Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

21. Söz nötr bir varlıktır; üst derecesi kelam (söyleyiş biçimi), alt derecesi laftır (yararı olmayan sözdür). Sözün kelam derecesindeki konusu aşktır. Söze en güzel manayı aşk verir. Bütün boyutlarıyla sözü aşkla söylediğiniz zaman, sözün güzelliğini hissedersiniz. Bir cümleyi aşkla yazın ve bakın bakalım cümle ne kadar güzelleşir. Usulen yazılan cümleden muhatabının alacağı pek bir şey yoktur. Bu parçadan, ..+ 1. Üsluptaki özgünlüğün önemi vurgulanmıştır. II. Aşkın manası bütün boyutlarıyla ele alınmıştır. III. Sözün var olduğu günden beri, en fazla sarf edildiği alan aşktır. V. Bir yazının formalite icabı kaleme alınmasının, değer bulmadığı belirtilmiştir. belirlemelerinden hangilerine ulaşılamaz? A) I ven B) II ve III D) I, ILve 111 C) II ve IV EXI, III ve IV M Q₁.

19. 20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. zaman da bir olurmuş, mekân da hayvan Derler ki an'ın içine girmeyi başardığınızda lardan insanlara tüm yaratılmışlar da görü nen ve görünmeyen tüm âlemier de ste Elif Şafak'ın son romanı Ustam ve Ben, tam da böyle bir hikâyeyi anlatıyor. Romanin an'ına girmeyi başardığınızda sanki zaman ve mekân tek oluyor, tüm anlatılanlar da bir anda önünüzden akıp geçiyor. Su gibi... Mimar Sinan, "Dünya su gibi aksın." dermiş bu roman da su gibi akan bir dünyayı, üste- lik Sinan'ın dünyasını anlatıyor. "Dünya" la fını da boşuna kullanmıyoruz çünkü hikâye "Cihan" adlı bir çocuğun yani bir anlamda "dünya"nın başından geçenleri, onun gözün- den anlatıyor. Cihan gözümüzün önünde büyüyüp olgunlaştıkça yeni dünyalar kuru- luyor. Ve tabii bir de beyaz fil var. Edebiyatta fil denilince bir tek Saramago'nun filini bilen- ler ise bir hayli şaşıracak. Çünkü Ustam ve Ben'in fili yalnızca Cihan'ı değil, bu öykünün "dünyası"nı da omuzlarında ince bir den- geyle taşıyor. Ustam ve Ben, bir solukta an- latılacak bir roman değil çünkü birden çok katmana sahip. Bir anlamda, bir çiçek dür- bününe baktığınız gibi, her farklı açıdan size başka bir öykü anlatıyor. Bir yandan Mimar Sinan'ın ve döneminin öyküsünü, bir yandan bir çocuğun nefsini olgunlaştırmasını... 19 cada geçen "bir solukta" sözü yeri- dakilerden hangisi getirilebilir? güne ak 1. 20. Bu parçada, Elif Şafak'ın Ustam ve Ben adlı romanı ile ilgili olarak tromanin oluşturulma aşamasında yapı- lan araştırmalar, II. eserde ele alınan konu, III. roman kahramanina Cihan adının ve rilme nedeni belirlemelerinin hangilerinden söz edil memiştir?

J i 2010 ALES İlkbahar / Sözel 55. VE 56. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ. 2000 yılında, Etiyopya'nın Dikika bölgesinde, 3,3 mil- yon yıl önce yaşadığına inanılan üç yaşındaki bir ço- cuğa ait fosil bulundu. Bu fosilin Australopithecus afarensis türüne ait olduğu ve bu türe ait bugüne ka- dar bilinen en eski fosil olan Lucy'den yüz elli bin yıl önce yaşadığı tahmin ediliyor "Selam" adı verilen bu kız çocuğunun fosilinin eksik parçalarının bulunması dört yıl sürdü Bütün kemik parçalarının bulunmasının ve onun bir çocuk olmasının, insanın evrimiyle ilgili önemli ipuçları vereceği düşünülüyor Araştırmayı ya- pan bilim adamlarına göre, ayak kemikleri ve diz ya- pisi çocuğun kesinlikle iki ayak üzerinde dik yürüdü- ğünü, kol kemiklerinin dizlere kadar inmesi ise tırma- nabildiğini gösteriyor Parmaklarının da çok daha kıv- rimli olması bu teoriyi destekliyor. Ayrıca kafatasının küçük olması beyninin küçük olduğunun bir göster- gesi. 55. Bu parçada "Selam" ile ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisine değinilmemiştir? A) Ne tür yiyeceklerle beslendiğine B) Hangi türün özelliklerini taşıdığına C) Kol kemiklerinin özelliğine D) İskeletinin tamamının bulunduğuna E) Kafatasıyla beyninin büyüklüğü arasındaki iliş- kiye 56. Bu parçaya göre "Lucy" için aşağıdakilerden han- gisi söylenebilir? A) Parmak kemiklerinin daha kıvrımlı olduğu B) İki ayak üzerinde dik yürüdüğü C) Daha erken dönemde yaşadığı D) Boyunun daha kısa olduğu E) Ağaçlık bir alanda yaşadığı Diğer sayfaya geçiniz.

