Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

23. (1) Orta kulak iltihabı çocuklarda sık görülüyor. (II) Yapılan araştırmalarda çocukların yüzde 85'inin 3 yaşına gelene kadar en az bir defa orta kulak iltihabı geçirdiği tespit edildi. (III) Uzmanlar, çocuklara yatar pozisyonda yemek yedirilirse ve biberonla süt içirilirse kulağın soluk borusu görevini yapan östaki tüpünün havalandırma fonksiyo- nunun bozulacağını söyledi. (IV) Çünkü düz yatar po- zisyonda beslenme, genizde bulunan negatif basınçla alerjen ve bakteriyi östaki tüpünden çocuğun orta kula- ğına kaçışını kolaylaştırıyor. (V) Bu konuda uzmanlar, ço- cukların okulda birbirlerine yüksek sesle seslenmemeleri gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor. (VI) Bu olumsuz- lukları engellemek için çocuklarınıza, yemeklerini masa- da düzgün bir şekilde oturtarak yedirmeli, bebeklerinize biberonla süt içirirken biberonu 45 derecelik bir eğimle tutmalısınız. Bu parçada numaralandırılmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II B) III C) IV D) V 1 7 E) VI 1

24. Faruk Nafiz Çamlıbel'in kaleme aldığı "Akın" oyunu, sanıyorum döneminde en öne çıkan oyunlardan biri. (1) Mustafa Kemal'in oyunun yazılış aşamasına bizzat dâhil olduğunu, Afet İnan'a oyunu incelettiğini, akabinde provalara katılıp yer yer oyunun yönetimine müdahale ettiğini Nail Tars'ın anılarından öğreniyoruz. (II) Akın'ın 4 Ocak 1932'de Ankara Türk Ocağı'nda yapılan ilk göste- rimine katılan Mustafa Kemal, oyun hakkındaki olumlu ya da olumsuz düşüncelerini oyunun sonunda ifade ede- ceğini belirtmiş, oyunun sonunda da oyunu beğenmiş bir şekilde salondan ayrılmıştır. (III) Akın, ulusal kimliğin tarihsel kökenini Orta Asya'ya kadar götüren oyunlara iyi bir örnektir. (IV) Hece vezniyle yazılan ve İslamiyet öncesi Türklerin yönetim anlayışını, erdemlerini Musta- fa Kemal'e kadar geçen dönemde diğer uluslarla olan savaşlarını, kahramanlıklarını destansı şekilde anlatan Akın; diğer halkları bir yana bırakarak Anadolu'daki ilk yerleşimin de Türkler tarafından gerçekleştirildiğini iddia eder. (V) "Kesintisiz tarih anlayışı"nı masalsı şekilde ye- niden oluşturur. B) II C) III Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci pa- ragraf numaralandırılmış cümlelerin hangisiyle baş- lar? A) I D) IV 1 E) V 1 1 1 1 1 1 1 1 1 I 1 1

1 1 I 8. I. Tasavvufi hayatın bazı biçimlerini bireyler ferdî yaşar ancak genel çizgileri ile tasavvufi hayat, şeyhlerin ve mürşitlerin nezaretinde öğrenilir; bu eğitimin belli aşamalarında ise gizlilik esastır. II. Bu gizlilik ile maneviyatı güçlenmesi gereken bireyle- rin tasavvufa dair yanlış anlamalarının ve bu yoldan sapmalarının önüne geçilmek istenmiştir. Il numaralı cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) 1. cümlede ifade edilen konu ile ilgili çelişen bir du- rumdan söz edilmektedir. B) 1. cümlede söylenen durumun aşamaları dile getiril- miştir. C) I. cümlede anlatılanlar kanıtlarıyla sunulmuştur. D) I. cümlede değinilen durumun olumsuz etkileri sıra- lanmıştır. E) I. cümlede belirtilen bir durumun gerekçesi söylen- miştir.

