem dışıdır. Herhangi bir anda beynin bazı kısımları diğer kısımlarına göre daha etkin olabilir. Fakat beynin hiçbir işlevi olmayan bir bölgesi yoktur. Beyin taramaları da beynin tüm bölgelerinin etkin olduğunu gösterir. İnsanları diğer canlılardan daha zeki yapan, beyinlerinin büyüklüğü değil, beyinlerinin büyüklüğünün vücutlarının büyüklüğüne oranıdır. Bu oran küçük olduğu hâlde beyninin daha büyük bir kısmını kullandığı için daha zeki olan bir canlı yoktur. Bu parçanın başına getirilebilecek en uygun cümle aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Toplumda zekânın her alanda etkili biçimde kullanılabi- leceğine ilişkin yaygın bir kanı var. B) Çoğumuz beynimizin bir kısmını kullandığımızı, zekâ alanının çok daha fazla olduğunu duymuşuzdur. C) İnsanlar beyin kullanımının kişinin iradesine bağlı olmayan bir etkinliği olduğunu düşünürler. D) Zekânın öteden beri beynin yapısıyla yakından ilgili olduğuna dair bir görüş vardır. E) Zekâ ile ilgili tartışmalar genellikle beyin gücünün insanı diğer canlılardan ayırdığı noktasında düğümlenir.