Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

ve
asi,
nek,
yi,
li
PARAGRAF
26. Anlatıcı, olayları aktarırken son derece nesnel duygudan
afındırılmış bir tutum takınıyor. Âdeta bir bilim insanı
nesnelliği içinde olay boyunca. Anlatıcının bir "çocuk" olduğu
düşünülürse bu da oldukça tuhaf görünmekte. Anlatıcının
"çocuk" oluşunu bir kenara bıraksak bile, okuyucu normalde
bu tür bir anlatıda, anlatıcının olayın trajik yönünü -zavallı
küçük kuşların öldürülmesi- öne çıkaran duygulanımlarını
görmeye alışıktır...İlk anda olayın trajikliği ile anlatıcının çocuk
oluşu ve katı nesnelliği arasındaki karşıtlığın, okuyucunun
metne girmesinde ve onunla duygu özdeşliği kurmasında bir
sakınca yarattığı düşünülebilir ama tersine yaratılan bu
karşıtlık ile metin, alışılageldik olandan sıyrıldığı için daha ilgi
çekici bir hâle geliyor.
Bu parçada söz edilen metinle ilgili olarak aşağıdakilerin
hangisi söylenemez?
A) Çocuk anlatıcım takındığı nesnel tutum yadırgatıcı bir
özellik yaratmaktadır.
B) Metnin trajik unsurunu küçük kuşların öldürülmesi
veyd oluşturmaktadır.
C) Okuyucuda, anlatıcının yaşı ile anlatımı arasında
paralellik görme eğilimi vardır.
D) Metnin okuyucunun beklentisini boşa çıkaran bir anlatım
özelliği vardır.
"E) Metnin başarısı sıra dışı bir konuyu başarıyla
anlatmasından kaynaklanmaktadır.
27.
Sar
ay
1
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
ve asi, nek, yi, li PARAGRAF 26. Anlatıcı, olayları aktarırken son derece nesnel duygudan afındırılmış bir tutum takınıyor. Âdeta bir bilim insanı nesnelliği içinde olay boyunca. Anlatıcının bir "çocuk" olduğu düşünülürse bu da oldukça tuhaf görünmekte. Anlatıcının "çocuk" oluşunu bir kenara bıraksak bile, okuyucu normalde bu tür bir anlatıda, anlatıcının olayın trajik yönünü -zavallı küçük kuşların öldürülmesi- öne çıkaran duygulanımlarını görmeye alışıktır...İlk anda olayın trajikliği ile anlatıcının çocuk oluşu ve katı nesnelliği arasındaki karşıtlığın, okuyucunun metne girmesinde ve onunla duygu özdeşliği kurmasında bir sakınca yarattığı düşünülebilir ama tersine yaratılan bu karşıtlık ile metin, alışılageldik olandan sıyrıldığı için daha ilgi çekici bir hâle geliyor. Bu parçada söz edilen metinle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Çocuk anlatıcım takındığı nesnel tutum yadırgatıcı bir özellik yaratmaktadır. B) Metnin trajik unsurunu küçük kuşların öldürülmesi veyd oluşturmaktadır. C) Okuyucuda, anlatıcının yaşı ile anlatımı arasında paralellik görme eğilimi vardır. D) Metnin okuyucunun beklentisini boşa çıkaran bir anlatım özelliği vardır. "E) Metnin başarısı sıra dışı bir konuyu başarıyla anlatmasından kaynaklanmaktadır. 27. Sar ay 1
$
a
T-
-
ir
a
|-
a
k
e
7
YAYIN DENİZİ PRO
36-38. soruları aşağıdaki
parçaya göre cevaplayınız.
(1) Ahmet Haşim, edebiyatımızda şair sıfatını tam olarak
hak eden bir isimdir. (II) Şairin isminin önüne geçmiş
Merdiven şiiri, edebiyatla uzaktan yakından ilgilenen
herkesin aşina olduğu bir şiirdir. (III) Kaçış temasına
yaklaşımıyla Ahmet Haşim hâlâ okunur şairler arasında
olmayı sürdürmektedir. (IV) Ahmet Haşim'in fıkraları
pek de bilinmez, zihinlere yerleşen şair kimliği, onun
düzyazılarını görmemizin belki de önüne geçmektedir.
