Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıTÜRKÇE TESTİ
4.
(1) Geçmişte yaşamak, gelecek tasası ile aklımızı
meşgul etmek, karşımıza çıkan insanları otomatik
bir gözlemci edasıyla yargılamak, bize yaşadığımız
ani iskalatır. (II) Güzel bir manzara, doğanın sun-
duğu renk, koku ve tasarım zenginliği karşısında
mutlu oluruz. (III) Bakmayı sürdürdüğümüzde, salt
bu güzelliği düşünüp doya doya seyrediyorsak sorun
yoktur. (IV) Bir Doğu felsefesi olan ve "Psikoterapi"
-imşeklinde hayata giren "farkındalık", içinde bulunulan
andaki deneyimin bilincinde olma ve onu kabul etme
hâlidir. (V) İşte biz de karşımıza çıkan nimetlerden
tam olarak yararlanabiliyorsak "farkındalık boyutu❞n-
dayız demektir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi-
si kişisel düşünce içermemektedir?
A) I B) II
D) IV
C) III
E) V
6.
●
Nere
ce
da c
üre
● Bu
düş
ler
yo
Bu ik
bir b
hang
A) I
B)
C)
M
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte
ünsüz düşmesi vardır?
A) Azıcık daha çaba gösterseydin bu iş olurdu.
B) Yıllarca üzerinde çalıştığı biricik eseri buydu.
C) Olanlardan habersiz çevreye gülücük saçıyordu
küçük çocuk.
D) Fakülteye ulaşabilmek için daracık sokaklardan
geçiyordu.
E) Henüz gencecik olmasına rağmen çok güzel yazılar
biriktiriyordu defterinde.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıTYT / Türkçe
29. Uzun bir ömrü olan kestaneler, Anadolu ormanlarının en
görkemli ağaçlarından. Biz onu daha çok, o lezzetli
meyveleri ile hatırlıyoruz ama ninelerimizin tüm
varlıklarını, geçmişlerini emanet ettikleri çeyiz sandıkları
bu kestaneden elde edilen keresteyle yapılıyor.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünsuz benzeşmesi
C) Unsuz yumuşaması
D) Ünlü daralması
E) Ünlü düşmesi
32. Haya
Fatih
içeri
Defi
Öm
ara
art
yaz
öd
BP8
Bu
di
g
A
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları1.
Halk edebiyatıyla ilgili aşağıda verilen bilgilerden
hangisi yanlıştır?
A) Sözlü bir geleneğe dayanır.
B) Nazım birimi dörtlüktür.
C) Islamiyet öncesi edebiyatın devamı niteliğindedir.
D) Şiirler, halkın kullandığı dille söylenir.
E) Şairlere Islamiyet öncesindeki gibi âşık denmeye
devam edilmiştir.
L
SHUR
Pos
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıaşmış
kulları
se ha-
pten
rileri
çeri
Işe geç kalmış. (Sebep anlamlı zarf)
İşte tam aradığımız araba bu. (Gösterme anlamlı zarf)
Buraya yarın yine bekleriz. (Yineleme [tekrar] anlamlı zarf)
ZAMAN ZARFI
Eylemleri ve eylemsileri zaman yönünden belirten sözcükler-
dir. Eylemlere ve eylemsilere sorulan "Ne zaman?" sorusu-
nun cevabıdır.
> Seninle yarın buluşalım.
> Her hafta balık tutmaya gider.
> Sabahları bir süre yürürüm.
> Okullar eylülde açılacak.
> Eve gelir gelmez eşyalarını toplamaya başladı.
Mal
yaptırmış. (Sıfatın miktarı)
> Antrenör maçtan sonra çok az konuştu. (Zarfın miktarı)
Azlık-çokluk belirteçlerinden "daha" ve "en", derecelendirme/
üstünlük anlamı taşıdığından "üstünlük belirteci" olarak adlan-
dırılır.
anda
> O, en güzel şiirlerini gençken yazmış.
> Önümüzdeki günler daha sıcak geçecek.
SORU ZARFLARI
Fiilleri veya fiilimsileri soru bakımından belirten zarflardır.