12. ABD Stanford Üniversitesi araştırmacıları, kök hücre tedavisi uyguladıkları felçli hastanın tekrar yürümesi- ni sağladı. Bu uygulama, felç geçirdiği için konuşa- mayan insanların da normal bir hayata kavuşmasını sağlayacak. Stanford Üniversitesi'nde gerçekleştiri- len yöntem, Amerikan Sanbio biyotek-noloji firması araştırmacıları tarafından 18 hasta üzerinde denendi ve beyin devrelerini onararak yeniden çalışmasını sağladığı görüldü. Tekerlekli sandalyeye mahkum insanları ayağa kaldıran uygulama lokal anesteziyle gerçekleştiriliyor ve bunun için hastanın bir gece has- tanede kalması yeterli oluyor. Kök hücreyle elde edi- len büyük başarı beynimizin kendini onarma bece- risini hafife almış olduğumuzu da gösterdi. Stanford araştırma grubundan Gary Steinberg, "İlk denemeyi, sadece sol el baş parmağını oynatabilen 71 yaşında- ki bir kadın hasta üzerinde gerçekleştirdik. Şu anda yürüyebiliyor. Dahası, kollarını yukarı doğru kaldır- mayı da başardı" diyor. Parçadan; 1. Beynimiz kendini tahmin edilenden daha hızlı onarmaktadır. II. Kök hücre tedavisinde önemli ilerlemeler vardır. III. Tekerlekli sandalyeye mahkûm insanlar tama- men iyileşebilecek. Yargılarından hangisine ya da hangilerine ulaşı- labilir? A) I ve II B) I ve III C) Yalnız I D Yalnız II E) 1, II ve III

BU BÖLÜMDE CEVAP 1.- 5. sorularda numaralanmış cümlelerden hangisinin parçanın anlam bütünlüğünü boz- duğunu bulunuz. Wisa 1. (1) Deniz biyologları, derin sularda zehirli doku- naçlarının altına gizlediği kırmızı ışıkla avlanan, denizanalarıyla akraba bir omurgasız türü keşfet- tiler. (II) "Erenna" cinsinden henüz adlandırılma- mış olan bu tür, özellikle iki bakımdan ilginçtir. (III) Araştırmacılar, inceledikleri bu türe ait canlılardan ikisinin de içinde balık bulmuşlardır. (IV) Kırmızı biyolojik ışıma yeteneğine sahip olduğu bilinen ilk deniz omurgasızı olması. (V) Derin deniz hayvan- larının kırmızı ışığı algılayamayacağı yolundaki inancı kırması. show me huyo B) II II A) Iveam B) libeb nülm C) III D) IV ele E) V bankasi.net

n 10 B) Sevginin s C) Değerlerinden ödün vermeden yaşamsal mücadelesini sürdüren kahramanlar D) Insanlar arasında oluşan türlü sosyal etkileşimler E) Aydın tabakanın modern dünyadaki sancıları 27. Vefa, günümüzde çok az rastladığımız özellik artık. Birçok iyilik yaptığımız; arkadaş, dost zannettiğimiz kimselerden vefasızlık göre göre vefa bizden kaçar oldu. Onu neredeyse unuttuk; millî, manevi tüm değerlerimizden uzaklaştık. Hâlbuki vefa toplumu toplum yapan, insanı insan yapan en önemli özellikti. Şimdiyse gün geliyor dost bildiklerimiz sizi yarı yolda bırakıp arkasına bakmadan gidebiliyor. Neredesiniz sözünün eri, özünü bilen insanlar; sizleri arıyoruz, neredesiniz? Bir fincan kahvenin, kırk yıl hatırını sayan vefalı insanlar neredesiniz? Sık sık "Sen de mi Brütüs!" dedirten insanlar ruhumuzu karartıyor. Neredesiniz dost gönüllü insanlar, neredesiniz? Bu parçada düşüncelerini dile getiren yazar aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır? A) Insanların birbirine saygısının yeterince kalmamasından B) Eskisi kadar samimi sevgilerin olmayışından C) Kısa süreli arkadaşlıkların daha makbul görülmeye başlanışından D) Insanların birbirlerini arayıp hâl hatır sormayışından (E) Dostluk bağına eskisi kadar önem verilmeyişinden gecin

