Paragrafın Yapısı Soruları

1. Eemiyan dönemi boyunca dünyanın yörün- gesindeki doğal dalgalanmalar gezegeni Güneş'e yaklaştırarak küresel sıcaklığın Sa- nayi Devrimi öncesine göre 2 derece yüksel- mesine yol açmıştı. 11. Eemiyan döneminin araştırılmasının sebe- bi, günümüzde, Kuzey Kutbu'nun 1980'lere göre 2 derece isinmış olması ve yüz yıl so- nunda en az Eemiyan dönemi sıcaklıklarına geleceğinin tahmin edilmesi. II. NEEM, Kuzey Grönland Eemiyan Buz Son- daji sözcüklerinin bir kısaltması. V. Eemiyan döneminde Kuzey Kutbu, bugüne kıyasla 3 - 5 derece daha sıcaktı. V. Bilim insanlarının bu döneme ilişkin öğren- dikleri yeni endişelere yol açabilir. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığın- da, hangisi baştan dördüncü olur? C) III. B) II. E) V. D) IV.

8. Ennion, Roma'nın en ünlü cam ustası olarak I. yüzyılın cam işçiliğine damga- Sini vurmuştur. Kaliba üfleme tekniği ile üretilen ve kendi adını taşıyan eserle- riyle tanınmıştır. Bu eserler; kabartma sarmaşık desenleriyle süslü küçük tes- tiler, kulplu kâseler ve fincanlardır. En- nion, adını Grekçe veya Latince harf- lerle camların üzerine kabartma olarak bir imza niteliğinde işlemiştir. Onun im- zasını taşıyan eserler, bugün dünyanın saygin müzelerinde sergileniyor. Mese- la Istanbul Arkeoloji Müzesinde bu ünlü camların üç adet açık mavi örneği kırık parçalar hâlinde bulunuyor. Yaklaşık 6 santimetre yüksekliğe sahip bu par- çalar, bitkisel süslemeler içermekte ve bunların arasında Grekçe harflerle "En- nion yaptı." yazmaktadır. Bu parçada Ennion'ın eserleriyle il- gili aşağıdakilerin hangisine değinil- memiştir? WOEX A) Hangi teknikle üretildiğine B) Ne tür eşyalardan oluştuğuna C) Ne tür süslemeler içerdiğine D)) Döneminde kimlerin ilgisini çektiği- ne E) Sanatçısından nasıl bir iz taşıdığına

(1) Cevdet Kudret'in denemeleri, edebiyat ve eğitim sorunlarına ışık tutuyor. (I) Bu ışık neredeyse alt- miş yıllık bir çalışma, deneyim ve üretimin sonucu olan bir yelpazeyi andırıyor. (III) Yüzyılımızın baş- langıcından sonlarına kadar genişleyen bu yelpaze, kültürel ve düşünsel gelişmelerin nesnel bir başlıkla değerlendirilmesine de olanak sağlıyor. (IV) Cevdet Kudret'in tüm denemelerini içine alan kitabın adı "Ka- lemin Ucu"dur. (V) Bu olanağı, kaliplaşmış kurallara karşı çıkarak ön yargılarından uzak bir yöntemle ya- ratan Kudret, edebiyatımızın üzerinde düşünülecek alanlarına da dikkat çekiyor. (VI) Bu alanların üzerin- de düşünmemiz için bizi sık sık uyarıyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.

19. I. Lütfen kendi kültürünüzle ilgili bir şeyler çalın. II. Gelin ama ne olur Mozart ve Beethoven çalmayın. Avru- pa'daki 150 orkestranın hepsi onları çalıyor. III. Bir orkestra genel sanat yönetmenimizin Almanya'da kon- ser verme önerisine Alman müzik profesörü şöyle karşılık vermiş IV. Bizim kendimize özgü neyimiz var ki onlara sunacağız; yerel olan ne varsa ilkeldir diye bakıp Mozart ve Beetho- ven'dan başka bir şey mi öğrettik orkestralarımıza? V. Bunu duyduğumda çok üzüldüm. Yukarıdaki cümleler bir paragraf oluşturacak biçimde si- ralandığında baştan dördüncü cümle hangisi olur? A) I B) 11 C) II D) IV 3-2.-1. E V 1. OTURUM 4-5

obsedanties rahvub no wa legal and somit vormen pion go rodeavor tid na 7. (1) Çok yer gezip gördüm. (1) Ana vatanımın yağmuru gibisine başka ülkelerde rastlamadım. (III) Saatlerce hatta günlerce yağardı. (IV) Uzun, cam iğneler gibi yere inerdi yağmur damlalari. (V) Bu cam iğneler, dal- larda kırılır veya saydam dalgalar gibi pencerelere çarpardı. (VI) Gittiğim kimi sıcak ülkelerde gördüğüm sia yağmurlarsa çabucak gelip geçen, ardında masmavi bir gök bırakan cinstendi. (VII) Bu ürkütücü yağmurda her ev, fırtınalı denizde güç bela limana sığınmaya i çalışan bir gemiye benzerdi. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi, anlatımın akışını bozmaktadır? ( A) II. B) HI.C) IV. D) V. VE) VI. FEN BİLİMLERİ YAYINLARI 104