> Nasıl, neden, niçin, niye, ne, ne zaman, nereye, ne ka-
dar...
> Bu kadar işi kısa sürede nasıl yaptınız?
> Beni niçin dikkatli dinlemiyorsun?
> Onu en son ne zaman gördün?
27
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıniz.
yrıca
de
en
LIMIT
15. Hayatı en gizli, en karışık yönleriyle anlatmayan,
duygularımızı tıpkı hayatta olduğu gibi saf ve derin bir
şekilde duyurmayan, elemlerimizi, felaketlerimizi, açık açık
yansıtmayan bir edebiyat, hayat ile ilgisiz ve sahte bir
edebiyattır. Öyle bir edebiyat; kelimeleri dizip onları işleyen
pek hünerli kuyumcular çıkarabilir. Belki onlar çok süslü,
çok göz alıcı şeyler yapabilirler. Fakat ne yazık ki bütün bu
sahte ürünler muntazam kış bahçelerinde yetişen iri
yapraklı, parlak renkli çiçeklere benzer. Uzaklığından dolayı
bize çok çekici, çok harikulade görünen o meçhul sıcak
iklimlerin bu göz kamaştıran ürünleri nasıl açık bir havaya,
sert bir rüzgâra dayanamazsa hayat ile ilgisi olmayan
böyle bir edebiyat da zamanın sonsuz kasırgaları önünde
süpürülüp gitmeye mahkûmdur.
Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kalıcı eserler, ancak sanat kaygısından uzak
yazarların kaleminden çıkar.
Gerçek hayatı konu edinmeyen edebî ürünler, belli
ömürlü olamaz.
bir dönem ilgi görse de uzun
C)-Milli değerlerden yoksun bir eser geleceğe
D
seslenemez.
D) Edebiyat sadece insanı işlemeli, onu bütün
yönleriyle ele almalıdır.
E) Hayata yalnızca kendi penceresinden bakan yazar;
topluma yabanci, sahte bir edebiyat üretmektedir.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıurma-1
bir yeri
şadığına
ri
rallı bir
sıralama
11. I. sonuna getirilen eklerle ya da söz dizimsel yol
larla yapılması
II. eden üleştirme biçimlerinin ya sayı adlarının
III. Eski Türkçeden günümüze kadar neredeyse
IV. tüm tarihî ve çağdaş Türk lehçelerinde görülmek-
tedir
V. Oğuz lehçelerinde nesneleri sayı bakımından
paylaştırmayı ifade
Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle
coluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baş
tan üçüncü olur?
A) I
TIL
23
CH
B) II
12. 1. masum bir anlayışla
ELL
D) IV
T-IV
II. birtakım yüce değerleri anlatan
E)V
0
hicim
Bill
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları4. Aşağıdaki parçalardan hangisi ayraç içindeki anlatım
biçimi ile uyuşmamaktadır?
169
A) Sedef Kız bir de bakmış ki üç ak kuş başının üstün-
de dönüp duruyor. Sihir bu ya! Meğer üvey anaları
bunları öyle bir kuşa benzetmiş ki gün batınca ete
kemiğe bürünüyor, insan olup görünüyorlarmış. Gün
doğunca da tüye teleğe geliyor, kanatlanıp uçuyorlar-
mış. (Fantastik anlatım)
B) Bir bilim kavramı olarak realizm, duyularla algılanabilir
gerçekliği esas alan bir düşünsel tutumdur. Yani ide-
alizmin karşıtıdır. Edebiyatta bir akımın adı olmanın
ötesinde bir de üslup özelliğidir. (Kanıtlayıcı anlatım)
C) İnsanoğlu hep olduğundan başka türlü görünür çev-
resine. Kendini saklayarak diğerleri tarafından beğe-
nilme arzusunu taşır hep. Böyle yapınca daha iyi ola-
cağını sanır. Peki olur mu? İşte bunu tespit etmeliyiz
önce. (Tartışmacı anlatım)
D) Karşısında kılıçlı beş Bizans askerini görünce önce
yumruklarını sıktı, sonra bütün gücüyle onların üstü-
ne atladı. Bir anda bulunduğu yerden dönüp havalan-
