Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

31. Araştırmacılar, eski doğu-batı ticaret yolu boyunca, ilk çağlardan modern zamanlara kadar yolcuların kum taşı üzerine kazıdıkları çok sayıda resim buldular. Şaşırtıcı olan, bunlar arasında yularlı zürafa resimlerinin de bulun- masıydı. Bu zürafa resimleri, büyük olasılıkla MÖ 6000 ci- varında bölge sakinleri tarafından kazınmıştı. Bu bölgede bulunan hiyerogliflerde, zürafa' sözcüğü önceden haber vermek anlamına da gelmektedir. Araştırmacılar bu an- lama dayanarak insanların zürafaların su bulma becerisi olduğunu düşündükleri yorumunu yapıyorlar. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? 33. A) Araştırmalar yeni birtakım bilgileri gün yüzüne çıkar- mıştır. B) Yapılan araştırmanın sanatsal bir boyutu da vardır. Zürafaların su bulma becerileri olduğuna dair bilgi mi- lattan önceki zamanlara dayanmaktadır. D) Araştırmada elde edilen veriler ışığında yeni çıkarımlar yapılmaktadır. E) Araştırma neticesinde ulaşılan ürünlerin ait olduğu za- man yaklaşık olarak bilinmektedir.

dir -. e A PALME YAYINEVİ i PALME YAYINEVİ A 8. TYT/PLM / 003/23 7. Insanoğlu her zaman görmek istediklerini görmüş, duymak istediklerini duymuştur. Söyleyin bakalım kim ne diyor, gerçekten anlayan kaç kişi vardır ki şu hayatta? Bunu sadece başkalarına karşı yapmakla da kalmıyoruz, gözümüzü kendimize çevirdiğimizde de durum aynı. Ne olduğumuzu, kim olduğumuzu görebilen sanırım feylesoflardan başkası değil. Bizler aslında gerçek benimizle değil de nasıl görünmek istiyorsak öyle hareket ediyoruz. Aşağıdaki dizelerden hangisi bu parçada anlatılmak isteneni iletmektedir? (A) Döndüm daldan kopan kuru yaprağa Seher yeli dağıt beni kır beni B) Ne renk olursa olsun kaşın gözün Zihninin gördüğüdür rengin C) Bu yağmur, yerde taş ve bende kemik Ağırlaştıkça çisil çisil yağacak D) Gel ey hilal kaşlım dizim üstüne Ay bir yandan-sen bir yandan sar beni E) Geleceksen bir gün düşüp ardıma Kula değil yüreğine sor beni 1. Yazın dünyasında kendi yolundan ilerleyen yazar, bacarısının kaynağını yine kendinde arar.

3. Eski Türk devletlerinden Hunlar ve Göktürkler'de yarı göçebe bir hayat tarzı görülmüştür. Ancak Uygur Devleti zamanında yerleşik bir medeniyet oluşturulmuş Uygurlar özel mülkiyet, ortaklık ve iş sözleşmesi gibi alanlarda büyük gelişme göstermişlerdir. Ayrıca ekonomik ilişkilerin gelişmesini sağlayan kiralama, alım-satım ve noterlik gibi işleri de kayıt altına almışlardır. Bu durum Uygurlar'da aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı söylenebilir? A) Çin ile serbest ticaret bölgelerini oluşturmalarına Ülke sınırları içinde yeni vergilendirme sistemini kurmalarına C) Yazılı hukuk kurallarını geliştirmelerine D) Verasetle köklü değişiklik yapmalarına E) Mimari ve sanatta dış etkilere açık hâle gelinmesinde 5 13

