Edebiyatın Dönemlere Ayrılmasındaki Ölçütler Soruları

----, Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşundan sonra XIII-XV. yüzyıllar arasında gelişme kaydeden yazı dilinin adıdır. Bazı dilciler, Anadolu dışındaki Osmanlı şehirlerinde meydana getirilen eserleri içine almadığını ileri sürerek bu yazı dili için "Tarihî Türkiye Türkçesi" terimini de kullanmışlardır. Bu dönemin özellikleri, Mantıku't-Tayr, Garipnâme gibi eserlerde görülür. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) Kıpçak Türkçesi B) Eski Anadolu Türkçesi C) Çağatay Türkçesi D) Uygur Türkçesi E) Karahanlı Türkçesi

war- NOT 1 12. Türklerin ilk yazılı eserleri Moğolistan'ın kuzeyinde bulunan Göktürk Abideleri'dir. 6. yüzyıla ait olan bu yazıtlarda yalın ve akıcı bir dil kullanmıştır. Yazıt- lar İsveçli bir subay olan Strahlenberg tarafından keşfedilmiştir. Yazıtlar üzerinde çalışma yapan dil bilimcilerden Rus Türkolog Radloff yazıtları doğru V okumayı başaran ilk kişidir. IV Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangile- rinde bir bilgi yanlışı vardır? A) 1. ve II. B) II. ve III. DIV. ve V. E) 1. ve IV. C) II. ve V. 11.

18. Göktürk Yazıtları'yla ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kültigin Yazıtı 732'de Bilge Kağan tarafından diktiril- miş, Yollug Tigin tarafından yazılmıştır. B) Bilge Kağan Yazıtı 735'te oğlu Tengri Kağan tarafın- dan diktirilmiş, Yollug Tigin tarafından yazılmıştır. C) Bengü taşlar üzerine yazılan metinleri okuyan ilk kişi Danimarkalı Radloff'tur. D) Türkiye'de Göktürk Yazıtları üzerine çalışma yapan ilk isimlerden biri Necip Asım'dır. E) Tarihte ilk olarak Cûveynî 13. yüzyılda yazdığı Tarih-i Cihangüşâ adlı eserinde Göktürk Yazıtları'ndan bah- setmiştir.

9. 1. SİNAN PAŞA: 15. yüzyıl divan edebiyatı süslü nesir yazarıdır. Süslü nesrin ilk temsilcisidir. En önemli eseri seci ve söz oyunlarıyla yüklü süslü bir münacat olan Tazarruname'dir. II. MERCİMEK AHMET: 15. yüzyıl sade nesir yazarıdır. II. Murat'ın isteği üzerine Farsçadan çevirdiği "Kabusname" sade nesir örneği bir nasihat kitabıdır. III. ÂŞIK PAŞAZADE: 15. yüzyıl yazarıdır. Tarih yazarı olarak ün yapmıştır. Tevarih-i Al-i Osman adlı eseri ile ünlenmiştir. IV. PIRÍ REIS: 16. yüzyıl yazarıdır. Donanma komutanıdır. Sade bir dille denizcilikle ilgili kitaplar yazmıştır. Mir'atü'l Memalik (Hint seferini anlattığı gezi ve hatıra türlerinde bir eserdir.) V. SEYDİ ALİ REIS: 16. yüzyıl yazarıdır. Ünlü Türk denizci- lerindendir. Kitab-ı Bahriye'deki haritalarla da tanınır. Yukarıda numaralanmış şekilde verilen sanatçılardan hangi ikisi yer değiştirirse bilgi yanlışlığı giderilmiş olur? A) I - II B) II - III C) I - III D) II - IV E) IV - V

