Edebiyatın Bilimlerle ve Güzel Sanatlarla İlişkisi Soruları

angisinde bilim ile güzel sa- made yanliş yapilmişter? dzlenebilen ole ve durumian tüm insanlar ipn deneylere mlarda bulunur, güzel sa zak, bireysel öcelik taş taşır ve bir doğru herkes telik taşır, güzel sanatlar z kurallaria sinrandinila- dakla dayanmayan a ifade bulmazken bilim aşama yapılan çalış- tta esas olan ilhamdır nin yansımasıdır. ara 5. Aşağıdakilerin hangisinde insan ile güzel sanatlar a sındaki ilişkiyle ilgili bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Güzel sanatlar ancak insan ile gerçekleşebilir, güze sanatlar insanın varlığıyla hayat bulur ve ancak insanla hayatta kalabilir. B) Sanat eserlerinin hepsinin konusunu insan ve insana dair olaylar, durumlar, duygular oluşturur. C) Insan; elini, bedenini, sesini, aklını kullanarak sanat eserlerini oluşturur, çeşitlendirir. D) Sanat eserleri yine insan aracılığıyla başka insanlara su- nulur, başka insanlarla buluşturulur. E) Güzel sanatlar çağın zihniyetinden etkilenmez, çizgi- sinde değişiklik yapmaz. sözlü veya yazık olara nimasi sanatıdır. Buna göre edebiyatın güzel sanatlar is li aşağıdakilerin hangisinde bilgi yank A) Edebiyat, güzel sanatların bir dalid sanatlarla temelde aynı amaç içeris B) Edebiyat da insanlarda estetik di sağlar, bir müzik parçası notalaria biyat da dile dayalı şiir, öykü, rom başarır. C) Edebiyat da hayat gerçeğini oldu maz, bu hayat gerçeği sanatçine yorumlanarak insanlığa sunulur. D) Edebi eserler toplumda yaşanan taşır ve çoğu zaman yöntem ola E) Edebiyatta da diğer sanatlarda mak asıl amaç değildir, edebi es amacıyla oluşturulmaz.

ne) ok yı ne nu vede keler irsa O Evren bilimi dendiğinde sadece gezegenler ya da diğer gök cisimlerinin varlığını araştıran bilim dalı anlaşılmamalıdır. Dünya'da, Andromeda Galaksisi'nde veya herhangi bir gezegen üzerinde var olabilecek hayat ve atmosfer yapısı, kozmologların çalışma alanına girer. Kozmoloji, evrenin her anlamda nasıl var olduğuna, bu döneme kadar nasıl bir değişim sürecinden geçtiğine, tüm bu sistemin nasıl işlediğine dair çok geniş kapsamlı sorularla uğraşırken 13,8 milyar yıl geriye, yani Büyük Patlama (Big Bang) adı verilen o ana kadar gitti. Tüm bu devasa uzay içerisinde çok küçük kaldığını fark eden insanlar, bu geçen süreyi anlamak ve sistematiği daha iyi çalıştırmak adına kozmik takvimi geliştirdi. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Kozmik takvim, bu evrende bahsettiğimiz oluşum tarihimizin bir yıllık takvime sığdırılmış hâli olup bu takvimde Büyük Patlama, 1 Ocak gece yarısı; şimdiki zaman ise 31 Aralık gece yarısı olarak belirlenmiştir B) Dolayısıyla evrendeki yıldız, gezegen, uydu gibi cisimler arasındaki mesafetert metre, kilometre™ cinsinden ifade etmek; bilimsel yönden çok da kullanışlı sayılmaz C) Evren bilimde devam eden çalışmalardan sonra indirgen atmosferde, yani dunyanın ilk dönem atmosfer şartlarında kalıtım malzemesi olarak bilinen RNA ve DNA bazlarının sentezlenebildiği görülmüştür D) Bu iki tarih arasında gezegenleri, galaksileri, yıldızları, yaşamı; kısacası her şeyin oluşumunu bir yıllık takvime yerleştirmek için kozmik takvimde her saniye 438 yil, her saat 1.58 milyon yıl ve her gün ise 37,8 milyon yıl olarak okunmaktadır E) Bu disiplin, kâinatın sonsuz büyüklüğünü ve içinde keşfedilmiş veya keşfedilmeyi bekleyen her şeyi fiziksel, biyolojik ve matematiksel olarak topyekûn ele alan bir çalışma alanına sahiptir

llanımı nem- ere 13. Bebek Bu cü ğıda Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ki"nin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) Masamdaki kâğıtlara biri dokunmuş. B) Mademki gitmeyeceksin ne diye bilet aldınki? C) Biraz yorul ki paranın değerini anlayabilesin. D) Öyle bir musibet ki sorma gitsin başımdaki. E) Tavşan, hızlı koşar ki tazı ona yetişemesin. A) B) TOP