di ve sırayla beş askerin beşini de yere serdi. (Des-
tansı anlatım)
E) Yüzü kirliydi ama ay gibi parlıyordu çocuğun. Minicik
elleri gres yağından kararmıştı. Ayaklarında ucu delik
ayakkabılar vardı. Büyük bir insan edasıyla parlayan
gözleri masmaviydi. (Betimleyici anlatım)
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları30. Fransa'nın güneybatısındaki Lascaux'ta yer alan ma-
ğara, bilinen ilk resimleri barındırmaktadır. MÖ 10 000'li
yıllara ait olduğu düşünülen mağara, duvar resimleri ile
ünlü, sayılı mağaralardandır. Yaklaşık 250 metrelik bir
uzunluğu ve 30 metrelik bir eğimi vardır bu muhteşem
sanat eserinin. Çeşitli galerilerinde, çeşitli temalar ayrı
ayrı boyanmıştır duvarlara. Fakat söz konusu mağarayı
bilen hiç kimse, aynı zamanda bu resimlerin sanatsal
yönüyle pek ilgilenmez. Zira bu mağara resimlerinin
tarihî ve bilimsel değeri, sanat değerinden çok daha
önemlidir. Yine de bu resimler, insanlık tarihinde bilinen
ilk ifade biçimi olmaları özelliğiyle sanatın geçmişi ile il-
gili çalışmaların ilk adımını teşkil etmektedir.
Bu parçadan hareketle Lascaux Mağarası'ndaki re-
simlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Sanat tarihiyle ilgili araştırmaların başlangıç noktası
durumundadır.
B) Genel olarak av faaliyetleri ve birtakım dinsel tören-
leri içermektedir.
C) Sanatsal açıdan herhangi bir değer taşımadığı bilin-
mektedir.
D) MÖ 10 000'li yıllarda yapılmış olmasına rağmen ori-
jinal hâlini korumuştur.
E) Dünya kamuoyu tarafından hak ettiği oranda bilinir-
liği yoktur.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları16. (1) Sıkıcı çocuk kitaplarından piyasada çok miktarda var
ve çok da satar bu kitaplar. (II) Okuma becerisini henüz
tamamlayamamış çocukların doğru seçim yapabilmesi
çok zor. (III) Çocukları için en öğreticiyi (!) seçme ko-
nusunda oldukça titiz (!) olan yetişkinlerin kitap seçme
yöntemleri aslında oldukça basit. (IV) Önce adına bakar;
"Erken yatıyorum, adaletli oluyorum, kıskanmıyorum."
gibi mesajları doğrudan adında taşıyan kitaplar, ilk tercih
edilenlerdir. (V) Kitabın adından pek bir şey anlaşılmı-
yorsa arka kapağına bakar, eğitici ve öğretici olduğuna
dair bilgiler varsa işte aradığı kitabı bulmuştur.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi dü-
şüncenin akışını bozmaktadır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları4.
2.
18
1. Toplumda yaşanan iyi, kötü her olay edebî eserlere
konu olabilir.
Edebî gerçeklik hiçbir zaman hayatın taklidi olmadı-
ğından sosyal olaylar sanatta farklı bir üslupla anlatılır.
III. Toplumsal olayları anlatan sanatçılar, edebî değeri ol-
mayan eserler yazmış demektir. >
II.
IV.
ODEĞERLENDİRME
Her sanatçı, bir sosyal yapıya ait olduğundan kendini
toplumdan tamamen soyutlayamaz.
V. Sanatçılar, yapıtları yoluyla zaman zaman halka moral
aşılamış, zor durumda umut ışığı olmuştur. ✓
Numaralanmış cümlelerin hangisinde edebiyat-toplum
ilişkisiyle ilgili yanlışlık yapılmıştır?
3X11.
DYN.
EX.
Edebiyatın yaşamla büyük bir ilişkisi vardır. Yaşamın da-
marlarından beslenir edebiyat; toplumdaki sevinci, üzün-
(tüyü, hüznü, ağır yaşam çöküntülerini, kayıplarını, yokluğu,
(yoksulluğu en derinden anlatır.
Buna göre aşağıdaki dizelerden hangisi bu cümledeki
anlayışın ürünü olarak kaleme alınmamıştır?
