Masal Türü ve Genel Özellikleri Soruları

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelerin ayrımında bir yanlışlık yapılmıştır? A) İşinizi geliştirmek için / imkânsızı/deneyin. 2.T.. BMW B) Kalbini değiştirerek / hayatını değiştirirsin. .F C) Kötü niyetle anlatılan bir gerçek / icat edebileceğin B TIN tüm yalanları/ yener. y. D) Eğitim / dünyayı değiştirmek için kullanabileceğiniz en güçlü silahtır. E) İyi bir cevabı düşünemediğinizde / sessizlik / altındır. 2T

Türk hikâyeciliğinin köklü bir geçmişi vardır. Her ne kadar Batılı anlamda hikâye türüne ait ilk örnekler Tanzimat Dönemi'nde yazılmış olsa da bu dönem öncesinde hikâye türüne kaynaklık edebilecek halk hikâyeleri, Dede Korkut Hikâyeleri, masal ve mes- neviler gibi birçok eserimiz bulunmaktadır. İşte ben de bunlar üzerine araştırmalarımı derinleştirmek- teyim. Buna göre aşağıdakilerden hangisi yazarın araştırma konularından biri olamaz? A) Kerem ile Aslı B) Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı C) Leyla vü Mecnun D) Keloğlan E) Divan-ı Hikmet-

3. Tanrı bir gün insana, şöyle bir buyruk verdi: In suların dibine, bir toprak getir, dedi, Insan daldı sulara, aldı bir avuç toprak, Sulardan çıkıp verdi, Tanri'sına sunarak. Yaratılın yer dedi, Tanrı sulara saçtı. Yeryüzü yaratıldı, denizler karalaştı. Dünya'nın yaratılışını dile getiren bu parça aşağıdaki tür- lerin hangisinden alınmış olabilir? A) Masal B) Efsane D) Hikâye E) Roman C) Destan 5. Kurtuluş Savaşı günlerini konu alan şiir, Türk milletinin vatanı ve bağımsızlığı için verdiği mücadeleyi etkili bir dille anlatır. Şiirin ilk bölümünde Mustafa Kemal'e duyulan derin sevgi ve saygı dile getirilir. Şiirin ikinci bölümünde Şehit Salih, üçüncü bölümünde Anadolu'dan bir köylü ve dördüncü bölümünde Ankaralı Hasan aracılığıyla Türk milletinin azmi ve mücadele- ye duyduğu inanç aktarılır. Epik anlatım özelliği gösteren şiir, bir yapay destan örneğidir. Bu parçada bahsedilen yapay destan ve yazarı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Maraş'ın ve Ökkeş'in Destanı - Gülten Akın B) Üç Şehitler Destani - Fazıl Hüsnü Dağlarca C) Kurtuluş Savaşı Destanı - Nazım Hikmet D) Sakarya Meydan Savaşı - Ceyhun Atuf Kansu E) Çanakkale Destani - Fazıl Hüsnü Dağlarca

Adın nedir senin, oğlum? Hasan Zararlı sen çıkacaksın bütün bu hiddetle. Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde... Develer tellal- lik eder eski hamam içinde... Hamamin tası yok, Külhan- cının baltası yok. Vaktiyle yoksul bir oduncu varmış. Karı- si ve yedi çocuğuyla bir kulübede otururmuş. Çocukların en sonuncusu minicikmiş. Ona "Parmak Çocuk" adını tak- mışlar. Günün birinde, parasızlıktan yiyeceksiz kalmışlar. Ne yapacağını şaşıran anne ile baba, çocuklarını uzak bir yere bırakmaya karar vermişler; belki zengin bir adam on- ları alır, götürür diye. Parmak Çocuk, onların konuşmaları- ni duyup ceplerini beyaz çakıl taşlarıyla doldurmuş. Onla- ri birer birer yere atmış. Bu taşları izleyen çocuk, evlerine dönebilmiş. Yukarıdaki edebî türün özellikleri arasında aşağıdaki- lerden hangisi yoktur? A) Masal, dinleyicinin ilgisini çekme amacı taşıyan teker- lemenin olduğu döşeme bölümüyle başlamıştır. B) "Vaktiyle" ifadesiyle serim bölümüne geçilmiştir. C) Zaman ve mekân kavramı belirsizdir D) "Parmak Çocuk", olağandışı bir kahramandır. E) Eflatun Cem Güney'in derlediği bu masal, "türün ano- çürütmektedir. nim olduğu" düşüncesini neciniz. E) farkiremin

4. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir? A) Yer ve zaman ögelerinin belirsiz olması B) Halkın ortak bilincinden doğması Millî ve dinî değerlerin öne çıkması D) İnsan dışındaki varlıkların da kahraman olabilmesi laka yer E) Olağanüstü olaylaka yer verilmesi