6. (1) Kemal Tahir, hararetli tartışmalara neden olmuş, yapıt- ları kimilerince çok övülmüş, kimilerince çok yerilmiş bir romanci. (II) Bu tartışmalar, romanlarının değeri üzerinde- ki bir anlaşmazlıktan çok, yazarın ideolojik bir platformda aldığı tavırdan kaynaklanıyor. (III) Böyle olması da doğal çünkü Kemal Tahir, Türk tarihi ile ilgili araştırmalardan çıkardığı sonuçları roman yoluyla duyurmak istemiştir. (IV) Bundan ötürü onun görüşlerine katılanlar, romancılı- ğını överken görüşlerine katılmayanlar genellikle roman- cılığında övülecek bir şey bulamamışlardır. (V) Tüm bun- ları dikkate aldığımızda görülüyor ki Kemal Tahir'in Türk tarihi ve toplum yapısı hakkında düşündükleri, romanı inceleyenler için önem kazanmıştır. Bu parçada numaralandırılmış cümlelerle ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede Kemal Tahir'in herkes tarafından aynı öl- çüde değer görmediği anlatılmıştır. B) II. cümlede Kemal Tahir hakkında yapılan tartışma- ların temelinde sanatçının siyasal ya da toplumsal düşüncelerinin yattığı ifade edilmiştir. C) III. cümlede Kemal Tahir'in tarih üzerine yaptığı ça- lışmalarının, yapıtlarına kaynaklık ederek tarihe ışık tuttuğu belirtilmiştir. D) IV. cümlede kendinden önceki yargının sonucu kar- şılaştırma yoluyla verilmiştir. E) V. cümlede önceki açıklamalara bağlı olarak bir çı- karımda bulunulmuştur. 1 1 1 8.

Agun Eloğumu Haklarımızı kazanmak için, genellikle tuttuğumuz yol mücadeledir. Bu yolun en kısa yol değil, fakat en uzun yol olduğunu söyleyebilirim. Çünkü siz bana sıkılmış yumruklarla gelirseniz, herhalde benim yumruklarımı da iki misli sıkılmış bulursunuz. Fakat bana gelir ve "Gel oturalım, danışalım, ayrı düşünür- sek niçin ayrı düşündüğümüzü anlayalım ve aramız- daki meselelerin ne olduğunu konuşalım." derseniz, araştırmamız sonucunda aramızda hiçbir anlaşmaz- lık bulunmadığını görmüş oluruz. Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Haklarımızı kazanmak için, her zaman mücade- le etmek gerekir.>>> B) İnsanlarla aramızda düşünce farkları her zaman bulunabilir. C) Sıkılmış yumruklarla yapılan mücadele, süreci uzatır ve de olumlu sonuç vermez. D) Tartışma, iki taraf da taviz verirse olursa olumlu sonuç verir. E) Hakkımızı aramak için, mücadelenin önemi yad- sınamaz bir gerçektir. 23 GD

5 6 GD 7 8 yrılan kısmına işaretleyiniz. 9 3. Şanlıurfa, sadece tarih zenginliği ile değil, müzi- ği ve mutfağı ile de övgüyü hak eden bir şehir. (1) Sıra geceleri ve isot, üzerinde söylenceler oluşmuş Urfa markaları gibidir. (II) Ama müze gezisinin yor- gunluğunu atmadan yollara düşmek ve hele mekâ- nın insanı etkileyen ortamından hemen çıkmak is- temiyorsanız giriş alanındaki kafeteryada yöresel yemeklerin tadına varabilirsiniz. (III) Bu mütevazı mekânda, hakiki bir Şanlıurfa lokantasının lezzetini bulabilirsiniz. (IV) Müzeleri kadar camileri, medrese- leri, çarşıları da görülmeye değer bir şehir Şanlıurfa. (V) İlçelerinin her biri (Harran, Siverek, Halfeti, ...) ayrı birer yazı konusudur. (VI) İnsanlığın ilk ayak izlerini taşıyan Göbeklitepe ise yazıyla anlatılmaz, görülmesi gerekir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede kendinden önce söylenen yarg: ör- neklendirilmiştir. BI. cümlede bir koşula ilişkin öneride bulunul- muştur. C) III. cumlede bir beğeni ve övgü dile getirilmiştir. D) IV. cümlede Şanlıurfa'nın birçok kültüre beşiklik ettiği belirtilmiştir. EXVI. E)VI. cümlede Göbeklitepe'nin tarihî önemine vur- gu yapılmıştır. 5