Üzüntü
A) Hiroşima'da öleli
Oluyor bir on yıl kadar
Yedi yaşında bir kızım
Büyümez ölü çocuklar
BY Ateşi ve ihaneti gördük.
Ve kanlı bankerler pazarında
Memleketi Alaman'a satanlar
Yan gelip ölülerin üzerinde yatanlar
y
Düştüler can kaygusuna
Karayılan der ki: Harbe oturak
Kilis yollarından kelle getirek
Nerde düşman varsa orda bitirek
Vurun ha yiğitler namus günüdür
D) Bugün açız yine evlatlarım, diyordu peder
Bugün açız yine; lâkin yarın, ümid ederim
Sular biraz daha sakinleşir... Ne çare, kader
Eşim gücüm budur benim
Gökyüzünü boyarım her sabah
çöküntü
Hepiniz uykudayken
Uyanır bakarsınız ki mavi
Sairag
Palme Yayınevi
• Yokluk
3.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarır
11. Bu gencecik insanların işin üstesinden gelebileceğini
aklının ucundan bile geçirmiyordu.
Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünlü türemesi
B) Ünsüz yumuşaması
C) Ünsüz türemesi
D) Ünlü düşmesi
E) Kaynaştırma ünsüzü
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıI
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik yapılı eylem
vardır?
A) Bunca soruyu acaba kim çözecek?
B) Çökme tehlikesi bulunan bina boşaltıldı.
C) Epey acıktım, bir şeyler almak için evden çıktım.
D) Sahanın her bölgesinde top koşturabiliyordu.
E) Alışverişten sonra yanınıza gelirim, dedi.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları8. 1. Araştırmacılar, yaygın olarak kullanılan yol ve çatı as-
faltlarının çeşitli sıcaklık ve güneşlenme koşullarında,
aralarında zararlı kirleticilerin de bulunduğu karmaşık
organik bileşikler ürettiğini gözlemledi.
II. Araştırmacılar, yol ve çatı asfaltlarının yerine farklı
çevreci ürünlerin geliştirilip kullanılmasının gerektiğini
vurguladı.
Numaralanmış I. cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
belirtmek
A) II. cümlede ortaya konulan durumun koşulunu belirtmek
tedir.
S
A
B) II. cümlede belirtilen durumun sonuçlarını ele almaktady.
O
I. cümlede yer alan saptamanın gerekçesini açıklamak-
tadır.
M
A
L
D) II. cümlede verilen açıklamayı farklı bir bakışla değerlen-
dirmektedir.
E) II. cümlede ifade edilenlere örneklerle karşı tez oluştur-
maktadır.
Eyi atıklayın lütfen
C'yi anladım.
E neden olmaz
10.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları2. I. Ögdülmiş - Akıbet, kanaat
II. Ay Toldi - Saadet
III. Ogdurmuş - Akıl
IV. Kün Togdi - Adalet
Kutadgu Bilig'deki kişiler ve onların temsil
ettikleri kavramlarla ilgili bu eşleştirmelerdeki
yanlışlık, numaralanmış kişilerden hangilerinin yer
değiştirilmesiyle giderilir?
A) I ve II
B) I ve III
D) II ve IV
C) II ve III
E) III ve IV
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıBilimin bir işlevi de iyi ile kötüyü göstermesidir. lyi ile
kötüyü belirlemede de toplum içinde büyük
anlaşmazlıklar çıkar. Eskilik yandaşlarına göre eski olan
her şey iyidir, yeni olan her şey kötüdür. Yenilik
yandaşları ise tümüyle bunun tersini düşünürler. Oysa
bu yolların ikisi de yanlıştır. Çünkü bir şeyin iyi ya da
kötü olması, eski ya da yeni olmasına bakmaz. Bu
önemli sorunun çözümünü de ancak bilimden
bekleyebiliriz. Bilim, iyi ile kötü sorununu, doğru ve
yanlış sorunu biçimine koyarak çözümler.
5.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden
yararlanılmıştır?
(A) Tartışma
B) Örneklendirme
D) Tanık gösterme
C) Öyküleme
E) Benzetme