10. Masallar tamamıyla hayal gücü ürünüdür. 1. Mensur bir yapıya sahiptir ve ulusal özellikler taşır. Sunduğu evreni inandırıcı kılma gibi bir kaygı söz konusu değildir. IV. Meydana geldikleri zaman bir kişinin malıyken, yay- gınlaştıkça yöreden yöreye, ülkeden ülkeye geçtikçe halkın malı olur. V Masallarda genellikle iyilik - kötülük, doğruluk - haksı- zlık, adalet zulüm, alçakgönüllülük - kibir gibi zıt durumların temsilcisi olan kişilerin mücadelelerinden veya insanların ulaşılması güç hayallerinden söz edil- ir. Masalla ilgili numaralanmış bilgilerden hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I C) III D) IV E) V

da eki 24. Davranışlarımızın me Z- 8. 7 ve duygularımızın nedenlerini kendi dışımızda oluşan olaylarda ve başkalarının davranışla- rinda aramak, duygu ve davranışlarımızın kendi kontrolü- müzde olmadığı anlamına gelir. Genelde, insan ilişkilerin- de; özelde ise iletişim sürecinde karşımıza çıkan en büyük engel, işte tam da bu yanılgıdır. Bunu çözmek için ise önce bunun bir yanılgı olduğunu ve neden bir yanılgı olduğunu anlamak gerekiyor. Bunun mümkün olması ise ancak öz eleştiri kültürünün gelişmesiyle birlikte düşünülebilecek bir durumdur. Duygularımızın, davranışlarımızın aktığı dere yatağına su mu, atık mı katıyoruz, bir an önce bunun ölçü- münü yapalım. Bu parçadaki altı çizili sözle 1. İnsanın, duygu ve davranışlarının kaynağının dışarıda olduğunu zannetmesinin doğru olmadığını anlaması II. İnsanın, kendini eleştirmeye yönelik bir olgunluk gös- termesinin gerekliliğinin kabul edilmesi III. İnsanın yaşadığı iletişim kazalarının ve duygusal kır- gınlıklarının nereden doğduğunun ayırdına varması durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır? B) Yalnız -A) Yalnız T D) I ve C) Yalnız III E) I ve III

71 2- 1 YANLIŞ SAYIST 8. Aşağıdakilerin hangisi bir masalın döşeme bölümün. den alınmıştır? A) Evvel zaman içinde bir padişahın üç kızı varmış... gün- lerden bir gün padişah sefere giderken kızlarını yanına çağırır. Kendisi yokken sevgili atına iyi bakmalarını, ye- mini, suyunu vermelerini, atın işlerini başkalarına gör- dürmelerini sıkı sıkı tembih eder, sonra da çıkar gider. B) Vaktin birinde bir padişah ve bu padişahın bir kızı ile bir de oğlu varmış. Padişah yaşlanır, vakti gelir, günün bi- rinde ölür. Oğlan babasının yerine geçer. Uzun bir sü- re padişahlığını sürdürür ama sonunda varını yoğunu tüketir. Orada iki dükkân gördüm; birisi yıkılmış, ötekinin ke- pengi yok. Kepenksiz dükkâna girdim, iki silah gördüm; birisi kırık, ötekinin barutu yok... Barutsuz tüfeği aldım, ava çıktım; iki tavşan gördüm. Birisi ölü, ötekinin canı yok... Cansız tavşanı vurdum, aldım, yola çıktım. D) Günlerden bir gün bu kız gergefi başına geçip nakış iş- ler, renk renk ibrişimlerden birini bırakıp ötekini alırken akşam olur da renkleri ayırt edemez olur. Sular kararır- ken bir kuş uçar gelir pencere konar, cama "tik, tık" vu- rup dile gelir. ÜN Kırk gün düğün dernek kuruldu. Açlar doyuruldu da çulsuzlar giydirildi. Yerlidir, yabancıdır demediler; gele- ne geçene çil çil altınlar dağıttılar. Onlar ermiş muradı- na, darısı bizim başımıza.

Aşağıdaki cümleler doğru (D)/yanlış (Y) şeklinde de- ğerlendirilirken hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? A) Halk edebiyatında az da olsa aruz ölçüsüyle oluş- turulan eserlere rastlanır. (D) B) Destan ve masal haricinde halk edebiyatı genellik- le yaşam ile iç içe bir edebiyattır. (Y) C) Divan edebiyatında medrese kültürüyle yetişen ve ay- din zümreye seslenen nitelikler ağır basmaktadır. (D) D) Tercüman-ı Hakikat gazetesi Tanzimat edebiyatı- nin başlangıcı kabul edilir. (Y) E) Servetifünun Dönemi'nde cümlenin dizede ya da beyitte tamamlanması kuralını aşıp sık sık anjan- bumana başvurulur. (D)

