Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

1. Zaman yönetimi ilk kez, meşgul yöneticilerin zamanları- ni daha iyi - yardımcı olmak üzere bir eğitim - ola- rak Danimarka'da doğup dünyaya yayılmıştır. —=== Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir A) kullanmalarına - durumu B) organize etmelerine - aracı C) planlamalarına - sorunu D) bölmelerine - yöntemi E) doldurmalarına - felsefesi

TYT / Türkçe 5. (1) Sahra Çölü'nde yeni bulunan bir gök taşının 4,6 mil- yar yaşında olduğu tespit edildi. (II)- Bilim insanları "EC 002" olarak adlandırılan taşın bilinen en eski vol- kanik kaya olduğunu açıkladılar. (III) Güneş sistemiyle neredeyse yaşıt olan taşın bir önceki en yaşlı taştan bir milyon yıl daha yaşlı olduğuna dikkat çekildi. (IV) Dün- ya üzerinde bulunan çoğu gök taşının bazalt olmasına karşın bu taşın andezit tipte olduğu belirtildi. (V) Ağırlığı yaklaşık 31 kilogram olan EC 002'nin 100 bin yıla yakın süre boyunca soğuyarak katılaştığı düşünülüyor. Bu parçada yer alan numaralanmış cümlelerde EC 902" hakkında aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) I. cümlede yeni araştırmalara konu olduğu belirtilmiş- tir. B) II. cümlede bir yönüyle diğer taşlardan ayrıldığı dile getirilmiştir. C) III. cümlede şimdiye kadar bulunan en yaşlı gök taşı olduğuna değinilmiştir. D) IV. cümlede diğer taşlardan farklı bir yapıya sahip ol- duğu ifade edilmiştir. E) V. cümlede oluşum süreciyle ilgili bir tahminden söz edilmiştir. 7

Kurtarıl- içeren og tera- olduğu uyduğu bilme- pilerin şkala- kleşti- derin ha ra- Dana- ifleti- ciler- nce ağ- Eini di- si 33. Büyük veri çağında kullandığımız veya kullanmadığımız birçok cihazın bizimle ilgili bilgiler toplaması insanların farklı davra- nışlar sergilemesine neden oluyor. Bir ürünü sepetinize ekle- meniz veya sanal vitrindeki bir elbiseye bakmanız eğilimleri- nizin ve kişiliğinizin tespit edilmesinde kullanılabiliyor. Birçok veri kaynağından toplanan bilgiler derlenerek sizinle ilgili tah- minler yapılıyor. Böylece dünyaya bakışınız, ne yiyip içtiğiniz, geçmişte yaşadığınız travmalar, karakter yapınız, hastalıkları- nız, hobileriniz ve sosyoekonomik düzeyiniz gibi birçok bilgi ortaya çıkarılabiliyor. Elbette bu sınıflandırmalar o kadar da doğru sonuçlar ortaya koymuyor. Böyle olsa bile insanlar böyle bir sınıflandırmanın yaygınlaşmaya başladığını fark edince dav- ranışlarını değiştirmeye başlıyor. Çünkü farkına varmadan yap- tıkları masum davranışların geleceklerini etkilediğini düşünü- yorlar. Çin gibi ülkelerin bu tür veri toplama sistemlerini yay- gınlaştırması sosyal soğuma olarak adlandırılan bu durumun her geçen gün genişlemesine neden oluyor. Artık insanlar bü- yük verinin etkisiyle ilişkilerinde daha az risk alıp topluma me- safeli durmaya başlıyor. İnsanlarda sosyal soğumayı meydana getiren veri toplamadan kaynaklanan kaygıyı gidermek için şimdilik bir çözüm bulunamadı. Ancak konuyla ilgili çalışma- ların artarak devam edeceği öngörülüyor. 1. Arkadaşının gönderdiği bir bağlantıya tıkladığında bu eri- şimin kayıt altına alındığını ve ileride başına iş açabilece- ğini düşünen birinin bu eylemden vazgeçmesi II. İş yeri performans puanının düşmesinden endişelenen bir doktorun ilerlemiş kanser vakalarına bakmak istememesi III. Medya haberlerinde marketlerde satılan sütün besin de- ğerinin düşük olduğunu gören bir annenin çocukları için çiftliklerden doğrudan süt temin etmeye çalışması Bu parçaya göre numaralanmış yargıların hangileri sosyal so- ğumaya örnek olarak gösterilebilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III deginilmer A) Dünya üzerinde en ço B) Her zaman için doğru C) Kişinin tüketim alışkan D) Kişinin davranışlarına E) Zararlarını önlemek iç 35. Aşağıdaki cümlelerin har ses olayı vardır? A) Eleştirmen, övgüleri katkı sağlamak istiyc B) Ünlü sanatçılar, üniv minda sahne aldılar. C) Yaşanan olayın bazı D) Fosillerin çoğu, çöl muştu. E) Araştırmalar sonuc tehlikesi altında ola 36. Türk edebiyatının mode ren ilk yazarı olan Nuru nan şiir ve yazılarıyla ec viri, deneme, eleştirile vurduğu birçok araştırm nek alan çok sayıda sa öncülük etmektedir. Bu parçada altı çizili së nım aşağıdakilerin har A) Gençlerin kişilikleri natçıları örnek aldı B) İnsanların aynı kitap düşünceye sahip o C) Televizyonda her a yirci üzerinde etkis D) Operatör doktor a- ve öz güven, hocala ve beceri ile müml E) Zarif bir baş harek- işaret edince ben etmeden içeri gird

