Efsane Soruları
Lise Türkçe
Efsane16. Bingöl Dağlarına ava giden bir avcı, uzun uzun ta-
kipten sonra istediği gibi bir kuş vurur. Taze avini
hemen yemek niyetinde olan avcı, kuşu yakındaki
bir gölün suyunda temizlemek ister. Tüylerini yol-
duğu kuşu gölün suyu ile yıkamaya başlar. Kuşun
cansız olduğunu bildiği için de fazla sıkı tutmaz.
Fakat daha kuşu suya daldırır daldırmaz canla-
nip elinden uçup gider. Hadise karşısında şaşıran
avcı, bu gölün, öteden beri işittiği hayat suyu ile
dolu olduğunu anlar. Fakat göl, bu sırrı anlaşılın-
ca bin parçaya bölünür, her bir göl ayrı bir özellik
taşımaya başlar. Avcının kuşu elinden kaçırdığı
yerdeki gölün adı da Kuş Gölü olarak bilinir. Bu-
gün, hangi gölün hayat suyu ile dolu olduğu bilin-
memektedir.
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Bir efsaneden alınmıştır.
B) Kahraman bakış açsıyla anlatılmıştır.
C) Bir yerin adlandırılması konu edilmiştir.
D) Gerçekle bir bağ kurulmuştur.
E) Olay, sözlü gelenekle günümüze ulaşmıştır.
Lise Türkçe
Efsanen Akışını Bozan Cümleler - III
rağ-
ezat
sunu
z bir
Her
ekle-
sine
erde
n ve
n öte
mak
ngisi
E) V
Test 12
2. Bölüm
12 dk. (&
(1) Attila İlhan'ın Sokaktaki Adam eseri güzel bir
roman/sayılabilir. (II) Attila İlhan'ın, şairliğinin ya-
nında bir roman tekniğine de sahip olduğunu kanıt-
Tar bize çünkü. (III) Bir zamanlar şairliğine inandığım
Attila İlhan'ı kötü bir şair olarak yermek ne kadar acı
bir şey benim için. (IV) Sokaktaki Adam'ın roman-
cılık tekniği bakımından tenkidi bana düşmez, ben
sadece bir okuyucu olarak onu hazla okuduğumu
söyleyebilirim. (V) Attilâ İlhan'ın kendisini tamamen
romancılığa vermesi kanaatimce en yerinde hareket
olacaktır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
da nesir
Lise Türkçe
Efsane7. L. Efsanelerde insanüstü güçleri elinde bulunduran
kişilere rastlanır.
II. Sözlü kültürün ürünü olup dilden dile aktarılmış
ve günümüze kadar gelmiştir.
III. Efsanelerdeki olaylanın geçtiği yerleşim yerleri net
bir şekilde bellidir.
IV. Efsaneler, halkın özlemlerini, çaresizliklerini, umut-
larını açıkça ortaya koyan ürünlerdir.
V. Ele alınan konularda inandırıcı olmak, efsaneler-
deki başlıca temel ilkedir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi
efsaneler için söylenemez?
B) C) D) IV E) V
A)I
Lise Türkçe
Efsane7. 1. Efsanelerde insanüstü güçleri elinde bulunduran
kişilere rastlanır.
II. Sözlü kültürün ürünü olup dilden dile aktarılmış
ve günümüze kadar gelmiştir.
III.
Efsanelerdeki olayların geçtiği yerleşim yerleri net
bir şekilde bellidir.
IV. Efsaneler; halkın özlemlerini, çaresizliklerini, umut-
larını açıkça ortaya koyan ürünlerdir.
V. Ele alınan konularda inandırıcı olmak, efsaneler-
deki başlıca temel ilkedir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi
efsaneler için söylenemez?
C) III
A) I
B) II
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Efsane3. ✔ Masal
✔ Efsane
188
Halk hikâyesi
Aşağıdakilerden hangisi, numaralanmış ürünlerin ortak
özelliklerinden biri değildir?
A) Anlatılan konu ve kahramanların yer yer olağanüstü ni-
telikler taşıması +
B) Anlatmaya bağ edebî türler olup yalnız nazım şeklinde
oluştulması Soelü hepsi +
Halk edebiyatı geleneğine bağlı ürünler olması
D) Sade ve anlaşılır bir dil ve üslup anlayışı içinde oluşması +
E) Olay çevresinde oluşan edebî metin türlerine örnek ol-
maları
Lise Türkçe
Efsaneer-
n-
A
A
Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1
A/E
A
A gibi
13 Vaktiyle Afyon'un yakın köylerinden birinden altı kişi şa-
hitlik için şehre inerler.
