Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

DGS/Sözel 25. Sosyal fobi, insanların kendini ifade etmesine, toplumdan gittikçe uzaklaşmasına ve hayatı ertelemesine neden olan psikolojik bir rahatsızlık. Dahası, bu sorunun görünen ve görünmeyen tarafları olduğu gibi kimi durumlarda depresif bozukluk ve obsesif kompulsif bozukluk gibi psikiyatrik so- runlara neden olabilecek yönleri de bulunuyor. Gençlik yıl- larını sosyal fobiden kaynaklanan sorunlarla ve öz güven eksikliğiyle geçiren Uzman Psikolog Yıldız Burkovik, ken- di yaşadıklarından da faydalanarak konuya hem bir hasta hem de bir uzman gözüyle yaklaşıyor. Meseleyi örnekleriy- le ele alıyor ve enine boyuna inceliyor. Psikoloji ile ilgilenen okurlara ve sosyal fobiden muzdarip olanlara rehberlik eden bu kitabın en güçlü mesajı ise şu: "Artık geri çekilme değil, ortaya çıkma zamani." Bu parçadan hareketle sosyal fobi ile ilgili olarak 1. Kişinin yapması gereken davranışları yapmamasına neden olmaktadır. II. Psikolojik bir durumken psikiyatrik soruna dönüşebil- mektedir. A III. Diğer insanların kişiye olumsuz bakmasına sebep olan bir rahatsızlıktır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) II ve III C)Yalnız III 27 ANAMORFİK YAYINLARI

KUM SAATI TESTI - VIII 11.-12. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Sizsiniz yalnız aşk değil, insana ait her his yaşar duygu (1) Bir sanatçının duygu sınırları çok geniştir ve dünyasında. (II) Onu hep aşktan bahseder gö- rünce aldanmayınız. (III) Hayallerinde yalnızca aşk yoktur şairin nefret, kin ve hasret de vardır. (IV) Bir sanatçı birçok insanın yani toplumun duygularını ruhunda toplamaz mı? (V) O hålde toplumdan en çok kaçan, uzak duran bir sanat- bile topluma yüzü en dönük insandır. Son ÇI 11. Bu parçada vurgulanmak istenen dü- şünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Aşk teması edebî türlerde ön plana çıkar. B) Toplumsal konular sanatın ana dama- rını oluşturur. İsem Yayıncılık 13. C) Toplumsal konuların sanata yansıması kaçınılmazdır. D) Sanatçı, insanlığın genel sorunlarına eğildiği zaman başarıyı yakalar. E) Kült eserler insanın duygu dünyasına seslenen eserlerdir.

20. 1. Aslında Mustafa Kemal Eminoğlu yaradılışında bir şai- rin gününün sorunlarına, kavgalarına sırt çevirmesi bü- yük bir eksiklik, bir çeşit "ihanet" sayılabilir. II. Mustafa Kemal Eminoğlu, insan soyunun bozulmuş damarlara sahip olan bir üyesi bile olsa sonuçta kendi soyunun şiirini yapmaktadır ve bunu en iyi şekliyle be- cermektedir. Yukarıda verilen I numaralı cümleyle ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenebilir? A) II. cümledeki uyarının hangi noktaya varacağı belirlen- miştir. B) II. cümlede söylenenlerin değerini neyin belirleyeceğin- den bahsedilmiştir. C) II. cümledeki açıklamaların kimler için yapıldığı söylen- miştir. D) II. cümlede verilen örneğin oluşma aşamaları anlatıl- mıştır. E) II. cümledeki şairin davranışının hangi sebebe dayan- dığı açıklanmıştır.

Türküler, şiirler iç dünyamızın sesi olarak yazılmış olsalar da bizden çıktıkları anda topluma mal olmuş- tur artık. Yalnız topluma mal olmakla kalsa iyi. Yerel- den ulusala, ulusaldan evrensele bir değişme ve ge- lişme çizgisi izleyerek bütün uygarlığın ortak değeri hâline gelir. Örneğin Yunus Emre'nin şiirlerinde yan- sıtılan duygular salt bize mi özgüdür? Neruda sa- dece Şili'nin acılarını yansıtmıştır, deyip dışlayabilir miyiz onu? Acısı acımız olmuştur, halkı da halkımız. Kısaca türküler, şiirler özünde kendi coğrafyalarının izlerini taşısalar da sanatsal dilin içerdiği insansal özle bütün insanlığın ortak yaratısıdır. Bu parçada türküler ve şiirlerle ilgili olarak vur- gulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanları iyiye ya da kötüye yönlendirdiği B) Etki güçlerinin zaman içinde zayıfladığı C) Evrensel yapılarıyla tüm insanlara ait olduğu D) İnsanların kendilerini ifade ettikleri en önemli araç olduğu E) Hiçbir yerel ögeyi içlerinde barındırmadığı