Dün bahar bayramıydı, yani bayramların en tabisi! Papatya, gelincik ve bülbül âlemi içinde, hayattan bir günün acılarını unutmak için bütün şehir halkının şen bir kafile hâlinde döküldükleri yeşil istikametleri takip ede- rek Kağıthane Deresi'ne indim. Bu mahzun ve karanlık vadide baharı görmek hayaliyle tozlu ve dolaşık yollar üzerinde saatlerce tapan tepmiş olanların bu sene de kendi saflıklarına açı acı gülümsediklerinden şüphe etmiyorum. T Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi söz konusu değildir? A) Hareket tasviri yapılmıştır. B) Kişileştirme söz konusudur. C) Kişisel görüş belirtilmiştir. D) Karşılaştırma yapılmıştır. E) Benzetmeye yer verilmiştir. 3. N

den iraz anci ve (1 ve 2. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.) II. Kırgız Yazar, Gazeteci, Çevirmen ve Siyasetçi "Aslında her insan bir romandır ve biraz kahraman." CENGİZ AYTMATOV 1928 yılı Aralık'ın 12'sinde Kırgızistan'da dünyaya geldi. 1950 yılında Veterinerlik Fakültesinden mezun oldu. 1959 yılında Kırgız Pravdası gazetesinde muhabirliğe başladı. 1963 yılında "Dağlar ve Steplerden Masallar" kitabıyla ödül kazandı. 1968 yılında Sovyet Devlet Edebiyat Ödülü'nü alan yazarın eserleri günümüze kadar 150'den fazla dile çevrildi. 2008 yılında böbrek yetmezliği sonucu yaşamını yitiren büyük yazar; özellikle aşk, tarih ve halk ile ilgili eserleriyle ününü sınırların ötesine taşıdı. Bu metinde Cengiz Aytmatov ile ilgili olarak; Hangi türde eserler verdiği Eğitimini aldığı meslek dalının hangisi olduğu Muhabirliğe nasıl başladığı bilgilerinden hangilerine değinilmiştir? A) Yalnız 1. B) Yalnız II. Metindeki altı civili C) I ve III. C I I ve III. lliği vurgulanmistir?

So 2. Vücudumuzu mikroorganizma adı verilen gözle görüleme- yecek kadar küçük trilyonlarca canlı ile paylaştığımızı bili- yor muydunuz? Bakteriler, mantarlar, protistler, arkeler gibi farklı türlerden oluşan bu canlılara insan mikrobiyotası adı verilir. Genellikle bu canlıların hastalıklara neden olduğu dü- şünülür. Ancak vücudumuzdaki mikroorganizmaların bir kış- mı sağlığımız için faydalıdır. Bazı mikroorganizmalar ise -pa- tojen olarak isimlendirilir-normal şartlarda insanlara zararı olmasa da uygun koşullarda yaşadığı canlıyı hastalandıra- bilir. Bu parçadan hareketle, 1. Bir düşünce benzetme yoluyla somutlaştırılmıştır. II. Bir kanının yanlışlığı belirtilmiştir. III. Bir varsayım dile getirilmiştir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III - E) I ve II n C) I ve III 13

