Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

(11) Okulda köy kadar gidip m enleme kara ası uygun ca edilmiş, nra kendising bir kapalı üşünceli bir den sonra ünlüğü aktı." TYT internet 29. Medyaya büyük sermayelerin hâkim olması, aynı sermaye grubunun pek çok gazetenin, televizyonunun, i kanalının sahibi olması pek çok sorun yaratıyor. Bir kere çalışanlar alternatifsiz kalıyor. Bir yerden kovulduğunuzda on yerden kovulmuş gibi oluyorsunuz. İş bulmanız zorlaşıyor. Gazeteler, dergiler, televizyonlar, haber siteleri patronlarının başka alanlardaki çıkarlarına hizmet eden bültenler hâline Gündemlerini, haber seçimlerini, tavırlarını öbür işlerini gözeterek şekillendirmek zorunda geliyor. patronlarının kalıyorlar. Gazeteciler, otosansürü giderek içselleştiriyor; bunu doğal karşılamaya, varlığını bile fark etmemeye başlıyorlar. Patronunuz ülkenin en büyük elektrik dağıtım şirketinin sahibiyse elektrik kesintilerine ilişkin haberler hep en alta küçücük konuyor, hatta hiç konmuyor. Ekonomi sayfanızda neden hep aynı bankanın başarılarına dair haberlerin yer aldığına ise artık şaşırmıyorsunuz bile. Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerin hangisidir? A) Gazeteciler işlerini kaybetme korkusuyla gerçekleri söylemekten uzaklaşmaktadırlar. B) Gazeteler, patronlarının çıkarlarını koruma adına bazı haberleri öne çıkarabilmektedir. 30. Medyadaki sermaye yoğunlaşması basın özgürlüğüne ve gazetecilik mesleğine zarar vermektedir. Gelecek korkusu nedeniyle bazı gazeteciler kendilerine sansür uygulamak zorunda kalmaktadır. E) Basın özgürlüğünü sağlayan yasalar olmazsa kamuoyunun gerçekleri öğrenmesi mümkün olmaz.

9. Çikolata, bileşimindeki kakao oranı ve yapımında kulla nilan maddelere göre bitter çikolata, sütlü çikolata gibi çeşitlere ayrılır. Kakao oranı ile en zengin olan bitter lendirilmiş ancak tutarlı sonuçlar elde edilememiştir. Bazı latanın sağlık üzerine etkileri pek çok çalışmada ile mümkün olabileceğini vurgularken bazıları bitter çiko- araştırmalar, kakaonun yararlı etkisinin ancak çiğ tüketimi vücut ağırlığında artışa neden olabileceğine dikkat çek latanın yüksek doymuş yağ ve şeker içeriği nedeniyle ve kafein içeriğinden dolayı, belirgin yüksek nabız ile mektedir. Bunun yanı sıra, kakao ve çikolata, teobromin ilişkilendirilmekte, bu nedenle kronik hastalığı olanlarda ve yaşlı hastalarda tüketiminin kısıtlanması gerektiği belir- tilmektedir. Bununla birlikte, çikolatanın olumlu etkileri olduğunu gösteren birçok çalışma da bulunmaktadır. Bu parçada çikolatayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? çiko değer A) Hakkında birçok çalışma yapıldığına B) Olumsuz etkilerinin olumlu etkilerinden fazla olduğuna C) Içerdiği maddelere göre farklı türleri olduğuna D) Bazı durumlarda sınırlı tüketilmesi gerektiğine E) Hem olumlu hem olumsuz etkileri olabildiğine

