Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

2. MÖ yaklaşık 225'te Yunan Mühendis Philo, yedi tematadan (görülmesi gereken şeyler) oluşan bir liste hazırladı. Bu liste, Antik Dünya'nın Yedi Harikası'ndan, yani Gize Piramidi, Olimpos'taki Zeus Heykeli, Efes'teki Artemis Tapınağı, Halikarnas Mozolesi, Rodos Heykeli, İskenderiye Feneri ve Babil'in Asma Bahçeleri'nden oluşuyordu. Philo'nun listesinin birçok kez yeniden gözden geçirilip düzeltilmesinin sonucu olarak bazı alanlar ya eklendi ya da zamanın zevklerine göre çıkartıldı. Fakat Philo'nun yedi harikası, boyutları ve mühendislik becerileriyle klasik dönemlerde herkesi şaşkına çeviren abideler olarak genel anlamda kabul gördü. Bunlardan sadece Gize'deki piramit günümüzde bütün ve düzgün hâlde. Diğer altısının yok olmasına ya da harabe hâline gelmesine rağmen bir zamanlar görkemli bir şekilde ayakta durduklarını, söylenti ya da efsane ürünü olmadıklarını doğrulayan yeterli doküman ve arkeolojik kanıt bulunuyor. Bu parçaya göre Philo'nun yedi harikası ile ilgili olarak Tarih içinde aralıklarla bu listedek yanlışlıkların başkaları tarafından düzeltildiği II. Tam hâllerine ulaşılmayanların kalıntılarına ya da var olduğuna dair belirtilere erişildiği H. Dünya'nın Yedi Harikası listelerinin en ünlüsü ve en geçerlisi olduğu yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız B) Yalnız H D) I ve III E) I ve III vel

agraf Denemesi 34 k enfes suz gü- der. Bu olduğu sar, bek ra kar- ciliği" yesin- ziklerle a vur- zikten tmayı anlar TYT argi- ve tv En Yayınları 26. Tüm hayvanlar, uyanık oldukları saatlerde doğal olarak be- lirli bir miktarda nörolojik hasar yaşarlar, beyinde nöronla- nın içindeki hasarlı genler ve proteinler de dâhil olmak üzere atıklar birikebilir ve beyin hastalıklarına neden olabilir. Uyku, bu hasan onarmaya ve atıkları temizlemeye yardımcı olur; diğer bir deyişle beynin dağınıklığını giderir ve önemli has- talıklara yol açabilecek çöpleri temizler. Araştırmalar, beyin onarımının neredeyse tamamının uyku sırasında gerçekleş- tiğini göstermektedir. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine kesin ola- rak ulaşılabilir? A) Tüm canlıların uyku dönemi dışında beyin bölgesinde hasar meydana gelebildiği Hasarlı genler ve proteinlerin beyin hastalıklarına yol aça- bildiği C) Beyin hastalıklarıyla mücadelede tek yönteminin uyku -oldugu D) Beyin onarımının hemen hemen tümüyle uykuda ger- çekleştiği E) Uykusuzluğun canlılardaki birçok hastalığın temel nede- ni olduğu

alı lama aha alı 0 ılır.) n TESTI C 19. Bir tiyatro terimi olan parodi, postmodern romanda yeni bir anlam kazanmıştır. Bu teknikte bir eserin bütününü veya bir bölümünü hiç bozmadan ona başka bir özellik kazandırmak esastır. Orhan Pamuk'un Kara Kitap adlı romanının kahramanları olan Rüya ile Galip'in aşkı, Şeyh Galip'in Hüsn ü Aşk mesnevisinin parodisi gibidir. Bu aşk, Hüsn ü Aşk'taki bazı motiflerle paralellik gösterir. Galip, Hüsn ü Aşk mesnevisini okuduğu sırada Rüya'ya âşık olduğunu anlar. Onlar da Hüsn ve Aşk gibi aynı ailede büyümüşler, aynı okula gitmişler, birlikte gezip eğlenmişler, birbirlerine âşık olduklarını anlamışlardır. Romandaki Galip, Şeyh Galip'i; Celal ise Mevlâna Celalettin Rumi'yi çağrıştırmaktadır. Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir? A Parodi, tiyatro terimi olsa da tiyatrodan çok postmodern romanda kullanılan bir tekniktir. B) Kara Kitap romanında Şeyh Galip'in Hüsn ü Aşk mesnevisinin kahramanları parodi tekniğiyle yansıtılmıştır. C) Orhan Pamuk, Şeyh Galip'in Hüsnü Aşk mesnevisinin konusunu Kara Kitap romanında işlemiştir. D) Hüsnü Aşk mesnevisinin kahramanları Kara Kitap'ın kahramanları gibi büyürken birbirine âşık olmuştur. E) Romandaki Rüya ve Galip'in aşkı, Şeyh Galip ve Mevlâna Celalettin Rumi'nin aşkını sembolize etmektedir. B