1. Belirli bir bölgede uzun süre aralığında etkili olan atmos- fer koşullarına iklim denir. Buna göre bir bölgede iklimin oluşmasında, 1. denize uzaklık, II. yeryüzü şekilleri, V III. bitki örtüsü, IV bölgedeki canlı çeşitliliği verilenlerden hangileri etkilidir? B) II ve IV A) Yalnız I D) I, ve III C) III ve IV E) I, III ve IV 3.

. Romancı da tarihçi gibi araştırma yapabilir, topladığı belgelerden yararlanabilir ama sıra yazmaya gelin- ce işinin tarih yazmak değil, roman yazmak olduğu- nu unutmamalıdır. Bunun için romanda, yazarın top- ladığı bilgiler ve belgeler, buz dağının suyun altında kalan büyük bölümü gibi olmalı, göze batmamalıdır. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisine ula- şılabilir? A) Romancı, sadece tarihî vesikalardan yararlanır. B) Yazmak işi, bir kronolojiyi takip etmeyi berabe- rinde getirir. C) Belgeler kullanarak kanıtlar öne sürmek romanın olmazsa olmazıdır. D) Tüm tarihî gerçeklik bütün ayrıntılarıyla okuyu- cuya aktarılmalıdır. E) Romancı, tarihî belgelerden yararlanabilir ancak aşırıya kaçmamalıdır.

5. "Rabb'in yalnız kendisine kulluk etmenizi ve ana-ba- baya iyilik yapmanızı kesin olarak emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlılık çağına eri- şirlerse sakın onlara 'Öf!' bile deme, onları azarla- ma, onlara gönül alıcı tatlı ve güzel söz söyle! En içten tevazu ve merhamet duygularıyla onlara kol kanat ger ve haklarında: 'Rabb'im! Nasıl onlar beni küçüklüğümde şefkat ve sevgiyle terbiye edip yetiş- tirdilerse, sen de onlara öyle merhamet eyle!' diye dua et!" Verilen ayetlerle ilgili; 1. Yaşlılıkta anne babaya bakmak çocuğun sorum- luluğudur. (İsra Suresi, 23. ayet) II. Çocuklar ebeveynlerine karşı üsluplarına dikkat etmelidir. III. Allah'a inanan kişi, anne babaya iyi davranır. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız I D) II ve III B) I ve II E) I, II ve III C) I ve III

22. AN GELİR görünmez bir mezarlıktır zaman şairler dolaşır saf saf tenhalarında şiir söylerek kim duysa / korkudan ölür -tahrip gücü yüksek- saatli bir bombadır patlar B an gelir attila ilhan ölür. ATTİLA İLHAN Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu şiirde dile len düşüncelerle örtüşmez? (-) A) Zaman, farkına varılmadan her şeyi gömdüğümüz bir alandır. şair, zamana meydan okuduğuna inanan şiir yaratıcı- sıdır. C) Zaman, aslında farkına varmadığımız tehlikeli bir şey- dir. V D) Hiçbir şey ve hiç kimse zamanın acımasızlığından kur- tulamaz, şair bile. E insan öleceğini bile bile zamana ve ölüme meydan okumaktan vazgeçmez.

13. Konuşmacı, edebiyatımızda göl üzerine çok fazla şiir yazıl- madığını, Ali Akbaş'ın göl şairi olarak anılmayı hak edecek kadar göl konulu şiiri olduğunu vurgulayarak konuşmasına başladı. "Göygöl"ün Ali Akbaş şiirinde başyapıt sayılacak bir eser olduğunu, bunu tüm Türk dünyasının da kabul et- tiğini ifade eden konuşmacı, Ali Akbaş şiirinin bir midyenin inciye dönüşmesi gibi büyük bir çilenin ürünü olduğunu örneklerle anlattı. "Çile, ızdırap nasıl ki şiirini beslerse gü- zellikler de onun şiirinin değişmez kaynağıdır." diyerek Ali Akbaş'ın büyük bir şair olduğunu tekrar vurguladı. Bu parçanın anlatımından aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Özetleme B) Benzetme Sayıp dökmelere yer verme D) Alıntı yapma Kişileştirme