3. Samet Temel, Julio Cortazar gibi garip ve sıra dışı olaylar peşindedir. Beklenmedik gelişmeler, olağanüstülükler üze- rine kurar metinlerini. Okuru afallatmak, sarsmak için de sürpriz sonlara başvurur. Onun için kurgu metnine değer olan sıradanlık değil; anormallik, sıra dışılıktır. Onun me- tinleri sosyal hayatla ilgili eleştiriler, başkaldırı ve özgürlük tutkusunun da yansımaları olarak kendini gösterir. Rutinin dışına çıkmaya çalışan bir izlek etrafında örer kurgu me- tinlerini. Bu parçadan Samet Temel ile ilgili; Metinlerini okurun beklentisine göre işlemiştir. II. Alışılmışın dışına çıkmıştır, H. Kurguları adım adım beklenen sona doğru ilerler. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız B) Yalnız H CHI ve II DI ve III E1, II ve III ÇAPLI PARAGRAF SORU BANKASI

TYT / Paragraf 17-18. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. İştatistiklere göre iki yıl içinde satılan her beş arabadan birinin, 2030'da ikisinin ve 2040 satilan her aracın elektrikli olması bekle- niyor. Bunda üreticilerin "öğrenme eğrisi" dediği eğrinin de etkisi var. Bir şeyi daha fazla ürettikçe onu daha ucuza ve daha iyi bir şekilde üretmeyi öğreniriz. Bu yüzden bilgisayarlar, mutfak eşya- ları ve petrol ile çalışan araçlar eskiye göre bu kadar ucuz hâle geldi. Pillerin ve dolayısıyla elektrikli araçların fiyatını azaltan şey de bu. Elektrikli arabaların petrolle çalışan araçları yoldan çıkarması için daha yapılması gerekenler var. En önemlisi, özel garajları olsun olmasın herkesin otomobilini rahatça şarj edebil- mesi lazım. Elektrikli otomobillere şüpheyle yaklaşanlardansanız birine binip onu denemenizi tavsiye ederim. 17. Bu parçada "yoldan çıkarmak" sözüyle anlatılmak iste- nen aşağıdakilerden hangisidir? Varlığına tamamen son vermek B) Sayılarını makul düzeye indirmek C) İnsanların gözünde küçültmek D) Sıradan olduklarının farkına vardırmak Teknolojilerinin gelişmesini sağlamak 18. Bu parçada sözü edilen öğrenme eğrisinin asıl özelliği aşağıdakilerden hangisidir? 19-20 Komp lere v gerçe biçim geniş profe paga tihba dar her muh nıkl: kes me: er 19 RYTHIAYA

ÇÖZ Sevmez olur muyum doğayı? Bayılırım doğaya. Gündüzüne, gecesine, otlarına, çiçeklerine, göl- gelerinde dinlenilen ağaçlarına, sularına, çorak, kupkuru topraklarına kadar her şeyine bayılırım. Doğaya bakmaktan aldığım tat, "güzel" sözün- den anladığıma uymuyor. Daha doğrusu ben de John Ruskin gibi doğaya, önümde uzanıp giden yeryüzüne bakarken "Ne güzel!... Ne güzel!..." diyorum ama bir şiir için, bir resim, bir ezgi için "güzel" dememe benzemiyor bu; ondan büsbü- tün başka, büsbütün ayrı... Birini yalnız duygula- rimla güzel bulduğumda sanat yoktur, düşünce- min güzel bulduğu şey ise sanat ürünüdür. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) Tanık gösterme ve benzetmeden yararlany- mıştır. B) Karşılaştırma yapılmıştır.V C) Anlatım, birinci tekil kişi ağzından tır. yapılmış yapılmış. D) Ağır olmayan, anlaşılır bir dil tercih edilmiş- tir. E) Duygu ve düşüncelerin "güzel" anlayışından farklı olduğu, öznel cümlelerle belirtilmiştir. Yabani güle oy ni balla gurur c ye bas "Başka artık e ları ye bakıp geliya man Bu p tirilm A) Ar 60 Kişi insa Par gun ağa leri ins kis

