Paragrafın Yapısı Soruları

SKAP Vas TÜRKÇE 1. Bu testte 40 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan H 1. Okuma alışkanlığı kazandırdığı gerekçesiyle sade suya tirit kitaplara gereğinden fazla şans tanınıyor günümüz- de. Kolay okunan kitap mi istiyorsunuz? Orhan Kemal'in kitapları neyinize yetmiyor, diye bağırası geliyor insa- nin. Üstelik bu görece kolaylığın arka planındaki derin- liği, söylenmeden söylenenleri, kör kör parmağım gö- züne denmeden anlatılanları düşününce... Evet, onun kitapları kolay okunur ama okurun yüreğinin telini titre- tir, sudan ucuz bir çabayla okura basamak atlatır. Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Fark ettirmeden dile getirme B) Okurun düzeyini yükseltme C) Yazınsal niteliği düşük olma Duru bir anlatımı benimseme E) Örtülü anlamlar içerme

in erinin l ve N A D E A Y 2. I. Bu kişiler sarayda, Enderun'un ileri gelenlerin- den başlalanın buyruğundadır ve saray eczacı- larının amiridir. 2 II. Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde atanan İranlı Kutbeddin Efendi bu göreve getirilen ilk kişi ol- muştur. 1 III. Reisü'l-Etibba olarak da bilinen hekimbaşı, Osmanlı Devleti'nde hükümdar ve sarayda ya- şayanların sağlığından sorumlu olan en yüksek rütbeli sağlık işleri görevlisidir. 4 IV. Eczacıların da amiri olan başhekimler, günde 500 akçenin yanı sıra kendisine Gelibolu, Ay- din ve Serfiçe arpalıkları da bağlanmıştır. 5 V. Hünkâr imamlığı, ordu kadılığı gibi seçkin gö- revlerden olan hekimbaşılığa 19. yüzyıla kadar ilmiye sınıfından kişiler atanmıştır. Yukarıdaki numaralanmış cümleler sıralandı- ğında hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) II C) III D) IV E) V 111

TYT/Türkçe 20. Ideolojilerin yeniden inşa edilmesi televizyonlar, filmler, diziler, gazeteler, masal kitapları gibi kültürel ürünlerle mümkün olur. Bunlar içinde masallar en önemlileridir çünkü masalların içinde şifrelenmiş gizli mesajlar bizim bilinçaltımıza kodlanıyor ve aslında ilerideki değer yar- gılarımızın temelini atıyor, gelecekte nasıl davranmamız gerektiğini kodluyor zihnimize. "Masallar ve Toplumsal Cinsiyet" kitabında Melek Özlem Sezer'in dediği gibi: "Çocukken altbene işlemiş kodlar, ideolojik bir araç olarak işlevselliğini özellikle kadın karakterler üzerinde baskıyla sürdürüyor ve doğal olarak erkek kimliğini de etkiliyor." Ipek Artun'a göre masal, içinde var olduğu top- lumun kurallarını, kodlarını, kültürel değerlerini, baskın düşüncelerini gelecek nesile miras olarak bırakır. Genel çerçevesiyle bakıldığında özellikle toplumun gözünde masum bir tablo çizer masallar. ----. Bu parçanın sonunda boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Ama aslında toplumun temel dinamiklerinin yeniden üretilmesine önemli katkı sağlayan ideolojik bir ürün- dür Bu bağlamda masallarda iyi-kötü kavramı yeniden şekillenir ve sosyal düzenin sağlanmasına katkıda bulunulur C) Dolayısıyla toplumsal cinsiyet rollerinin belirlenme- sinde dolaylı yoldan da olsa etkindir masallar Bu masumiyet, yalnızca çocuklarda değil yetişkin- lerde de ulaşılması gereken bir erdem olarak görül- melidir E) Ideolojik ürünler içerisinde belki de masallar kadar et- kili olan televizyon, gazete gibi başka ürünler de var- dir 21. Birçok bu no teder iş bu O yü ama Beni da k olsan lirdin deği rum. diye haz yazı sun süre bu dolo Bu han A) B) C) D

