Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

Kültür mantarcılığında şapkalı mantar (A. bisporus) en çok yetiştirilen mantar türüdür. Toprak üstünde bulunan beyaz renkli sap ve şapka yenen kısmını oluşturur. Toprak altında ise kökleri bulunur. Şapka- nın alt kısmında birbirine az çok paralel ince yapı- li lameller bulunmaktadır. Bu lamellerin arasında bu- lunan sporlar gözle görülmeyecek kadar küçüktür ve uygun ortamda çimlenerek misiller oluşturur. Misiller ise ortama yayılarak yoğunlaşır ve mantarı meyda- na getirir. Mantar kendisi için gerekli tüm besin mad- delerini bulunduğu ortamdan hazır olarak almak zo- rundadır. Mantarların beslenmesi için gerekli olan or- tam, çeşitli (sap, saman, yaprak vb. bitkisel artiklar) organik maddelerin ayrıştırılması ve bazı elementle- rin ilavesi sonucu özel yöntemlerle hazırlanır. Özel şekilde hazırlanan bu ortama mantar yetiştiriciliğinde "kompost" adı verilir. Mantarların belirli sıcaklık, nem ve havalandırma gibi belirli istekleri vardır. Bu şartlar sağlandığı takdirde ----. Mantarlar farklı gelişim dev- relerinde farklı iklim isteklerine sahiptir. 35. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) mantar yetiştirilmesi için sıcaklığa gerek duyul- maz B) kültür mantarcılığında verim düşük olur C) diğer şartların sağlanmasına da sıra gelmiştir D) mantar üretimi için doğal ortama ihtiyaç duyulur E) yıl boyu mantar üretimi gerçekleştirilebilir

(1) Saatleri Ayarlama Enstitüsü, iki uygarlık ara- sında bocalayan toplumumuzun yanlış tutumları- nı, davranışlarını, saçmalıklarını alaya alan, eleş- tirel bir romandır. (II) Yapıt, çocukluğu II. Abdül- hamit Dönemi'nde geçen Meşrutiyet ve Cumhurri- yet Dönemlerinde de yaşayan Hayri İrdal'ın anıla- rı şeklinde verildiğine göre, söz konusu hicvin son elli yıllık Türk toplumuna yöneltilmiş olması gerekir. (III) Prof. Mehmet Kaplan bu kanida. (IV) Ama al- danmıyorsam Ahmet Hamdi Tanpınar, Írdal'ın ya- şamı içine sıkıştırılan bu elli yıllık zaman dilimin- de, toplumumuzun çok daha geniş bir tarih süreci içinde geçirdiği bunalımı anlatmaya çalışmaktadır. (V) Dört bölüme ayrılmış roman: "Büyük Ümitler", "Küçük Hakikatler", "Sabaha Doğru" ve "Her Mev- simin Bir Sonu Vardır." (VI) Yorumum doğruysa bi- rinci bölüm Tanzimat öncesini ele almaktadır; İkinci bölüm Tanzimat Dönemi'ni, üç ve dördüncü bölüm- lerde de Cumhuriyet Dönemi'nin başlarını ve deva- mini. (VII) Yazar söz konusu dönemleri gerçekçi bir yöntemle yansıtıyor demek istemiyorum tabi, toplu- mumuzun o dönemlerdeki bazı özelliklerini dolay- li yoldan dile getirip hicvettiğini söylemek istiyorum. . Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinil- miştir? A) A. Hamdi Tanpınar'ın sanat anlayışına B) İyi bir eserde bulunması gereken niteliklere C) Saatleri Ayarlama Enstitüsü romanının bazı özelliklerine D) Son elli yılın romancılarımızdaki yansımasına E) Türk toplumunun sanata bakışına TEST BİTTİ

8. İnsan beyninin elektronik işlemcilere göre en önemli artılarından biri çok daha verimli olmasıdır. Örneğin bir ses duyduğunuz zaman beyindeki işitme bölgesinde yer alan tüm nöronlar etkin- leşmez. Çünkü işitme bölgesindeki nöronların her biri sadece belirli bir frekans aralığındaki seslere duyarlıdır. İsviçre'deki çeşitli araştırma enstitülerinde çalışan bir grup araştırmacı da yakın zamanlarda insan beynindeki nöronlar gibi sadece belirli şeylere cevap veren birimlerden oluşan bir sistem geliştirmeyi başardı. Bu parça için kullanılabilecek en uygun başlık aşağıdakiler- den hangisidir? A) Yapay Nöronlar B) İnsan Beyni ve Bilim C) Elektronik İşlemciler D) Frekans Aralığı E) İnsan Beyninin Gizemi