ER TESTI DİKKAT: Bu bölümde cevaplaya 1. İnsanoğlunun verimi yüksek tahıllanı seçmesi ve tahılların sulak bölgelerde ekilebileceğini anlaması, insanlık tarihinde ilk defa tarımsal üretime dayanan bir ekonominin oluşumunu sağlamıştır. Örneğin Anadolu'daki birçok yer- leşim bölgesinde yapılan kazı çalışmaları so- nucunda MÖ 9.000'lerden itibaren üreticiliğin başladığı görülmektedir. Çayönü Höyüğü (Di- yarbakır) ve Cafer Höyük (Malatya) yerleşke- lerinde dünyanın en eski buğday türlerinden birisi olan "Emmer evcil buğdayı"nın bulun- ması buna örnektir. Ayrıca MÖ 8.500'lerde Urfa ve Diyarbakır çevresinde buğday tan- mının başlamış olması, tahılın ana vatanının Anadolu olduğunu ortaya koymaktadır. Buna göre; I. Anadolu önemli bir hububat merkezidir. II. Çayönü Höyüğü ve Cafer Höyük önemli tarihi yerleşkelerdir. Dve II III. Anadolu'dan Mezopotamya'ya tahıl ihra- catı yapılmıştır. hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III

nin da. UZ pir r. 14. Insanin toplum sözleşmesiyle yitirdiği şey. doğal özgürlüğü ile isteyip elde edebilecek- şeyse, toplumsal özgürlükle, elindeki şeylerin leri üzerindeki sınırsız bir haktır. Kazandığı için, sınırını kişinin gücünde bulan doğal öz- sahipliğidir. Bu denkleştirmede yanılmamak gürlüğü halkın oyuyla sınırlı toplumsal özgür- lükten, kaba gücün ya da ilk oturma hakkının sonucu olan elde bulundurmayı, gerçek bir yetkiye dayalı sahiplikten ayırt etmek gerekir. Bu söylenenlere yani insanın toplum halinde elde ettiklerine, insanı kendi kendisinin efen- disi yapan "manevi" özgürlüğünü ekleyebiliriz. Çünkü salt isteklere uymak kölelik, kendimiz için koyduğumuz yasalara boyun eğmekse özgürlüktür. Rousseau'nun "Toplum Sözleşmesi" adlı eserinden alınan bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Devlet, sözleşmeyle ortaya çıkmış yapay bir kurumdur. B) Devlet, insanların iş birliğini daha sistema- tik olarak yapmaları için ortaya çıkmış bir kurumdur. C) insan doğasında bencillik olduğundan devlet denen mekanizmaya ihtiyaç duyul- muştur. D) Devletler tanrının yeryüzündeki temsilcisi- dir. İnsan doğasına aykırı olan devlet denen oluşum tüm kurumlarıyla yıkılmalıdır.

15. Insan varlığı ve öteki nesnelerin varlığı ara- sında fark vardır. Taş, toprak, ağaç gibi var- liklar ne ise odur. Bu varlıkların varoluş amacı bellidir. Onlar belirlenmiş bir öze sahiptir. Sartre, bu varlıklara kendinde varlık der. Ancak söz konusu insan olunca durum deği- şir. Insan diğer canlılardan farklı bir varoluşa sahiptir. Neyi seçerse o olur. Yani insanın be- lirlenmiş bir özü yoktur. O kendi seçimleriyle kendisini yaşatır, özünü oluşturur ve bu yüz- den insan "kendisi için varlıktır." Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangi- sine ulaşılamaz? A) İnsan özgürce seçim yapar. B) İnsan kendi özünü kendi belirler. C) insan yapıp ettiklerinin toplamıdır. D) insanın varoluş amacı önceden belirlen- miştir. E) İnsanın varoluşu diğer nesnelerden farklı- dır.

37. İnsanlık tarihi açısından büyük bir öneme sahip olan papirüs, şekil olarak kamışı andı- ran bir bitkidir. Mısır'da Nil Nehri kıyılarında yetişen ve boyu 4 metrelere kadar ulaşabilen papirüs bazı işlemlerden geçerek kâğıt hâline gelirdi. Bu işlem için önce bitkinin sapları birbirinden ayrılır, ardından enine ve boyuna kesilerek uç uca ve yan yana yapıştırılırdı. Bu sayede tabakalar elde edilirdi. Tabakaların üzerine kamışlar aracılığı ile kömür ve benzeri maddeler kullanılarak yazı yazılırdı. Papirüsü dönemin lideri yapan en önemli özelliklerden biri uzun ömürlü olmasıydı. Bunun için de üzerine sedir ağacı yağı sürülürdü. Parşömen kâğıdı icat edilene kadar papirüs uzun bir müddet kullanıldı. Bu parçada papirüsle ilgili aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? A) Tümüyle doğal bir malzeme olduğuna B) Dönemin öteki ürünlerine üstünlük sağla- dığına C) Hangi işlem ve aşamalardan sonra yazı malzemesine dönüştüğüne D) Dayanıklılığını artırmak için hangi yola başvurulduğuna B cat edilmesiyle birlikte nasıl bir dönemin başladığına