TYT Deneme Sınavı 04 1. Bu testte sırasıyla, Tarih (1-5), Coğrafya (6-10), Felsefe (11-15), ► vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Sosyal Bilimler Testi için ayrılan k 1. İlk ve Orta çağlarda Türkler; Moğolistan, Türkistan, Hazar bölgesi, Karadeniz'in kuzey kesimleri ve Tuna boyları ile Macaristan'a kadar uzanan geniş bir coğrafya üzerinde farklı zamanlarda çeşitli devletler kurmuşlardır. Bu bilgiyle Türklerle ilgili; 1. siyasi birliği sürekli olarak korudukları, II. Avrasya'da siyasi oluşumlar meydana getirdikleri, III. Tarih Öncesi Dönem'de geniş bir coğrafyada siyasi varlık gösterdikleri ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız B) Yalnız II D) Ive Ill C) I ye II I, II ve III 2. İlk Türk devletlerinde geçerli olan kut anlayışı; Gök Tanr ülelove) ülkeyi ve dünya

13. (1) Son senelerde denizlerimiz, dünyanın diğer denizlerinden bile hızlı şekilde istilacı balıklar, katil yosunlar ve zehirli deniz analarıyla doluyor. (II) Bu "su altı teröristleri"nin yerli türleri yok ettiğine, insan sağlığını tehlikeye düşürdüğüne ve eko- nomik kayıplara yol açtığına dair haberlerle sıkça karşılaşı- yoruz. (III) Bu davetsiz türler sıcak denizlerden çoğunlukla gemilerin dengelerini sağlamak için kullandıkları basalt sula- rıyla değişik coğrafyalara dağılıyor. (IV) Gemi makineleri ima- latçısı bir Türk girişimci, bu zararlı deniz canlılarını dezenfek- te edici bir sistem geliştirdi. (V) Dünya Denizcilik Örgütü'nün tüm gemilere bu sistemi taktırma zorunluluğu getirmesi bek- leniyor. Bu parçada numaralandırılmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, bir sorun saptanmıştır. B) II. cümlede, duyumlardan söz edilmiştir. C) III. cümlede, gemicilikle ilgili terim kullanılmıştır. D) IV. cümlede, bir buluştan söz edilmiştir. E) V. cümlede, bir öneri dile getirilmiştir.

562. 62. Altmışlık ünlü ressam bir lokantaya girer. Gerçi ce- binde parası yoktur ama aldırmaz. Güzelce karnını doyurur. Sonra bir çırpıda lokantacının portresini çi- zerek masaya bırakır. Kalkarken adam gelir, resme bakar, beğenir. Güzel ama der lokantacı, bir dakikada yaptınız bunu. Oysa bir saattir yiyorsunuz! Ressam, "Bir dakika değil, altmış yıl ve bir dakika!" diye karşılık verir. Ressam, bu sözleriyle ne demek istemiştir? A) Sanatçı olmayanların değerlendirmeleri yanlış ola- bilir. B) Büyük sanat ürünlerinin temelinde yorucu çalış- malar yatar. C) Sanatta ustalaşmanın yaşla yakın ilgisi vardır. D) Yaşlı sanatçılar, çalışmalarını kısa sürede bitirebi- lirler. 12 (3 E) Her sanat ürünü belirli bir birikimin sonucudur. 1983 / ÖSS TÜRKÇE • Paragraf CAP 191

24. Kemal Tahir'e göre, "tarih"i bilmeyen kendini bilemez. Kendini bilmeyen, içinde yaşadığı toplumu meydana getiren insanların özelliğini yani cevherini bilemez. Gerçekçi yazar, insanların çeşitli olaylar karşısında nasıl davranacaklarını, neden böyle davrandıklarını en az yanılgıyla kestirme gücünü tarihten alır. Ancak Bir sosyolog, tarihe bilimsel açıdan yaklaşacağı için sadece aklını kullanır fakat bir romancı tarihe bakarken ve onu kendi harcına katarken hem aklını hem sezgilerini kullanır. Benim benimsediğim tarih romancısına, "şair bir sosyolog" denilebilir. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) tarih günümüz gibi anlamlandırılması gereken bir dünya değildir. B) tarihe nasıl bakılacağı onun da meşgul olduğu bir konudur. C) tarihi, sanatçı için bir malzeme deposu olarak değerlendirmemek gerekir. D) sanatçının tarihi, anlatılan dönemi iyi bilmesi ve iyi analiz etmesi gerekir. E) ele alınan dönemi kişilerin psikolojileri üzerinden okumamak eksik ve yanlış bir tutumdur. izerinden