biri değildir? O (A) Kişileri çoğunlukla üst tabakadan, soylu kişiler- den seçme B) Konuları, çağdaş toplumdan, günlük yaşantıdan. alma D C) Toplumsal çelişkilerin gülünç yanlarını vurgula- yarak düşündürmeyi amaçlama D) Vurma, yaralama gibi acı verici olayları izleyi- cinin gözü önünde canlandırma E) Birbiri ardına kesintisiz sürüp giden diyalog ve koro bölümlerinden oluşma Aşağıdakilerden hangisi makale türünün bir özelliği değildir? A) Amaç okuyucuyu bilgilendirmek, ona kimi gerçekleri öğretmektir. B) Tarihten coğrafyaya, edebiyattan müziğe hemen her konuda yazılabilir. C) Söz oyunlarına dayalı, sanatlı ve etkili bir dille yazılır. D) Düşünceyi geliştirmek için değişik yöntem- Jerden yararlanılır. Bir görüşü ya da düşünceyi açıklamak, savun- mak ve kanıtlamak için yazılır.

23. Zaman zaman içinde, kalbur saman içinde... Aç tavuk düşünde darı görürmüş; hastalar der- sen narı görürmüş; ben de ben olalı her gece sarı görürüm. Bu parça masalın hangi bölümünden alın- mış olabilir? A) Dilek C) Serim B) Düğüm D) Döşeme

doğru 12. Aşağıdakilerden hangisi masalların şekil özelliklerin- den biri değildir? A) Çocuklara hitap eder. B Bitiminde öğüde yer verir. C) Başında, ortasında, sonunda kalıplaşmış söz öbekleri kullanılır. D) Içinde halk edebiyatı ürünlerine rastlanır. E) Genelde mensur şekilde yazılır. 41

11. Masal ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A Yer ve zaman belli değildir. LB Anonim özelik gösterir. Kahraman bakış açısı ile anlatılır. D) Anlatımda, genelde duyulan geçmiş zaman ve geniş zaman kullanılır. E) Mili ve dinî motifler ön plandadır.

YAZMA 6 Aşağıdaki masalı tamamlayalım. Bir varmış bir yokmuş. Çok uzak bir ülkede bir padişah varmış. Bu padişahın çok güzel bir kızı varmış. Bu kız perilerden daha güzel, meleklerden daha tatlıymış. Kız bir gün ağlamış, masmavi gökyüzü de onunla beraber ağlamış; kız diğer gün gülmüş, gökyüzü onunla beraber gülmüş. Bu kıza ülkedeki herkes âşıkmış. Zengin, fakir herkes onunla evlenmek istemiş. Babası için kızı çok değerliymiş. Onu mutlu etmek için her şeyi yapmış. Fakat kız hiç mutlu değilmiş. Çünkü

4 Memleketin birinde Sülün kız derler, bir kız varmış. Ne kimsenin bir tüyüne dokunur ne de yerdeki karın- cayı incitirmiş ama Allah kalbine göre vermemiş yok- sa... Günün birinde babasını elinden alınca bir korku gelip dalina binmiş.. Bu parça masalın aşağıda verilen bölümlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Döşeme B) Serim C) Düğüm D) Çözüm E) Dilek (2. Oturu

doğümlendiği bu bölümde efe, külhanbeyi gibi tiple- rin gelmesiyle dügüm çözülür. IV. Bitiş: Bu bölümde Hacivarla Karagöz'ün konuşma lan kavgaya dönüşür. Sonrasında Hacivat "Viktin perdeyi eyledin viran. Varayım sahibine haber vere- yim hemen." diyerek perdeyi terk eder. Buna göre Karagöz oyununun numaralanmış bö tümlerinin hangilerinde bilgi yanlışı vardır? Yalix I B) Yalnız C) Ivell D) II ve IV E) III ve IV. 6 Dünya edebiyatında masal türündeki ilk eser, Hint ede- biyatının ürünü olan ve Beydeba'nın yazdığı ---- sa- yılabilir. Sonrasında Avrupa'da masalcılığın temellerini atan Fransız sanatçı La Fontaine gelir akıllara. Bunlara ilaveten başlıca masal yazarları arasında Alman ede- biyatında Grimm Kardeşler ve Danimarka edebiyatında Andersen bu türde öne çıkmıştır. Bizde ise ---- söz- lü kültürümüzden gelen masalları derleyip oluşturduğu Dede Korkut Masalları adlı eseriyle ve bu alanda ödül almasıyla öne çıkmıştır. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) Binbir Gece Masalları Tahir Alangu B) Kelile ve Dimne - Eflatun Cem Güney Binbir Gece Masalları Pertev Naili Boratav D) Pançatantra- Tahir Alangu E) Kelile ve Dimne - Pertev Naili Boratav AYTÜD20217-4 Kuta D) Dee E) Sea DO G 8. 2 Ü K E