31. Batı edebiyatında din ve mitolojinin önemli bir yeri vardır. Örneğin bu hususlara vakıf değil- seniz Goethe'nin Faust'unu anlamanız zordur. Dante'nin Ilahi Komedya'sı, William Blake'in Ive Rilke'nin şiirleri de öyle... Bu eserlerde Tev- rat ve Incil'e birçok gönderme söz konusu- dur. Bu saydıklarım gibi John Milton'un Kayıp Cennet adlı epik şiirinde de aynı konu çıkar karşımıza. Öte yandan Anatole France'in Me- leklerin Isyanı romanının, felsefe ve politika- nın yanı sıra meleklerin ve insanın ilahi iadeye isyanını ele alması bakımından benzer oldu- ğunu söyleyebilir. Bu parçada sözü edilen edebî eserlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Felsefeye ve politikaya yer verme B) Dinî konuları ironik bir dille anlatma C) Başkaldırı edebiyatına örnek oluşturma Kutsal metinlerin yorumuna dayanma E) Konusunu din ve mitolojiden alma

Yazılı belgelere göre Çin imparatoriçesi Si-Lung Chi, MÖ 2689 yılında ipeği keşfetmiş ve ipek böceği kozalarını sıcak suya batırıp çektiği ipekle kendisine bir elbise yapmıştır. Çin'de gizli olan ipek üretimi, MS 300'lerde Japonya ve Hindistan'da öğrenilmiştir. Çin'den ipek böceği tohumu çıkarmaya çalışanlar ölüm ile cezalandırılırmış ve ölümü göze alan iki Bizanslı keşiş, MS 555 yılında asalarının içini oyup buraya koydukları ipek böceği tohumlarını Bizans'a getirmiş. Bir müddet sonra Roma Senatosu tarafından ipekli kumaş kullanımı yasaklanmıştır. MS 669 yılında ise ipek dokumacılığının kadınlar dışındakilere yasaklanmasına ilişkin karar çıkmıştır. Bizans'ta ipekli dokumacılık devlet tekeline alınmıştır. Imparator Justinian Dönemi'nde devlete ait dokuma atölyeleri geliştirilmiştir. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Tarihsel süreçte dokumacılıktaki gelişmeler B) Ipekli kumaşların nasıl keşfedildiği C) Ipek böceği üretiminin kaynakları D) Ipek üretiminin tarihte karşılaştığı engeller E) Ipek dokumacılığının tarihsel gelişimi 131

3. Caz, ilk kez ABD'nin güney eyaletlerinde gelişmeye başlamış bir müzik türüdür. Afrika-Amerika ve Batı müziği tekniklerinin harmanlanmasıdır. Cazin kökeni Avrupa ordu bandolarına dayanır. 19. yüzyılın başında Eski Afrika'daki ruhani törenlere, eski zamanlardaki oluşmasından sonra farklı stilleri yayılmaya, müzik akımlarını etkilemeye başlamıştır. Cazın ilk yıllarında en çok beslendiği akım "blues"dur. Blues, Amerika'ya gelen Afrikalı kölelerin halk müziğidir. 1880'lerde New Orleans'ta ortaya çıkan caz, 1920'lerin başında New York, Los Angeles ve Chicago'da yapılan kayıtlarla son şeklini almıştır. Bu müziğin dünya ile tanışması ise 1917 yılında Dixieland Jazz Band'in ilk plaklarının piyasaya çıkmasıyla olmuştur. Caz, yalnızca geçmişte değil, bugün dahi çok sevilen ve ünü gün geçtikçe artan müzik türlerinden biridir. Bu parçadan hareketle caz müziği ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kökleri çok eski çağlara uzanan bir müzik türüdür. B) Birkaç müzik türünün iç içe geçmesiyle oluşmuş tur. C) Amerika'ya gelen Afrikalı kölelerin müziği olan bluesun, caz üzerinde önemli etkileri vardır. D) Dixieland Jazz Band; cazın yeni, modern bir müzi ğe dönüşerek yaygınlaşmasını sağlamıştır. E) Caz, bugün de sevilen, ilgi gören müzik türlerin- den biridir.