9. Gelenekten yararlanmak, kaynakların türdeş olmayan varlık biçimlerine inmek, önemi indirgenemeyecek bir yorum gücü ister, daha keskin deyişle de çağını hem yakın açıdan hem kuş bakışı görebilmeyi gerektirir. Altı çizili sözde anlatılmak istenen aşağıdaki- lerden hangisidir? A) İçinde bulunulan ve nakledilen zamanın bir bütün olarak yorumlanması gerektiği B) Ulusal ve evrensel değerleri sentezleyebilmek Eserleri sadece tek bir açıdan irdeleyebilmek D) Geleneğin şiirdeki etkilerini ortaya koymak. EDönemindeki toplumsal sorunlara ışık tutmak

Dest Kazanım Testi 8 1 Destanların kendine özgü üslup özellikleri vardır: Ses taklit- lerinden doğmuş kelimeleri tekrarlamak, karşılıklı diyaloglar- la anlatımda monotonluğu kırmak gibi. Hitaplar ile destanci duygularını ifade eder. Destanlarda geçişleri ve bütünlüğü saglamak amacıyla kalıp ifadeler kullanılır. Mesela; anlatılan bir olaydan sonra zamanın geçtiğini ifade etmek için "Aydan ay geçti / Günden gün geçti" gibi kalıp ifadelerle dinleyiciye zamanın geçtiği hissettirilir. Bu tür kalıp ifadeler kız istemek, Savaşları anlatmak, tehdide cevap vermek, çocukluk dönem- lerinin geçişlerini anlatmak vb. durumlarda kullanılır. Destan- larda benzetmelere ve abartmalara çok rastlanır. (Özkul Çobanoğlu) Bu parçada destanların üslup özellikleriyle ilgili aşağıda- kilerden hangisine değinilmemiştir? A) Örneklerle olayların somutlaştırıldığına B) Yansıma niteliği taşıyan ifadelerin kullanıldığına C) Bazı söz sanatlarına yer verildiğine D) Ünlem niteliği taşıyan sözlerin kullanıldığına E) Konuşma cümlelerinden yararlanıldığına 3

13. Bir araştırma yapmak ya da unutulmuş bir olayın ay- rıntılarını anımsamak için eski mecmuaları okumam. Çoğu kimse de böyle düşünüyordur. Bir yerde bekler- ken bir masa kenarına bırakılmış gazete görsek dört elle sarılırız ona, bir vakit geçirme aracı olarak. Ama günü geçmiş bir gazete olduğunu görünce düş kırık- lığıyla onu yerine bırakırız. Beklemekten başka işimiz olmadığı için biraz sonra zorunlu olarak okumaya baş- layınca da keçiboynuzu çiğner gibi bir tat alırız okuduk- larımızdan. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Eski mecmuaları okumak, sıkıcı olduğu gibi insana pek de bir şey kazandırmaz. B) Zamana yenilmeyen, güncelliğini koruyan tek yayın organı, gazetedir. C) Günü geçmiş gazeteler, araştırma yapmak amacıy- la gözden geçirilir. D) İnsan, boş zamanını gazete okuyarak değerlendir- melidir. E) Günlük yayımlanan gazetelerden, her okunuşta farklı bir tat alınır. TYT Deneme Sınavı

