Manzume ve Şiir Ayrımı Soruları

11. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin matla ya da makta beyti değildir? A) Aceb nitdüm yâra virmez selâmı C Bu zâlim müddeî komaz ola mi B) Avniyâ kılma güman kim sana râm ola nigâr Sen Sitanbul şâhısın ol Kalatanun şâhidur C) Bu cefâdan ki kadeh ağzun öper döne döne Nâr-ı gayretde kebâb oldi ciğer döne döne D) Anunçün Ahmedî heves ider lebüne kim Dil-hastedür ana şeker-i nâr-dan gerek E Kil tefâhur kim senün hem var men tek âşıkun Leyli'nün Mecnûn'ı Şîrîn'ün eger Ferhâd'ı var 3 Diğer sayfaya geçiniz.

Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? A) B) 11 C) III D) IV EY 2. Sen - benim tek sevgilim - ve ben tecritte karanlığı beklemekteyiz. Saklanma olasılığını düşündük ama başarısız olacağımız fikri, bizi bunu yapmaktan vazgeçirdi. Meşhur ölüm kamyonları zaten burada ve biz onu bekliyoruz. Tamamen sakinim. Sen ve en sevdiklerim, olaylardan dolayı sakın kendinizi suçlamayın; bu, bizim kaderimizdi. Yapabileceğimiz her şeyi yaptık. Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Mahkûmu cezasını tek başına çekmesi için diğer hükümlülerden ayırdılar. B) Beni ülkemden uzak, hiç bilmediğim bir yere sürgün ettiler. C) Bir yazıda, bir şiirde anlatımı pekiştirmek amacıyla sık sık tekrar yapma bir sanattır. D) Hastalardan ikisi farklı bir odaya alınarak iyileşmeleri için gerekenler yapıldı. E) Binanın sadece alt katlarına yarından itibaren yalıtım yapılacak Sivri Hoca ile Türkçe 3

11. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı ile âşık edebi- yatının ortak özelliklerinden biri değildir? A) Şiir ağırlıklı bir edebiyat olmaları B) Kalıplaşmış sözlere yer verilmesi C) Son dörtlük ya da beyitte şairin adının geçmesi D) Soyut, yaşamdan uzak konuların işlenmesi E) Şiirlerin nazım biçimleri ve türleriyle adlandırılması

13) Deniz karşıki sahilin kumlan üstünde dalgin dalgin nefes alıyor, manzara uykulu bir sessizlik içinde ayın doğuşunu bekliyor, yavaş yavaş koyulaşan yeryüzünün gölgesi Beykoz'un üstünden fışkıran sabah nurlarına benzer billur gibi parıltılarla gecenin cisimlere verdiği titrek karanlığın kabuğu üzerine ışıktan bir örtü çekiyor; deniz civa gibi bir durgunlukla sessiz, uykulu ve sessiz; yalnız dalgalar, uzaklarda derin derin inleyen dalgalar... Mehmet Rauf'un Siyah İnciler adlı eserinden alınmış olan bu parçayla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Betimleyici ifadelere yer verilmiştir. B) iç kâfiyelere yer verilmiştir. C) Kişileştirme yapılmıştır . D) Şiirsel anlatım geri plandadır. E) Ruh çalkantıları söz konusudur.

dom don dis dans: Müzik temposuna uyularak yapılan ve estetik değer taşıyan düzenli vücut hareketleri, raks. . tutku: Aşırı düşkünlük. sert: Hırçın, öfkeli, hiddetli, yoğun. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "dans, tutku, sert" sözcük- leri belirtilen anlamları karşılayacak şekilde kullanılmıştır? A) Müzik, dans ve spora tutkum varsa latif şeyleri ve sert heye- canları seviyorum demektir. B) Elime geçirdiğim sert tahta bir çubukla, sıranın üstüne vu- rup tempo tutarak arkadaşlarımın danslarına eşlik etmek başka tutkuları bana unutturmuştu. Odanın ortasına sert adımlarla yürüyüp "Sanat okumak, dans eğitimi almak benim en büyük tutkum; bunu engelle- yemezsiniz!" dediğim an rahatlamıştım. D) Babamın sert kişiliği, ondan korkum dans tutkumu hep içim- de taşımama sebep olmuştu. Dans eğitiminde sert bir çalışma temposuna girmişler, tüm bunlara dans tutkuları yüzünden katlanmışlardı.

