Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

(1) Çatışma temeli üzerine kurulan romanlarda yazarın niyetini üstlenen karakter, diğer yardımcı karakter ve tiplerden daha gerçekçidir. (II) Bunlar, kendi dünyasını kuran ve bunun sorumluluğunu da üstlenen kişiler olduğundan okurun gözünde "sahi- ci" bir hâl alır. (III) Edebiyatımızda bunun ilk gerçek örneği, Halit Ziya'nın Aşk-ı Memnu'sunda gördüğü- müz ve zihinlerimizde yer eden Bihter'dir ve bu yö- nüyle de romancılığımızın kilometre taşlarındandır. (IV) Ancak Peyami Safa'nın Canan'ı söz konusu olduğunda, yardımcı karakterlerin düşünceleriyle tanıtılan derinlikli bir ruh çözümlemesinin okurun boyunu aştığına şahit oluruz. (V) Okurun ve ya- zarın emeklediği ilk romanlarımıza baktığımızda, -mesela Namık Kemal'in eserlerinde- karakterlerin düşünsel seyrinin, karşıtlıklar üzerinden daha ba- sitçe yürüdüğünü görürüz. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, karşılaştırma yoluyla bir saptamaya yer verilmiştir. BI. cümlede, düşünce gerekçesiyle açıklanmıştır. CIII. cümlede, düşünce örneklemeyle güçlendiril- miştir. DV. cümlede, sözü edilen eserde yazarın başa- ris övülmüştür. Đ EY. cümlede, sözü edilen yazarın farklı tarzına vurgu yapılmıştır.

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur? A) Hicretlerin bakıyyesi hicranlı duygular Mahzun hudutların ötesinden akan sular B) Gittim o son diyâra ki serhaddidir yerin Hâlâ dilimdedir tuzu engin denizlerin C) Biçare gönüller ne giden son gemidir bu Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu D) Keskin bir ürperişle kımıldandi anbean Baktım ve anladım ki o ejderdi canlanan E) Aldım Rakofça kırlarının hür havasını Duydum akıncı cetlerimin ihtirasını

1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde eylem, nedeniyle birlikte veril- memiştir? A) Kaşına ya da alnına benzettiği için kendini Dolunay olur gökte ay, bazen de hilal B) Birçok giden memnun ki yerinden Çok seneler geçti dönen yok seferinden C) Anne ben geldim, yoruldum artık Her yol ağzında kendime rastlamaktan D) Geceler mi uzadı, bu karanlık ne? Gönlümün bayramları, şenliği söndü E) Gece, düşlerde sürdürdüğüm için bu yolculuğu Bir güneş saatiyim ben kendi hâlimce

7. Açın, O Belde'yi okuyun. (1) Altlarında ırmaklar akan cennetler de herkesin şen havalar tutturduğu neşe diyarları da âşıkların el ele mutluluk şarabı içtiği sevda iklimleri de yoktur orada. (II) Hepsinin gözlerinde soru sessizliği, hepsinin yüzlerinde gece hüznü olan sevgililerle, kız kardeşlerle doludur o belde. (III) Onun ütopyası, mutluluk peşinde koşulan bir hayal beldesi değildir. (IV) O, ütopya kurarken bile baş başa melale kapılacağı müphem bir sevgiliyi ve onunla yalnız kalacağı kederden yapılmış ülkeyi düşler. (V) Gittiği yerde bu düşlediklerine kavuşmuş mudur bilinmez lakin bize öyle dizeler bırakmıştır ki onun şiirlerini okudukça tunç surlarla berkitil- miş gamdan bir ülke görürüz karşımızda. Bu parçada numaralandırılmış cümlelerin hangisinde koşul- sonuç ilişkisi vardır? A) IV B) II C) I D) V E) III