waplayınız. s arabadan birinin, strikli olması bekle- ği eğrinin de etkisi uza ve daha iyi bir rlar, mutfak eşya- kadar ucuz hâle fiyatını azaltan araçları yoldan En önemlisi, özel ahatça şarj edebil- klaşanlardansanız sinin asıl özelliği ol ile çalışan araç- sına karşın onunla artmasına karşın daha iyi olmasını nların tereddütleri- 15 Deneme-3 19-20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Komplo teorileri, herhangi bir olayı, görünür olanın dışındaki etki- lere ve amaçlara bağlayan sözde açıklamalardır. Komplo teorileri gerçeği gizem bulutları içinde, heyecan ve şaşkınlık yaratacak biçime sokarak örtmeye hizmet eder. Kimi zaman hayal dünyası geniş amatörler tarafından inanılarak ortaya atılır. Kimi zaman profesyonel dezenformasyon kurumlarınca yanıltma ya da pro- paganda amacıyla uydurulur. Ikinci türden olanlar, genellikle is- tihbarat örgütlerinin ürünüdür ve ortaya çıkışları, siyasi tarih ka- dar eskidir. Firavun saraylarından emperyalist merkezlere kadar, her çağda, her ülkede işlevli, taçları deviren, zindanları dolduran muhteşem yalanlar inşa edilmiştir. Her ayrıntısı hesaplanmış, ta- nıklar yaratılmış, kanıtlar üretilmiş, bağlantılar çarpıtılmış, yollar kesiştirilmiş, rastlantılar zorunlu kılınmış ve ortaya inkâr edile- mez, aksi düşünülemez mantıklı açıklamalar çıkarılmıştır. sinin arar vermek a bozmak ve 20. Bu parçadan hareketle komplo teorileriyle ilgili aşağı- daki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Görünür olanın dışındaki etkilerin asıl sebepler olduğu gerçeğine dayanır. B) Bazı sahipleri ona inanırken bazıları en baştan yalan olduğunu bilmektedir. XC) Mantık ve felsefe disiplinlerinin ustaları tarafından bu- lunmuştur. X) Firavun adı taşıyan Mısır kralları döneminde doruğa çıkmıştır. Başa çıkılması mümkün olmayan durumlar ve yönetici- ler ortaya çıkarmıştır. Diger sayfaya geçiniz.

33. Çeviri, diller arasında gerçekleştirilen bir eylemdir. Çeviri bilim araştırmacıları çeviri alanında farklı yöntemler geliştirmişlerdir. Zira çeviri eyleminde hedef metinde orijinal metindekiyle aynı etkiyi uyandırmak için her defasında farklı yöntemler gerekebi- lir. Söz gelimi, teknik ve bilimsel metinler için çevirilerin bire bir yapılması daha uygun görülürken edebî bir eserin hedef dile ak- tanılmasında bu dilin ait olduğu kültürün karakteristikleri önem kazanmaktadır. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? id stuxo Dibisio soulualov A) Edebî eserlerin çevirisinde içerikten ziyade üslup önemlidir. B) Çevirisi yapılacak metnin türü çeviride kullanılacak yöntemin belirleyicisidir. spev C) Orijinal metnin iletisini çeviride aynen vermek her zaman ensio qid qilsa mümkün değildir. D) Çeviri yapılacak diller arasındaki benzerlik çevirinin niteliğini belirlemede önemli bir etkendir.shey no E) Yazınsal niteliği olmayan metinlerin çevirmenleriyle, yazınsal metinlerin çevirmenleri farklı olmalıdır. (8