TÖF i 31. Çocuklar için yazmak... Sanırım son yılların en dikkat çekici konu başlıklarından birisi bu. Çocuklar için masallar, romanlar yazmak, resimli kitaplar hazırlamak birçok insan için heyecan verici bir hedef haline geldi son yıllarda. Bu rüzgârın oluşmasında elbette sosyal medyanın etkisi büyük. Ama burada tuhaf bir durumun olduğunu göz ardı etmemek lazım. Öyle ki artık takipçi sayısı belli bir yeküne ulaşanlara kitap yazdırılır hâle geldi ve çocuk edebiyatı da bundan payını alıyor ne yazık ki. Bu kitapların nitelikleri ve içerikleri başka bir yazının konusu elbette. Ama çocuk edebiyatı dediğimiz alanın bu kalıcı olmayan ve takipçilere kitap satışına dönüşen bir raf hâline gelmesi de iyi kitapların görünürlüğünü azaltıyor. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sosyal medya, kitaplara olan ilgiyi artırmıştır B) Popüler kitaplar yüzünden nitelikli eserler geri planda kalmaktadır. DID Çocuk edebiyatı son yıllarda eskisinden fazla ilgi görmektedir. D) Takipçi sayısı fazla olan yazarların hayran kitlesi oldukça yüksektir. EXC E) Çocuklar için yazılan eserler sadece belli türlerle sınırlanmaktadır.

A 2. DENEME A 28. Romanin esnek dokusu onu diğer sanat dallarından ayırır, şiirde ve öyküdeki rafinelik, haslık, sıkılık onları sanata daha yakın bir yerde konumlandırıyormuş gibi görünse de romanın çok yönlü düşünmeye daha yatkın bir yapısı vardır. Üstten ve yukarıdan değil içeriden baktırır. "İçeri"yi her gün daha fazla kaybettiğimiz çağımızda bu bakış açısı manidardır. Kendimize ait bir içimiz olmazsa onu sarip sarmalayacak kelimelerimiz de olmaz. Bu açıdan roman yazmakla ve okumakla hayatımız değişmez ama gelişir. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi romanı diğer sanat dallarından ayırır? A) Olaylara sadece tek yönden bakıyor olması B) Okura lafı dolandırmadan bilgi vermesi C) Açık ve anlaşılır olması D) Akıcılığa uygun sözcükler seçilerek yazılması Ensanın manevi dünyasına daha çok yöneliyor olması yesnek dokusu içeriden battuon

2. DENEME 25. Tanzimat'la birlikte edebiyat dünyamıza giren roman ve hikâye, geçen zaman içerisinde edebiyatın merkezi hâline gelmiş, yazarlar bu iki yeni türün örneklerini ardı ardına vererek oluşmaya başlayan modern Türk edebiyatının temelini inşa etmişlerdir. Özellikle romanlar, edebî dönemlerin ayrılmasında etkin rol oynamıştır. Roman ve hikâyede ilk örnekler, kaçınılmaz bir sonuç olarak kaynak görülen Batı'nın etkisiyle yazılsa da zamanla kendi sesini bulan yazarlarla edebiyatımızın klâsiği olacak eserler vücuda getirilmiştir. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir? / A) Edebiyatımızın temel taşlarını roman ve hikâye oluşturmaktadır. B) İlk örnekleri Tanzimat'ta verilen roman ve hikâyenin temelleri çok eskiye dayanmaktadır. C) Roman ve hikâyenin klasik diyebileceğimiz nitelikte olanları Batı'da yazılmış olanlarıdır. D) Batı'nın etkisiyle yazılmaya başlanan roman ve hikâye zamanla millî nitelik kazanmış klasikler hâline gelmiştir. E) Roman, edebî dönemlerin ayrılmasına katkıda bulunduğu için edebiyatımızın merkezi hâline gelmiştir.

Soruyu çözerken rakip ve engel tanımayan, mükemmel bilgi becerisinin tepe noktasına KAHVERENGİ yakınlaştığı altıncı seviye... KUSAK ede- debi- gildir, deği- miştir. adar artık dü- E) V bir var ablo yon dü- nun din- te- şliği gel- iz- hiç i bir ma a! 30. (1) Günümüzde başlayan ve bu projede çalışan bir mü hendisin gözünden geçmişe giderek Devrim'in hikâye sini anlatan filmde mühendislerin zamanı oldukça dardır. (II) Bayrama dek yalnızca 130 gün vardır. (III) Çalışma lar başlamış, Türkiye'nin ilk yerli otomobili olacak eserin adı da konmuştur: Devrim. (IV) Hikâye, bu aracı yürütme görevini üstlenmiş 23 mühendisin kariyerlerini ve aile ha yatlarını riske atarak girdikleri bu üretim macerasında zamanla, yoklukla, politikayla, karşılarına çıkan sayısız engelle mücadelelerini anlatır. (V) Filmde bu büyük mü- hendislik başarısının, kimi siyasi manevralarla nasıl yok edilmeye çalışıldığı da gözler önüne serilmektedir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Çünkü gelen emre göre mühendis ekibi, Türki- ye'nin ilk yerli otomobilini Cumhuriyet Bayramı'na kadar bitirmek zorundadır." cümlesi getirilebilir? C) III A) I B) II D) IV E)V 3