DENEME-4/ TYT/Türkçe nü ci p! 21. (1) Henüz zaman makinesi icat olmadı ama zamanı durduran 23. An makine icat olalı birkaç yüzyıl oluyor. (II) Anı mühürleyen fo- toğraf makinesi gelişen teknolojiyle beraber bugün herkesin kolayca ulaşabildiği, yanında taşıyabildiği, çoğaltabildiği ve bilgisayarlara aktarabildiği bir şeye dönüştü. (U) En basit ta- nimi ile ışık ile resim çizmeye yarayan alet diyebileceğimiz fotoğraf makinesinin tarihi hayli eski zamanlara dek uzanıyor. (IV) Fotoğraf makinesini icat eden kişi olarak kayıtlarda Jo- hann Zahn'ın ismi geçse de bunu tek bir kişiye dayandırmak doğru değil çünkü fotoğraf makinesinin icadı konusunda pek çok köşe taşı mevcut. (V) Kronolojik bir sırayla bakıldığında, ilk tasarlanan fotoğraf makinesinden binlerce yıl önce Irakli bir bilim adamı Ibni Haytham'ın gümüş nitratın güneş ışığın- da karardığını keşfettiği söyleniyor. (VI) Haytham, 1021'de yazdığı bir kitabında fotoğraf makinesine benzer bir tür cihaz- dan bahsediyor. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf nu- maralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? AT B) II ley EV

TYT / TÜRKÇE 35 . Birinci Dünya Savaşı'nda cephede bir gece ailenizden gelen mektubu okumak isteseniz ne yapardınız? boceği avina çıkmak aklınıza gelir miydi? Ingi savaş sırasında ihtiyaçlan olan işığı bów Bu sayede duşmana görünmeden yazmadılar, gece karanlığın çalıştılar, gelen raporte ettiler. • Hayat ke kun 36. fa Bu, ISLER O za ner apy üs 2 lyc ? 9. Bana bir cümle söylendiğinde konuşanın onuncu cümlesini okuyorum. Bu bilemeyeceğin kadar yorucu ve acı veren bir sezgi. Ne oluyor biliyor musun, konuşmacı huzurla ve keyifle konuşmasına devam ederken aradaki dokuz cümle boyunca benim canım sikiliyor. Onun için bir şey söyleyeceksen son sözünü en başta söyle. Belki böylece ikimizin de öngörmediği yeni bir yere, bir söze, bir yaşama bilgisine vannız. Bu şekilde konuşan birinin aşağıdaki sözlerden hangisini söyleyen biri ile konuşurken canı sıkılmaz? A) Boğaz dokuz boğumdur. Söz, yaş deridir; nereye çekersen oraya gider. C) Ben az söylüyorum, sen çok anla. D) Söyleyenden dinleyen arif gerek. E) Söz var, iş bitirir; söz var, baş yitirir. 7 si çocukluktan siin ortaya çık ıştür.

u 4. S.4 I. Taş işlemeciliği sanatının ince örneklerine sahip görkemli taç kapısının ardında geniş bir avlu yer alır. II. Anadolu'nun her yerinde Selçuklu kervansarayları vardır. III. Yazlık ve kışlık olmak üzere iki bölüme sahip Sultan s Han, hem tüccar ve gezginleri hem de Selçuklu sultanlarını bu avluda ağırlamıştır. IV. Bunlar arasında Aksaray'daki Sultan Han, günümüze en iyi sekilde ulaşmış olanıdır. V. 13. yüzyılda I. Alaeddin Keykubat tarafından yaptırılan Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden anlamlı bir bütün oluşturulmak istendiğinde hangisi sonuncu olur? A) I B) II(C) IV D) IV E) V

1. 1. Bunlar, özel mayi ile yapıştırılır ve üzerine yazil. maya hazır hale getirilirdi. II. Yazılı parçalar birbirine yapıştırılarak uzar, bir sopaya raptedilerek sarilip rulo yapılırdı. III. Papirüsten yapılan ilk kitaplar böyle rulo hâlin- dedir. IV. Mısır'da kullanılmaya başlanan papirüs, kitabın gelişmesinde çok önemli bir işlev görmüştür. V. Saplarından hazırlanan şeritler dokunarak yü- zeyler oluşturulurdu. Bu cümlelerden anlamlı bir parça oluşturuldu- ğunda baştan dördüncü cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) 1. B) II. C) III. D) N E) V. Eleştirmen: Yazar: -- Ağdalı bir lisan kullandığım doğru. Fakat ben geniş bir tarih reformu içinde roman yazıyo rum. 1900'lerin Selanik ve İstanbul'da geçen olay ları ve bunları yaşayan insanları yazıyorum.