(V) Ahmet Haşim, şiirlerin yanında fıkralar da yazmıştır,
bu yazılar okunacak olursa görülecektir ki onun şiiri ve
düzyazıları aynı sese sahip aynı özden beslenmektedir.
36. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde
koşula bağlılık söz konusudur?
A)I
B) II
C) III
-D) I've Ill
D) V
37. Bu parçadan hareketle Ahmet Haşim'le ile ilgili ola-
rak
1. Şair kimliği, fikra yazılarında ustalaşmasının önüne
geçmiştir.
II. Şiirleri ve düzyazılarının beslendiği kaynak aynıdır.
III. Merdiven şiiri kendinden sonraki şairlere ilham kay-
nağı olmuştur.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız 11
E) V
-E) Il ve t
C) I ve Il
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
$ a T- - ir a |- a k e 7 YAYIN DENİZİ PRO 36-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Ahmet Haşim, edebiyatımızda şair sıfatını tam olarak hak eden bir isimdir. (II) Şairin isminin önüne geçmiş Merdiven şiiri, edebiyatla uzaktan yakından ilgilenen herkesin aşina olduğu bir şiirdir. (III) Kaçış temasına yaklaşımıyla Ahmet Haşim hâlâ okunur şairler arasında olmayı sürdürmektedir. (IV) Ahmet Haşim'in fıkraları pek de bilinmez, zihinlere yerleşen şair kimliği, onun düzyazılarını görmemizin belki de önüne geçmektedir. (V) Ahmet Haşim, şiirlerin yanında fıkralar da yazmıştır, bu yazılar okunacak olursa görülecektir ki onun şiiri ve düzyazıları aynı sese sahip aynı özden beslenmektedir. 36. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde koşula bağlılık söz konusudur? A)I B) II C) III -D) I've Ill D) V 37. Bu parçadan hareketle Ahmet Haşim'le ile ilgili ola- rak 1. Şair kimliği, fikra yazılarında ustalaşmasının önüne geçmiştir. II. Şiirleri ve düzyazılarının beslendiği kaynak aynıdır. III. Merdiven şiiri kendinden sonraki şairlere ilham kay- nağı olmuştur. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız 11 E) V -E) Il ve t C) I ve Il
AĞLANTI ÖĞELERİ METODU
zegenidir.
fazla olan
y gibi 12
neş çevre-
ya yılı kadar
in büyük
cok uzakta
k görü-
, Güneş
masidir.
sinde ise
ya küçük
de bir
eninin
sahip
ine
3
yan-
ni"
i
dar
güç-
ve
agrafin Şifresi - Modüler Soru Bankası
TEST-1
3. Bilge Karasu'ya göre her edebi eser, onu yazan,
okuyan ve eserin kahramanlan için bir yolculuk-
tur. Bilge Karasu'nun dil işçiliğini gosterdigi ve en
komplike metinlerinden biri olan Gece romanında,
okuyucu çıktığı yolculukta son derece güçlük çeker.
Metnin bu kompleks yapısının yanında ---. Tam da
bu nedenle kitabın isminden itibaren okuyucu bu
karamsar ve kaotik ortama çekilir. Fakat Gece'nin
karanlığını delen ve okuyucunun yolunu aydınlatan
bazı estetize edilmiş unsurlann Karasu tarafından
metne serpiştirildiği görülür. Yazar, dil olgusunu, in-
sanı, insanlar içinde de aydin/entelektüel kesimi ve
bazı doğa unsurlarını estetize ederek okura sunar.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin
akışına göre aşağıdakilerden hangisi
getirilebilir?