E) Sait Faik gibi nitelikli yazarlar yerine gelip geçici isimler hakkında araştırma yazılarının kaleme alın- masından noysex 33. Âşıklık geleneğinde usta-çırak ilişkisi önemlidir. Usta âşık, saza ve söze yeteneği olan birini çırak edinir ve ona adım adım âşıklığı öğretir. Mahlas edinme âşıklıktaki ikinci adımdır. Âşıklık yolunda ilerleyen kişinin kendini yansıtan bir mahlas seçmesi geleneğin belirlediği bir du- rumdur. Kişinin "âşık" olabilmesi için saz çalması da ge- reklidir. Geleneğe göre kişinin âşık olduğunun en önemli göstergesi bade içme veya rüya görmedir. Bu durumla âşıklıkta çok sık karşılaşılır. Âşıkların bazıları, rüyala- rinda Hızır aleyhisselamı görüp uyanınca saz çalıp şiir söylemeye başlamışlardır. Bazıları da yine rüyalarında pir elinden bade içerler, pirin gösterdiği sevgilinin yüzüne âşık olurlar ve böylece âşıklık makamına ulaşırlar. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ula- şılabilir? A) Âşık olduktan sonraki sürecin oldukça zor yanlarının olduğuna BP Âşıkların bunu para kazanılan bir meslek olarak gör- mediklerine CÂşık olmanın çeşitli yolları olduğuna D) Birçok âşığın yaşamının halk hikâyelerine konu ol- duğuna XE) Âşıkların halk tarafından pek korkulan yönleri olduğuna Diger sayfaya geçiniz.

8. (1) Çinli polisler, şüphelileri yüzünden tespit edebilen gözlük- ler kullanmaya başladı. (II) 100 milyondan fazla kamerayla dünyanın en büyük izleme ağını kuran Çin hükümeti, elde ettiği verileri yüz tanıma yazılımlarıyla birlikte kullanarak on bin kişilik arananlar listesindeki şüphelileri tespit etmeye ça- lışıyor. (III) Merkezî veri tabanıyla bütünleşik çalışan göz- lüğü takan polis, kalabalığa baktığında 100 milisaniye içinde şüpheliyi ayırt edebiliyor. (IV) Çin medyasında yer alan ha- berlere göre yedi şüpheli, bu yöntemle yakalandı bile. VYÇin, yüz tanıma teknolojileri konusunda bununla da ye- tinmedi; öyle ki öğrenci yurtlarının kapılarından uçak giriş- lerine kadar pek çok noktada yüz tanıma sistemlerinden yararlanılıyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre, "Hatta kurulan bu sistem kimi vatandaşların, şehirlerin bazı bölgelerine girmesini en- gellemek gibi amaçlar için de kullanılabiliyor." cümlesi geti- rilebilir? ALL B) II C) TH D) IV 2. // E) V