B B B DENEME SINAVI - 6 33. Kaliforniya Üniversitesinin bilgisayar tabanlı öğrenme sistemleri konusunda uzman araştırmacılarından Marian Bartlett, "----" sorgu temelli iddiasını kanıt- lamak için bir yazılım geliştirerek 25 gönüllü denek üzerinde test etmiş. Deneklerin kolunu 1 dakika bo- yunca buzlu suya daldırarak yüzlerindeki gerçek ağrı tepkisini kayda alan Bartlett, daha sonra aynı deneklerden sanki ağrı hissediyormuş gibi numara yapmalarını istemiş. Ardından topladığı görüntüleri kurguladığı yazılımla analiz etmiş. Kontrol amacıyla da 170 kişilik bir gruba görüntülerdeki kişilerin han- gilerinin gerçekten ağrı hissettiğini ayırt edip edeme- yeceklerini sormuş. Sonuç? İnsanların gerçek ağrı ifadesini sahtesinden ayırt edebilme başarısı %55. Bilgisayarda ise bu oran %85. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akı- şına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Teknolojik aletler, insanlardaki fiziksel ağrının tü- rünü tespit etmede ne kadar başarılıdır? B) Bedensel acı her bireyde farklı düzeyde mi ortaya çıkar? C) Bilgisayar tabanlı sistemler insanların fiziksel acı- larını niceliksel olarak doğru tespit edebiliyor mu? D) İnsanın içinde bulunduğu fiziksel acıyı ortaya ko- yabilmekte yapay zekânın rolü var mıdır? E) Bilgisayar, bir insanın yüzüne bakıp o an gerçek- ten acı mı hissettiğini yoksa numara mı yaptığını anlayabilir mi? BBB rlediği sorunlar brun- taya ÇI- meye kalkışırsa azarın görevi, ötünün ne ol- zar, kimsenin curun o konu sanatsal özü amalıdır. nce aşağı- şarak öğ- da yanlış okuru ru dü- 34

TYT/Türkçe 22. Renkler beynimizi çok farklı şekillerde uyarır. Aslında geçmişte, Mısırlılar ve Çinliler, renklerin etkisini belirli bi- linç veya duygu durumlarını ortaya çıkarmalarıyla belirle- miştir. Örneğin, Mısırlılar için kırmızı renk, yaşamın, top- rağın, zaferin ve ayrıca Seth veya Apophis gibi düşman tanrıların öfkesinin bir yansımasıdır. Renk, özünde, optik bir fenomenden çok daha fazladır. Yani hepsinin kendi anlamları ve beynimiz üzerinde belirli bir etkisi vardır. Bu nedenle renkler, günümüzde nöro-pazarlamada temel ve önemli bir araçtır. Tüketicinin belirli renk uyarılarına nasıl tepki vereceğini anlamak, daha fazla satışa neden olabilir. Her ne kadar her zaman %100 doğru olmasa da benzer şablonları görebiliriz. Aynı şekilde, rengin sa- nat ve sinema dünyasına etkisini unutamayız. Örneğin David Lynch, kendini duyguların ince kaleydoskopuna sokmak için mantık dünyasından kaçmayı takıntı hâline getirmiş bir yönetmendir. Filmlerinde daima siyah-beyaz kontrast kullanmıştır çünkü ona göre bu teknik, gerçek dünyadan rüyaya kaçışı simgelemektedir. Yine başka bir örnek olarak Vincent van Gogh'un ruh hâlini neredeyse tüm tablolarında kullandığı sarı renkte görebiliriz. Bu parça aşağıdakilerden hangisinin göstergesi ola- rak kaleme alınmıştır? A) Belli sanatsal alanlarda farklı renk tonlarının tercih edildiğinin B) Eski toplumların renklere farklı anlamlar yükledikleri- nin C) Renklerin insan psikolojisiyle ilişkili olduğunun D) Siyah rengin toplumdan soyutlanma anlamına geldi- ğinin E) Her toplumda renklerin farklı alanlarda kullanıldığının 23 Sık sık beni ziyarete gelen bir öğrencim vardı. Bir gün 24. Ed rur ara bir Ar ba ec ta Z NAVIGASYOn 2