8. VS-123T 7. **** 11. yy.da Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır. Eserin adı "mutluluk veren bilgi" anlamına gelmektedir. Türk edebiyatında aruz ölçüsü, beyit nazım birimi ve **** nazım biçimi ilk kez bu eserde kullanılmıştır. Geçiş döneminin bir başka eseri olan Divanü Lügati't-Türk tarafından yazılmış ilk sözlüğümüzdür. Eserin adı "Türk dilleri sözlüğü" anlamına gelmektedir. Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılan adlı bu ese- rin adı "gerçeklerin eşiği" anlamına gelir. Hakaniye Türkçesiyle yazılmıştır. Eserde bilgi, iyilik, din, ahlak gibi kavramların övgüsü yapılmaktadır. ob QIA) (.dv nalo NUKO www Geçiş Dönemi Türk BESE Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilenler sırasıyla gerilmelidir? DA) Kutadgu Billig mesnevi / Kaşgarlı Mahmut / Atabet'ül-Hakayık nB) Divan-i Hikmet / mesnevi / Hoca Ahmet Yesevi / Divan-ı Hikmet C) Divan-ı Hikmet / söylev / Hoca Ahmet Yesevi / Atabet'ül-Hakayık kutadgu Bilig / kaside / Kaşgarlı Mahmut/ Atabet'ül- Makayık E) Kutadgu Bilig / kaside / Ali Şir Nevâî / Atabet'ül- Hakayık Atabetü'l-Hakayık ile ilgili aşağıda yer alan bilgiler den hangisi yanlıştır? AV "Muthal YAYIN DENİZ

7. 1. Cenap Şahabettin, sone nazım biçimini edebi- yatımızda ilk kullanan şairdir. 7 II. Safveti Ziya, edebiyata "Kadın Ruhu" adlı hika- ye ile başlamıştır. III. Hüseyin Cahit Yalçın, "Hayal İçinde" ve "Nadi- de" adlı iki roman yazmıştır. IV. Tevfik Fikret, şiirlerini parnasizm etkisinde, ro- manlarını realizm etkisinde yazmıştır. V. Ahmet Şuayp'ın tarih alanında yazdığı eseri "Hayat ve Kitaplar" adlı edebiyat tarihi eseridir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangi- sinde bir bilgi yanlışı söz konusudur? AYT. B) II, C) III. D)IV. E) V. 229

9. Dörtlükler halinde söylenir. Destan Dönemi Türklerine ait ürünlerdir. "Şölen, kurban törenlerinde ortaya çıkmıştır. . Linik özellikler gösterir. Aşağıdakilerden hangisi şekil ve dil özellikleri bakımından bu cümlelerde özellikleri verilen ürüne örnek olabilir? A) Bilmek istersen seni Căn Icre ara cần Geç canından bul ans Sen seni bil sen seni B) Kaplu kaplu bagalar Kanatlanmış uçmağa Kertenkele derilmiş Diler Kırım geçmeğe C) Çaldığı sazdır Ettiği nazdır Ne kadar sevsen Gene de azdır D) Bu esrara väkif olan árifier Nefsini cümleden mukaddem bilir Terk edüp heva vü hevesten geçer Al-i dehri zevk u şevki gam bilir E) Kiş yay bile tokişti Kingir közün bakışdı Tutuskah yakıştı Utgali-mat ugragir

7. I. 15. yüzyılda mesnevi biçiminde yazılmış bir yergidir. 11 Mu Il Mutlak gerçeğe ulaşmayı kuşlardan yararlanarak anlatan alegorik bir mesnevidir. III. 17. yüzyılda mesnevi biçiminde yazılan öğüt veren di- daktik bir eserdir. IV. 18. yüzyılda Sebk-i Hindî tarzının yansımalarıyla yazılan bir aşk mesnevisidir. Yukarıdaki açıklamalar aşağıdaki eserlerden hangisiyle ilişkilendirilemez? A) İskendernâme C) Hüsnü Aşk B) Hayriyye ✓ D) Harnâme E) Mantıku't-Tayr

1. Batı etkisinde Türk edebiyatının başlamasında kül- türel farklılaşma etkili olmuştur. II. Dil ve sanat anlayışı farklı olan Türk boylarının ede- biyatları ortaktır. III. "Göçebe kültürü'nden izler taşıyan İslam öncesi Türk edebiyatı sözlü gelenekte oluşturulmuştur. IV. İslam sonrası dönemde divan edebiyatının başlama- sında din anlayışının yanında Arap ve Fars kültürleri de etkili olmuştur. V. Din değişikliği Türklerin edebiyatına yansımıştır. Yukarıdaki numarlanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır? A) I B) II D) IV E) V