ilak Cik- 15. Başkalarını kırmak amacı olmaksızın şaka, alay veya latife yoluyla tanınmış bir şiirin kafiye ve ölçüsü örnek alınarak yazılan nazirelere "tehzil" denir. Tehzili nazire- den ayıran nokta, tehzilde şaka ya da alaya almanın söz konusu olmasıdır. Tehzilde amaç, ciddi bir söz ve- ya şiirin mizah yoluyla latife şekline dönüştürülmesidir. Latife yollu şiir yazmaya "tehzil", bu türün adına "hez!" bu tür yazılan şiirlerin toplandığı mecmualara "hezli yat" denmektedir. A Aşağıdakilerden hangisi "tehzil'e örnek gösterile. bilir? A) Saçma ey Terkos gölünden tozlanan yollara su Kim bu denlü tozlanan yollara kılmaz çâre su Åb-ı lütfun çeşme-i vaslında ancak katredir Çıkmıyor bir türlü zîrâ istenen mikdåra su B) Ateş-i gamda kebap oldu ciğer döne döne Göklere çıkdi dûhânumla şerer döne döne Cân fırakunla fitil oldi gönül hânesine Ten hâyâlünle fener oldi yanar döne döne C) Derdin nedir gönül sana bir halet olmasın Bimar eden bu güne seni rahet olmasun Bizden tesettür etme abes külfet olmasun Bicâ tabibe varmağa hiç hacet olmasun Sed elhazer ki sevdiğim ol âfet olmasun D) Ferman-ı aşk can iledir inkıyadımız Pürdür hayâl-i yar ile her lahza yâdımız Mevkûfdur o mâha samim-i fuâdimiz Ahir varınca haddine hestî-i şâdımız Hükm-i kazâya zerre kadar yok inâdimiz 6. E) Bulup pervâza ruhsat rüzgâra işveler satdun Perişan etmeğe cem'iyyet-i uşşâkı cân atdun Ne al etdünse etdün murg-ı canı dama uğratdun Varup giysû-yı zülf-i yânı biribirine katdun Yine bir fitne tahrik eyledün ey bâd neylersün

8. Tezkireler, bir meslekten yetişmiş kişilerin biyografilerini bir arada toplayan eserlerdir. Sefaretnameler, Osmanlı || Devleti'nin dış ülkelere gönderdiği elçilerin gittikleri yer- lerle ilgili izlenimlerini ve orada yaptıkları işleri anlatan eserlerdir. Seyahatnameler, gezilip görülen yerlerle ilgili ||| gözlem, hatıra ve bilgileri aktaran eserlerdir. Pendnameler IV din yolunda yapılan cenkleri, savaşları konu edinen, nazım ya da nesirle yazılabilen eserlerdir. Hilye, Hz. V Muhammed'in ve dört halifenin iç ve dış güzellikleriyle örnek davranışlarını anlatan eserlerdir. Manzum ya da mensur yazılabilir. Yukarıda numaralanmış kavramların hangisi yanlış açıklanmıştır? A) I B) IL C) D) IV EV

EBİYATI TESTİ 43. Zaman zaman birbirlerinin yerine kullanılan iki te- rim olsalar da şiir ve manzume arasında fark vardır. Manzumede anlatma, gösterme ve öğreticilik bas- kinken şiirde bireysellik, duyurma ve telkin etme öne çıkar. Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin diğerle rinden farklı olduğu söylenebilir? A) Hürriyet Kasidesi Seyfi Baba C) Çoban Çeşmesi D) Balıkçılar E) Cenge Giderken W Y 44. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vard