1. Fillimsiler, yan cümlecik oluşturur. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cüm- lecik yoktur? A) Burada birçok insanın yardıma ihtiyacı vardı. B) Işinde çok dikkatil olduğunu biliyorum. C) Çalışmadan bir şeyleri elde etmek zordur. D) Bunu bakışlarından anlamak zor değildi. E) Kısa ve özlü bir konuşma yaptı. 2. Bugün ouma Büyükannemi hatırlıyorum Dolayısıyla çocukluğumu Uzun olsaydı o günler Yere düşan ekmek parçasını Opüp başıma götürdüğüm günler Bu dizelerde kaç fillimsi kullanılmıştır? A) 2 B) 3 A)L Fiilimsiler (Eylemsiler) - II C) 4 BAN 2. (1) Klap vardır okuyanın iç dünyasını allak bullak eder. (1) Collmar soru in ağına düşürür. (III) Bir arayışın igine sokar onu. (M) Düşünce evreninin sınırlarını açma- ya, genişlatmaye zorlar. (V) Buna karşılık aynı kitap, bir başka okurun içini di altr, karartır. D) 5 Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde "illiml" yoktur? C)V. E) 6 D) IV. E) II. a 4. Isim fill eklerini alan bazı sözcükler, fillimsi olmaktan g kıp kalıcı isim olur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uy- gun bir örnek vardır? A) Annesi tavukları kızartmaya çoktan başlamıştı. B) Yağmurlu havalarda yürümeyi çok saverdi. C) Onunla bu konuda konuşmayı düşünmüyorum. D) Ablasının yaptığı sarmayı biraz tuzlu buldu. E) Bu konuda ona güvenmeyi çok isterdim. Q 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "zarf fill" kulland- mıştır? A) Eve vannca beni mutlaka ara. B) Söylediklerinde sonuna kadar haklıydı. C) Işlerini kendin hålletmeyi öğrenmelisin. D) Kitap okumanın faydalanı saymakla bitmez. E) Gözlerinden akan yaşlan sildl. Q 6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "fillimsi" kullanılmıştır? A) Ben sana mecburum bilemezsin Adını mıh gibi aklımda tutuyorum B) Belki haziranda mavi bane çocuksun Ah seni bilmiyor kimseler bumiyor C) Sevmek kimi zaman rezilce korkuludur Insan bir akşamüstü ansızın yorulur D) Gözlerini söndürme muhtacım Ben senin aydınlığına muhtacım E) Rüzgår söylüyor şimdi o yerlerde Bizim eski şarkımızı, ah şarkımızı

stir. 7. Bir sabah vapurlar alıp getirdi beni Güneşteydi rengi narin Şadırvan şadırvan aktı içime Masal güzelliği surları Yukarıdaki dizelerde kaç tane çekimli eylem kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Boşluk Doldurma Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle ta- mamlayınız. A 1. Dille anlatılabilen her türlü duygu, düşünce, hayal, olay vb.ni konu edinen edebiyatın temel konusunu oluştur- maktadır. As ile

E) I. cümledeki tanımın nedenle 8. (1) Düşüncemiz sadece soyut gerçeklere değil, çevremizdeki somut sorunlara da yönelir. (II) So- runları çözmeye yönelen düşünce, durum tespitiyle başlar; gerçekçi şekilde detaylara dikkat ettikçe so- runu açıklığa kavuşturur. (III) Ancak belli bir açıklık elde edildi mi sorunu anlamlı bir biçime sokarak alternatif çözüm yolları arar. (IV) Çözüm geliştir- me aşamaları, bizi yeniliklere açık bir şekilde karar vermeye yönlendirir. (V) Böyle işleyen sağlıklı dü- şünme, kişinin çevresindeki olaylara duyarlı olarak geliştirdiği düşünmedir. Bir psikoloğun görüşlerini belirttiği bu parça- daki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? cümlede bir düşünceye karşı çıkılmıştır. -B) II. cümlede aşamalı bir durumdan söz edilmiştir. C) III. cümledeki yargı bir koşula bağlanmıştır. DY IV. cümlede bir önceki yargının sonucuyla izle- necek yol gösterilmiştir. -E) V. cümlede öznel bir tanımlama yapılmıştır.