Hele l Cöke Bu d Özgü A) E C) S Bi Hi I MY C 2. Aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır? A) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kültü- rel, dinî, coğrafi değişim ile lehçe ve şive ayrılık- ları etkili olmuştur. B) Edebiyat tarihi, milletlerin duygu ve düşünce ha- yatını tanımada önemli rol oynar. C) Türk edebiyatı başlangıcından günümüze kadar dört farklı medeniyetin etkisi altında gelişmiş ve şekillenmiştir. D) Edebî eser ait olduğu toplumu yansıttığı gibi ya- zıldığı dönemin tarihî izlerini de yansıtan birer belge niteliğindedir. E) Biyografi, bibliyografya, filoloji, sosyoloji, psikoloji edebiyat tarihinin faydalandığı bilim dallarından bazılarıdır. BİLGİ EĞITIM SETİ 6. * S

18. hangisi Millî Edebiyat'ın belirleyici biri değildir? Aşağıdakilerden özelliklerinden A) Anadolu'ya yönelme B) Millî Mücadele'ye destek olma C) Dili, yabancı sözcüklerden arındırma D) Halk edebiyatından beslenme E) Toplumcu gerçekçi anlayışı benimseme

kurt ani as ani 1. Sığınağı, varlığı, devleti temsil eder. II. Kahramanların etrafındaki gücü temsil eder. III. Millî bütünlüğü, devletin ideallerini ve halkın huzurunu temsil eder. IV. Hayat ve savaş gücünü temsil eder. Aşağıdaki Türk destanlarına ait motiflerden hangisinin açıklamasına, yukarıda yer verilme- mistir? A) Kırklar D) Rüya B) Bozkurt C) Ağaç E) Yada taşı 4 Gi pa in "İn Üş n 6 S 1

10. • Tarihi bilim olmaktan çok araç olarak gören bir anla- yıştır. • Temel düşünce insanları milli duygular etrafında buluşturmaktır. * Kahramanlar ve kahramanlıklar ön plana çıkarılır. Özelikleri verilen tarih yazım çeşidi aşağıdakilerden hangisidir? A) Öğretici (Pragmatik) Tarih B) Araştırmacı (Bilimsel) Tarih CHikâyeci (Rivayetçi) Tarih D) Sosyal Tarih E) Kronik Tarih

3. Henüz çok gençken edebiyat alanında gösterdiği başarılar, ona, Mekteb-i Mülkiye yani Siyasal Bilgiler Okulu'nda hocalığı kazandırır. Talim-i Edebiyat adlı kitabı buradaki derslerin ürünüdür ve bu kitapla ünü daha da artar; edebiyat çevrelerinde "üstad" olarak tanınmaya başlar. Bu parçada tanıtılan sanatçı, aşağıdakilerin han- gisidir? A) Muallim Naci C) Hamit Tarhan B) R. Mahmut Ekrem D) A. Vefik Paşa E) Nabizade Nazım

16. HVA D) Fütürizm 1. Klasisizm II. Natüralizm III. Sembolizm IV. Romantizm V. Parnasizm A) I ve II Yukarıda verilen akımlardan hangileri düzyazıda etki- li olmayıp özellikle şiir türünde etkili olmuştur? E) Sembolizm D) II ve V B) Yalnız III E) III ve IV C) III ve V se va

Cumhuriyet Dönemi'nde kimi yazarlar, 1. Bilinç akışı ve geriye dönüş tekniklerini kullanmışlar- dır. II. Psikoloji ve psikiyatrideki gelişmelerden yararlan- mışlardır. III. -Birey kavramından yola çıkarak toplumu açıklayan ve yönlendiren eserler vermişlerdir. aşağıdakilerden hangisi belirtilen anlayışla yazılmış eserlere örnek olamaz? A) Uzun Hikâye+ B) Sözde Kızlar C) Osmancık D) Sarı Yazma E) Fahim Bey ve Biz