e alanına ait toplam 40 süreni kutucuk içine yazabilirsin bu ikisi Dünyanın len nemli (belki) çlarına kadar abii ki) aç tonguç KAMPÜS 3. us dk. Gabriel Garcia Marquez'in, Faulkner'in anlatı dünyasıyla karşılaşması onu şaşırtmıştır; dahası dönüp kendi coğrafyasına ve insanına nasıl bakması, ne açıdan yaklaşması, bu yerin gerçekliğini nasıl anlatması ona göstermiştir. Bir yazar için bu, önemli ve kendi konumunu gözden geçirmesi için önemli bir fırsattır. Benim israrla üzerinde durduğum ve gerekliliğinden hiç şüphe etmediğim edebî bellek de budur. Bunu da bize öncül olan, yazdıklarıyla edebi mirası çoğaltan kurucu yazarlar verir. Eğer bunun farkında değilseniz yavan şeyler yazarsınız ve yazdıklarınızı da bir kıyas gözetmeden kaleme aldığınız için yazdıklarınız da sıradandır. Ancak, bu bakış onlar gibi yazmak anlamına gelmez hiçbir zaman. Kendi algınızı, bakışınızı oluştururken öncül yazarlardan faydalanmak kaçınılmazdır. Bunu bir ustadan el almak olarak tanımlayabiliriz. gerektiğini Bu şekilde konuşan bir yazar aşağıdakilerden hangisini söylerse kendi sözleri ve tutumuyla çelişir? A) Bu öykünde Sait Faik gibi bir ustanın öykülerine gönderme yapman güzel olmuş ama bunu yaparken kendi üslubunu da bir kalıba sokmalısın. B) Romanlarının nasıl olduğunu, romanda nerede olduğunu anlamak istiyorsan maziye, büyük romancılara bir göz atman yeterli olacaktır. C) Onun şiirlerinde Garipçilerden başlayarak bütün bir Cumhuriyet Dönemi şiir anlayışından izler görmek mümkün. D) Son romanında Fransız realist yazarlardan etkilenmen, onların bıraktığı izi aynen tekrar etmen roman sanatı adına bir başarıdır. E) Öykülerinde daha önce duyulmuş seslere kulak verirken birçok öyküsünde kendi sesini, soluğunu yakalamayı başarmış sanatçı. sulama tükenr yoğur arazil gübre kalın mün kab olu mü yılı 31 2

eriniz nelerdir? ar hangileridir? kleri sizce nelerdi mesi için hangi unsurla cilik açısından değe Muhabir: 414 J (1) - Evet. Bu benim de kendime sorduğum bir sorudur. Hem kendime hem de kendime yakın bulduğum yazarlara sorduğum bir sorudur. Sıkça konuşulan bir konudur bu. Hikâye yazma konusu insanlara her zaman ilginç gelmiştir. İşin bir yaratıcılık yönü olduğu gibi bir de işçilik yönü bulunur. Bir yandan da hikâye yazmak, içe doğan içe düşen ile ilgilidir. Bazen bambaşka bir fikirden doğar, bazen çok çalışarak olur, bazen de her ikisi olur. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) I. Yazar olmanın zorlukları nelerdir? II. Duyguların anlatımında edebiyatın yeri neresidir? B) I. Sizce bir hikâye nasıl meydana getirilir, nasıl can bulur? II. Edebiyatta samimi olma konusunda neler düşünüyorsunuz? C) I. Yazarların hikâyeye yönelişinin altında neler yatmaktadır? II. Samimiyetin edebiyata olan katkılarını sayar mısınız? D) I. Herkes yazar olabilir mi? II. Yaratı sanatı nesnellik barındırabilir mi? E). Yazma eyleminin yaratıcılığa etkisi nedir? O Jl. Duyuların dile getirilmesi yalnızca edebiyata özgü müdür? Yazar: (11) - Bu, yazarın kendisiyle ilgili bir durum. Edebiyatın bir içtenlik, samimiyet meselesi olduğunu düşünenlerdenim. Edebiyat kurmacaya çok açıktır ve gösteri sanatlarına yakın bir tarafı vardır. Bu nedenle okuruyla bağ kurmak isteyen her yazar, bunu diliyle, samimiyetle, onlar gibi oluşuyla yapacaktır. Bu da benim bu konuya çok sıcak bakmama neden olmaktadır. 43