RUMU-I 3. . 8 a 9 10 ● 12 13 nır. 0014 . 15 C TAWA 10 Bugün bir benzeri Çin'de hâlâ yaygın olarak kul- lanılan, her yılın bir hayvan adıyla anıldığı 12 Hay- vanlı Takvim, Türklerin kullandığı ilk takvim olarak bilinir. gad yd ebnblay-hodnotno (8 12 Hayvanlı Türk Takvimi, Islamiyet'in kabulü ön- cesinde Türk boyları ve devletlerinde, Göktürk ve Uygurların yanı sıra Tuna ve Itil Bulgarları tarafın- dan kullanılmış olup bu takvime Göktürk ve Uygur yazıtlarında, Uygurların hukuk belgelerinde rastla- Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Türklerin kullandığı ilk takvim olduğunu bildiğimiz, benzerinin günümüzde Çin'de kullanılmaya devam ettiği, Göktürk ve Uygur metinlerinde ise her yıla bir hayvan adı verilerek tarif edilen 12 Hayvanlı Türk Takvimi, Müslüman olmayan Göktürkler, Uygurlar, Tuna ve İtil Bulgarlarınca da kullanılmıştır. B) Her yılın bir hayvan adıyla bilindiği, Çinliler tarafın- dan da kullanılan 12 Hayvanlı Türk Takvimi, farklı dönemlerde birçok Türk boyunca kullanılmış olup Göktürkler, Uygurlar, Tuna ve Itil Bulgarlarınca da yaygın olarak kullanılmıştır. C) Islamiyet öncesi Türk boylarından olan Göktürkler ve Uygurlarda; ayrıca Türk olmayan Tuna ve Itil Bulgar- larında kullanılmış olan 12 Hayvanlı Türk Takvimi, Türklerin kullandığı ilk takvim olup bugünkü Çin'de yaygın biçimde kullanılmaya devam etmektedir. D) Her ayın bir hayvan adıyla anıldığı 12 Hayvanlı Türk Takvimi'ni Çinlilerden alıp ilk kéz Müslüman olma- yan Göktürkler, Uygurlar, Tuna ve İtil Bulgarlarının kullandığı bilgisine Göktürk ve Uygur hukuk metinle- rinde rastlanmıştır. E) Her yıla bir hayvan adı verilen ve Türklerin kullandı- ğı ilk takvim olan 12 Hayvanlı Takvim'i İslamiyet'ten önce Türk boyları, Göktürk ve Uygurlardan başka Tuna ve İtil Bulgarlarının kullandığına, bu uluslara ait yazıt ve hukuk belgelerinde rastlanmakta ve bu takvimin benzerinin günümüzde Çin'de hâlen kulla- nılmakta olduğu bilinmektedir.

34. Üniversitelerin sayılarının artması maalesef niteliklerinin de artması anlamına gelmiyor. Kemiyet arttıkça keyfiyet düşüyor. Ancak bununla birlikte birçok üniversitede dil bilimi konusunda değerli bilim insanlarımız mevcut. Bu akademisyenler çok kıymetli çalışmalar yapıyor. Ne yazık ki bu çalışmalar bireysel olarak algılandığı için çalışmaların dil bilimi konusunda ses getirmeleri oldukça güç oluyor. Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söy- lenmiş olabilir? A) Universitelerin niteliği yapılan çalışmalara nasıl etki ediyor? alışmaları B) Akademisyenlerimizin çalışmaları daha çok hangi alanları kapsıyor? çalışma C) Üniversitelerdeki dil bilim çalışmalarını yeterli bulu- yor musunuz? Dil bilim çalışmalarının gereken ilgiyi görmemesinin temel sebebi nedir? E) Üniversitelerin sayısındaki artış daha çok hangi alan- ları olumsuz etkiledi?

ean, çok ve- bel nci bir ur. n 2, Moda, sanılanın aksine yalnızca kıyafet zevki ile alaka- li değildir; müzik, edebiyat, sinema, tiyatro, mimari ve alışveriş gibi pek çok eylem veya aktivite modadır ya da modalardan beslenir. Tarihte belirli giyim tarzları moda olarak anılmıştır. Sadece "giyim tarzı" olarak kanıksanan modanın burjuva kesiminin pahalı zevklerinden doğduğu zannedilmektedir ancak modada asıl amaç, genel kanı- nın aksine kıyafetlerin veya aksesuarların değerli olması değil, farklı olmasıdır. Burada önemli olan modanın bazı dönemlerde ortaya çıkan ortak beğenileri ifade etmesidir. 32. Bu parçadan hareketle moda ile ilgili aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Belli bir sosyal sınıfın beğenileriyle ilgili olduğunun düşünüldüğüne B) Toplum içinde yanlış bir algıya sebebiyet verdiğine C) Farklı alanları içine alan bir disiplin olduğuna D Belirli zaman aralıklarıyla değişiklikler gösterebile- ceğine Maddi imkânla ters orantılı bir şekilde güç kazandığına