graf Denemesi 16 yok- I ara- z. Bu mleri- yol- an ve etiğin lemi a çi- ldığı zelli- ince aşa- ıyla bil- TYT vle na- En Yayınları · 23. Marakeş'in her sokağında farklı bir yüzyıla geçersiniz. Eski inhe şehir ve çarşıdan oluşan Medine kısmında 1800'leri yaşar- ken yeni şehirdeki otellerin arasında tekrar 21. yüzyıla döner- siniz. Tüm Fas şehirlerinde olduğu gibi yapılar üç dört kat- li ve o şehrin dokusuyla uyum içindedir. Yapılar Marakeş'te kızıl, beyaz şehir anlamındaki Darü'l-Beyza'da (Kazablanka) beyaz, Rabat ve Şafşavan'da mavi, Fez'de ise yeşil-beyaz- dır. Geleneksel mimarileri korunduğu için yapılara baktıkça dinlenir, dinlenirken de çarşılara ve porselenlere sinen ken- dine özgü şarkıları dinleyebilirsiniz. Size tuhaf gelecek tek INEDI şey ise gençlerin kendi dillerini kullanırken cümlelerinin ara- sına daha havalı görünmek için Fransızca sözcükler serpiş- tirmeleri olacak. Bu parçaya göre Marakeş hakkında aşağıdakilerden han- gisi şöylenemez? AY Aynı anda farklı dönemlerin atmosferi yaşanabilir B) Az katlı binalarıyla ülkenin diğer şehirlerinden farklı bir mimariye sahiptir. C) Yapılarda hakim olan renk kırmızıdır. Dinsanı rahatlatan geleneksel doku korunmuştur. E) Fransızca sözler kullanmak gençler arasında moda hâ- line gelmiştir.

Italo Calvino, Klasikleri Niçin Okumalı? adlı deneme kitabının, aynı başlığı taşıyan ilk yazısında klasikleri "Haklarında asla 'Okuyorum.' sözünü değil, genellikle 'Yeniden okuyorum.' sözünü işittiğimiz kitaplardır." cümlesiyle tanımla Şüphesiz, yeniden gerçekleştirilen okuma, okurun belleğini tazelemekten ziyade duygu ve zihin dünyasıyla yenilenmiş olan kişinin kendi gelişimini metin üzerinde görme deneyimidir aynı zamanda. Her çağda söyleyecek sözü olan klasikler; zaman, mekân ve şahıs kadrosu değişse bile insani özün değişmeyen yönlerine vurgu yaptıkları için hiçbir zaman susmazlar Hayata bakışı, bilgiyi yorumlayışı, olaylara tanıklığının sağladığı birikimi ve hepsini kapsayan insan gerçeğini anlatma biçimiyle tarih, sosyoloji ve felsefe gibi beşerî bilimlerden ayrılan edebiyat, Derrida'nın tabiriyle, "İnsanın her şeyi söylemesine olanak tanıyan tuhaf bir kurumdur. Edebiyatı bunca bilgi yığını içinde cazip ve ilginç kılan da bu sınırsızlığı bir dil işçiliği ile etize edebilmesidir. Metaforik söylemi çok katmanlı derinliğini kullanan edebiyat, insanın kendisine ve dünyaya eleştirel gözle bakmasını sağlayan dinamik bir okuma sürecidir aynı zamanda. 35. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? Klasik yapıtların tekrar tekrar okunacak bir nitelik arz ettiğine B Klasiklerin, insanın evrensel yanlarına ışık tutan yapıtlar olduğuna Edebiyatın temelde insana odaklandığı için yoğun bir ilgiyle karşılandığına D) Edebî metinlerin kişiye hem kendini hem çevresini yorumlama imkânı tanıdığına Edebiyatın insanı sunma üslubuyla diğer sosyal bilim dallarından aynıldığına etter

