Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

sında öne- rının ste) eme bet- eri- CISI ile bu in a k E. TERE KÖSE 9. Tüm dünyada kabul gören ahlaki kuralların bütününe etik adı verilir. Günlük yaşantıda her geçen gün daha çok kullanılmaya başlanan etik kelimesi; kişilerin ahlak ilkelerini, davra- nış biçimlerini, görevlerini ve zorunluluklarını belirleyen kurallar bütünü olarak da tanımlan- maktadır. Bilim etiği de canlı yaşamına, fikir, teori ve düşünceye saygıyı, tarafsızlığı, bilimsel çalışmalarda mahremiyeti kapsar. Etik değerlere sahip kişiler güvenilir, dürüst, saygılı, açık ve tarafsızdır. Bilim etiğine sahip araştırmacılar ise bu niteliklerin yanı sıra uydurmacı ve yanıltmacı alla olmayan, intihal yapmayan, sözde yazarlık yap- mayan yani kendisini yer almadığı bir çalışmada varmış gibi göstermeyen, çalışmada yer alan diğer kişileri yok saymayan kişilerdir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen etik kavramının bir özelliği değildir? A Kullanımında kişisel farklılıklar bulunabilir. BY Objektif bir öze sahiptir. He Deneme 10 .... (C) Bazı çalışmalarda gizlilik de barındırır. lipst Dy Mesleki ilkelere uyarlanabilir. sin EX Evrensel bir yanı vardır. gydy AYO TER

5. Gazeteci: - Romanda her zaman yapılabilecek bir şeyler olduğunu, deği- şimin roman için hiç bitmeyeceğini söylediniz. Robbe-Grillet: - Hiç bitmeyen, sonu gelmeyen bir yeniliğin ve değişimin peşin- den koşuyorum ben. Gazeteci: - Hiç, "Tamam, bu sefer oldu; yapabileceğim bir şey kalmadı." dediğiniz oldu mu? Robbe-Grillet: - Her zaman "yeninin yenisi" vardır. Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki yazarın sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? Yeni Romancıların savları, geleneksel roman yazarlarından daha iyisini yapmak değil; onların arkasından yaşamakta oldukları çağın yazarları olarak kendi yerlerini almaktır. B Geleneksel romanda kahraman, bir sosyal statüyle şekille- nir. Eğer bu statüyü ortadan kaldırırsanız kahramanı da bi- tirmiş olursunuz. Yaptığımız buydu ama insanı edebiyattan kovmuş değildik. Dünya da, insanın dünyayı algılayışı da kökünden değişmişti. Yazar, roman kuramcısı olmadığını sadece diğer roman- cılar gibi yazdıkları, okudukları ve yazmayı düşündükleri üzerine bazı düşünceleri olduğunu söyler. Buna rağmen, eleştirmenler onu akımının kuramcısı olarak kabul ederler. D) Roman, varlığını sürdürmek için gelişmek zorundadır. An- cak, zamanı geldiğinde o da aşılacak, yeni yeni romanlar- ca önüne geçilecektir. Şimdinin yeni romanı, geleneksel romandan dili, biçemi, tekniği, kompozisyonu, yapısıyla, zengin bir algılama ve kavrama hatta yazın bilgisi gerektir- mesiyle ayrılmaktadır. Her çağ, yapıtlarda anlamını ve yansımasını bulur ancak, her çağın estetik kuralları ve yargıları farklıdır. Her sanat akımı kimi ortak özelliklerden yola çıksa da birbirine benze- meyen sanatçıları bir araya getirir.