1. Bir kişinin, bir ailenin ya da bir topluluğun, belirli bir zaman dilimi içindeki yaşayış dönemlerini cilt- ler halinde anlatan romanlar nehir romanlardır. II. Kemal Tahir'in romanları genellikle birbirinin de- vamı niteliğindedir. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğ- ru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Birbirinin devamı olan romanlar yazan Kemal Tahir, edebiyatımızda nehir romancılığının en önemli temsilcisidir. B) Aynı kişilere, aynı mekânda birbirinin devamı ni- teliğinde olaylar yaşatan Kemal Tahir, Türk ede- biyatında nehir romancılığını başlatan yazardır. C) Kemal Tahir'in romanlarının nehir roman niteliği taşıması onu çağdaşlarından ayırır. D) Her biri diğerini takip eden yapıtlar niteliğinde olan Kemal Tahir'in romanları nehir roman özelli- ği taşır. E) Nehir roman özelliği taşıyan romanlar yazması, Kemal Tahir'e ilgiyi artırmıştır. Diğer sayfaya geçiniz.

Türkçe 2. (1) Sayılar; sayma, ölçme, tartma vb. işlere bağlı olarak birimleri anlatırken kullanılan sözcüklerdir. (II) Akrabalık ve organ adları yanında zamirlerle beraber dillerin temel kelimeleri arasında gösterilebilir. (III) Ait oldukları toplumun kültürünü belirttikleri gibi yüklendikleri anlamlarla ilişkili olarak kültürün taşıyıcısı olma özelliği de gösterirler. (IV) Bu yüzden sayılar, dillerin karakteristik özelliklerini yansıtan sözcükler arasındadır denebilir. (V) Türk kültüründe sayılara yüklenen anlamların dini inanışlardan kaynaklanmakla beraber sayıların İslamiyet öncesi dönemlerden de izler taşıyan özellikleri vardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

SINA 1. yapısal bir parçası durumuna gelmiştir II. göstermeyen barışçı doğa insanının türü de III. koruma amacı dışında saldırgan davranışlar IV. etkinlik kazanan savaş güdüsü insan karakterinin V. insanın toplumsallaşması sonucu, kendisini VI. tükenmiş ve kışkırtılma ya da engellenme durumlarında Yukarıdaki numaralanmış sözlerden anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulduğunda hangisi baştan üçüncü olur? A II B) III C) IV D) V E) VI T4

2. ADIM 8. biri olduğu anlamina Depremlerin yıkıcılığı ile ilgili sıkça dile getirilen - can kay. bina yol açan asıl unsurun depremin kendisi değil, binalann olduğudur. Bu da dayanıklı binalar inşa etmenin depreme karşı alınması gereken en önemli geliyor. Bunun yolu ise öncelikle deprem olgusunun doğru şekilde anlaşılmasından geçiyor. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir? A) tespit - tedbirlerden B) sorun - unsurlardan co Đ öneri - işlerden D) şikâyet - verilerden E) konu - işleyişlerden 9. Popüler kültürün yeni ürünü bazı eleştirmenler, genç yazarla-

GRAF alar neye mci bir Brülen ma rimi PARAGRAF 23. Necatigil, şair için üç "burç" belirler: Gurbet, hasret ve hikmet burçları. Ilki gurbet burcudur; şair önce bir süre gurbeti yaşar. Özentidir, taklit ve kendini arayıştır bu dönemin ürünleri. Başkasının toprağındadır. İkincisi hasret burcudur. Şair, bu bir şekilde yere varmayacağını anlamıştır. Kendi şiirini özler. Büyülenmiş gibi, kendini, kendi dünyasını aktarır bize. Hikmet döneminde ise bir bilge gibidir, daha derindir. - - Örneğin Enis Batur, direkt hikmet burcu ile başlamış gibidir şiire. Öte yandan birçok şairde yalnızca gurbet burcunu görürüz. Özdemir Asaf ise sanki hikmet burcundan başlayıp geriye doğru gitmiştir. Bana kalırsa Necatigil'in kendisinde de üçü birlikte ve eş zamanlı gerçekleşir. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir? A) Diğer sanatlar için ne kadar geçerli olabilir ki bu gelişim çizgisi? B) Şairin gelişimini çok iyi özetleyen bir saptama değil midir bu? donos C) Hemen hemen tüm şairler bu aşamalardan geçmezler mi gerçekten de? m D) Necatigil'in kendi şiir serüveninden çıkardığı bir yol haritası değil midir bu? X E) Genel olarak kabul etsek bile bir yandan da fazla genel değil midir bu yol haritası? er ade