Mahkemeye varırlar. Hâkim kendilerine sorar: "Doğru
söyleyeceğinize yemin eder misiniz?" Onlar da sırayla
cevap verirler: "Evet, doğru söyleyeceğim, eğer yalan
söylersem Allah beni taş etsin."
Hepsi de kendilerine sorulan sorulara cevap verir,
Hâkimler mahkemeyi karara bağlarlar. Bunlar da işleri
bittiği için hep birlikte köyün yolunu tutarlar. Tam, bu-
gün Şahitler Kayası denilen yere gelince hep birlikte taş
kesilir. Onları bu hâlde görenler, mahkemede söyle-
dikleri sözlerin yalan olması sebebiyle taş kesildiklerini
anlarlar. Bu taşlar hâlen Afyonla Kütahya arasında olup
yolcuların dikkatlerini çekmektedir. Belki de aynı köyden
şahitlik için Afyon'a gidenlere doğru söylemeleri için ih-
tarda bulunmaktadır.
Bu parçadan hareketle efsanelerle ilgili aşağıdaki-
lerden hangisi söylenemez?
A) Uslup kaygısı gözetilerek ve belirli hazır kalıplarla
oluşturulan anlatılardır.
B) Belirli bir coğrafyadaki yeryüzü şekillerine özel bir
anlam atfedilmesine dayanır.
C) Halkın arasında gerçekten yaşandığına inanılan ib-
retlik olayları dile getirir.
DInanış söz konusu olduğundan bu yönüyle hikâye ve
destana yaklaşır.
E) Halkın umudunu, özlemini, dünya görüşünü diğer
türlerden daha açık belirtir.
14. XVII. yüzyılın önemli divan şairlerindendir. Gazel tarzına
yeni bir söyleyiş, yeni bir tarz, yeni bir hava getirmiştir.
Sebkibindi
Lise Türkçe
EfsaneTYT/ Türkçe
11. Her gece ayaklanını dağıtarak
1
Sarhoş gelen babamdi,
Her gece ağlayan bendim,
11
Sinen ve dağılan sessizce...
Oysa kanatırdı o,
III
Yoksulluğunun yaralanını iç çekişlerle
IV
Kanatır ve kapatırdı
Bize göstermeden.
V
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisi
fiilimsi değildir?
A) I
B) II
C) III
TÜRKÇE TESTİ
D) IV
E) V
12. Yazar, kitaplarını okuyan çocukların yaşama ilişkin
sorunlarla doğrudan doğruya karşılaşmasını istemez
ancak çocukların bu konularda bilinçlenmesini ve
eleştirel bir bakış kazanmasını amaçlar.
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Dönüşlülük zamiri
B) Bağlaç
C) Çekimli fiil.
D) Sifat-fiil
E) Durum zarfı
DENEME 1
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo
zukluğu vardır?
4
Oyun kişisi, kendi hakkında açıklamalarda bulu
nurken kendini tanıştırır seyirciye.
B) Oyun kişilerini seyirciye tanıtmanın yollarından
biri de diyalog yöntemidir.
C) Şiirin olduğu gibi öykünün de kesin bir tanımını
yapıp sınırlarını çizmek zordur.
D) Tiyatroda oyunculardan kendilerini, canlandır-
dıkları karakterlerin yerine koymaları beklenebilir.
E) Popüler roman, bütün dünyada olduğu gibi biz-
de de oldukça gelişmiştir.
@
14. (1) Hüznün ve ayrılığın mevsimi sayılan eylül yeni baş-
langıçların da mevsimidir. (II) Pek çok yayınevi eylül
ayına yeni kitaplarla girmeye hazırlanır. (III) "Edebi-
yatın mevsimi olmaz." diyecek bazılarımız. (IV) Ama
Istanbul Tüyap Kitap Fuarı her yıl ekim-kasım ay-
larında düzenleniyor. (V) Okurun karşısına hazırlıklı
çıkmak isteyen yayıncılar eylül ayında yoğunlaşıyor.
15. C
Bu parçada numaralanmış cümlelerin öge sırala-
nışıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan-
liştir?
A) I. cümle özne ve yüklemden oluşmuştur. L
B) II. cümle özne, dolaylı tümleç ve yüklemden
oluşmuştur.
C) III. cümle nesne, yüklem ve özneden oluşmuştur
O
V. cümle nesne, dolaylı tümleç ve yüklemden
oluşmuştur.
E) V. cümle özne, zarf tümleci ve yüklemden oluş-
muştur.