5. Toplumun yaşadığı coğrafya ve medeniyet değişimleri yat eserleri yol gösterici bir işlev üstlenir. 6. Edebi eserler, insanı tüm yönleriyle incelemeyi ve tanıtmayı amaçlar. Bu yönüyle tarih bilimine yaklaşır. J

8. Ulu Tanrı'm şu karanlık yolları Bizi sana ulaştıran yollar et Ihtirasla kilitlenmiş kolları Birbirini kucaklayan kollar et Bu dörtlükle ilgili olarak 1. Alıcıyı harekete geçirme dil işlevi söz konusudur. 11. Ahenk unsuru tam uyakla desteklenmiştir. V Mecazımürsel sanatından yararlanılmıştır. III. IV. Beşerî aşk teması işlenmiştir. V yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) Il ve IV B) Yalnız III- C) I ve II E), Il ve Il

*** **** T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TÜRK DİLİ VE EDEBİ Öğretici Metinler - Aşağıdaki açıklamalardah hangisi ayraç içindeki terimle uyuşmamaktadır? A) Toplumu ilgilendiren, etkileyen bir olay, olgu veya düşün- ce ile ilgili yayın organlarınca verilen bilgi (haber) B) Basın veya yayın organlarına haber toplayan, bildiren veya yazan kişi (muhabir) C) Gazete, dergi, kitap vb. yazılı kaynaklarda sayfanın yuka- ridan aşağıya doğru ayrılmış olduğu dar bölümlerden her biri (sütun) D) Gazete veya dergilerde gündelik konuları bir görüş ve dü- şünceye bağlayarak yorumlayan yazı türü (köşe yazısı) E) Bir haberin yanlışlığını ortaya koymak için o haberin mu- hataplarının gazeteye gönderdikleri yalanlama metni (as- paragas) 5. 18 la m C

Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 24. "Abdülhak Hamid'in eserlerinden hiçbiri Avrupa dillerine çevrilmemişti. Daha da ötesi, bu eserleri yeni nesil an- lamıyordu, yarınki nesil ise okumaya bile muktedir ola- mayacaktı. Bu kadar dar bir çerçeve içine hapsolmuş bir kişi "dâhi" olabilir miydi? "Dâhi" uluslararası alanda ün salmış bir kişiye denirdi. Abdülhak Hamid ise değil baş- ka ülkelerde kendini tanıtmak, kendi vatanında bile ken- dinden sonra gelen nesle eserlerini okutmayı başarama- mişti. Eserleri bu denli yaşamın kendisinden ırak olan bir kişi 'dâhi' olamazdı. Keşke Abdülhak Hamid bir dâhi ol- saydı da uluslararası bir şahsiyet olarak tanınsa ve eser- leri "Şekispir'in eserleri gibi bütün cihanın malı olsaydı. O zaman Türkler de yetiştirdikleri bu deha ile iftihar eder- lerdi. Fakat ne yazık ki Hamid o dehalardan değildi. Ona bu sifatı verenler hem kendilerini hem de Türk milletini aldatmışlardı. Hamid olsa olsa Osmanlı dilini iyi kullanan bir şairdi. Osmanlı edebiyatına hizmetleri vardı. Ama şiir- de hiçbir zaman 'inkılâp" yapmamıştı. Kısaca "deha" söz- cüğü biraz tasarruflu kullanılmalıydı. Bu sıfatı layık olma- yanlara vermek suretiyle, o sifata hak kazananlar küçük düşürülmemeliydi." Resimli Ay dergisinde "Putları Kırıyoruz" başlığı altın- da yukarıdaki eleştirileri yapan sanatçı aşağıdakiler- den hangisidir? A) Rifat Ilgaz B) Cahit Zarifoğlu C) Nazım Hikmet D) Necati Cumalı E) Haldun Taner

2 B) Beğenilmenin ve anlaşılmanın esas alındığına v Dil aracılığyla her kesime hitap edilebildiğine D) Düşünme gibi zihin odaklı bir sanat dalı olduğuna E) Ana malzeme olarak dilin esas alındha degerlendi- Ferit, kendini bıraktı. Gözlerini yumdu, içini çekti; göğsü nefesiyle dolunca yüreğinin dorur gibi oldu- ğunu, varlığın sınınna dayanmış gibi bütün boyutla- nın aşılmak üzere olduğunu sandığı bir anda içinden "Allah'ım!" dedikten sonra nefesini bıraktı. Birdenbire içinde bir dağ başı ferahlığı duymuştu. Elini göğsüne götürdü ve mirfidandi: "Hayret!" İhtiyar hayret etmi- yor, aksine gülümsüyordu. Bu parça edebiyatın aşağıdaki bilim dallarından hangisiyle ilişkisine örnek gösterilebilir? Jarih Sosyoloji C) Psikoloji D) Felsefe E) Coğrafya 9. Sınıf/Deneme-2 YAYIN DENİZİ 3