Beynimiz doğru kelimeleri bir araya getirip konuşmayı oluştururken aynı zamanda bir yüze fokuslanma görevini yerine getirmekte zorlanır. Çünkü bu iki ayrı eylem, bey- nimizde ortak sinir ağlarını kullanırlar. Bilim insanlarının yaptığı araştırmalara göre, göz teması kurmaya zorlanan insanlarla yapılan deneylerde gönüllülerin kelimeleri daha uzun süre düşündükleri görülmüştür. Neyse ki göz teması kurarken bir konuşmayı sürdürmenin üstünde çalışılarak ve pratik yapılarak mümkün olabileceği bilimsel olarak ka- nıtlanmıştır. 37. Bu parçada "bir yüze fokuslanmak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Farklı düşünen kişilerle uzlaşma sağlamak B) Gözleriyle karşıdaki insanı baştan ayağa süzmek C) Konuşurken bazı sözleri gözden kaçırmak D) Anlatmak istediklerini gözler ile ifade etmek E) Bir kişinin suratına odaklanmak + 38. Bu parçadan hareketle göz teması kurmakta zorlanan insanlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Konuşurken göz teması kuramadıkları B) Gönüllü kişilerin deneylerde başarılı olamadığ C) Göz teması sırasında konuşmanın yavaşladığı D) Konuşma sırasında göz teması kurmanın imkânsız olduğu E) Konuşurken göz temasından kaçınmak gerektiği

13. Yaşlanma doğanın temel (taban) ve değiştirilemeyen ka- nunlarından (geçerli olan kurallardan) biri olarak görülür. || Yapılan son bilimsel araştırmalar, yaşlanmanın önleneme- yeceğini (engel olunamayacağı) ancak yaşlanma hızını ||| (şiddetini) değiştirebileceğimizi gösteriyor. Bilim insanları, IV çok uzun yıllardır uzun (ayrıntılı) ömre sahip canlıları ince- V ledi. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin an- lamı parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşma- maktadır? A) I B) 11 C D) IV E) V

T@stokul 5. Usta bir sanatçı, her şeyi gün ışığında okura sunmaz çünkü böyle yapması, okurunun, düş gücünü kullanma- sına gerek bırakmaz. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Öznel yargıdır. B) Karşılaştırma yapılmıştır. C) Sebep-sonuç ilişkisi kurulmuştur. D) Yer yer kapalı olan anlatım tarzı övülmüştür. E) Mecazlı anlatım söz konusudur.,

16 auk isciliği, 1991 1. Küskür II. Zama 18. Herkes yazmalı mıdır?" sorusuna bu zamana kadar hig cevap aranmış mıdır? Bunu sorgulamak gerekir. Ya da bu sorunun cevabının içindeki derinliğe varmak gerekir. Bence herkes iyi veya kötü bir şeyler yazmalıdır. Burada kötü diye bahsettiğim şey, berbat olan demek değildir. Karalamak da olsa yazmaktan söz açıyorum. Herkes onun için yazmalı, yazıyla düşünmeyi öğrenmeli. İlle de yazdıklarımızın yayımlanması gerekmiyor. Yazı insanın hem kendi içini hem de kendinden dışarıya doğru mekân genişletir. Zamanla geniş bir alanda düşünceler gelişir. Bu geniş olanlar ise bireyin herhangi bir konu hakkında araştırmasına yol açar. Bu sayede birey, kavramlar dünyasında detaylar yakaladıkça derinleşir. Böylelikle yazmayı anlamlı hâle getirmiş olur. Bu parçaya göre, yazma gerekliliğinin asıl gerekçe aşağıdakilerin hangisidir? A) Yazmayı anlamlı hâle getirmek B) Yazar olarak kalıcılığı yakalamak C) Düşünce dünyasını geliştirip topluma katkı sağl D) Dille uğraşarak yeni kavramlar bulmak E) Yazılanların bireyi geliştirmesini istemek Diğer sayfaya g