35 Edebiyatta çeviriler yepyeni diyarlara kapı açar. Millet- lerin edebiyat tarihinde en verimli dönemler, çevirilerin fazlaca yapıldığı yıllardır. Zira Tanzimat'la birlikte öyle olmuştur. Daha önce görülmeyen türlerin ve sa- natçıların tanınmasıyla dilin gelişmesiyle daha bereketli bir döneme girmişiz. Kendi edebiyatının sınırını aşmayı sağlayan çeviri, bu işi gönülden yapanlarla sınırlı kal- mamıştır. Öyle ki sadece şairi, yazarı değil okuru bile ilgi duyduğu eserleri Türkçeye çevirmiş, edebiyatımızın evrenini genişletmiştir. Demek ki Bu parçada boş bırakılan yerlerin her ikisine de aşa- ğıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Başka milletlerin edebiyatı bizden ileri düzeydedir. B) Batı edebiyatına ilgi duyan herkesin yabancı dili iyi bilmesi gerekir. C) Bizim de edebiyatımızı zenginleştirmemiz çeviriyle mümkündür. DY Edebî çeviri alanında yeteri kadar çalışma yapmıyo- ruz. E) Yeni yetişen yazarlarımızı Batı edebiyatına yönlen- dirmeliyiz.

APOIEMI 31. Çeşitli kelimeleri, incelikleri, anlam farklılıklarını ve deyişleri yitiriyoruz. Mesela "Beni hiçbir zaman görmeyecekti, me- ğerki arkamdan gelmiş olsun." kullanımı hemen hemen yok olmuş durumda. Hem kimse kullanmıyor hem de söylediği- nizde ne demek istediğiniz anlaşılmıyor. Oysa mücevherler gizli o söyleyişin içinde. Sadece bu değil, başka güzellikler de var yitip giden. Türkçe kendi içinde çok akustik bir dil, biçimçok güzel bir tınısı var onun. O şiirselliği kaybetmiş durum- dayız. Benim gönlüm buna razı olmadığı için neredeyse uyak bütünlüğü arayarak, bir ritim tutturmaya çalışarak bir musi- ki havası taşıyan metinler yazmaya çalışıyorum. 2 32. Bu parçanın yazarı özellikle aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır? A) Siirde biçimsel özelliklerin terk edilmesinden LB) Sözcüklerin temel anlamı dışında kullanılmasından LCDüzyazıda şiire özgü kavramların kullanılmasından DY Eski sözcüklere gereksiz tepki gösterilmesinden E Dilimizdeki kimi söyleyiş güzelliklerinin kaybedilmesinden ↓ biçim - Onlar ortaya koydukları ürünlerle anlamlandırırlar hayat- larını. Günlük hayat devam eder ama yazar hep kafasında- ki kurgunun peşindedir. Bir dostum bir anısını paylaşmıştı benimle: Bir yakınlarının düğününe gideceklermiş. Eşi ha- 33