17 Hüseyin Rahmi Gürpınar, Servetifünun Dönemi öykücüsü ol- makla birlikte o grubun içinde yer almamıştır. Hatta hep ba- ğımsız kalmıştır da denebilir/ Dönemin yazarlarının tersine, doğrudan sokağa yönelip kenar mahalleleri, oralara özgü in- sanları anlatmıştır Yalın ve doğrudan bir dille yazması, onun bugün de okunan bir yazar olmasını sağlamıştır/Alafranga özentileri, köhnemiş gelenekleri, eskimiş davranış biçimlerini, kadın-erkek ilişkilerini, evlilik ve aile kurumlarını irdeledi. Mi- zah duygusu da öykülerinde belirgindir) Bu özellikleriyle öykü- cülüğümüzün duraklarından biri, bir halk yazarı olarak nitele- nebilir. Bu parçadan sözü edilen yazar ve öyküleriyle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Gülmeceye dayalı yönleri olduğuna B) Edebiyatta önemli bir yeri olduğuna C)Yapıtlarında dünya görüşünü açıkça ortaya koyduğuna D) Yazın yaşamını bağımsız-sürdürdüğüne E) Sade bir anlatımı olduğuna 19.

27. Hayal edilebilir dünyanın bir ürünü olan bilim kurgu h gün sürdürdüğümüz alışkanlıklarımızı, boyun eğdiğim durumları, tabi olduğumuz söylemleri ve burnumuzun ucunda olup da bir duru göremediklerimizi uzaklara, bambaşka dünyalara taşıyıp görünür kılar. Bu cümlede bilim kurgunun vurgulanan temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanın hayal kurma özgürlüğünü garanti altına alması B) Evreni anlamlandırma süreçlerine ana dayanak oluşturması (C) Sorgulanmayan hayat akışını başka bir vurgulaması D) By Gerçeküstü bir durtyada moder yaklaştırması 2020- 17111ampa insana gerçek hayatın sorunlarından uzaklaşma fırsatı Surması 29. Küb Av

nhan ayrıl man şla- sa Şil Akan suyu severim ben, Işıldayan karı severim. Bir yeşil yaprak, Bir telli böcek, Yeşeren tohum, Güneşte görsem, Sevinç doldurur içime... Bir günü, Güzel bir günü, Güneşli bir günü, Hiçbir şeye değişmem.... GÜNEŞ DELİSİ Onun için savaşı sevmem, Onun için zulmü sevmem. Onun için yalanı sevmem. Bilirim yaşamaz güneşte. Bilirim yaşamaz yan yana aşkla, Ne haksızlık! Ne korku! Ne açlık! a PT,

TYT Türkçe 34. Vücutta oluşan zararlı maddelerin atılmasını sağlamak ve vücudun sivi dengesini koruyabilmek için günlük 8-10 bardak (yaklaşık 2,5 litre) su tüketilmesi önerilmektedir. Insanlar su gereksinimlerini içeceklerden, besinlerden ayrıca metabolik faaliyetler sırasında üretilen sudan karşılar. Besin içerisinde bulunan bazı organik bileşiklerin oksijenli solunum ile yıkılması sonucunda su oluşur. Özellikle yağların oksijenli solunumla yıkımı sonucunda bol miktarda metabolik su meydana gelir. Sebze ve meyvelerin yaklaşık %85-90'ı, bir su bardağı sütün %90'ı sudur. Gün içerisinde içtiğimiz çay, kahve, soda gibi içeceklerle de Sivi alırız ancak kafein içeren kahve, çay ve diğer içecekler SIVI ihtiyacını karşılasa da uygun su kaynakları olarak sayılmaz. Örneğin kahve içildiğinde su alırsınız ancak idrar söktürücü etkisinden dolayı daha fazla idrar çıkışına sebep olduğundan daha fazla sıvı kaybedersiniz. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Kahvenin, vücudun sıvı kaybını artıran bir etkisi olduğuna B) Vücuttaki sıvı dengesinin korunabilmesi için günlük alınması tavsiye edilen su miktarına C) Vücudun, aldığı besinlerden nasıl su elde ettiğine D) Suyun kimyasal bileşenlerine E) Uygun su kaynağı olarak kabul edilmeyen içecek türlerine 35. Siyez, ülkemizdeki yerel bitki kaynaklarından olduğu için kültürel açıdan da onemli bir tahil. Siyez, morfolojik yapısı bakımından günümüzde ticari olarak kullanılan diğer buň Örneğin kavuz olarak