1. Gazeteci: Yazar: Öncelikle bana ne kazandıracağı önemli. Tekniği be- ni pek ilgilendirmez. Benimle dostluk kurabilecek kadar bana yaklaşabiliyor mu, ona bakarım. Karşıma çıkıp da benimle konuşabilecek kadar gerçekçi mi, ona baka- rim. Ne tür kelimeler kullanılmış, ne gibi anlatım hatası var, gibi klişe unsurlara da bakmam. Okuduğum kitap, benim misafir olabileceğim bir ev, gönül rahatlığıyla yü- rüyebileceğim bir sokak, oturup da demli çay içebilece- ğim bir kahvehane sunsun bana yeter. Gazeteci: (11) Yazar: Aslında Araplardan ziyade İranlılardan beslendik der- sek daha faydalı olur. Araplar, bilindiğinin aksine ede- biyattan ziyade matematik alanındaki çalışmalarıyla ta- nınmışlardır. Şiir estetiğini İran edebiyatından almışlar- dir. Bizim onlarla olan sıkı münasebetlerimizden dola- yı, onların İranlılardan aldıklarını biz de onlardan almı- Şız. Şiir estetiğine bakarsak bizim İslamiyet'ten önceki dönemde yazılmış şiirlerimizdeki estetik, Arap şiirinde phu yoktur. Bizdeki konu çeşitliliği onlarda yok. Bizdeki in- marceli, zerafet onlarda yok. İran şiiri Araplarınki gibi değil- abni dir. Estetik yönüne bakarsanız, İranlıların şiirde farklı bir seviyeye ulaştığını görürsünüz. Bu da İran şiirinin Arap şiirinden üstünlüğünü gösterir. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilemez? A) I. Son dönemlerde cereyan eden "üslup mu, içerik mi" tartışması hakkında ne düşünüyorsunuz? II. Türk şiirinin Arap şiirinden üstün olduğunu savun- manızın sebebi nedir? İyi ve donanımlı bir okuyucu olarak ne gibi bir kitap sizi heyecanla okumaya teşvik eder? II. Edebiyatımızın, özellikle şiirimizin kaynağının Arap- lar olduğu görüşüne katılıyor musunuz? C) 1. Sıkılmadan okuyabileceğiniz bir kitapta ne gibi özel- liklerin bulunması gerekir? II. Arapların şiirde İranlılardan daha üstün olduğuna inanıyor musunuz? Br. D) I. Okuduğunuz eserin gerçekleri mi yoksa hayalleri mi anlatmasını istersiniz? II. Şiirimizin Arap şiirinden üstün olan yönleri nelerdir? 1. Bir eserde kullanılacak mekanlar, okuyucuların is- teklerine göre mi, kahramanlara göre mi seçilmeli? II. İran şiirinin estetik açıdan bizim şiirden üstünlüğü nedir? YAYINLARI

5 D 4. Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat, Servet-i Fü- nun ve Milli Edebiyat Dönemleri için ortak bir özellik söz konusudur? A) Tiyatro türü üç dönemde de büyük gelişme kayde- dilmiştir. B) Üç dönem de yayınlanan bir bildiri ile kamuoyuna duyurulmuştur. C) Batı'dan alınan sone, terzarima, triyole gibi nazım şekilleri üç dönemde de kullanılmıştır. DY Yazılan romanlarda üç dönemde de toplum sorun- ları dile getirilmiştir. E) Üç dönem de sade dil anlayışına uygun eserler veril- miş, hece vezni kullanılmıştır.