12. Bir kuşun ötüşü, bir güneş batışı, doğal bir mağara veya sahile vuran dalgalar güzel olduğu ve bizde hoş veya soylu duygular meydana getirdiği gibi Refik Fersan'ın saz semaisi, Zeki Müren'in bir şarkısı, Cahit Sıtkı Ta- rancı'nın bir şiiri, Mikelanj'ın bir heykeli, Fellini'nin bir filmi de güzeldir ve bizde benzeri duygular uyandırır. Doğal varlıklar insanda bir güzellik duygusu uyandırsa da onların bir sanat eseri gibi algılanması ve yorumlan- ması mümkün değildir. Çünkü sanat eseri, sanatçının ve alımlayıcının yorumuna bağlı olarak değerlendirilir. Bu parçaya göre bir nesneyi sanat eseri yapan özel- lik aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanda bir duygu oluşturması B) Sanatsal bir beğeninin konusu olması C) Doğal bir varlığı ifade etmesi D) Bireylerde aynı duyguları ortaya çıkarması E) Çağın değerlerini ifade etmesi

ke T 9 2 Beyşehir Gölü, İç Anadolu Bölgesi'nde bulunan Konya ili si- nırları içerisinde yer alan adını da buradan alan Beyşehir ilçe- sinde bulunmaktadır. Beyşehir Gölü'nün büyük bir çoğunluğu Konya topraklarında, belli bir bölümü ise Isparta dolaylarında yer almaktadır. Etrafında yer alan dağların yükselmesi sonu- cu havza tabanının çökmesi yani tektonik hareketler sonucu meydana gelen Beyşehir Gölü, efsanevi anlatımlar üzerin- den "yürüyen kervan" olarak da bilinmektedir. Beyşehir Gölü üzerinde toplamda 33 farklı ada yapısı bulunmaktadır. Gölün ekolojik yapısı ise çeşitli canlılardan meydana gelmektedir. Göl içinde yaşayan turna, levrek, sazan, aynalı sazan ve de kadife balıkları göl altında oldukça çeşitlilik göstermektedir. Tatlı su kaynaklarının en büyüğü olan Beyşehir Gölü, birçok göçmen kuş türünün beslenmesine ve üremesi için kuluçkaya yatması- na da olanak tanıyan bir durumdadır. Beyşehir Gölü, kuzeyden güneye doğru gidildikçe derinleşen bir yapıya sahiptir. Bu parçada Beyşehir Gölü ile ilgili olarak; 5. C 1. I. konumuna, II. büyüklüğüne, X III. oluşum şekline, IV. olta balıkçılığı yapıldığına, X V. kuş gözlemine uygun olduğuna ifadelerinden hangilerine değinilmemiştir? A) Yalnız T D) II ve IV B) I ve II X C) Il ve V E) H, NV ve V Hy ve v

1. Her başarılı konuşmanın arkasında yoğun bir prova çalışması vardır. Ne kadar çok prova yaparsanız konuşmanız o kadar başarılı olur. Konuşma metni üzerinden prova yapmak çok önemlidir. Prova öz güveninizi artırır ve sizi motive eder. Pro- va yaparken acele etmemek gerekir. Provada ses, vurgu ve tonlama çalışmaları yapılmalıdır. Provayı konuşma yapacağı- niz mekânda, kullanacağınız araçlarla yapmakta büyük fayda vardır. Konuşmanın içeriğini ve süresini kontrol etmede prova katkı sağlar. Sesleri ve heceleri birbirine karıştırmadan, yutma- dan, tam ve doğru çıkarmada yapılan provaların etkisi büyük- tür. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi konuşma öncesi provanın faydaları arasında gösterilemez? A) Zamanı verimli kullanmamızı sağlar. B) Kendimize güven aşılamamızda etkilidir. V C) Isteğimizi, şevkimizi artırıcı bir güç unsurudur. X D) Diksiyon eksiklerimizi gidermemize yardımcı olur. V E) Heyecanımızı kontrol altına almamıza imkân sağlar.