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Efsane- AYT-
B
el-
de
y,
il
ir
i
J
B
B
Aşağıda
Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içindeki
sanatçıyla ilişkilendirilemez?
A) Atatürk Oratoryosu adıyla bestelenen Atatürk Kur-
tuluş Savaşı'nda adlı epik şiiriyle Atatürk'e karşı
sevgisini ortaya koymuştur. (Vasfi Mahir Kocatürk)
Ev-aile-yakın çevre üçgeninde, gerçek ve hayal ya-
şantılarını iletmeye çalışmış, edebiyatımızda Evler,
12 cili
Şairi olarak tanınmıştır. (Behçet Necatigi
C) Oz Türkçeyi benimseyen sanatçı, Türkçe Katında
Yaşamak şiirinde geçen "Türkçem benim ses bay-
rağım." dizesiyle Türkçeye olan sevgisini anlatmıştır.
(Fazıl Hüsnü Dağlarca)
Gazoz Ağacı adlı öyküsüyle 1955'te Sait Faik Hikâye
Armağanı'nı almıştır. (Sabahattin Kudret Aksal)
E) Eserlerinde toplumcu şiiri ve Marksizmi savunmuş
ancak Atatürkçü yanı da hep olmuştur. (Ceyhun Atuf
Kansu)
J
Gouk
doktoru
Lise Türkçe
Efsane1.
Destan ve efsaneyle ilgili aşağıdaki tespitlerden han-
gisi yanlıştır?
A Destanlar millidir ve millete özgüdür, efsaneler ise
çeşitli farklılıklarla uluslararası bir nitelik kazanabilir.
By Destanlar şiir biçiminde ortaya çıkmıştır, efsaneler ise
başlangıcından itibaren düzyazı biçimindedir.
CDestanlarda genellikle toplumun yaşadığı göç, savaş,
kıtlık gibi konular anlatılır; efsaneler dinî inançlarla
ilgilidir.
Efsaneler geniş bir kitleye hitap ederken destanlar
yerel özellikler taşır.
E Her iki tür de olay ağırlıklıdır ve kişilere yer verilir.
Lise Türkçe
Efsanebilir?
Bir zamanlar yoksul bir ailenin çirkin bir kızı vardır. Evlenme
çağına gelmiş olmasına karşın kızın hiç isteyeni çıkmaz. Buna
çok içerleyen kız, hayatına son vermeye karar verir. Bir sabah
Pamukkale'ye çıkar ve kendini aşağı bırakır. Düştüğü yerde
suyun etkisiyle güzeller güzeli bir kız olur. O sırada avdan dönen
Denizli Beyi'nin oğlu, sudaki güzeller güzeli kızı görür. Koşar
ve kıza bakar. Kız henüz yaşıyordur. Onu sarayına götürür.
İyileşince de kızla evlenir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın alındığı türün
özelliklerinden biri değildir?
A Anonim nitelikteki anlatılardı
B) Toplumun genelini ilgilendiren konularişler
Bazıları dinî unsurlar içerebilir
Olağanüstü durumları anlatır.
Olayın geçtiği yer belirgindir.
Efsaneler
Saha
bireysel
2.
Bolu
Yus
gä
ist
a
S
eo Co
Lise Türkçe
EfsaneD
i
n
1
33. Gazeteci: Bugün yurt içinde de yurt dışında da tanınan bir
bilim insanısınız, bu kariyere nasıl sahip oldunuz?
Bilim insanı: Aslında bu sorunun size tuhaf gelebilecek bir
cevabi var: Kariyer peşinde koşmayarak...
Gazeteci: Kariyer peşinde koşmadan kariyer yapmak... İl-
ginç ama tam olarak anladığımı söyleyemem.
Bilim insanı: Benim çocukluğumdan beri peşinde olduğum
tek şey uzayın gizemli ve kapkaranlık gecelerde yıldızlarıy-
la bana göz kırpan sonsuz derinliğiydi. Ben sadece oraya
doğru bir yolculuk yaptım. Sonra bir de arkama dönüp bak-
tim ki şöhret ve kariyer dediğiniz şeyler de peşime takılmış,
benimle geliyor.
Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki bilim
insanının anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir?
Kendini bir hayale ve hedefe adayabilenler, büyük başa-
rılara kolaylıkla ulaşmayı başarır.
B) Kariyer ve şöhret adına yapılan hiçbir çalışma, bilim adı-
na beklenen sonucu vermez.
C) Herkesin, uğruna her türlü fedakârlığı göze alacağı bir
amacı, bir hayali olmalı.