26. Edebiyatta üretkenlik, netameli bir konudur çünkü hemen ardından nitelik-nicelik tartışmasını da beraberinde getirir. Elbette edebiyatımızda üretkenlikleriyle göz kamaştıran ustalar var. Ama onlara usta denmesinin nedeni nicelik değil, çıtayı çıkardıkları yerde çok az kalem gezinebiliyor olmasıdır. Yusuf Atılgan'ı düşünün. Hacim olarak küçük ama taşıdıklarıyla büyüklüğünü her geçen gün yeniden kanıtlayan eserleriyle edebiyatımızda bıraktığı iz ne kadar da derindir! Bundan daha büyük bir üretkenlik olabilir mi? Kaleminden çıkmış her eseri okumak istiyor insan. Yazdıklarını her şeyiyle istediği çıtaya ulaşana kadar yayımlamadığı için bu düzeye erişmiştir o. Bu parcada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir? A) Nitelikten ödün vermeyen yazarların üretken olamadığından B) Edebiyatta üretkenliğin ölçüsünün sayı değil, nitelik olduğundan er Nitelikli yapıtlar vermenin yolunun çok sayıda yapıt vermekten geçtiğinden D) Sanatçıların ustalaştıkça nicelikten çok, niteliği önemsemeye basladığından E) Cok sayıda yapıt vermek yerine az ama hacimli yapıtlar vermenin daha dogru olduğundan

35. Alternatif elektrik akımını bulan Tesla, uç noktalarda tuhaf bir dâhiydi. Tesla'nın çalışırken en ilginç ritüeli tüm perde- leri kapatıp karanlıkta çalışmasıydı. Perdelerini kapalı havalarda ve fırtınada açıyordu sadece. Ofis çalışanları bu duruma alışıp ona göre hareket ediyorlardı. Tesla'nın bir diğer ilginç ritüeli de yemek yemek ile ilgiliydi. Çocuk- luğundan beri bir yemeğe başlamadan önce yemeğin hacmini aklında hesaplama alışkanlığı vardı. Eğer yeme- ğin hacmini hesaplayamazsa yemeğinden asla keyif ala- mıyordu. Sık sık akşam yemeği yediği New York'taki Waldorf Astroia Hotel'in şef garsonu bu durumu biliyor ve Tesla'ya uygun yemekler hazırlıyordu. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi, Tesla'nın bir özelliği olamaz? A Yemeklerini dahi çalışma odasına getirtip orada can- la başla çalışan Belirli bir öğünü, belli bir mekanda değerlendiren Çalışma ortamında kendisine uyum sağlanan Yemekle ilgili bir takıntısını aşamayan Çalışırken fizikî mekânı kendine göre düzenleyen

4. Edebî metinlerde dile getirilen anlamlarla gerçek ha- yatın olguları arasında doğrudan doğruya bir özdeş- lik yoktur. Yani dil göstergelerinin bizi gönderdiği kay- nağın kendisi, gerçek hayatta mevcut değildir. Ancak bu, iletinin insandan, hayattan ve yaşanılan dünyadan soyutlanması demek değildir. Burada sanata özgü bir gerçeklik söz konusudur. Böyle durumlarda yazar, is- tediği etkiyi ortaya koyabilmek için dili özgürce kulla- nır. Her okur da buradan kendince bir sonuca ulaşır. Bu parçadan "edebî eserler"le ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisine ulaşılabilir? A) Bilgi vermeyi önceleyenlerinin olduğuna B) Gerçek yaşamla bağını dil sayesinde kurabildiğine C)Yoruma açık bir dil kullanıldığına D) Yazıldığı dile yeni ve farklı sözcükler kazandırdığına E) Yazarın kişisel düşünce dünyasını yansıttığına

$ emily ipanalog und bed 30. Aşağıdakilerin hangisi, Rusya'nın Küçük Kaynarca Antlaşması ile elde ettiği haklardan biri değildir? A) Ortodoksları himaye etme B) Kırım'ı topraklarına katma C) Kapitülasyonlardan faydalanma D) Istanbul'da elçilik kurma istant. E) Karadeniz'de donanma bulundurma