ö- Dir eki ar. up e : e ar a S aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Tuz da binlerce yıldan beri birçok toplumda dostluk, iyilik gibi manevi anlamlar taşımış, böylece "tuz ve ekmek" misafire sunulan her türlü yemeğin simgesi olmuştur. Milattan 700-800 yıl önce yaşadığı tahmin edilen Homeros'un llyada'sinda tuzlu ekmeğin adak olarak sunağa konduğu anlatılır. Rusya ve Doğu Av- rupa ülkelerinin çoğunda hâlâ "tuz ve ekmek" ko- nukseverlik manasında kullanılır, eve gelen konuğa ilk önce ekmek ve tuz sunulur. Türk, Iran ve Arap toplumlarında da "tuz ekmek" sözü misafire ve birinin hizmetinde olan kişiye ye- dirilen yemek anlamına geliyordu. Bundan doğan "tuz ekmek hakkı" kavramı, birine tuz ekmek yedi- ren kişinin karşılığında hak ettiği saygı ve bağlılıktır. Selçuklu ve Osmanlılarda görülen bu kavramın in- san ilişkilerini nasıl şekillendirdiğini gösteren erken bir örneğe, 12. yüzyılda yazılan Danişmentnâme'de rastlanmaktadır. Selçuklu komutanı ve Danişmentli- ler Beyliği'nin kurucusu Melik Gazi (ö. 1134), Sivas Kalesi önünde savaştığı bir Hristiyan yiğidin akşam savaşa ara verildiği zaman "Gel yemek yiyelim." teklifini, "Seninle yemek yersem artık savaşamayız çünkü tuz ekmek yemiş oluruz." diye reddetmiştir. 13. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? kelu A "Tuz ve ekmek" nesnelerine farklı toplumlarda yüklenen simgesel anlam B) "Tuz ve ekmek" imgesinin dini ritüellerdeki yan- siması C) İlk çağlardan günümüze dostluk, kavramlarını sembolize eden nesneler D) Müslüman toplumların misafirlerine yaklaşım bi- çimleri E) Günlük yaşamda sıkça kullandığımız nesnelerle inanç dünyamızdaki değerlerin etkileşimi 14. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinil- memiştir? değini Imess A) Milattan önceki yüzyıllardan itibaren "tuz ve ek- mek"in misafirperverliği temsil eden nesneler ol- duğana Edebi ürünlerin çok farklı kaynaklardan beslene- bildiğine C) "Tuz ve ekmek"in misafirperverliğin bir simgesi olan toplumlanın bugün de var olduğuna D) "Tuz ve ekmek" singesinin farklı yüzyıllarda farklı milletlerin edebî metinlerinde yer aldığına E) "Tuz ve ekmek" simgesinin Müslüman toplum- larda kutsal bir anlam kazandığına 5 15 ve cevapla Bilim uy rumlayıp lisidir. E ceği ülk bir yer geliştirm na ilişk bilgiler ratici, da gör bilims meler, ride k patlar siz, u iterler cağım uyga kend er ge kura ekor kesi ce b çağ 15. Bu olar 1 11. III. IV. öge A) Y 16. Bu züy kaln lerc A) B) C D) E) E

2. Şiiri bir iktidar aracı olarak görmek, bir çeşit mülki- yetçi anlayışın tezahürüdür. Aslında şiire dönük her türlü nemalanma çabası aynı kapsamda ele alına- bilir. Yani her kim, varoluş algısı dışında, şu ya da bu sebeple şiirden bir şeyler umuyor yahut ona bazı misyonlar yüklüyorsa bütün yapıp etmeleri kendine dönüktür. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılaya- bilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Hiçbir şair, şiirinin kendisine borçlu olduğu dü- şüncesine kapılıp da şiiri üzerinde egemenlik kur- maya kalkmasın. B) Şiirin kendi içinde bir yaşama duygusu vardır ve her şi diğer canlılar gibi ölümsüzlüğe ulaşmak ister. C) Diğer türlerle şiir arasında bir akrabalık bağı ol- duğu düşüncesi her dönem gündeme gelmiştir. D Şiirin belli bir amacı, görevi olmamalı; şiir insan- larda sanatsal bir keyif uyandırmalı. E) Bütün sanat türlerinin birbiriyle benzeşen yönleri üzerinde durmuştu o gün eleştirmen.