B ise SÖZ baş- målen andı. leye- değil, aşa- laştı- tutum rmez, yacak fayda "Niye orula- emez, htiyaç nin bu seyirci ye'nin sayıda cakla- zmaya gitme- yönet- terme- düşün- BBB TÜRKÇE 13. İnsanların birçoğunda suyun sesi ister sahildeki dal- galar yoluyla duyulsun ister bir havuz fiskiyesinden. genelde rahatlatıcı bir etki yaratır. Bunun bir sebebi beynimizin seslere verdiği tepkide yatıyor. Çığlık ya da saatin alarmı gibi bazı sesler, beyinde müthiş bir uyarıcı etki yaratıp durumu tahmin etmeye yönelik kar- maşık işlemlerin başlamasına sebep olmakta. Diğer taraftan örneğin rüzgârın ya da dalgalarınki gibi hiçbir tehdit içermeyen sesleri duyuyorsak bu sese odaklan- mayıp onu arka plana ait bir öge gibi algılıyoruz. Yani aslında duyuyor olsak da beynimiz o ses için bir işlem gerçekleştirmediği için bir bakıma duymazdan geliyo- ruz. Bu yüzden tehdit içermeyen arka plan sesleri eş- liğinde rahatlıkla uyuyabiliyoruz. Su sesinin rahatlatıp uyku getirmesinin bir diğer sebebi de şu: Ses yüksekse örneğin okyanus kıyısında dalgaların sahile vuruşunu dinliyorsanız tehdit içermediğini bilen beynimiz ortam- daki diğer gürültülü sesleri kamufle edip bu sese odak- lanıyor. Dolayısıyla diğer seslerin susmuş olması da yine zihnin rahatlayıp uyku evresine geçmesi ile sonuç lanıyor. Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Tebdit içermeyen bazı yüksek seslerin diğer düşük sesleri bastırmasından ötürü zihin rahat bir uykuya geçebilmektedir. B) Beynin seslere tepki verip vermemesi o seslerin ki- şide uyandırdığı etkiye bağlı olarak değişmektedir. C) Rahatlatıcı özelliğinden dolayı bazı hastalıkların te- davi edilmesinde su sesinden yararlanıldığı olmuş- tur. D) su sesinin yalnız zihindeki değil, insan bedenindeki yorgunluğu da giderdiği kabul edilmektedir. 2) Aniden ortaya çıkan sesleri anlamlandırmaya çalı- şan beyin büyük bir efor sarf etmektedir.

27. Genç sanatçılara bir uyarım var: Ürettiğiniz bir eserin yeterince iyi olmadığına sakın üzülmeyin. Eseriniz kötü de olsa siz üretmeye devam edin. Sakın yılmayın. Şuna inanın - her ne üretiyorsanız - yapa yapa, yaza yaza, çize çize daha iyiye varacaksınız. Çünkü daha iyiye varma yolunda önemli olan tek şey vardır, o da üretme alışkanlığınızı kaybetmemenizdir Bu parçanın yazarından aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklenmez? A) Beğenilen bir sanat eseri, üreticisinin alıştırmaları sonucunda ortaya çıkar. + B) Yetenekli olmayan genç sanatçılar, boşuna sanatta ustalaşmaya çalışmasınlar. C) Genç sanatçının yaratıcılığı yaptığı işi alışkanlık hâline getirmesiyle gelişir. D) Yapılan her işin mutlaka bir çıraklık dönemi vardır. + E) Sanatsal başarı ancak sanatla uğraşarak kazanılabilir. 3D YAYINLARI 10