Yapay zekâ terimini son on yıldır sıkça duyuyoruz. Ne var ki bu terim, bilim dünyası için yeni değil çünkü ilk olarak 1956'da orta- ya çıktı. Yani bilim insanları yaklaşık 67 yıldır yapay zekâ üzerine çalışıyor. İlk başlarda bu alanda ilerlemeler çok yavaş oldu. Dola- yısıyla yapay zekâ, halk arasında uzun bir süre fantastik bir kav- ram ve bilim kurgunun konusu olarak görüldü. Yalnızca bilim kur- gu yapıtlarında değil de günlük yaşamımızda da yer alabileceği düşüncesi, IBM'in Deep Blue adlı yapay zekâlı satranç bilgisaya- rının 1997'de dünya satranç şampiyonlarından Garry Kasparov'u yenmesiyle doğdu. Son yirmi yılda bu alanda çok büyük ilerleme- ler kaydedildi. Böylece yapay zekâ kavramı, biz farkında olmadan gündemimizdeki yerini almaya başladı. Öyle anlaşılıyor ki onu be- nimseyip benimsememize aldırmadan her geçen gün görünürlü- ğünü artıracak. 37. Bu parçada yapay zekâ ile ilgili aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? A Bilim dünyasında ortaya çıktığı tarihe Toplum tarafından değerlendirilme sürecine Günlük hayatımızı ne zamandır etkilediğine DY Onunla ilgili algının değişme nedenine E) Varlığının zamanla daha çok hissedileceğine sediecede

24. Farsçayı öğrenmeden Ömer Hayyam.rubailerinin çevirile rini okuduğum yıllarda değişik nedenlerle dikkatimi çeken iki rubai vardı. Bunlardan biri, aynı zamanda çevirmenin kitabının arka kapağında yer alan şu rubaiydi: Ey kör! Bu yer, bu gök, bu yıldızlar boştur boş! Bırak onu bunu da gönlünü hoş tut hos! Şu durmadan kurulup dağılan evrende Bir nefestir alacağın, o da boştur boş! O günlerde ezberlemeye değecek kadar güzel bulduğum bu rubaiyi, Farsçayı öğrendikten sonra asıl metninden okuduğumda şaşırıp kaldım. Neden mi? Rubainin dört di- zesinden ilk ikisi asıl metinde hiç yoktu da ondan! Rubainin dizelerinin düzyazı olarak tam çevirisi şöyledir: Ey habersizler! Bu şekillenmiş varlık (beden) hiçtir Bu dokuz katlı ve bezenmiş gök kubbe de hiçtir. Hoş ol ki bu Kurulup-Dağılma Yurdu'nda: Bir nefese bağlıyız o da hiçtir. Dikkatli okunduğunda hemen anlaşılacağı gibi yapılan çevirideki ilk iki dize, asıl metinde yoktur. Bu metinde anlatılanlardan yola çıkıldığında aşağıda- kilerin hangisine kesinlikle ulaşılır? + A) Bir şiir asla çevirisinden okunmamalıdır çünkü çevir- menler her sözcüğün çevirisini yapamaz. B) Farsça, Türkçe kadar zengin bir dil olmadığından Türk- çedeki anlatım gücüne erişememiştir. XÇevirmenler eserin orijinaline bağlı kalmayabilir ve ese- re kendinden bir şeyler katabilir. DyŞiir asla başka bir dile çevrilemez hatta yazılmış olduğu dile bile. EXGerçek çeviri, esere de eserin yazarına da saygısızlık yapılmaması için aslına bağlı kalarak yapılan çeviridir.

40. Annesi böyle işte! Yok güneşin doğuşu, yok batışı, çiçek üstünde çiğ tanesi, gökte yıldız, yok sokaktaki yaşlı kadının yüzündeki oya gibi çizgiler... Insanı hiç rahat bırakmaz ki... Heyecanlanacak bir şeyler bulur mutlaka ve bunları kızıyla ille de paylaşmak ister. Rahat yok, hiç rahat yok! Bu parçada söz edilen annenin en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Çevresine karşı duyarlı olup empati kurabilmesi lyi bir gözlemci olup etrafındakileri fark etmesi Her şeyi mutlaka karşısındakine aktarmak istemesi D) Doğayı seven, her ayrıntıyı görebilen biri olması E) Duygusal yönden güçlü bir kişiliğinin olması TÜRKÇE TESTİ B