3. Çocuk yetiştirme biçimlerinin yani anne baba tutumlarının çocuklar üzerindeki etkisini araştırmacılar, farklı farklı kişilik yapılarının oluşmasına yol açtığını ileri sürmektedirler. WELL Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) inceleyen yaklaşımların B) göz ardı eden - ebeveynlerin C) önemseyen - deneylerin D) yok sayan - kuralların E) değerlendiren - incelemelerin SEEE

25. 1. Bugüne dek DNA'larımızın sabit olduğunu, bizi biz yapan genlerimizin doğumdan sonra hiç değişmediğini düşünürdük. Ancak sonra öğrendik ki hücrelerimizde kendilerini kopyalayabilen ve yer değiştirebilen genler var. Bu da DNA'nın değişebilirliğine işaret ediyor. 11. DNA'daki değişimlerle birlikte beyindeki her bir sinir hücresi komşu hücreden az da olsa farklı olabiliyor. Beyin hücreleri arasında yararlı bir çeşitliliği ortaya çıkaran bu durum beynin, işlevlerini daha hassas bir şekilde yerine getirmesini sağlıyor. Yukarıdaki II. parça, I. parçada amacıyla yazılmıştır. Bu iki parçaya göre cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) anlatılan durumun sonuçlarını belirtmek B) açıklanan gelişmenin tarihsel süreciyle ilgili bilgi vermek C) savunulan düşüncenin eksik yönlerini göstermek D) somutlaştırılan düşüncelerin dezavantajlarını açıklamak E) verilen bilginin süreç içinde değişimine dikkat çekmek

(1) Saatleri Ayarlama Enstitüsü, iki uygarlık ara- sında bocalayan toplumumuzun yanlış tutumları- nı, davranışlarını, saçmalıklarını alaya alan, eleş- tirel bir romandır. (II) Yapıt, çocukluğu II. Abdül- hamit Dönemi'nde geçen Meşrutiyet ve Cumhurri- yet Dönemlerinde de yaşayan Hayri İrdal'ın anıla- ri şeklinde verildiğine göre, söz konusu hicvin son elli yıllık Türk toplumuna yöneltilmiş olması gerekir. (III) Prof. Mehmet Kaplan bu kanida. (IV) Ama al- danmıyorsam Ahmet Hamdi Tanpınar, İrdal'ın ya- şamı içine sıkıştırılan bu elli yıllık zaman dilimin- de, toplumumuzun çok daha geniş bir tarih süreci inde geçirdiği bunalımı anlatmaya çalışmaktadır. (V) Dört bölüme ayrılmış roman: "Büyük Ümitler", "Küçük Hakikatler", "Sabaha Doğru" ve "Her Mev- simin Bir Sonu Vardır." (VI) Yorumum doğruysa bi- rinci bölüm Tanzimat öncesini ele almaktadır; İkinci bölüm Tanzimat Dönemi'ni, üç ve dördüncü bölüm- lerde de Cumhuriyet Dönemi'nin başlarını ve deva- mini. (VII) Yazar söz konusu dönemleri gerçekçi bir yöntemle yansıtıyor demek istemiyorum tabi, toplu- mumuzun o dönemlerdeki bazı özelliklerini dolay- li yoldan dile getirip hicvettiğini söylemek istiyorum. 39. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede saptama yapılmıştır. B) II. cümlede çıkarımda bulunulmuştur. C) IV. cümlede kişisel görüşler vardır. D) V. cümlede sözü edilen eserle ilgili olumsuz eleştiri yapılmıştır. E) VI. cümle kendinden önceki cümlenin açıklama- sıdır.