(1) Küreselleşmeyle birlikte her şey aynılaşıyor. (II) Yaşamımızdaki birçok şey, gittikçe Mc Donaldslar gibi birbirine benziyor. (III) Böy- le her şeyin bollaşıp aynılaştığı bir dünyada ancak özgün ve otan- tik olanların, anlamlı bir fark oluşturabileceği öngörülüyor. (IV) Bu yüzden özgün kültürel ögeleri doğru bir şekilde sunmak, otantik değerlerin üzerine kurulu bir çekim merkezi yaratmak, her geçen gün biraz daha önemli hâle geliyor. (V) Bazılarınca ise bu durum, küresel dünyanın değerlerinin benimsenmesine engel olarak gö- rülüyor. (VI) Ben, her şeye rağmen yerelleşmenin ve otantik öge- lere değer vermenin önüne geçilemeyeceğini düşünüyorum. Bu parçada düşüncenin akışına göre numaralanmış cümlele- rin hangisinden sonra "Bu süreci durdurmaksa ne yazık ki eli- mizde değil." cümlesi getirilmelidir? A) II B) I C) IV D) V E) VI

yoluy- çin bir halkın iciler gök- na- na ca 15. Çocukta tüketim alışkanlıkları, psikososyal kimliğin gel tiği 3-6 yaşlarından itibaren başlar. Bu dönemde çocu para nedir, nasıl kazanılır, nelere harcanır gibi bilgiler s mutlaştırılarak anlatılmalıdır. Onlara biriktirmeyi, bekleme yi, paranın neleri ne kadar alabileceğini, her istediğine ula şamayabileceğini öğretebilirsiniz. 6-10 yaşlarında para ve rip istek ve ihtiyaçlarını karşılayabilir, 11 yaşından sonra da -aile bütçesine göre- haftalık harçlığı üzerinden bütçe yap maya yönlendirebilirsiniz. Harçlık vermek çocuğun özgü venini ve sorumluluklarını artırır, kendini değerli hissettirir. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Çocuklara öz güven aşılamanın yolları B) Çocuklarda para yönetimi C) Çocuklarda sorumluluk duygusu D) Çocukların isteklerine sınır koyma E) Çocuklarda doğal beslenmenin önemi

n nti deki ayıldı, a ilgili uslu ple da n da ek açlı- 3 Bu parçaya göre 1. 7.-8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. "Aktüel"i çoğunlukla "günübirlik, gelip geçici" anlamında Bu anlamda sanat yapıtlarına değerini veren niteliklerin kullanırız. Bu sözcük "yeni, güncel" anlamına da geliyor. başında gelen "biricik" kavramı yerine de kullanılabiliyor. ilk bakışta belirli bir toplumsal sınıf için dijital temelli olarak Son zamanlarda gündeme gelen "kripto sanat" konusu da üretilen sanat yapıtlarına değer kazandırılmasının bir yöntemi olarak görünmektedir. Kripto sanatın en temel özelliğiyse dijital dosyaları aktüel, eşsiz, biricik bir hâle getirmesidir. Kripto sanat, bir yanıyla elbette, kopyalanamaz değildir ama NFT (non-fungible token, değişimi olanaksız çip) yapıta atanan, bir tür vatandaşlık numarası gibi bir işleve sahiptir. Bu numara, "blockchain" olarak adlandırılan veri tabanında yer alır ve bu veri tabanı, bir dizi veri bloğu içerisinde bu numaraları tasniflemektedir. Kripto sanat ürününün yeni ve biricik olarak üretilmesi, Aktüel sözcüğünün "kalıcı olmayan" anlamında kullanılması, A III. Dijital temelli sanat yapıtlarının çoğaltılamaz olması özelliklerinden hangileri aktüel sözcüğünün kripto sanat yapıtları için kullanılan bir sifat olmasını gerektirir? A) Yalnız I D) II ve III B) I ve II C) I ve Ill E) I, II ve III