5. "Güleriz ağlanacak hâlimize." diyen şair, emin olunuz ki hata ediyor. Ağlanacak bir hâl karşısında ağlamaya kalkan adamdan hiçbir fayda gelmez fakat gülümseyen adamda bir ümit vardır. Gülümsemesi, içinde bulunduğu olumsuz durumun bir çaresini bulacak anlamına gelir. Bektaşi'nin hikâyesini bilirsiniz: 80 yaşında vefat ettiği hâlde mezar ta- şına "5 sene yaşadı." diye yazdırmış. Bu beş sene, onun hayatta gülerek neşe içinde yaşadığı senelerdir. Siz de bu hikâyedeki Bektaşi misali hayatınızı yaşadığınız yıllar boyunca uzatabilmek için her anınızı gülerek geçirin. Şevket RADO Bu parçayla ilgili, 1. Sanatsal bir metinden alınmıştır. II. Karşısındakiyle konuşuyormuş gibi bir üslubu vardır. III. Betimlemelerden yararlanılmıştır. IV. Türü, söyleşidir. belirlemelerinden hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II B) I ve IV D) I ve IV C) Il ve in E) Ill ve IV

33. 1. Yetişkinlik dönemine ulaştığında karşısına aşılması gereken türlü engeller çıkıyor ve kişi bunlarla yüzleşmek zorunda kalıyor. II. Bu yüzden kariyer planlamak için profesyonel yardım alarak ciddi adımlar atılması gerekiyor. III. İnsan genç olduğu zaman, dünyanın ileride ne kadar ciddi bir yer olabileceği hakkında sadece kulaktan dolma bilgilere sahip oluyor. IV. Nasıl bir iş yapacağınıza, kariyerinizin ne olacağına karar vermek için bu kişilerin önereceği bazı püf noktalarına dikkat etmeniz gerekiyor. V. Bütün bunlara kulak asmayıp hayatın fırsatlarla dolu olduğu yanılgısına düşebiliyor. VIP Yoyunlar Yukarıda verilen cümleler anlamlı bir bütün oluşturduğunda hangisi baştan dördüncü olur? A) B) II C) III D) IV E) V 9 Diğer sayfaya geçiniz.

alnizli D) I e IV E) III ve IV 9. 11. BİLİM ANAHTARI YAYINLARI Son yıllarda, sürekli dile gelen bir soru var edebi- yat çevrelerinde: Öykü yükseliyor mu? Şiirin ulaşıl- maz yeri ve romanın tükenmeyen gücünün yanında öykü türü hep bir muammanın kucağında dolaşıyor hâlbuki. Düne ve bugüne baktığımızda öykünün, özellikle Türk edebiyatında, hep arada kalmış bir konumda olduğunu görüyoruz. Bazı yazarlar için; roman yazmadan önce kullanılan bir basamak, bazen bir heves, çoğu zaman da okur nezdinde bir kere okunup kenara koyulan bir eğlencelik tür öykü. Elbette bu türe kendisini adamış, teoride ve pratikte öykü evreninin kilitli kapılarını zorlayan bir- çok kalem hâlen mevcut. Modern zamanların "hızın hazzı"nı pompaladığı bir devirde, pratik bir okuma tatmini sağlıyor olması da öykünün "yükseliş” rota- sini hızlandırdı diyebiliriz. Bu parçaya göre, 1. Yazı faaliyetlerinde öyküyü birinci sıraya koy- muş yazarların olmadığı iddia edilemez. II. Edebiyat dünyası, öykünün romana geçişte bir ara tür olduğu konusunda fikir birliği içindedir. III. Öykünün edebiyat içindeki yerine yönelik tartış- malar güncelliğini korumaktadır. IV. Öykü türünde görülen gelişmelerin ardında mo- dern yaşamın önemli bir payı vardır. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız! B) Yalnız 11 C)Ivell D) Il ve IV E) III ve IV E