31. En çok ABD'de yaygın olmakla birlikte Avrupa'da, Asya'da, Latin Amerika'da, Avustralya'da, Güney Afrika'da, Orta Doğu'da bulunan ve Türkiye'de de sayıları hızla artan kapalı yerleşmeler çeşitli adlarla anılıyor: güvenlikli siteler, korunaklı konut siteleri... Kapalı yerleşmelerin çevresi genellikle duvarlarla veya demir parmaklıklarla çevrili oluyor, sitenin kapısında özel güvenlik görevlileri giriş çıkışları kontrol ediyor. Kapali yerleşmeler, Antik Çağ'ın ve Orta Çağ'ın etrafi duvarlarla çevrili kentlerine biçimsel açıdan benzetiliyor. Ancak aralarında önemli bir fark var: Çeşitli toplumsal kesimleri içinde barındıran, heterojen yapıdaki Orta Çağ kentlerinin etrafındaki surlar, kenti dış düşmanlara karşı koruyordu. Sakinlerinin gelir düzeyi, tüketim alışkanlıkları ve yaşam tarzı itibarıyla görece homojen bir görünüm arz eden günümüzün kapalı yerleşmelerinin etrafını çeviren duvarlar, site sakinlerini kentteki diğer insanlardan, özellikle yoksullardan uzak tutmayı amaçlıyor. Bu parçaya göre günümüzdeki kapalı yerleşmelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İnşa amacı açısından Orta Çağ'daki yerleşme anlayışıyla paraleldir. B) Dünyanın pek çok bölgesinde örneklerine rastlanır. C) Kendisi dışındaki çevreden insan eliyle yapılmış, somut bir sınır ile ayrılır. D) Giriş çıkışlar özel olarak belirlenmiş kişilerin iznine ve denetimine tabidir. E) İçinde yaşayan insanlar sosyokültürel düzey açısından birbirine benzer.

n n 3- 24. Geçmişten günümüze değin çoğu şair, tabiata önem vermiş ve benzetmeye dayalı anlatımlarında tabiattan en geniş anlamda yararlanmıştır. Ne var ki ne âşığın aka aka denizler oluşturan gözyaşları ne de nergis göz- lü sevgilinin görünümü bir araya gelse günün bir saa- tindeki Boğaziçi manzarasını vermeye yetmez. Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın başlığı olma- ya en uygundur? A) Şiir ve Yansımaları C) Sanat ve Gerçeklik E) Şiirin Dili B) Misralarla Boğaziçi Şair ve Doğa YALOVA İL MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKÇE TESTİ

25.1. Mezopotamya, Mısır, İran ve Fenike kültürlerin- den etkilenmiş olan Milet, tarım ve denizciliğin geliştiği oldukça işlek bir liman kentiydi. II. Milet'teki ortam, farklı inanç ve düşüncelere izin verecek kadar hoşgörülüydü. I. İşte bunlar ilk bilimsel ve felsefi düşüncelerin bir- çok düşünürün bu kente yerleşmesine olanak hazırladı. V. Gerçekleri araştırmak isteyen insanların yetiş- mesine fırsat veren toplumsal, duygusal ve ah- laksal koşullar sağlanmıştı. V. Bu da şunu gösteriyor ki bilimsel düşünce elve- rişli ortamda gelişir. Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşması için hangi cümleler yer değiştirmeli- dir? A) I ile V D) III ile IV B) II ile ill C) II ile IV ile Iv E) III ile V 2 ükkânı

29. Burnun çevresindeki kemiklerin içerisinde yer alan hava boşluklarına "sinüs" denir. Sinüslerin iltihaplanmasıyla oluşan aşırı salgı üretimi, sinüs ağızlarının tıkanmasına neden olur. Bunun sonucu olan "sinüzit" hastalığında hem koku alanının üzerindeki salgı miktarındaki artışa hem de koku alanına ulaşan koku moleküllerini bloke edici tıkanıklıklara bağlı olarak koku alma duyusu azalır. Buna ek olarak sinüzitin etkeni olan bakterilerin ürettiği çeşitli kokular, kişinin sürekli kötü bir koku algılamasına neden olur ve diğer kokuları algılamada bir engel teşkil eder. Bu parçadaki sözler aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliğindedir? A) Sinüzit hastalığında bakterilere bağlı oluşan kokular nasıl giderilebilir? B) Kokuların çeşidi ve yoğunluğu sinüzit hastalığının artmasına sebep olur mu? C) Sinüzit hastalığında kokuyu algılamadaki bozukluklar nelerden kaynaklanır? D) Sinüslerin belli dönemlerde iltihaplanmasının sebebi nedir? E) Burun çevresindeki kemiklerin şekli sinüzit hastalığının oluşmasında ne kadar etkilidir?