34. Sait Faik'in balıkçı öyküleri, zaman olarak sabahın erken saatlerinde geçen öyküler. Mekân olarak adaların kullanıldığı öyküler, sessizlik öyküleri. En fazla iki kişinin konuştuğu, balık avı başladıktan sonra balıkçının sustuğu ve öykü anlatıcısının kafasının içinden konuştuğu, kendinden geçercesine doğayı, balıkları gözlemlediği öyküler. Balıkları tanımayan yazarı, yazardan saymayan Sait Faik için balıklarının her birinin adı, farklı özellikleri var. Bu parçada Sait Faik öyküleriyle ilgili aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? A) Zaman ve mekân unsurlarına B) Kurgueuna Zamiquo lavina D) Kahraman kadrosuna E) Üslubuna TOF TAM OMNE FASİKÜLLERİ 36. TÖF

19:32 TYT / TÜRKÇE 29. Gazeteci: "Ufkun saçları kızıl kızıl gülüyordu denizin laci- verdine. Güneş türküsünü söylemeye başlamıştı bilinmez- lerin." diye başlayan bir betimlemeye çok kızmış ve "Roman yazmayı bırak sen. Bu, roman üslubu değil." demiştiniz bir gence. Neden ona böyle söylediniz? VOLTE 97 Eleştirmen: Roman; sanatlı, ağdalı, uzak çağrışımlı bir an- latımın sırtına binmesi durumunda 350 sayfa koşamaz da ondan. Gazeteci: Aynı dili kullanan bir şair veya denemeci olsaydı yine aynı şeyi salık verir miydiniz? Eleştirmen: Bir şairin veya denemecinin beslendiği kaynağı kurutmaya kalkışmazdım. Olsa olsa ona yarattığı imgelerin alıntı veya çalıntı olmamasına özen göstermesini öğütler- dim. Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki eleş- tirmenin sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? A) Yazınsal türlere özgü temaların olduğunu ve buna uygun tercihlerin yapılması gerektiğini bilmek, sugötürmez bir sanatçılık kriteridir. B Sanatın işlediği gerçekliğin değiştirilip bir başka düzleme taşınması, yaratıcı yazarlığın en belirgin göstergesidir. C) Yalın bir anlatıma ermeden akıcı bir anlatım oluşturmak ve sanatsal hazzın alınmasını kolaylaştırmak zordur. D) Yalın ya da süslü, sanatlı bir anlatım, yazarlığın değerini belirlemez; uzun soluklu ve içtenlikli bir metne ulaşmak için anlatımın özgün olması esastır. E Tercih edilen edebî tür ile tercih edilmesi gereken üslup arasındaki dengeyi gözetmek, edebiyat sanatçısının ilk görevidir. 0 >( 30.

19:32 TYT / TÜRKÇE 29. Gazeteci: "Ufkun saçları kızıl kızıl gülüyordu denizin laci- verdine. Güneş türküsünü söylemeye başlamıştı bilinmez- lerin." diye başlayan bir betimlemeye çok kızmış ve "Roman yazmayı bırak sen. Bu, roman üslubu değil." demiştiniz bir gence. Neden ona böyle söylediniz? VOLTE 97 Eleştirmen: Roman; sanatlı, ağdalı, uzak çağrışımlı bir an- latımın sırtına binmesi durumunda 350 sayfa koşamaz da ondan. Gazeteci: Aynı dili kullanan bir şair veya denemeci olsaydı yine aynı şeyi salık verir miydiniz? Eleştirmen: Bir şairin veya denemecinin beslendiği kaynağı kurutmaya kalkışmazdım. Olsa olsa ona yarattığı imgelerin alıntı veya çalıntı olmamasına özen göstermesini öğütler- dim. Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki eleş- tirmenin sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? A) Yazınsal türlere özgü temaların olduğunu ve buna uygun tercihlerin yapılması gerektiğini bilmek, sugötürmez bir sanatçılık kriteridir. B Sanatın işlediği gerçekliğin değiştirilip bir başka düzleme taşınması, yaratıcı yazarlığın en belirgin göstergesidir. C) Yalın bir anlatıma ermeden akıcı bir anlatım oluşturmak ve sanatsal hazzın alınmasını kolaylaştırmak zordur. D) Yalın ya da süslü, sanatlı bir anlatım, yazarlığın değerini belirlemez; uzun soluklu ve içtenlikli bir metne ulaşmak için anlatımın özgün olması esastır. E Tercih edilen edebî tür ile tercih edilmesi gereken üslup arasındaki dengeyi gözetmek, edebiyat sanatçısının ilk görevidir. 0 >( 30.