TERII Sayfa 36, 37 ve 38. soruları aşağıdaki paragrafa göre ce- vaplayınız. İlk bakışta, Yaşar Kemal'in Türkiye'de 1950'li yılların çıplak gerçeğini resmettiği Ortadirek'i ile Gabriel Garcia Marquez'in kurgusal bir mekânın bilinmeyen bir zaman- da başlayıp yine bilinmeyen bir zamanda rüzgârla savru- lan öyküsünü anlatan Yüzyıllık Yalnızlık'ı arasında ben- zerlik kurmak güç görünmektedir. Ancak iki romanın da bir ailenin özel hikâyesi üzerinden toplumsal gerçeklere ışık tutuyor oldukları gözden kaçmaz. Marquez ve Yaşar Kemal, ele alınan eserlerinde toplumun yeterince temsil edilmemiş kesimlerinin seslerine kulak vermişlerdir. Her iki yazar da sıradan insanların resmî tarihin sayfalarının dışına itilmiş hikâyelerini üçüncü tekil şahsın perspekti- finden işlemiştir. Her iki yazar, eleştirmeyi amaçladıkları toplumsal sömürü düzenini fantastik olaylarla süsleyerek yazmıştır. 2 37. Bu parçada Yüzyıllık Yalnızlık ile ilgili aşağıdakiler- den hangisine değinilmemiştir? A) Fantastik ögelerin yer aldığına B) Bir ailenin özel hikâyesine yer verdiğine C) Gerçekte olmayan bir mekâna yer verdiğine D) Toplumsal gerçekleri işlediğine E) Toplumsal gerçekleri kronolojik sıra ile işlediğine TYT TUN

3. Emile Zola, Guy de Maupassant, Goncourt kardeşlerle olan dost- luğuna karşın Gustave Flaubert'i "gerçekçiler" ya da "doğalcılar" arasına yerleştirmek zordur. O, bütün isimlendirmelere karşıydı. Katı bir bireyselci olarak yazınsal ekollerden uzak duruyordu. Ona göre "gerçekçilik", yazdığı romanlar için bir atlama tahtasından başka bir şey değildi. Çok genç yaşta, dünyayı fethetmenin yaz- maktan geçtiğini fark etti. Hep bu düşünceyle yazdı. Sara hastalı- ğına yakalanınca insanlardan uzakta, Croisset'deki evine yerleşti. Hastalığın etkisiyle karamsarlığa kapılarak iyice kabuğuna çekil- di. Burada kendini tamamen yazmaya verdi. Kılı kırk yaran tutu- mu ve analitik zekâsı ile evrensel romanın en başarılı örneklerini ortaya koydu. Bu parçadan Gustave Flaubert ile ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi çıkarılamaz? Tek bir edebiyat akımıyla sınırlandırılamayacağı Yapıtları aracılığıyla insanlığı etkilemeyi düşündüğü Hastalığının, sanat yaşamını olumsuz etkilediği Romanlarını yazarken titiz davrandığı Yaşadığı sağlık sorunu nedeniyle kendisini toplumdan soyut- ladığı

PARAGRAF Sıra Sende 12. Katıldığım Balkan turunda acılarla dolu ülke Bosna-Hersek'e geldim. Yol boyunca dağları aştık, şehrin ortasından geçen neh- rin sularından gözlerimizi ayıramadık, do- ğanın yüreklerimize işleyen güzelliğine hayranlığımızı gizleyemedik. Çocukluğum hep eski Bosna'nın yeşilliklerini, börekle- rini, doğaya uyumlu estetik yapılarını dinle- yerek geçmişti. Nihayet bu topraklara ayak basmak ve burayı solumak, o nedenle benim için oldukça anlam yüklüydü. Şeh- rin merkezinde bulunan çarşı, 16.yüzyılda Osmanlı tarafından kurulmuş. Hâlâ hizmet veren çarşıda çok sayıda Osmanlı camisi, han, medrese ve imarethane var, Geçmi- şin hanı, günümüzün kafeleriyle dolu. Bu- rada bakır tepsi içinde bakır cezve, bakır şekerlik, bakır altlıklı kulpsuz beyaz fincan içinde servis edilen, yanında lokum ve şe- keri eksik olmayan leziz Boşnak kahvesinin tadına baktım. Evet, kahve burada şeker- siz yapılıyor ve dileyenler yanında gelen şekerle birlikte kahvesini yudumluyor. Bu parçada sözü edilen kente ilişkin aşağıdakilerden hangisine değinilme- miştir? A) Doğal güzelliğinin hayranlık uyandıra- cak derecede olduğuna Yeşilliği, böreği ve kahvesiyle tanındı- ğına C) Tarihi eserlerin yapısının bozularak farklı alanlarda kullanıldığına D) Osmanlıdan kalma binaların hâlâ kul- lanıldığına E) Acılarla dolu geçmişi olduğuna 13