AKTİKLERLE DİL BİLGİSİ seçe- /benimhocam TEST 42 16. Kadir Öğretmen sınıfta "fiilimsi" konusunu işler. Konunun daha iyi anlaşılması için sınıfta bir etkinlik yapmak ister. Etkinlik için sınıftan beş öğrenci seçilir. Bu öğrenciler, içinde fiilimsi olan cümleler kurar. Bu öğrencilerin karşısına da beş öğrenci daha seçilir. Onlar da kurulan bu cümlelerle ilgili yorumlar yapar: NIM HOCAM TAKTİKLERLE DIL BILGISI BENİM HOCAM TAKTİKLERLE DIL BİLGİSİ 1. öğrenci: Senin bu konuda söylediklerin anlaşılamadı. 2. öğrenci: Seni görmeden bu konuda karar almamalıyım. 3. öğrenci: Sevgiyi bilmedi- ğinden böyle davranıyor. 4. öğrenci: Bu konu için da- nışmaya uğramalısın. D) Hale Ali: Bu cümlede hem isim fiil hem sifat fiil vardır. Furkan: Bu cümlede zarf fiil vardır. B) Furkan Münir: Bu cümlede zarf fiil vardır. 5. öğrenci: Bu hususu sana danışmaya geldim. Bu etkinlikte yanlış cevap veren öğrenci aşağıdakilerden hangisidir? A) Ali Hale: Bu cümlede fiilimsi yoktur. Sunay: Bu cümlede isim fiil vardır. C) Münir E) Sunay

5. Yine birlikte oynuyor, okuldan eve birlikte dönüyorduk. Bir gün hava çok sıcaktı. Büyük Hoca, bize yarım gün- lük tatil verdi. Tıpkı perşembe günkü gibi... Mistik'la so- kağın tozları içinde yavaş yavaş yürüyorduk. Ben teri- mi silemediğim için yüzüm sırılsıklamdı. Büyük, geniş bir yoldan geçiyorduk. Kenarda yığılmış bir duvarın te- melleri vardı. Birdenbire karşıdan iri, kara bir köpek çıktı. Koşarak geliyordu. Bize, "Kaçınız, kaçınız, ısıracak!" di- ye bağırdılar. Korktuk, şaşırdık. Öyle kaldık. Önce ben biraz kendimi toplayarak "Aman, kaçalım!" dedim. Göz- leri ateş gibi parlayan köpek bize yetişmişti. O zaman Mistik "Sen arkama saklan!" diye haykırdı. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Örnekleme B) Betimleme C) Açıklama E) Tanık gösterme D) Öyküleme Olçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlü

DEĞERLENDİRME TESTİ 7. Edremit'in Zeytinli ilçesinde bulunan ve zeytin ağaçları ile çevrili Sütüven Şelalesi, Kızılkeçili Çayı üzerinden akan bir doğa hari- || kası. 17 metre yükseklikten akan şelalenin suyu Hasanboğuldu IV Göleti'ni meydana getirmiş. Şelale'den gölete doğru yürüdüğü- nüzde Roma Su Kemerleri'nin altından geçeceksiniz. V Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 10.