A) anlamsal boyutunda okuyucu derin bir
karamsarlıkla karşı karşıyadır
B) sürükleyici niteliğe sahip bir konusu ve akıcı
anlatımı bulunmaktadır
C) okuyucu bu kompleks yapının içinde
kaybolmamak için çaba gösterir
D) konusuyla metin, okuyucuyu düşünmeye
zorlayarak edilgenlikten kurtanr
E)
metin dil yapısıyla okuyucuda estetik bir haz
uyandırmayı amaçlar
4. Haşim'in şiiri gibi nesri de gücünü onun kültür
haval vo f
TEST
Hen
varc
cal
5
of
işt
ya
B
h
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
AĞLANTI ÖĞELERİ METODU zegenidir. fazla olan y gibi 12 neş çevre- ya yılı kadar in büyük cok uzakta k görü- , Güneş masidir. sinde ise ya küçük de bir eninin sahip ine 3 yan- ni" i dar güç- ve agrafin Şifresi - Modüler Soru Bankası TEST-1 3. Bilge Karasu'ya göre her edebi eser, onu yazan, okuyan ve eserin kahramanlan için bir yolculuk- tur. Bilge Karasu'nun dil işçiliğini gosterdigi ve en komplike metinlerinden biri olan Gece romanında, okuyucu çıktığı yolculukta son derece güçlük çeker. Metnin bu kompleks yapısının yanında ---. Tam da bu nedenle kitabın isminden itibaren okuyucu bu karamsar ve kaotik ortama çekilir. Fakat Gece'nin karanlığını delen ve okuyucunun yolunu aydınlatan bazı estetize edilmiş unsurlann Karasu tarafından metne serpiştirildiği görülür. Yazar, dil olgusunu, in- sanı, insanlar içinde de aydin/entelektüel kesimi ve bazı doğa unsurlarını estetize ederek okura sunar. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) anlamsal boyutunda okuyucu derin bir karamsarlıkla karşı karşıyadır B) sürükleyici niteliğe sahip bir konusu ve akıcı anlatımı bulunmaktadır C) okuyucu bu kompleks yapının içinde kaybolmamak için çaba gösterir D) konusuyla metin, okuyucuyu düşünmeye zorlayarak edilgenlikten kurtanr E) metin dil yapısıyla okuyucuda estetik bir haz uyandırmayı amaçlar 4. Haşim'in şiiri gibi nesri de gücünü onun kültür haval vo f TEST Hen varc cal 5 of işt ya B h
r. İyi ozan odur ki kullandığı va-
- Mükemmelliyete bu imkânları
titizliğiyle sözcükleri tartan ve
şiirde, âdeta hassas terazi ile
yle sürdürülebilir?
emiştir
m ortaya çıkmıştır
manlar gerçek şiire ulaşmıştır
ğu düşüncesini örneklendir-
an yeterince değerlendirile-
3-C
6.
Eski halk hikâyelerinin üslup özellikleri romanın ilk örneklerinde
görülür. Halk yaşamından izler taşıyan bu eserler, romantizmin
etkisinde yazılmıştır. Halkın konuşma dilini de bu tip eserlerde
görmek mümkündür. Sanatı, halkı doğru yola yönlendirmek
için bir araç olarak gören yazarlar
Paragrafın sonuna aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi
anlam bütünlüğüne ters düşer?
A) kendilerini toplumun bir parçası olarak gördüler
B) eserlerinde bireysel konulara değinmekten kaçındılar
C) okuru eğitmeyi amaçladılar
D) soyut konuları işlemekten kaçınmadılar
E herkesin anlayabileceği bir dil kullandılar
4-B
5-B
6-D
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
r. İyi ozan odur ki kullandığı va- - Mükemmelliyete bu imkânları titizliğiyle sözcükleri tartan ve şiirde, âdeta hassas terazi ile yle sürdürülebilir? emiştir m ortaya çıkmıştır manlar gerçek şiire ulaşmıştır ğu düşüncesini örneklendir- an yeterince değerlendirile- 3-C 6. Eski halk hikâyelerinin üslup özellikleri romanın ilk örneklerinde görülür. Halk yaşamından izler taşıyan bu eserler, romantizmin etkisinde yazılmıştır. Halkın konuşma dilini de bu tip eserlerde görmek mümkündür. Sanatı, halkı doğru yola yönlendirmek için bir araç olarak gören yazarlar Paragrafın sonuna aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi anlam bütünlüğüne ters düşer? A) kendilerini toplumun bir parçası olarak gördüler B) eserlerinde bireysel konulara değinmekten kaçındılar C) okuru eğitmeyi amaçladılar D) soyut konuları işlemekten kaçınmadılar E herkesin anlayabileceği bir dil kullandılar 4-B 5-B 6-D
Türkiye'n
d
B
B
B
Zeki'nin kahvehanesinden kovulduktan birkaç saat
sonra Aziz Bey, evine gitti. Odaya ağır bir hastalık gibi
çöken, kaypak bir ampulün ışığında biraz oturdu; göz-
lerinde bir türlü akamayan korkunç bir yaş birikintisiyle
Haliç'in kirli sularına yansıyan ve sık sık bulutlarla ör-
tülen, kırık dökük bir ay ışığına baktı. Aklından son
olarak hurma ağaçlarının ve çok yüksek palmiyelerin
gölgelediği sıcak ve alabildiğine mavi bir şehirde ya-
şanan çok kısa ama çok mutlu üç günü geçirdi. O
mutluluk, ansızın kedere dönüştü; yüzüne yansıdı.