13. Bir an kendinizi tek başına bir odaya kapatılmış ola- rak düşünün. Biraz ekmek ve su bulduktan sonra ilk arayacağımız şey dilimizden anlayan, konuşacak bir insandır, değil mi? Bu his, içinde yaşadığımız ce- miyetten uzak kalmanın verdiği manevi açlığımızın giderilmesini istemekten ve başka insanlarla olan bağımızın koparılması kaygısından başka ne ifade beder? Yalnızlıkta, dost ve arkadaş yokluğunun yeri- ni ancak kitap tutabilir. Bulabildiğimiz kitabı yazan, sizin bu tek başına kaldığınız anda konuşabileceği- niz tek arkadaş değil midir? Bu parçadan hareketle sohbet yazısı ile ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi şöylenemez? Yalın ve içten bir dil kullanıldığı B) Düşüncelerin kanıtlanmaya çalışıldığı Biriyle konuşuluyormuş gibi yazıldığı Kişisel görüşlerin ağır bastığı E) Oğretici metinler arasında yer aldığı

-50 Soru Sende 33. Edebiyat ülkesine girmeye hazırlanan genç adaylar, yete- nekleri onları hangi alana yöneltmişse orada çalışıp ürün- lerini sergileyerek ilk adımlarını atmış olurlar. Ortalama bir yetenekle edebiyat dünyasında yer edinemezsiniz, üstün bir yeteneğinizin olması gerekir. Yazdıklarınızla şaşırta- caksınız; yeni, hiç işitilmemiş, güçlü bir ses getireceksiniz. Özgün bir biçim ve tarzla sunacaksınız. Bunlar da yetme- yebilir. Sizden önce gelenler bütün yolları, köşebaşlarını tutmuşlardır; kuş uçurtmazlar. Sürekli savaşacaksınız, bulduğunuz her fırsatı değerlendirip öne çıkmaya çalışa- caksınız. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söy- lenmiş olabilir? A) Günümüzün edebiyat ortamını nasıl değerlendiriyor- sunuz? B) Tecrübeli sanatçılar, gençlere yeterince destek olu- yorlar mı? C) Genç bir sanatçıya en çok kimin yardımı dokunur? D) Yetenekli bir genç, sanat dünyasında kendisine nas yer edinebilir? E Sanatta başarılı olmanın temel koşulları nelerdir?

evam ettikçe uzun inimum mola malar, gün boyunca enliği ve genel renlerin a, hareket Onemlidir. Bu, ik etmek veya anlamına ya düzenli anların ne yenilenmiş Colabilir. erini rahat sel da şirkete man imlilik A 32. (1) Fidye yazılımlanı, sisteme girip çalıştırıldığında sizin için önemli olabilecek bilgi ve belgeleri, fotoğraflan bir (II) Hatta kendi çabanız bir tarafa, şifreler özel bir yazılım güzel şifreleyerek açamayacağınız hále dönüştürüyor. içerdiği için başka firmalardan antivirüs programlan ya şifreleme sistemini iptal ettirmeniz de kolay olmuyor. (III) da şifre kırıcılar satın alarak dosyadaki karmaşık Daha sonra sizi bu dosyalara ulaşabileceğiniz kendilerine ait çok pahalı bir şifre çözücü yazılımı satın almaya zorluyor. (IV) Bu sırada söz konusu yazılımın çalıştığını göstermek ve sizin ümidinizi artırmak için genellikle yazılımın bedava sürümünde birkaç dosyanın kurtarılmasına da izin veriyor ancak para verip satın alırsanız diğer dosyaları da kurtarabileceğinizin garantisi yok. (V) Firmanın yazılımını satın almazsanız gayet güçlü bir şekilde şifrelenmiş dosyaları kendi olanaklarınızla kurtarmanız öyle kolay değil. Bu parçanın anlam akışındaki bozukluğun giderilmesi için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? A)H. cümleyle V. cümle yer değiştirmeli. B. cümleyle IV. cümle yer değiştirmeli. II. cümle, V. cümleden sonra gelmeli. Dll. cümle, V. cümleden sonra gelmeli. E) II. cümleyle III. cümle yer değişmeli. 33. Yüzyıllar boyunca, insan bilincinin doğası üzerine tartışmalar, filozofların özel alanıyla sınırlı kaldı. Ancak son yıllarda bilinç üzerine yazılmış çok sayıda kitap bir gösterge olarak kabul edilirse artık hili oyuna girmiş duru bi