25 güzel sanatlar Eulera snrandinia Al sanat-güzel sanatlar B) zanaat-edebiyat C) sanatçı-sanat D) güzel sanatlar-edebiyat E) edebiyat-güzel sanatlar 5. Aşağıdakilerin hangisinde insan ile güzel sanatlar ara- sındaki ilişkiyle ilgili bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Güzel sanatlar ancak insan ile gerçekleşebilir, güzel sanatlar insanın varlığıyla hayat bulur ve ancak insanla hayatta kalabilir. B) Sanat eserlerinin hepsinin konusunu insan ve insana dair olaylar, durumlar, duygular oluşturur. C) Insan; elini, bedenini, sesini, aklını kullanarak sanat eserlerini oluşturur, çeşitlendirir. D) Sanat eserleri yine insan aracılığıyla başka insanlara su- nulur, başka insanlarla buluşturulur. E) Güzel sanatlar çağın zihniyetinden etkilenmez, çizgi- sinde değişiklik yapmaz. 8. Edebiyat; olay, duygu, düşünce ve hayallerin c sözlü veya yazılı olarak estetik bir söyleyiş ve nimasi sanatıdır. Buna göre edebiyatın güzel sanatlar içindek li aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlış yap A) Edebiyat, güzel sanatların bir dalıdır, bu sanatlarla temelde aynı amaç içerisindedi B) Edebiyat da insanlarda estetik duygunu sağlar, bir müzik parçası notalarla bunu s biyat da dile dayalı şiir, öykü, roman gib başarır. C) Edebiyat da hayat gerçeğini olduğu gibi maz, bu hayat gerçeği sanatçının dünya yorumlanarak insanlığa sunulur. D) Edebi eserler toplumda yaşananlardan taşır ve çoğu zaman yöntem olarak tarih E) Edebiyatta da diğer sanatlarda olduğu mak asıl amaç değildir, edebi eserler de amacıyla oluşturulmaz.

(1) Genellikle "gölge oyunu" olarak nitelendirilen Karagöz; çıra, mum, lamba gibi bir aydınlatma kaynağı ile yarı saydam bir perdeden yararlanılarak oynanır. Karagöz ile Hacivat'ın başından geçen olayların anlatıldığı oyunda Çelebi, Bebe Ruhi, Tuzsuz Deli Bekir gibi yardımcı tipler de vardır. (III) Karagöz oyunu; giriş, muhâvere, fasıl ve bitiş olarak adlandırılan dört bölümden meydana gelir. XV) Karagöz şakacı, nüktedan, meraklı ve patavatsız bir tipi canlandırırken Hacivat medrese kültürüyle yetişmiş eğitimli bir tiptir. (V) Toplumun aksayan yönlerinin eleştirildiği oyunda Karagöz mendil, baston, sandalye gibi aksesuarları kullanırken Hacivat bu aksesuarları kullanmaz. 42. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? (2019 AYT) A) I B) II C) III (D) VE) V

6. Aşağıda verilen açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen kavramla ilgili değildir? A) Eeerde kişilerin veya kahramanların yaşadığıyer, playların gerçekleştiği sahnelerdir. (Mekân) B) Bir olayın başlangıcıyla bitişi arasında geçen süreyi ifade eder. (Zaman) 7 C) Olaya dayalı metinlerde ait olduğu toplumsal sınıfın nitelik- lerini yansıtan kişilerdir. (Karakter) D) En az iki kişi veya varlığın ya da iki kişi yerine geçen kay- ramların bireysel farklılıklar sebebiyle karşı karşıya gelmesi veya çatışması sonucu ortaya çıkan eylemdir. (Olay örgü- sü) Hikâyedeki olayı anlatan, genellikle kurmaca bir kişiliktir. (Anlatici) 9. Sınıf

Çöp kutularını doldurmayan yazar, okurun yüreği- ni ve beynini dolduramaz. Aşağıdakilerden hangisi bu cümle ile anlamca aynı doğrultudadır? A A Yazarlar, birikimleriyle okuru geliştirmeyi amaçlarlar. B) Başarısız eserlerinden vazgeçen yazarlar, okuru etkileme gücüne sahip olur. C) Birçok sanatçı, ilk eseriyle başarıyı yakalamıştır. D) Yayımlandığında eserleri çöp gibi algılanmış birçok yazar vardır. E) Okur, beklentisini ve eksikliğini bilen yazara ih- tiyaç duyar.

8. Aşağıdakilerin hangisinde verilen yapıtlar, karşısındaki roman türüyle ilgili değildir? A) Hasan Mellah, Robinson Crusoe - Macera Romani Bintibah, Notre Dame'ın Kamburu - Realist Roman Küçük Ağa, Küçük Ağa Ankara'da - Nehir Roman D) Suç ve Ceza, Yalnızız - Psikolojik Roman E) Araba Sevdası, Yaprak Dökümü - Sosyal Roman LİMİT

E) Okuyu G 2. Aşağıdakilerden hangisinde verilenler aynı tür gü. zel sanat dalı içinde yer almaz? K y C A) Müzik - edebiyat - sinema B) Mimari - hat - heykel C) Dans - bale - pandomim D) Resim - mimari - ebru E) Tiyatro - opera - dans 3. Evvel zaman içinde bir gün iki fakir oduncu evlerine git- mek üzere ulu bir çam ormanından geçiyorlardı Kisti