34. Bir şiirde çeşitli ölçüler kullanılması doğaldır elbet. Fa- kat bu çeşitliliği şiirde gelişme saymak bence yanlış olur. Uyaklı veya uyaksız yazma da böyle. Bugün aruzu kul- lanan kimse yok gibi, hece ölçüsü bile ele alınmıyor ne- redeyse. Bu durumda terk edildikleri için hece ve aruz eksik değildir elbet. İster heceyle ister aruzla yazılmış ol- sun her şiir kendi içerisinde bir bütündür. Şiir de bu bü- tünlerin toplamıdır. Ne aruz ne hece tek başına şiiri şiir yapabilir. Ölçü, uyak, ses düzeni, içerik şiirin kendisidir. Bu yapı taşlarının hepsi birbiriyle örüntülüdür. Birine el atmak, onu değiştirmeye kalkmak şiiri şiir olmaktan uzak- laştırır. Bu parçadan şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi çı- karılamaz? A) Şiir anlayışının değişmesinin doğal sayıldığı B) Birçok yapı taşının toplamının şiiri oluşturduğu C) Her şiirin kendi kalıbı içinde başarılı kabul edilmesi gerektiği Dşiirin, yapısıyla değiştirilemez bir düzlemde var ol- duğu (E) Hece ve aruz ölçüsüyle yazılmış şiirin daha kalıcı gö- rüldüğü 11

(1) Bize sık sık başka yapıtları, başka yaşantıları anım- satan ve edebiyat, sanat alanındaki yenilikleri adım adım izleyen yazarların başında Borges'in geldiğini söyleye- bilirim. (M) Borges'in entelektüel bir yazar olmasından ve bunu sık sık ortaya koymasından kaynaklanır bu. (III) Dostoyevski'den Conrad'a atlaması, durup durur- ken Hugo'nun bir dizesini okuması, ondan nedense Whit- man'a geçmesi, Schopenhaur'ın bir şakasını anımsa- ması gibi... (IV) Borges, metin dışına çıkması için iteler sanki okuru. (V) Onunla dünya edebiyatı yolculuğuna çıkar okur. (VI) Okur, Borges'in yapıtlarından sıkılmaz, aksine çağrışımlara kapılıp metinden ayrıldığı için zevkli bir yoluculuk yapar. 37. Bu parçadan Borges'le ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Okura metinleri arası yolculuk yaptırdığı B) Hareketli anlatımıyla okuma eylemini sürekli kıldığı Sanatsal gelişmeleri yakından takip ettiği (6) Yapıtlarının içerik yönüyle özgün olduğu E) Alıntılarla yapıtların zenginleştirdiği 39

4. Kimi zaman bir roman veya bir öykü okuduğumuzda birkaç yaş birden büyüdüğümüzü hisseder ve şaşırırız. Edebiyat bize öy- le bir kazanç sağlar ki hayata dair birçok şeyi kendi tecrübeleri- mize ihtiyaç kalmadan öğreniriz. Yani edebî ürünler, bizi gerçek yaşamdan çok daha önce bilgilendirir; gerçek yaşamı bize ta- nitir. Edebiyat bize sunduğu yaşam tecrübesiyle bizi geleceğe, yarınlara hazırlar. Bunun dışında kendimizi tanımamızı, iç dün- yamızda bir yolculuğa çıkmamızı sağlar. Bu parçada edebiyatla ilgili olarak anlatılmak istenen aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) İnsana, hayatını değiştirebilme gücü verdiği BY Tüm insanlığa ait bilgi ve tecrübelerin ışığında oluşturulduğu C) İnsanın, çevresinde farkında olmadığı güzellikleri görmesi- n sağladığı Co İnsanın yaşamı ve kendisini doğru tanımasını sağladığı E) Okurun istek ve beklentilerine göre şekillenip geliştiği

TYT / Türkçe 24. Barnwell; kostümün, bir karakteri ya da filmi tanımlayan en önemli ögelerden biri olabileceğini belirtmektedir. Kostümler basitçe ilk bakışta bıraktıkları izlenime göre. değerlendirilemezler. Kostümler filmin bağlamıyla birlik- te ele alınmalıdır. Ona göre karakterler, kostüm ya da kıyafetleri bedenleri üzerine giyerler; bu sebeple gerçek anlamıyla gardıroplarına bağlıdırlar. Ayrıca kostümler kültürel imalara da sahiptir. Bir karakterin kostümü onun geldiği kültüre dair güçlü anlamlara sahiptir. Giysi, bu anlamda filmin konusunun geçtiği çağı, ülkeyi, giysi sa- hibinin toplumsal sınıfını ve bu kişinin beğenisini açığa vurabilir ya da filmin diğer filmlerle ortak biçim ve içerik özelliklerine göre sınıflandırılmasına imkân sağlar. Barnwell'e göre aşağıdakilerden hangisi filmlerde kullanılacak kostümün belirlenmesinde bir etken olamaz? Filmin anlattığı dönem B) Oyuncunun özellikleri Filmdeki atmosfer Filmin türü E) İzleyicinin beğenisi