9. Jou Nazire, bir şiire başka bir şairin aynı konu ve vezin, kafi- ye veya redifle yazılan şiirlerin genel adıdır. Fars ve Türk edebiyatlarında ise XII. yüzyılda görülmeye başlanmıştır. Anadolu'da XIII. yüzyıldan sonra gelişen Türk edebiyatı için bu bir örnek olmuş ve Yunus Emre de Ahmet Yesevi'nin şiir- lerine nazireler yazmıştır. Işking kıldı şeydâ mini cümle âlem bildi mini Kaygum sin sin tüni küni minge sin ok kirek sin Buna göre Ahmet Yesevi'ye ait olan bu beyit için yazılmış nazire aşağıdakilerden hangisidir? A) Gönlüm evini işkun içün dutmışam makâm ne vîrâna yazmışam Genc-i nihânı gör Işkun aldı benden beni bana seni gerek seni Ben yanaram dün ü güni bana seni gerek seni Hurrem irdi bu kerâmetlü gün iy kân-ı kerem lys u zevk it ki fedâdur yoluna cân-ı kerem DY Işk bâzârında sana çünki hâsıldur ziyân Bellü bil kim assı kılmaz nâle vü efgân gönül E) lyd-ı ferhundene kurbân ide a'dânı felek Sen ehibbâna buyur âb-ı sehâ nân-ı kerem

3. Insan doğasının yetersizliği yüzünden hiçbir şeyi duru ve yalın hâlde tutamıyoruz. Kullandığımız her şeyin özü bozul- muştur , madenlerin bile. Altını işimize yarar hâle getirmek için başka bir madde ile karıştırıp bozmak zorunda kalıyo- ruz. Ne Aristoteles'e, Pyrrhon'a ve stoacılara göre hayatın amacı olan erdem ne de Kyrene okuluyla Aristippos'ın söz ettikleri haz katıksız olarak elde edilmiştir . Kavuşabildiğimiz zevk ve nimetlerin hepsi mutlaka dertlerle, üzüntülerle karışıktır . Zevkin kaynaklarında öyle bir acılık var ki çiçekler arasında bile olsa boğazımızı yakar. Derin bir sevinçte, eğlentiden çok ciddilik vardır. Mutluluk bile haddini aşarsa azap olur. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Mutluyken bile ciddilik elden bırakılmamalıdır. B) İnsanlar ellerindeki mutlulukla yetinmeyi bilmemektedirler. C) Hayatta saf ve tam bir mutluluk yoktur. D) Insanlar mutlaka kendilerini mutsuz edecek bir neden bulurlar. E) Mutluluğun fazlası insanı mutsuz eder.

44. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? Hece ölçüsünü ve konuşulan Türkçeyi büyük bir başarı ile kullanan Halit Fahri Ozansoy'un şiir ki- taplarından bazıları; Rüya, Efsaneler, Hep Onun için ve Sonsuz Gecelerin Ötesinde'dir. B) Genellikle kendi duygularını işleyen Orhan Seyfi Orhon şiirlerini; Fırtına ve Kar, Peri Kızı ile ço- ban Hikâyesi, Gönülden Sesler ve O Beyaz Bir Kuştu adlı eserlerinde toplamıştır. C) Enis Behiç Koryürek'in en ünlü şiirleri millî heye- canlarla yüklü epik şiirleridir, Miras ve Vâridât-- Süleyman adlı şiir kitapları vardır. D) Yusuf Ziya Ortaç'ın, şiirlerini topladığı kitap- lardan bazıları; Akından Akina, Cenk Ufukları, Aşıklar Yolu ve Bir Rüzgâr Estidir. E) Yalnızca hece ölçüsünü kullanan Faruk Nafiz Çamlıbel, şiirlerini Bir Gemi Yelken Açtı, Yayla Türküsü ve Yurdumun Dört Bucağı gibi kitapları da toplamıştır.