D) Aradığrgerçek için sıkıntılara göğüs germek, bilimsel ça-
lişmanın doğasında vardır.
E)) Bilim yolculuğunda kişisel hırslarına engel olamayanlar,
gerçek bilim insanı olamaz.
Lise Türkçe
Efsane2.
Vaktiyle Sürmeli Çukuru'nda iki kız kardeş varmış. Bunlar
birlikte dolaşır, evlerinin odun ihtiyacını karşılarlarmış. Yi-
ne bir gün evlerine götürmek üzere ormanda odun hazır-
larlar, odunları bağlarlar. Sıra sırtlarına yüklemeye gelince
büyüğü: "Bacım, kurbanın olayım, gel şu yükü benim sır-
tima yükleyiver." Bacısı odunları ablasının sırtına yükleme-
diği gibi acı bir cevap vermekten de ger! kalmaz: "Ben se-
nin hizmetçin değilim ki kaldırayım. Kocaya gitmekte ben-
den çabuk davranırsın da bir çöpü mü sırtına yükleyemi-
yorsun." Derken iki kardeş kavga etmeye başlarlar. Sonun-
da dövüşmekten yorgun düşerler. Fakat dilleri hâlâ işle-
mektedir, birbirlerine beddua etmeye başlarlar: "Allah se-
ni öyle bir dağ etsin ki yaz kış üstünden kar eksik olma-
sin." "Sen de öyle bir dağ olasın ki başından yılan çıyan
eksik olmasın." Her ikisinin de duaları kabul olur. Bugün
biri Büyük Ağrı, diğeri de Küçük Ağrı olarak göğe baş çek-
mektedirler. Ayrıca büyüğünün tepsi daima karlı, küçüğü
de yılanlı, akreplidir.
Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Efsane türünün özelliklerini taşımaktadır.
B) Olağanüstü olaylar ele alınmıştır.
C) Taş kesilme motifine yer verilmiştir.
Ait olduğu metnin "döşeme" bölümünden alınmıştır.
E) Öyküleyici ve betimleyici anlatımdan yararlanılmıştır.
4.
A)
XAVANTAJ Y
Lise Türkçe
EfsaneİLKER HAYAT
78.
81. soruları aşağıdaki bilgilere göre
birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız.
.
●
All, Belma, Ceyda, Dilek, Erdal, Faruk, Gamze ve
Hasan bir üniversitenin İktisat, İşletme, Kamu
Yönetimi ve Uluslararası İlişkiler bölümlerinin
yüksek lisans programlarına başvurmuşlardır.
Başvurularla ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir:
Her bölüme ikişer kişi başvurmuştur.
• Belma,
Uluslararası İlişkiler
2023/1
bölümüne
başvurmuştur.
• Ceyda ve Erdal aynı bölüme başvurmuştur.
Ali ve Hasan farklı bölümlere başvurmuştur.
İşletme bölümüne başvuranlar bayandır.
78. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi
kesinlikle doğrudur?
A) Ali, Kamu Yönetimi bölümüne başvurmuştur.
B) Ceyda, İktisat bölümüne başvurmuştur.
C) Dilek,
Uluslararası İlişkiler bölümüne
.net
başvurmuştur.
D) Hasan ve Faruk aynı bölüme başvurmuştur.
E) Ali ve Gamze farklı bölümlere başvurmuştur.
Lise Türkçe
EfsaneMavilikler yolcusu!
Ruhumuzun kardeşidir
Güneşlerde parlayan bu yeşil su
Bayrağımız yeşil sular ateşidir
Biz bayrağin fedaisi sayısız Türk genciyiz.
Biz hilate şan arayan korku bilmez gemiciyiz
27. Bu dizeler aşağıdaki şiir anlayışlarından hangisinin etkisiyle
yazılmış olabilir?