10.... ferdi olmaktan çok başkalarında da olan ortak özellik- ler taşıyan ve bu özellikleri belirgin şekilde temsil eden şahıstır. Her babada bulunan evlat sevgisi Balzac'ın Go riot Baba'sında abartılarak verilir. Goriot Baba, evladini seven babaları temsil eden bir kişi olur. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Bakış açısı B) Tip C) Karakter D) İzlenimci E) Yazar

DENEME-5 8. Gazeteci: (1) ----2 Şair: - 12-13 yaşlarındayken evimizdeki geniş kütüphanede keşfettiğim Hasan Hüseyin ve Nazım ilk şairlerim sayı- labilir. Bugün uzun soluklu, derdi olan ve öykü anlatan şiirlere sevgimin olmasının nedenidirler. Sonra Necatigil, Attilá Ilhan, Behramoğlu, Lorca, Neruda ve Mayakovski geldi. Orhan Veli'yi de bırakmıyordum. Ikinci Yeni şairle- riyle tanışmam 17-18 yaşlarıma denk geliyor. O dönemi- min delişmenliğinden mi, bilemiyorum, en geç ısındığım şair Oktay Rifatti. Gazeteci: (IN --- ? Şair: 9. - Saygı duyacak kadar bağlanmah, sevgi duymayacak kadar kopmalı. Geçmiş, geleceğin altyapı oluşumu için kaçınılmaz. Ancak, gecmis geçmiş olma noktasına gel- diyse bu uygulamaya maruz kalmalt. Eskimeli, günden kopmal, tadını ve parlaklığını yitirmeli. O zaman geç- miştir. Yokse Ahmet Haşim hálá yeni mesela. Genç şair, ideolojik olarak ters de düşse dizelerini okurken telaşa kapildiği edebiyatçılara yönelmeli. Çünkü yöneldigi şeyin bir zaman sonra orada bulduğu "kendi olduğu gerçeğiyle yüzleşebilir. Karşılıklı konmuş aynaların nesneyi derinle- mesine çoğaltması kişesidir. Biri sizi çoğaltamıyorsa o aynanın sirri bozulmuştur. İşte, geçmiş budur. Bu diyalogda numaralanmış yerlere düşüncenin akı- şına göre aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getiril- melidir? A) () Geçmişinizde hangi şairler var (IT) Genç şair kimleri okumalt B) (U) Şiir yazmaya ne zaman başladınız (II) Eski şairlerin hangisinden etkilendiniz C) (1) Şiire hangi şairlerle başladınız (II) Genç şair, şürimizin geçmişinden ne kadar kop- mali, ne kadar ona bağlanmalı D (0) Gençlerin kütüphanesinde hangi şairler bulunmalı (IT) Geçmiş şairlerin şiirlerinize etkisi nedir E) (1) Şiirinizin altyapısında kimler var (II) Geçmişten günümüze hangi şairler kaldı 10. E S A B D

iç ie i- J- e 31. Çok değil, bundan 50-60 yıl önce, büyük kentlerde bile her evde elektrik yoktu. (1) Çocuklar lüks lambası ışığında ders ça- lışır, çamaşırlar elde yıkanırdı. (ll) Şimdiyse ülkemizde nere- deyse elektriği olmayan köy yok, elektrik kesintilerine veda edeli de oldukça uzun zaman oldu. (III) Üstelik yalnızca bizim gibi gelişmekte olan ülkeler değil, gelişmiş ülkeler de bu ihti- mal üzerinde titizlikle duruyor. (IV) Bu nedenle, bir yandan enerji kaynaklarının sürdürülebilir bir şekilde kullanımına ça- lışılırken bir yandan da enerjiyi verimli kullanmanın yolları ge- liştirilmeye çalışılıyor. (V) Bunun için, üretimden tüketime de- ğin tüm evrelerde enerji kaynaklarının en etkin biçimde kul- lanılması, enerji kayıplarının engellenmesi amaçlanıyor. Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine "Ama yine de bu, bir gün enerji sıkıntısı çekmeyeceğimiz anlamına gel- miyor." cümlesi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü bozul- maz? A) B) II C) III D) IV E) V