5. Bungee-jumping gibi uç sporları yapanlara hayret eden insanların kaçı, tavanda yürüyen sineğin hareketlerine dikkat kesilip hayranlık duymuş olabilir? İki başlı bir bebek doğduğu zaman hayret ediyor, bir bebeğin, uzuvları alışkın olunan şekilde dünyaya gelmesine çok olağan bir durummuş gibi yaklaşıyoruz. Insan-tuhaftır ki- kendi beyninin işlevlerini, potansiyelini, kapasitesini görmezden gelip bilgisayar dünyasındaki gelişmeleri şaşkınlıkla takip eder. Bu cümlelerde insanın tavrıyla ilgili yakınılan durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Kendisinde doğuştan var olan sıra dışı donanımları fark etmekte ve geliştirmekte gayretsiz bir tavır tercih etmesi B) Gelişme sürecinde çevresinin desteğiyle kazandığı özellikleri yerli yerinde kullanma konusunda beceriksiz davranması C) Sürekli iç içe olduğu için sıradan ve basit zannettiği durumların aslında ne kadar sıra dışı olduğunu anlamaktan uzak olması D) Farklı alanlarda ortaya çıkan yenilikleri takip edip onlardan yararlanarak kendini geliştirmeyi önemsiz görmesi E) Olağan dışı durumları fark edip onlar üzerine düşünmek yerine olağan durumlarda kusur aramaya çalışması 201

masıyla gi sahi- Çün- şılık lıdır. mak- sila- yu- dir. karekök & dakika 17 16-20. soruları, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini yasal olarak almak zorunda olanlar ve Imam Hatip Okulları öğrencileri/mezunları cevaplayacaktır. 16. Aşağıda Kur'an'da yer alan insanın olumlu sosyal ilişkile- riyle ilgili bazı ayetler verilmiştir. "Onlar bollukta ve darlıkta Allah yolunda harcayanlar, öfkelerini yenenler, insanları affedenlerdir. Allah, iyilik edenleri sever." (Al-i Imran suresi, 134) "Erkek ve kadın bütün müminler birbirlerinin dostları ve velileridirler. İyiliği emrederler, kötülükten vazgeçirirler, namazı kılarlar, zekâtı verirler, Allah'a ve Resul'üne ita- at ederler. İşte bunları Allah rahmetiyle yargılayacaktır. Çünkü Allah azizdir, hâkimdir." (Tevbe suresi, 71) "Bir sadaka vermeyi, yahut iyilik yapmayı, yahut da insanların arasını düzeltmeyi emredenleri hariç, onla- rin aralarındaki gizli konuşmaların çoğunda hiçbir ha- yır yoktur. Kim bunları sırf Allah'ın rızasını kazanmak için yaparsa biz ona büyük bir mükâfat vereceğiz." (Nisa suresi, 114) Bu ayetlerde aşağıdaki güzel davranışların hangisin- den bahsedilmemiştir? A) İyiliği yaymak B) Yardımsever olmak C) İnsanları bağışlamak D) Sinirlerine hakim olmak E) Adaletle hükmetmek

30. Kastamonu'nun Karadeniz kıyısındaki bir ilçesi olan Abana'ya, Kastamonu'dan İnebolu yönüne doğru yapacağınız bir yolculuk sonunda ulaşıyorsunuz. Burası Arnavut kaldırımlı sokakları, taş evleri, eşsiz kumsali ve deniziyle; doğal ve sessiz günlük yaşamıyla sakin bir tatil geçirmekten hoşlanan insanların beklentilerini fazlasıyla karşılar. Abana'nın coğrafi yapısı, ilçenin yılın büyük bir bölümünde yamaç paraşütü merkezlerinden biri olmasını sağlamıştır. Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada sözü edilen yörenin özelliklerinden değildir? A) Yamaç paraşütüne uygun olması B) Yurt dışında da tanınması C) Sakin bir yer olması D) Doğal güzelliklere sahip olması E) Karadeniz kıyısında olması