İş - METİN TÜRLERİ rları L 4. TEST 4 Aruz, açık (kısa) ve kapalı (uzun) olarak nitelenen hecelerin önceden belirlenmiş bir düzen içerisinde tekrarlanması esasına dayanan bir şiir ölçüsü ve ahenk sitemidir. Ünsüzle ve uzun hece ile biten hecelere "kapalı", ünlü ile biten hecelere ise "açık" hece adi verilir. Aruz ölçüsünde bir beytin ilk dizesindeki açık ve kapalı heceler, ikinci dizede bire bir aynı sırayla yer alır. Beyitteki dizeler arasında bu uyum yoksa "aruz kusuru" var demektir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki beyitlerin hangisinde aruz kusuru söz konusu değildir? A) Âb-gûndur günbed-i devvâr rengi bilmezem Yâ muhit olmuş gözümden günbed-i devvâra su B) Hemîde kadlerine rişte-i eşki takıp bunlar Atarlar tîr-i maksudù nedendir yayı bilmezler Zannetme gönül gül gibi handân olacaksın Şimden geri bülbül gibi nâlan olacaksın D) Yanagun u dişün ü gözlerün hem zülfün ey dilber Biri lâle biri lûlû nergis biri anber E) Aceb mi olsa dil senden gelen cevr ü cefadan haz Kişi olur mi kim almaya hiç mihr ü vefadan haz Dağınık saclarımdan

6. Devlerin esrarını aynalara sorsaydım Çözülürdü zihnimde buzlanmış düşünceler Bu dizlerde aşağıdaki söz sanatlarından han- gisi vardır? A) Hüsnütalil B) Leffüneşir D) Kinaye C) İstiare E) İrsalimesel

1. Megalodon adı verilen ve eliniz kadar büyük dişlere 3. sahip bir köpek balığının dev gibi olması lazım. Fakat çıkarım yapabileceğiniz tek şey dişler olduğunda, nesli uzun süre önce tükenen bu canavarın geri kalanının neye benzediğini çözmek için kalıpların dışında dü- şünmeniz gerekiyor. Bu deniz canavarı, Hollywood'un br bize söylediğinden biraz daha karikatürümsü görünü- yor olabilir. Elbette devasa boyutluydu fakat etkileyici uzunluğuna kıyasla sevimli bir burnu ve sarkık yüzgeç- leri de olabilirdi. İngiltere'deki Bristol Üniversitesi ve Swansea Üniversitesinde çalışan paleontologlar, nesli tükenmiş bu devin tam boyutlarına yönelik daha iyi bir fikir elde etmek amacıyla, yaşayan en yakın akrabala- rının büyüme kalıplarına başvurmuşlar. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilme- miştir? A) Hakkındaki kimi bilgilerin kesinlik kazanmadığına B) Yok olma sürecinin uzak geçmişe dayandığına C) Boyutunun yaşadığı ortamla olan bağına D) Benzer özellikler taşıyan türlerin incelendiğine EOldukça büyük boyutlu olduğuna TİM YAYINLARI

4. Felsefe, insani bir çaba olarak, adına ister felsefe diyelim ister düşünme diyelim, kaçınılmaz olarak hep var olacaktır. Soru sormak ve metodik anlamda şüphe duymak insanın yapısal özelliğidir. İnancı değerli kılan sorgulanarak ulaşılmış olmasıdır. Sokrates'in dediği gibi "Sorgulanmamış bir hayat, yaşamaya değer değildir." Felsefi çaba, özgürlüğün, insanın biricikliğinin ve orijinalliğinin en önemli göstergesidir. Felsefi düşünce ile inanç kurallarını epistemolojik bir bakış açısıyla karşılaştırarak onları çatıştırmak ve sonuçta doğal olarak inancı üstün kılmak, felsefenin insanın varoluşsal bir boyutu olduğunu göz ardı etmek demektir. Sanatsal faaliyet neyse felsefi faaliyet de bir bakıma odur. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? Kişisel yorum yapılmıştır. B) Açıklamadan yararlanılmıştır. C) Karşılaştırmaya başvurulmuştur. D) Neden-sonuç içeren cümleler kullanılmıştır. Alıntı yapılmıştır.

x² − (m - 3) x + 2m + 5 = 0 denkleminin kökleri birbirine paralel olan iki doğrunun eğimlerini belirttiğine göre, m sayısının alabileceği değer- ler çarpımı kaçtır? A) - 11 B) - 10 O 10. (m C) 11 D) 14 n E 15 14 D