27. Edebiyata kaynaklık edebilmek bakımından bazı bölgelerin çok avantajlı olduğu söylenemez. Ömeğin Orta Anadolu'nun, Ankara dışında yakın dönemlere kadar göç alan değil göç veren topraklar olmasının bunda azımsanmayacak bir payı var. Aynı gerekçeyle Karadeniz ve Trakya'nın da bu bakım- dan yeterli malzeme sunmadığı söylenebilir. Yaşar Kemal, Orhan Kemal gibi sanatçıların kalemlerini kolay işler hâle ge- tiren Çukurova ise sanatsal ham madde bakımından çok avantajlı bir bölgedir. Tarım ve sanayinin bu topraklara çek- tiği iç göçün yoksul insanlarının hikâyelerine, savaşların, bas- kıların sürükleyip taşıdığı Balkan coğrafyasının insanlarının dramları karışır. Dolayısıyla Çukurova toprağı yalnız ziraat bakımından değil edebiyat bakımından da inanılmaz bere- ketlidir. Burada kaleminizi diktiğiniz her metrekareden dalıy- la budağıyla devasa edebiyat ağaçları fışkırır. Bu parçaya göre "Çukurova Bölgesi'nin edebî eserlere çok fazla konu olması"nın nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Çeşitli nedenlerle kendisine çekmeyi başardığı insan zen- ginliğinin sanatçılara ilham vermesi B) Bazı yazarların etkileyici sanat yaşamlarının, kendilerin- den sonra gelenlere yol gösterici olması C) Bölgedeki ekonomik hareketliliğin, sosyal ve sanatsal or- tamları zenginleştirici önemli bir rol oynaması D) Yaşanılan acıları edebiyat yoluyla gelecek kuşaklara ak- tarmanın, etkin bir yol olarak benimsenmesi E) Zengin yerel kültürle beslenmiş bazı sanatçıların, bunla- ni büyük edebî eserlere dönüştürmeyi başarması 28.

34. Meksika'daki Chinous Tepesi'ndeki kalabakler, sıcak yaz aylan boyunca Kuzey Amerika'da kanat girparken kiş yaklaşınca Meksika'nın küçük bir bölgesinde toplanir Böylece eylül ayında kış bastirmadan güneye doğru birkaç ay sürecek toplu göç başlar. Varış noktalaring ulaşan kelebekler ve onların kış aylarında dünyaya gelen bebekleri, neredeyse kipintisiz bir halde baharın gelmesini bekler. Bu göç aslinda, yalnızca gidişi veya yalnızca dönüşü olan bir yolculuktur. Çünkü birkaç aylık ömürleri yollarda veya sığındıklanı ormanlarda sona erer. Bu parçada söz edilen kelebekler ile ilgiti aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A Kuzey Amerika'da yalnızca bir yaz geçiriler Sonbaharda güneye göç ederler. c) Hareketsiz bir şekilde baharın gelmesini beklerler. (D) Ömürlerinde sadece bir kez yaz ve bir kez kış mevsimi görürler. E) Zor geçen uzun yolculuklar yüzünden ömürleri çok cabuk sona erer

A A A 13. Araştırmacı: Yıllar önce bu şehre, İstanbul'a, birer yıl arayla iki kez gelmiştim. Gazeteci: Daha önce, bu ülkede, İstanbul dışında bir yerde hiç bulundunuz mu? Araştırmacı: Evet, endemik türler araştırması için Isparta çevresini incelemiştim. Gazeteci: 1 Peki, bunca yıl sonra nasıl bir değişim gör- dünüz? Araştırmacı: ---- Bu konuşmada boş bırakılan yere aşağıdaki cümlelerden hangisi getirilirse araştırmacı- nın başka bir yerde de olduğunu bildiği bir duruma dair tespitine yer verilmiş olur? 14. CỌC şey elm İnsanın ömründe önemli bir zaman olan tam yirmi iki yıl geçmiş aradan. B) Şehirler güzelleşmiş, büyümüş, yeni yeni mimari çalışmalarla şehirler daha bir can- lanmış. BS YAYINLARI C) Bölgenin en az görülen türleri buralarda yetiştiği için bu bölgeye ilgi normal karşılan- malıdır. ya çic di B te K D) Tüm dünyada olduğu gibi hızlı sanayileşme sizin doğal çevrenizde de bir değişim meyda- na getirmiş, sizi duyarsızlaştırmış.