A) Saf şar
B) ikinci yeni şir
C) Birinci yeni şan
DM edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şir
E) Toplumcu gerçekçi şir
1940 oncesinde bireysel duyarlıklara, üstelik heceli-uyaklı biçimlere
bağlı şair, 1940'li yıllarda çevresindeki dünyayla bütün çelişmelen
içinde yüz yüze gelir Savaş yıllannin daha da ağırlaştırdığı
koşullarda işçisi, köylüsü, dar gelirkisi ve yoksuluyla çileli yaşamı
bölüşen insanlardır gördüğü sanatçımızın O yaşamın içinde onun
daha da yakından tanıdığı okul, hastane, sanatoryum ve cezaevi
çevresidir Şair de ister istemez soyut insandan, acı çeken, ezilen
somut insana çevirecektir bakışlarını Bu, temalarını belirlerken
şininin biçimini de değiştine Dil gitgide yalınlaşır, açık ve akıcı bir
nitelk kazanır Tanıdığı çevrelerin insanlarını, onlann duygulan
özlemleri ve çelişkilerini yine onların diliyle yansıtır şiire. Yerine göre
halk deyimlerinden de yararlanır şair Sosyal acılara sözcülük
ederken yergici olmamasına imkan var mi? Ne var ki yapıcı bir
yergidir bu ve daha güzel bir umut etmekten de kopuk değildir
28 Bu parçada sözü edilen sanat anlayışı ve sanatçı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Il yeni-Uku Tamer
B) I yeni-Orhan Vel Kanik
C) Saf şir-Yahya Kemal Beyati
Toplumcu gerçekçi şir-Rifat Ilgaz
E) Mill Edebiyat-Mehmet Emin Yurdakul
Lise Türkçe
Efsanegünümüze
eseridir.
miz on ik
izel örnek
anışlarına
te sekse
an tevhid
az mevsi
'in meth
ne geçiş
ede Korku
mücadele
e Korku
ya geç
Bu parçada hakkında bilgi verilen şair aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Nef'î
D) Nabi
B) Zati
15. Ülgen (Tanrı), Nama'ya bir kerep (tahta sandık) yapması-
ni buyurdu. Nama, sandığın yapılması işini üç oğluna
bıraktı. Oğulları, kerepi bir dağ üzerinde yaptılar. Kerep
yapıldıktan sonra Nama, onu her biri seksen kulaç olan
sekiz halatla köşelerinden yere bağlamalarını söyledi.
Böylece su seksen kulaç yükseldiğinde durum anlaşıla-
caktı. Bundan sonra Nama, ailesi ile çeşitli hayvanları,
kuşları alarak kerepe girdi. Yeryüzünü sisler kapladı.
Dünya korkunç bir karanlığa gömüldü. Yerin altından,
ırmaklardan, denizlerden sular fışkırdı. Gökten sağanak-
lar boşandı. Yedi gün sonra yere bağlanan halatlar koptu,
kerep yüzmeğe başladı; suyun seksen kulaç yükseldiği
anlaşıldı. Yedi gün daha geçti. Nama en büyük oğluna
kerepin penceresini açmasını, çevreye bakmasını söyle-
di. Sozun Uul bütün yönlere baktı. Sonra şöyle dedi: "Her
şey suların altına batmış. Yalnızca dağların dorukları
görünüyor." Daha sonra Nama da baktı. O da "Gökyüzü
ile sular dışında bir nesne görünmüyor." dedi.
C) Hayali
D) Mesnevi
E) Nedim
Bu parça aşağıdaki türlerin hangisinden alınmış ola-
bilir?
A) Fabl
Efsane
C) Roman
E) Hikâye
yansıla
IV. İlkel ça
nın dis
zamar
laştığı
V. Bir ha
altınd
Haya
Numaral
Oyunlar
A) I
11
7
Lise Türkçe
Efsane92.
Erzurum'un Aşkale ilçesinin Kandilli bucağına bağlı
Merdiven köyünde evlenme çağına gelen bir delikanlıya
komşu köylerin birinden güzel bir gelin getirilmektedir.
Gelini getirecek alayda damadın erkek kardeşi de
bulunmaktadır. Bölgenin âdetine göre damat, gelin
getirecek alayda bulunmaz, evin damında onların
gelişlerini bekler. Gelini getiren alayın bir istirahat
anında yengesini gören damadın kardeşi, onun
güzelliğine vurulur ve içine bir ateş düşer. Artık aklı hep
gelindedir. Delikanlı geline baktıkça bir hoş olur. Gelin
de bir müddet sonra onun bakışlanına karşılık verir.
Bunlar birbirlerine baka baka köyün giriş yerine kadar
gelirler. Anlatıldığına göre düğün alayı tam köye
gireceği sırada gelin ve damadın erkek kardeşi taş
kesilirler. Köylüler girişteki bu taşlara "Gelin Taşları" adı
verilir. Hatta bu iki genç arasındaki ilişki, köylülerce
uygun görülmediğinden gelen geçen taşlara tükürür ya
da taş atarlarmış.
Bu parçanın anlatım ve içerik özellikleri
aşağıdakilerden hangisiyle örtüşmektedir?
A) Masal
B) Halk hikâyesi
D) Mesnevi
E) Efsane
C) Destan