Yanılgılarla dolu bir ömrün bütün çilesini saklamaktan
artık vazgeçmiş, çökmüş yaşlı yüz, bir anda ağlamaklı
oldu, öylece kalakaldı.
29 ve 30. sorular bu metne bağlı olarak yanıtlana-
caktır.
29. Bu parçadan Aziz Bey'le ilgili aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Geçmişte mutlu olduğu üç günlük bir zaman dili-
mini anımsadığı
B) Kirli, düzensiz bir evde yalnız yaşadığı
C) Zeki'nin kahvehanesinden kovulduğu
D) Üzgün, sıkıntılı ruh hâli içinde olduğu
E) Hatalarla dolu bir hayat geçirdiği
be
31. Toplur
biliyor
yı ge
nağır
sorur
besle
rarla
rinde
Yaza
eles
A)
E)
32. T
S
Z
F
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
Türkiye'n d B B B Zeki'nin kahvehanesinden kovulduktan birkaç saat sonra Aziz Bey, evine gitti. Odaya ağır bir hastalık gibi çöken, kaypak bir ampulün ışığında biraz oturdu; göz- lerinde bir türlü akamayan korkunç bir yaş birikintisiyle Haliç'in kirli sularına yansıyan ve sık sık bulutlarla ör- tülen, kırık dökük bir ay ışığına baktı. Aklından son olarak hurma ağaçlarının ve çok yüksek palmiyelerin gölgelediği sıcak ve alabildiğine mavi bir şehirde ya- şanan çok kısa ama çok mutlu üç günü geçirdi. O mutluluk, ansızın kedere dönüştü; yüzüne yansıdı. Yanılgılarla dolu bir ömrün bütün çilesini saklamaktan artık vazgeçmiş, çökmüş yaşlı yüz, bir anda ağlamaklı oldu, öylece kalakaldı. 29 ve 30. sorular bu metne bağlı olarak yanıtlana- caktır. 29. Bu parçadan Aziz Bey'le ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Geçmişte mutlu olduğu üç günlük bir zaman dili- mini anımsadığı B) Kirli, düzensiz bir evde yalnız yaşadığı C) Zeki'nin kahvehanesinden kovulduğu D) Üzgün, sıkıntılı ruh hâli içinde olduğu E) Hatalarla dolu bir hayat geçirdiği be 31. Toplur biliyor yı ge nağır sorur besle rarla rinde Yaza eles A) E) 32. T S Z F
t
7. Edebiyat seçkileri, okuru geniş bir arama zahmetinden
kurtardığı ve belli bir beğeni düzeyindeki ürünleri içerdiği
için sevilen, aranan, okunan kitaplardır. Her devirde
meraklıları, alıcıları vardır; önemleri ve işlevleri nispetinde
el altında bulundurulurlar. Bazıları başucu kitabı olur. Bu
nevi kitapların yayımlandıktan sonraki dönemlerde de
itibar görmesi için ehliyetli kişilerin elinden çıkmış, titizlikle
hazırlanmış ve emek mahsulü olması gerekir. Hazırlayıcının
yani ürünleri seçenin, gerektiğinde açıklayanın, o alana vâkıf
olması ve bir edebî zevke sahip bulunması beklenir. Başka
edebiyatların eserlerinden yapılacak seçmeleri hazırlayanın
yetkinliği daha da önemlidir. Seçilen ürünlerin evvelinde
ait oldukları edebiyatı veya ilgili türün oradaki macerasını
muhtasaran tanıtan bir inceleme, yazarları kısaca tanıtan
yazılar da beklenir böyle kitaplarda. Çünkü iyi bir seçki, aynı
zamanda güvenilir, itibarlı bir kaynak ve bir başvuru kitabı
olmalıdır.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın başlığı olur?