olayınız. unun ku ve de andirmek ina inde an irdiği, ısıyla rindan iz biri ile sahip in özcükler en n üze k i enmek 39 ve 40. sorulal 1923'te tamamladığı Beyaz Üzerine adlı tablosunda Vasili Kandinsky, bilincinin yarattığı müziği yorumlamıştır. Şekil ve renklerin soyut gösterisi olan bu tablo, müzikal bir besteyle karşılaştırılabilir. Gelenekleri aşıp soyut ve modern resmin temellerini atar. Izleyicinin zihninde derin bir aşk ve maneviyat duygusu canlandırmak için şekil ve form arasındaki ilişkiyi grafik ve geometrik biçimlere dayandırır. Bu özgür ve özgün bir ifade şeklidir. Beyaz Üzerine de beyaz zemindeki geometrik kurgudaki beyaz, yaşamda birçok olasılığı temsil ederken siyah, yokluğu ve ölümü simgeler. Zira sivri siyah çizgiler tabloyu kapsar. Arka planın renkli bileşimi, kargaşayı yani yaşamdaki siyah beyaz fırsatların paramparçalığını hissettirir. Çünkü Kandinsky için biçim yani dış, izleyicinin ruhuna temas eder ve böylece iç ortaya çıkar. Kullandığı daireler, insanda daha çok içsel etkiye ulaşabilecek güce sahiptir. İçindeki müzikle ölüm ve yaşam arasındaki karmaşayı anlattığı Beyaz Üzerine tablosu, 20. yüzyıla damgasını vuran en önemli eseridir. 39. Bu parçaya göre, Vasili Kandinsky ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi şöylenebilir? 12 AT Tablolarının ölümünden sonra ilgi gördüğü B) Yaşamının son döneminde resim anlayışını değiştirdiği C) Resimle ilgili formel bir eğitim aldığı D) Tablolarının toplumsal yönü bulunduğu E) Geleneksel resim anlayışının dışında olduğu 40. Bu parçada Beyaz Üzerine adlı tabloyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Resimseverleri etkilediğine B) Benzerleriyle kıyaslanabileceğine C) Içeriğinin taşıdığı sembolik yönlere D) Sanatçının diğer yapıtları arasındaki yerine E) Geometrik şekillerin resimdeki niteliklerine TÜRKÇE TESTİ BİTTİ. SOSYAL BİLİMLER TESTINE GEÇİNİZ. 2. Ce 1. 1988 SE lik 2