TYT 30. Modern roman türünün başlangıcı olan Don Kişot, bü- yük ve sık bir ormanda yolunu arayan insanın duygu- larını, düşüncelerini yansıtmaya çalışması açısından önemli bir eser. Cervantes; bilme tutkumuzu, varlığın hakikatini, yaşamın sürüklenişini, insan ruhunun derin- liklerini bir roman kurgusu içinde nasıl anlatılabilece- ğini bize gösteriyor. Aynı zamanda, yaşadığımız dün- yanın karmaşıklığını, bu karmaşıklık içinde insanın na- sıl çelişkiler içinde bir varlık olduğunu ve kendi ideal- lerini gerçekleştirebilmek için neleri göze alabildiğini acı bir alay eşliğinde ortaya koyuyor. Bu parçada söz edilen yazar ve eseriyle ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) Otobiyografik ögelere sıkça yer verdiği B) Insan gerçeğini küçümseyici bir üslupla anlattığı C) Dünyayı ve insanı anlaşılması güç yanlanıyla aktardığı D) İnsanın iç dünyasına ait gizleri yansıtmaya çalıştığı E) İnsanlık durumlanını roman kurgusu içinde ele aldığı ninin sınıf içindeki davranışlarına

18. (I) Türkiye'de verilen en önemli ödüllerden ikisinin sa- hibi Seray Şahiner. (II) Hanımların Dikkatine kitabı ile Yunus Nadi Öykü Ödülü'nü, Kul romanıyla ise Orhan Kemal Roman Ödülü'nü kazanıyor. (III) Artık öykü ki- tapları ve romanları farklı bir yayınevi tarafından bası- liyor yazarın. (IV) Gazetecilik bölümünden mezun olsa da dönemsel olarak konfeksiyonda el işçiliği, makine- cilik ve de garsonluk yapıyor. (V) Ardından muhabirlik yapan yazar, Ot dergisinde ve Bir Gün gazetesinde ya- zarlık yaparak bu dünyaya adım atıyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi dü- şüncenin akışını bozmaktadır? B) II C) III A) I D) IV E) V

TÜRKÇE re B 21. Teknoloji, insan hayatının diğer tüm alanlarında olduğu gibi sanat ve sanata ilişkin etkinlikleri de dönüşüme uğratmıştır. Geleneksel çizim ve boyama teknikleri XXI. yüzyıl kullanılmaya devam edilmekle birlikte teknolojisi ile oluşturulan görsel sanatların yapay zekâ iş birliği kimi noktalarda salt simülasyondan çok daha ileri bir noktadadır. Dijital teknoloji kullanımının, sanat etkinliklerinin birçok türüne girmeye başladığı görülmektedir. Sanatta dijitalleşme, sanatçının etkin konumunu tartışmaya açmaktadır. Bu tartışma, sanatta özerkleşme ve yapay zekâ ile gündeme gelmiştir. ik edu ---- Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? benzer kaygıların, sanat tarihinde pek çok kez yaşandığı bilinmektedir BY zekâ üretimlerinin sanat eseri olup olmadığına ilişkin sorgulama hep yapılmaktadır sanatsal yetkinlik sergilemeyen özerkleşmeyle sadece çoğaltımlar elde edilmiştir bu niteliklerin dijital teknolojiyle bozulmaya uğradığı bilinmektedir bunların karmaşık bir simülasyonu niteliğindeki bilgisayar programlarına yöneliminin arttığı görülmektedir