k A) Yaşayan sanatçılara hayranlık duymak, bir zafiyet göstergesidir. B) Sanatçı kıskançlığı, kendi çağdaşlarını çekememek demektir. C) Başka yazarların yaşadıklarına yönelik eleştiriler üze- rinden kişi kendini var edemez. D) Hayranlığı ve öfkeyi bir arada yaşayan sanatçıların yaratıcılığından söz edilemez. E) Nitelikli sanat eserinin yeşerdiği yerde, hayranlık du- yulan sanatçılar fazladır. 39. Yenilik karşıtı değilim. Bugün savunduğumuz doğrular ile dün savunduğumuz doğrular aynı nihayetinde. Yalnızca yaratım ve sunum biçimi farklı. Günümüzde fotoğraf sa- natını sürdürmek için çaba sarf eden kişiler ve kurumlar takdire şayan. Var gücümle destekçisiyim tümünün. Ben de basıyorum jüri toplantılarında o butonlara. Ben de varım var gücümle, öğrendiklerimin, doğruların ardında. Sonra birden durup düşünüyorum, "Ne aynı kaldı ki!" di- yorum kendi kendime. Albümler, internet sayfalarına dö- nüştü; kapalı perdelerin ardında yenen yemekler, fotoğraf çekilmeye ve herkese sunulmaya uygun bir araç oldu. Fotoğraf da doğru sunum da amaçtı oysa biz ekmeğini deklanşörden çıkaranlar için. Kuş uçacak diye bakılan makineler, telefonların içine girdi; giz olan, sunulmak is- tenen oldu. "Gizli bir tepki mi bu?" diyorum bazen kendi kendime. Değil, ben de kullanıyorum, ben de yararlanı- yorum teknolojiden. Toplantılarımız online oluyor artık, değerlendirmelerimiz de. Düşüncelerini bu şekilde dile getiren birinin aşağıda- kilerden hangisini söylemesi beklenemez? A) Yeni, değişmeyen dünya görüşünün farklı bir sunumla karekök & dakika aktarılmasıdır. B) Fotoğrafçılığın sürdürülmesi amacı taşıyan yarışmalar desteklenmelidir. C) Gelişen teknoloji, fotoğrafçılığın geleceği açısından kaygı vericidir. D) Anıları süsleyen fotoğraf albümleri, yerini internet say- falarına bıraktı. E) Daha önce saklanan durumlar, sergilenen bir niteliğe dönüştü. ve Yeni Dal popülerleşt lerin ele al Filmlerin y değerler c sinema ar de farklı e Bu parça gisi söyl A) Elliliy tirildi 13 B) Film Ki de C) Sine Yen D) Sine nün E) Gü pal

5. Kitaplarının telif hakkını ve mal varlığını Darüşşafaka Cemiyetine bağışlayan Türk hikâyeciliğinin öncülerinden Sait Faik Abasıyanık'ın Burgazada'da yaşadığı ve pek çok hikâyesini kaleme aldığı köşkü, çağdaş müzecilik anlayışıyla ziyaretçilerini ağırlıyor. Bu cümleden hareketle Sait Faik Abasıyanık'la ilgili aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenebilir? A) Yalnız hikâye alanında eser vermiştir. B) Adının verildiği müze devlet tarafından yaptırılmıştır C) Durum hikâyesinin en büyük kalemlerinden biridir. D) Mal varlığını bırakacak çocukları yoktur. EAdina kurulan müze modern bir anlayışla düzenlenmiştir.

k 7- B 31. B TYT/Türkçe Bir adama "Odadan çıkınız!" demek, ona işaretle kapıyı göstermekten daha az etkilidin Parmağınızı du- dağınıza götürerek birinin susmasını istemeniz, "Susu- nuz!" diye kulağına fısıldamanızdan daha çok anlamlı- dır. Gözlerin açılması, kaşların yükselmesi kadar baş- ka hiçbir şey hayreti, daha canlı bir biçimde anlatamaz Hareketini söze çevirmek anlatıcıya birçok şeyi kay- bettirir. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Günlük yaşantımızda insanlarla iletişim kurabilece- ğimiz pek çok yöntem vardır. B) İnsan ne kadar beden dilini kullanırsa kullansın bir iletisi yoksa konuştuklarının hiçbir anlamı kalmaz. C) Sözün düşünceyi ifadedeki etkisinin az olduğunu, birtakım basit düşünceleri işaretle anlatmadaki kuv- vet açıkça ortaya koyar. D) Biriyle konuşurken ilk yapılacak şey karşı tarafa ken- dimizden emin olduğumuz izlenimini uyandırmaktır. E) Insan duygu ve düşüncelerini ortaya koyarken hare- ketlerle ruh hâlini yansıtmaktan kaçınmalıdır.