32. . ● birey EĞİTİM KURUMLARI Bireyin genel beslenme durumu bağışıklık sisteminin işleyişini etkiler. Bu noktada güne sağlam bir kahvaltı ile başlamak, sağlıklı yaşam için olmazsa olmazlar- dan. Bağışıklık sisteminde konumlanmış hücrelerin gelişimi, devamlılığı ve işleyişi dengeli beslenme ve iyi bir kahvaltıyla sağlanır. Bu da bağışıklık sistemini her gün daha da kuvvetlendirmek anlamına gelir. Sağlıklı bir yaşamın sürdürülmesinde hareketin ve düzenli egzersizlerin önemli bir rolü vardır. Yürüyüş, bisiklete binme veya yüzme gibi aktiviteler bağışıklık sisteminin geliştirilmesine katkı sağlayarak kişinin hastalıklara karşı direncini artırır. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Aynı sonuca ulaşmada farklı yöntemler kullanılabile- ceğini göstermektedirler. B) Farklı zamanlarda aynı amaca yönelik gerçekleşti- rilen davranış kalıplarının sabit bir zamandan sonra alışkanlığa dönüşeceği ana fikrini taşımaktadırlar. Aynı süre içerisinde bir grup insan üzerinde gerçek- leştirilen iki farklı bilimsel çalışmayı gözler önüne ser- mektedirler. 34 D) Farklı üsluplar kullansalar da aynı sorunu benzer ne- denlerle açıklamaktadırlar. E) İnsan sağlığını olumsuz yönde etkileyen çevresel fak- törlerin nasıl bertaraf edilebileceğine yönelik olarak 11 farklı tanıkların görüşüne başvurmaktadırlar.

33-35. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Şiir ile buluşmayı gerçekleştirenler genellikle toplumun pek az kesimini oluşturur. (II) Şiir de kendi yüce makamına bu kesim tarafından yerleştirilir. (III) Şiirin topluma doğru akışı bu kesimin yol göstericiliğinde gerçekleşir. (IV) Büyük ve değerli olanın büyük ve değerli olduğunun farkındalığı, ciddi bir donanım, derin bir kavrayış yeteneği, anlamlı bir keşif iklimi sayesinde oluşur. (V) İşte toplumun değerli olana ulaşması için bu değerli olanı açığa çıkaracak ve gösterecek çapta ve yetenekte insanlara günümüzde ihtiyaç vardır. 33. Bu parçada şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? A) Şiirseverlerin toplumsal duyarlılığa sahip olduklarına B) Şiirin gerçek değerini bilen insanların nicelikçe azlığına C) Donanımlı insanların şiire de daima ilgi gösterdiklerine D) Şiirin gerçek değerinin hiçbir zaman anlaşılmadığına E) Şiir dinleyicisinin ve okurunun buluşabilme sıklığının azlığına

3. Sanatçı, şiirleriyle gerçekliği sorguluyor. Gün işı- ğının somut gerçekliği keskinleştirdiği, nesnelerin duygu ve güzelliğe dair boyutlarını geri plana dü- şürdüğünü dile getiriyor. Maddecilerin bunu bir yanılsama gibi göstermeye çalışmaları doğru değil- dir ona göre çünkü duygu ve soyut gerçeklik, beş duyuyla algılanan somut gerçeklik kadar gerçektir ve hatta ondan daha değerlidir. Mesele, mehtapta nesnelliği bozulan çevrenin etkisiyle şairane duygu- lar beslemek meselesinden fazlasıdır. Şiir; işte bu soyut gerçekliğe, duyguya ve güzelliğe dair algının yükselmesi hâlidir. Her bir şiir, anlamını okuyucu- dan alır. Şiir, bu işi ancak günlük konuşma dilin- den ödünç aldığı sözcüklerle yapabilir. Sözcükler, günlük konuşmalar içinde anlamları aktarmanın bir aracı olabilir ama şiirde böyle değildir. Şiirin aktar- maya çalıştığı şey anlamdan fazlasıdır, duygudur; her bir şiir aynı zamanda duygusunu da anlamını da okuyucunun ruhundan alır. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargıların han- gisi çıkarılamaz? A) Şiir, akıl ve mantığa değil; kalbe ve duygulara seslenir. B) Şiirde kullanılan dil, günlük konuşma dilinden farklıdır. C) Herkes şiirden kendine göre bir anlam çıkarabi- lir. DVarlığın gerçek güzelliği gün ışığının çıplaklığın- da görmek mümkün değildir. ESözcükler hiçbir zaman insanın iç dünyasını an- latmaya yeterli değildir.