12. "Ferman padişahın, dağlar bizimdir.” dizesiyle akıllarda yer eden sanatçının, Osmanlı Devleti'nin göçebe Türkmen boylarını toprağa yerleştirmek için verdiği uğraş, yer yer başkaldırılara ve küçük çapta savaşlara da sebep olmuştur. ---- şiirleri, yerleşik yaşama geçmek istemeyen ve Anadolu'ya geldiklerinden beri konup göçtükleri yerlerde eski düzenlerini sürdürmek isteyen Türkmenlerin bir tür sözlü tarihi sayılır. Yalnızca söyleyiş bakımından değil ; adları anılarak da olsa değinilen kişiler, olaylar ve yer adları bu sözlü tarihin vurgulayıcı ögeleri durumundadır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Dadaloğlu B) Köroğlu D Seyranî D) C) Karacaoğlan El Gevherî Diğer sayfaya geçini

43. Zaman zaman birbirlerinin yerine kullanılan iki te- rim olsalar da şiir ve manzume arasında fark vardır, Manzumede anlatma, gösterme ve öğreticilik bas- kinken şiirde bireysellik, duyurma ve telkin etme öne çıkar. Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin diğerle- rinden farklı olduğu söylenebilir? A) Hürriyet Kasidesi B) Seyfi Baba C) Çoban Çeşmesi D) Balıkçılar E) Cenge Giderken

3 Gelin - Anneciğim, bu sabah tam mutfağa girdim... Kaynana Neyse! Hemen lafa başlamal Söyle bakayım, dün gece ne rüya gördün? Gelin - Dur bakayım?.. Ah, anneciğim, az kaldı unutacaktım. Dün gece rüyamda iki dizi kırmızı biber gördüm... Kaynana - Nerede? Gelin - Tavanda asılıydıl.. Kaynana - 'Hayırdır inşaallah! Kaç kez söyledim. Gördüğün rüyayı anlatmadan işe başlamak iyi değildir diye... Tavanda asılıydı... Sonra? Gelin Sonrası bu iştel iki dizi kırmızı biber gördüm. Tavanda asılıydı (Tavana bakarak) şurada, ocağın yanında... Kaynana - Dur bakayım?I..Kırmızı biberl Görmek iyi değildir. Acı söz! Yeşil görsen murat sayılır. Ama kırmızı biber acı sözl Sonra?.. Başka ne gördün? insan rüyasını hemen anlatmazsa, hem unuturl Hem de anlatmazsa, o gün işinin nasıl gideceğini de bilemez! Gelin (Heyecanla) Ah, rüyam çıktı! Vallahi çıktı!.. Kaynana - Dur bakayımi Hemen nereden anladın çıktığını? Hayra yor! Hemen çıktı deme! Anlat başka ne gördün? 2. Yukarıdaki metinle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Zaman öğesine değinilmiştir, tamamen manzum olarak yazılmıştır. B) Dram türünde bir tiyatrodan alınmıştır. C) Oyuncuların hareketleri parantez içlerinde verilmiştir. p) Diyaloglara yer verilmiştir. E) Dilin alıcıyı harekete geçirme işlevinden yararlanılmıştır. ..

2. ses söyleyiş ve tema bakımından şiirden farklı değildir ama şiirdeki vezin, kafiye gibi şekle ait önceden belirlenmiş sınırlayıcı ögeler bulunmaz, onun için bu türde yazanlar duygularını daha rahat ifade ederler. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- B) Mensur şiir gisi getirilmelidir? A) Manzum hikâye C) Serbest müstezat D) Sone E) Anjanbuman

19. Söğüdün yaprağı narindir narin İçerim yanıyor dışarım serin Zeynep'i bu hafta ettiler gelin Zeynep'im Zeynep'im alli Zeynep'im Üç köyün içinde şanlı Zeynep'im 2 Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) "Türkü" nazım biçimiyle söylenmiştir. B) "Kavuştak” kullanılarak anlam güçlendirilmiştir. C) Âşık edebiyatı ürünlerindendir. D) Bütün dizeler 6+5 şeklinde duraklıdır. E) Lirik şiir türünü örnekler. 20.