21221210 seçerken nesnel olmalıdır. PY Eleştirmen sadece kendi dünya görüşüne yakın sanatçılar üzerinde durmamalıdır. C) Eleştirmen farklı kesimden sanatçıları ele alırsa edebiyat ortamını tarafsız bir yaklaşımla sunabilir. D) Sanatçıların farklı alanlarda etkinlik göstermeleri, çeşitliliği ve sanatçıların verimliliğini artıran unsurlardandır. 9 Bir eleştirmen edebî eseri anlatım tarzı üzerinden değerlendirmeye almalıdır. 30. Antoryumlar, yağmur ormanlarında besin ihtiyaçlarını doğal yollarla karşılar. Afrika'dan esen büyük toz fırtınaları, bitkiler için yararlı birçok mineral taşır. Antoryumlar, yağmurun indirdiği bu besinleri uzun kökleriyle alarak beslenir. Çürümüş yaprak ve ağaç kabukları antoryumların bir diğer beslenme kaynağını oluşturur. Yüksek ışık yoğunluğunun olduğu yaz aylarında azotça zengin gübrelerle gübrelenmelidir. Örneğin, orkideler için kullanılan sıvı gübreler antoryum için kullanılacak olursa gübreleme reçetesinin 1/2, 1/3 oranında uygulanması gerekir. Bu parçadan antoryumla ilgili; 1. beslenme gereksinimlerini doğal kaynaklardan karşıladığı, II. doğa olaylarının besin ihtiyaçlarında rol aldığı, III. gübrelenmesinde farklı yöntemler olduğu, IV. bazı bitkilerle gübreleme reçetesinin benzerlik cultu gösterdiği yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız II B) Yalnız IV D) II ve IV E) II ve IV ve ve II SO E) 32. F b 8

A A A 33.-34. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Genç bir mühendislik öğrencisiyken Oğuz Atay'ın kitaplarıyla ta- nıştım. O yılları unutmam mümkün değil. Tüm yazdıkları üzerim- de derin bir etki bırakmıştı ama en çok Demiryolu Hikâyecileri'ni okuduğumda sarsılmıştım. Metin, bir soru cümlesiyle bitiyordu. "Ben buradayım sevgili okuyucuyum, sen neredesin_acaba?" Romanlarında ve öykülerinde o güne dek Türk edebiyatında hiç görmediğim cesur denemeler yapmış olan yazarın yaşarken yeterince anlaşılmadığını, kalbi kırık bir şekilde bu dünyadan göçüp gittiğini biliyordum. Sadece edebiyat içerisinde var olan kalıpların dışına çıkmaya çalışmıyordu; aynı zamanda içinde bulunduğu sosyal, kültürel ve ideolojik yapıyla da donkişotvari bir hesaplaşmaya girişmişti. Hakiki ve samimi bir edebiyatın im- kânlarını araştırıyordu. O güne dek okuduğum kendinden emin, her şeyi bilen otoriter yazarlardan çok farklıydı. 33. Bu parçada yazarın Oğuz Atay'ın Demiryolu Hikâyeleri'ni okuyunca sarsılma sebebi aşağıdakilerden hangisidir? A) O zamana kadar ele alınmamış bir konunun işlenmiş olma- SI x & C) Vurucu cümleler kullanılarak okuyucuya ayrıntıların sunul- ması Alışılmışın dışında, bir şekilde, eserin okuyucuya hitapla sonlanması DKullanılan üslubun son derece seçkin ve samimi bir şekilde olması E) Toplumun güncel sorunlarının başarılı bir şekilde yansıtıl- masi X

22. Anlatım özelliklerinin en başında şüphesiz ki çıklık gelir. Açık- lik, metni okuyan herkesin o metinden aynı şeyi çıkarmasıdır ki bu noktada devreye kullanılan kelimelerin açık, anlaşılır of- ması gerektiği giriyor. O kadar çok metin okuyor; gün içerisinde birçoğunun ne dediğini anlamakta zorlanıyor, "Bu yazar ne an- latmış?" diye sormadan edemiyoruz. Açıklık ilkesine uyulmayan metinler zamanla yok olup gitmeye mahkumdurlar. Bir metin yazacaksanız her şeyden önce okurun anlayıp anlamayacağını göz önünde bulundurun. Bu parçada metinleri zamanla yok olup gitmeye mahkûm eden durum olarak özellikle aşağıdakilerden hangisi veril- miştir? x A) Metnin biçimiyle uyumlu bir konunun ele alınmaması Gür Yayınevi B) Konu seçiminde halka ulaşmayı sağlayacak yönelimden uzak durulması X C) Kafa karışıklığına neden olunması, ele alınan konunun net sunulmaması D) Yabancı sözcüklerden arındırılmamış, sanatlı bir anlatımın yapılması E) Konuyla hitap edilecek okur kitlesinin uyumlu olmaması GKY-DS-02202301-TYT