ÇE TESTİ a 5- ti er an ma 23. 1. Sonra okun saplandığı yere gider ve orayı hedef 4 olarak işaretler. 5 II. Charlie yanıtlar: "Biliyorum ama benim gibi ya- parsan hep hedefi on ikiden vurmuş olursun." III. Yayı çeker ve okunu fırlatır. IV. Lucy ona şöyle der: "Bu şekilde okçuluk yapa- mazsın, önceden hedefi çizip sonra oku fırlatma- lısın." 2 3 V. Karikatür kahramanı Charlie Brown bir gün okçu- luk çalışmak ister. Yukarıda numaralanmış cümlelerden anlamlı bir bütün oluşturduğumuzda hangisi baştan üçün- cü olur? A) I B) II E) V D) IV C) IN narlık ürünüdür. İnsanlığın hoşgörü Jmadi

Necatigil Türkçede, bir cümleyi tamamlamayabileceğimizi öğretti. Eksik söylemenin belki daha tam söyleme olduğunu anlattı. Şiirin ancak bu ucu açıklık ile zenginleşebilen bir anlam dünyası olabileceğini gösterdi. Sözü tutumlu kullanmayı öğretti. Çok şey öğretti, büyük çabasını buraya sıkıştırmayayım. Söyleyiş biçimi başlı başına bir üslup yarattı Bazıları da onun bazen çok açık ve kolay bazen çok uzak, kapalı ve zor şiirini taklit etti. Ama Zebra'da, Kareler Aklar'da topladığı şiirler değil daha önce Osmanlı şiirine alttan alta gönderme yapan şiirleri taklit edildi. Emeksiz yararlanma taklide dönüşür çoğunlukla. Nitekim burada da öyle oldu. Bu parçadan Behçet Necatigil'le ilgili aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Üslubunu gereksiz sözlerden arındırdığına B) Şiirlerinin tek anlama indirgenemeyecek bir özelliği olduğuna C) Taklit edilmesi zor bir şair olduğuna b) Divan şiiri geleneğinden yararlanmaya çalıştığına E) Kendine özgü bir üslup geliştirdiğine

1. Bu testte 25 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe (Paragraf) Testi için a 3. O 1. ● ● Piezoelektrik, kristal yapıdaki cisimlerin kendilerine dışarıdan uygulanan basınç miktarı ile orantılı olarak elektrik üretme özelliğine denir. Bu özellik, simetri merkezine sahip olmayan kristal yapısındaki malzemelerde gözükür. Curie, uygulanan basınçla orantılı bir voltaj üreten sıkıştırılmış bazı kristal malzemelerin bir yüzünden diğer yüzüne bir voltaj uygulayarak malzemenin şeklinde bir değişiklik oluştuğunu gözlemlemiştir. Piezoelektriklik olarak adlandırılan bu karakteristik özellik, kuvars ve turmalin gibi tek kristalli malzemelerde görülmektedir. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Bir kavramın bileşenteri alıntılarla tanıtılmıştır. Fiziksel bir kavramla ilgili açıklamalarda bulunulmuştur. Soyut bir kavram somutlaştırılarak anlaşılır kılınmıştır. D) Karşıt kavramlar birlikte verilerek okurda düşünce değişikligine gidilmiştir. E) Farklı bilim dallarının araştırma verileri, bütünoül bir yaklaşımla değerlendirilmiştir. Vo