28. Yazdıklarımın bir roman olmasına karar verdiğim günden bugüne hayatım taşınmalarla geçti. Biraz bundan, biraz da daha farkli sebeplerden ötürü belirli bir düzeni veya metodu takip edemedim. ---- Mesela kimi karakterleri kurşun kalemle, kimilerini ise tüken- mez kalemle veya bilgisayarda yazarak seslerindeki ayrımı belirginleştirmeyi denedim. İlk taslak bittikten sonra kurgunun içinde kaybolduğum zaman tarih, mekân ve kişileri içeren bir hikâye örgüsü çizdim. Bu sayede kurgudaki mantık hatalarını giderebildim. Dü- zeltme sürecindeyse sanırım on kere baskıdan, bir o kadar da bilgisayardan okudum ve düzenledim. Bu süreç oldukça zorluydu çünkü yirmi defa daha oku- sam yine düzeltecek bir şeyler bulacağımı biliyorum. Bu parçada boş bırakılan yere 1. Bu belirsizlik beni birbirinden farklı yöntemler kullanmaya götürdü. II. Bu nedenledir ki yazdıklarıyhı belirli bir akım etra- finda birleştiremedim. III. Hem teknolojinin hem de klasik tarzın olanakla- rindan yararlanmak istedim. hangileri getirilmelidir? Al Yalm 1 B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

12. 1. Bu toplumsal olgunun gelişmesinde bilgiyi topluma hâkim kılmaya aracılık eden başlıca unsur ise teknolojidir. k II. Aynı zamanda bilgi toplumu; teknolojik, ekonomik ve siyasal bütün boyutlarıyla bilgiyle sağlanan değişimi anlatan toplumsal bir olgudur. III. Kısacası sanayi toplumunda sermaye neyse bilgi toplumunda da bilgi odur. IV. Bilgi toplumu, toplumsal gelişme çizgisinin son aşamasında yer alan ve bilginin toplumun her alanında hâkim değer olduğu yeni bir toplum tipi olarak tanımlanmaktadır. V. Dolayısıyla sanayi toplumlarında makine ve sermayenin işgal ettiği yeri, bilgi toplumunda teknoloji, özellikle bilişim teknolojileri doldurmaktadır. Yukarıdaki numaralanmış cümleler kurallrve anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) II C) III D) IV EV

30. Batı kültürü daha kontrolcü, Doğu kültürü ise daha kadercidir. Hayatını kontrol etme güdüsüyle yetiştirilen bir Batılı, bunu ideal yaşam durumu olarak kabullenir ve bir gün hayatı üzerindeki kontrolünü kaybettiğinde denetimi tekrar eline geçirmek için yoğun bir çaba içine girer. Çok sayıda denemeden sonra istediğine ulaşamazsa bir çeşit depresyon hâlini yaşar. Oysa Doğu toplumlarının hayata dair kültürel varsayımları tersinedir. ----. Kendisini olayları kontrol etmeye adamak yerine olayların akışına bırakmayı seçmiştir. Bir yaprak misali oradan oraya savrulurken kaderinin götürdüğü yere gitmekten korkmaz. Hayatını etkileyen olayların kendi kontrolünden çıkması Batı insanı için kabusken Doğu insanı dümeni kadere bırakır ve "Mevla görelim neyler, neylerse güzel eyler!" der. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Her şeyi kendi iradesiyle yapabileceğinin farkındadır B) Hayatın kontrolünü eline almak için göstermelik bir çaba içine girer CDXaşamdaki güçlüklerle boğuşmak yerine yenilgiyi kabullenir ve kendi kabuğuna çekilir Doğanın kontrolüne değil, kaderin yaptığı plana teslim olmaya inanır E) Asıl gerçeğin ve problemlerin çözümünün dış dünyada değil, İslami gerçeklerde olduğuna inanır