36. (1) Matematikte bazı sayılar vardır ki matematik ve doğa hakkında sizi felsefi düşüncelere sevk eder. (U) Birbiriyle hiçbir ilgisi olmayan konularda hesap yaparken bu sa- bitlerden biri karşınıza çıkıverir. (III) Tam da matemati- ğin tatsız tuzsuz Hesaplardan oluşan teknikler yumağı olduğunu düşünmeye başladığınız anda muazzam bir planın küçük bir parçasına şahitlik etmekte olduğunuz duygusu sarar sizi. (IV) ste ilk kez Euler'in bulduğu sa- bit böyle esrarengiz bir sayıdır. (V) Euler, bu sayıyı ilk kez 1754 yılında hesapladı ; daha sonra İtalyan matematikçi Mascheroni de bu sayıya 1790 yılında rastladı ve ilk kez kendisinin bulduğunu düşünüp yayımladı. (VI) Euler'in matematik, doğal bilimler ve mühendislikte önemli yeri olan sabiti için genellikle küçük harf gamma sembolü kullanıldı. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? C) IV E) VI B) III D) A) 11 TT

Bir eserin yayımlanmasında tabir yerindeyse dört elebaşı vardır. Yazar-şair, eser, yayımcı ve okur. Once toplumun bir bireyi olan yazar, gücü ve emeği nispetinde (oranın- da) eserini ortaya koyar. Çekmece gözünde kilitli bir roman, yayımlanıp okunmadan eser katına çıkar mı? Dolayısıyla (dolaylı olarak) sanatçı yapıtını yayımlam- ak için bir ortam bulmalıdır. Nihayet (sonunda) eser, yayıncılar vasıtasıyla okurla buluşur. Aslında onlar, vasıtası (unsur) ve malzemesi dil olan kitabın mad- IV di varlığıyla ilgilenirler. Burası işin karmaşıklaştığı ve edebiyatın topluma doğduğu kısımdır. Aynaya nasıl bakıldığı önemlidir, oradan yansıyan başka, insanın gördüğü ise başka olabilir. İnsan, çok zaman aynada başka şeyler görmeye meyillidir (ilgili). Okur da kuşk- V usuz, aynada gördüğüyle ilgili olarak kendine has bir CAP yorum yapar. Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı ayraç () içinde verilen açıklamayla uyuş- mamaktadır? A) B) II) C) IIIIV E) V

VINLARI 11. Bir dilin en kusursuz biçimini, en duru anlatımını kompo zisyon metinlerinde buluruz. II. Kompozisyon, dil kurallarına uyarak düşünce ve duyguları güzel ve etkili bir biçimde anlatma sanatıdır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru biçimde bir- lestirilmiş hali asagidakilerin hangisidir? A) Düşünce ve duyguların dil kurallarına uyularak anlatıldig kompozisyon metinlerinde yazıldig dilin bütün özellikle rini görebilirsiniz B) Bir dilin en kusursuz biçimi ve duru anlatımı, düşünce ve duyguların dil kurallarına uyularak en güzel ve etkili bi çimde anlatıldıgı kompozisyon metinlerinde yer alır. C) Dillerin en kusursuz biçimi ve en duru anlatımı sadece kompozisyon metinlerinde yer aldıgından bu metinler sa natsal bir biçimde kaleme alinir. D) Bir dilin en duru ve en kusursuz biçimi, bireylere dil kural- larini ogretmede en iyi araç olarak kabul edilen kompozis- yon metinlerinde yer alır. E) Kompozisyon metinlerinde bir dilin en kusursuz biçimi ve duru anlatımı yer aldıgından düşünce ve duygular en ya- lin haliyle aktarılır.

3. (1) Şurasını baştan söyleyeyim: Dostluk, belki de benim tek güçlü tarafımdır. (II) Zaaf veya kuvvet olsun, dost tanıdıklanmi yalnız sevmekle kalmam, dostluğa inanırım da. (Ill) Modern zamanlar ahlakinin en büyük tarafı dostluktur. (IV) Ataç'ın o kadar sevdiği Montaigne'in hayatını o kadar güzel yapan şey, dostluk değil midir? (V) "Niçin birbirimizi severiz?" sorusuna verilmiş en iyi cevap hålà onun cevabıdır: "Çünkü o kendisi idi, ben de bendim" Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Buna zaafim da diyebilirdim; fakat insanoğlunun sahip oldu- ğu bu güzel duygu için zaaf kelimesini kullanmak istemedim." cümlesi getirilebilir? B) II D) IV C) INI 1 E) V