A) Edebiyat ve Antoloji İlişkisi
B) Seçkilerin Edebiyata Katkıları
C) Edebiyat Antolojilerinin Önemli Özellikleri
D) Güldestelerin İyi Okuru Belirleme Özellikleri
F) Fdebiyat Seçkilerinin Bireysel Gelişime Katkıları
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
t 7. Edebiyat seçkileri, okuru geniş bir arama zahmetinden kurtardığı ve belli bir beğeni düzeyindeki ürünleri içerdiği için sevilen, aranan, okunan kitaplardır. Her devirde meraklıları, alıcıları vardır; önemleri ve işlevleri nispetinde el altında bulundurulurlar. Bazıları başucu kitabı olur. Bu nevi kitapların yayımlandıktan sonraki dönemlerde de itibar görmesi için ehliyetli kişilerin elinden çıkmış, titizlikle hazırlanmış ve emek mahsulü olması gerekir. Hazırlayıcının yani ürünleri seçenin, gerektiğinde açıklayanın, o alana vâkıf olması ve bir edebî zevke sahip bulunması beklenir. Başka edebiyatların eserlerinden yapılacak seçmeleri hazırlayanın yetkinliği daha da önemlidir. Seçilen ürünlerin evvelinde ait oldukları edebiyatı veya ilgili türün oradaki macerasını muhtasaran tanıtan bir inceleme, yazarları kısaca tanıtan yazılar da beklenir böyle kitaplarda. Çünkü iyi bir seçki, aynı zamanda güvenilir, itibarlı bir kaynak ve bir başvuru kitabı olmalıdır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın başlığı olur? A) Edebiyat ve Antoloji İlişkisi B) Seçkilerin Edebiyata Katkıları C) Edebiyat Antolojilerinin Önemli Özellikleri D) Güldestelerin İyi Okuru Belirleme Özellikleri F) Fdebiyat Seçkilerinin Bireysel Gelişime Katkıları
Bir zamanlar gençlerin çok severek ve etkilenerek
okuduğu Melih Cevdet Anday'ı bugünün gençleri ne
denli tanıyor, merak etmiştim. Birkaç yıl önce yeğenime
Anday'ın kitaplarından hediye etmek istediğimde,
girdiğim kitapçılarda ne bir romanını ne de deneme
kitaplarını bulmuştum. Oysa yüzyıllar öncesinin değil, on
yıl öncesinin en önemli yazarlarından biriydi. Neyse ki
son yıllarda bazı yayınevleri dilimizin büyük ustalarının
kitaplarını yeniden yayımlamaya başladılar. Melih Cevdet
Anday'ın da tüm eserleri kitapçı raflarında çok şükür ki
artık bulunuyor.
Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
5.
A) Melih Cevdet Anday'ın gelecekteki önemi
B) Melih Cevdet Anday'ın geçmişteki önemi
C) Melih Cevdet Anday'ın eserlerinin zor bulunması
D) Melih Cevdet Anday'ın eserlerinin basılması
E) Melih Cevdet Anday'ın gençlere etkisi
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
Bir zamanlar gençlerin çok severek ve etkilenerek okuduğu Melih Cevdet Anday'ı bugünün gençleri ne denli tanıyor, merak etmiştim. Birkaç yıl önce yeğenime Anday'ın kitaplarından hediye etmek istediğimde, girdiğim kitapçılarda ne bir romanını ne de deneme kitaplarını bulmuştum. Oysa yüzyıllar öncesinin değil, on yıl öncesinin en önemli yazarlarından biriydi. Neyse ki son yıllarda bazı yayınevleri dilimizin büyük ustalarının kitaplarını yeniden yayımlamaya başladılar. Melih Cevdet Anday'ın da tüm eserleri kitapçı raflarında çok şükür ki artık bulunuyor. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? 5. A) Melih Cevdet Anday'ın gelecekteki önemi B) Melih Cevdet Anday'ın geçmişteki önemi C) Melih Cevdet Anday'ın eserlerinin zor bulunması D) Melih Cevdet Anday'ın eserlerinin basılması E) Melih Cevdet Anday'ın gençlere etkisi
J
DOGRU
5.