esi, ik 23. "Bir dokun, bin ah dinle kâseifağfurdan." diye güzel bir dize yazmış şair. Yazarlar da bu dizedeki içleri ah dolu kâseler gibidir. Dokunduğunuzda, hele de yazma, yayın sorunları üzerine konuşturduğunuzda, bir ahları bin olur. İyi ki de öyle olur. Ya hiç sorunları olmasaydı? Ahları bulunmasaydı daha mı iyi olurdu? Yazarların ahları bitmediği zaman edilgenlikten uzak dururlar. Kendilerini yenileme, sorgulama, hesaplaşma gibi dinamikler içinde bulurlar. Yazarın bu parçadaki altı çizili sözü söylemesine yol açan durum aşağıdakilerden hangisi olabilir? Sorun yaşamalarının yazarları olumlu yönde etkilediğini düşünmesi B) Yazarların, yaşadıklarını abartarak anlatmalarından rahatsızlık duyması Olumlu tepkilerin, yazarları rehavete iteceğinden korkması DY Yaşananların değil, düşlenenlerin yazılmasına karşı çıkması E) Klişe sözlerin yazarlar tarafından durmaksızın yinelenmesinden bıkması Diğer sayfaya geçiniz.

BBB 11. İlk kitabım 1989'da çıkmıştı. İlk yazdığım öykü ise 1982'de yayımlandı. 37 yıllık bir yazı uğraşından söz edebiliriz. Bu yıl yayınevimi değiştirerek yeni bir baş- langıç da yaptım. Planlanan kitabın çalışmaları hâlen devam ediyor, film çalışmaları da birden hız kazandı. Devlet Tiyatroları "Masal Masal İçinde"yi sahneleye- cek. Bu üç güzel olay benim kendime armağanım değil, hayatın bana armağanı. TYT Bu parçada sözü edilen sanatçı ile ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? Eser ortaya koymaya devam ettiği ✓ B) Farklı yayınevleri ile çalışmalarda bulunduğu Uzun çalışmalar sonunda hak ettiği başarıya ulaştı- ģi DY Farklı sanatsal çalışmaların içinde bulunduğu E) Başarısını kendisine mål etmekten uzak bir tutum içinde bulunduğu BB 13.

1. esu için aynan kismina işaretley 1-2 sorulan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Kurmaca metin yazarı, yolun sonunu tahmini olarak bilir ancak yol boyunca geçeceği ara duraklari kesti- remez. (II) Karakter, kendi yolunu, nerede mola verip nereye sapacağını, hangi patikayı izleyeceğini kendi belirlemeli. (III) Çoğunlukla seyyahı, yolun sonuna var- mayı hedefleyen ve geçtiği yerleri görmezden gelen bir turistten bu nedenle ayırıyorum. (IV) Seyyahin yani ka- rakterin iradesini serbest bırakmanın gerekli olduğuna inanıyorum. (V) Bir betimleme uğruna, yarattığım ka- rakteri durmak istemediği bir yerde mola vermesi için zorlayamam. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Aksi halde kurmaca bir metinden söz etmek olanaksız." cümlesi getirilemez? BHT C) III DIV EW 2. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir? A) Romandaki karakterlerin yazarın yaşamından izler taşıması konusunu değerlendirir misiniz? B/Sanatçı, karakterini oluştururken çevresindeki in- sanlardan yararlanır mı? C) Bir sanatçının yapıtlarındaki karakterlerin birbirlerin- den izler taşıdığı söylenebilir mi? D) Bir romanda karakteri ortaya koyma sürecinde ya- zarın kontrolü üzerinde durabilir misiniz? Karakterlerin, yazarlarından bağımsız bir kimliğe büründükleri görüşüne neden karşı çıkıyorsunuz? TYT Sekizoniki Kurumsal Deneme Sınavi 6 3