On yaşındayken babamın kütüphanesinden, Don Kişot'un
bir çevirisini almış, on sayfa bile okumadan bırakmıştım.
On beş gün sonra, aynı kitabın çocuk kitapları yayımlayan
bir yayınevinden başka bir çevirisini almıştım. Kitap aynı
kitaptı fakat on beş gün önce okuduğum çevirisindeki si-
kıcı ve ağır anlatım bütünüyle yok olmuştu âdeta. Kitabın
o kadar sürükleyici ve masalsı bir biçemi vardı ki kitabı bir
solukta bitirivermiştim. Sanki kitap, benim için yeniden ya-
zılmıştı.
Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A Çevirmenler, çevirdikleri yapıtların aslına bağlı kalmalı-
dır.
BY Kitap okuma, çocukluk döneminde kazanılması gere-
ken bir alışkanlıktır.
C) Kitap okuma alışkanlığı kazanmanın ön koşulu istekli
olmaktır.
D) Çocuklar, düzeylerine göre hazırlanan veya çevrilen ya-
pıtları severek okuyup anlayabilir.
te
E) Klasik yapıtlar, her kesimden insana seslenebilme özel-
liğine sahiptir.
6. Okuduğum bir romanda, zengin olmak için dolaşan kah-
raman, yolculuğun sonunda pek çok şeyi öğrendiğinin far-
kına varmıştı. Öğrendiği her sevi vo
7.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
J DOGRU 5. On yaşındayken babamın kütüphanesinden, Don Kişot'un bir çevirisini almış, on sayfa bile okumadan bırakmıştım. On beş gün sonra, aynı kitabın çocuk kitapları yayımlayan bir yayınevinden başka bir çevirisini almıştım. Kitap aynı kitaptı fakat on beş gün önce okuduğum çevirisindeki si- kıcı ve ağır anlatım bütünüyle yok olmuştu âdeta. Kitabın o kadar sürükleyici ve masalsı bir biçemi vardı ki kitabı bir solukta bitirivermiştim. Sanki kitap, benim için yeniden ya- zılmıştı. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi- sidir? A Çevirmenler, çevirdikleri yapıtların aslına bağlı kalmalı- dır. BY Kitap okuma, çocukluk döneminde kazanılması gere- ken bir alışkanlıktır. C) Kitap okuma alışkanlığı kazanmanın ön koşulu istekli olmaktır. D) Çocuklar, düzeylerine göre hazırlanan veya çevrilen ya- pıtları severek okuyup anlayabilir. te E) Klasik yapıtlar, her kesimden insana seslenebilme özel- liğine sahiptir. 6. Okuduğum bir romanda, zengin olmak için dolaşan kah- raman, yolculuğun sonunda pek çok şeyi öğrendiğinin far- kına varmıştı. Öğrendiği her sevi vo 7.
CÜMLEDE ANLAM
1. (1) Sanat eserleri özgün ve biricik eserlerdir.
(11) Ortaya çıkmaları için hayal gücü, bilgi, zi-
hinsel ve bedensel emek gerekir. (III) Sanat
eserlerinin fikir haklarının korunması bu ne-
denle önemlidir. (IV) Soyut haklardan olan telif
hakları, sanat eserinin ortaya çıkmasıyla do-
ğar ve eserle eserin yaratıcısının da emeğini
korumak için vardır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I numaralı cümlede tanım yapılmıştır.
B) Il numaralı cümlede koşul anlamı vardır.
C) numaralı cümle III numaralı cümlenin
gerekçesi konumundadır.
D) IV numaralı cümlede amaca yönelik bir
durumdan bahsedilmiştir.
kiton
3.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
CÜMLEDE ANLAM 1. (1) Sanat eserleri özgün ve biricik eserlerdir. (11) Ortaya çıkmaları için hayal gücü, bilgi, zi- hinsel ve bedensel emek gerekir. (III) Sanat eserlerinin fikir haklarının korunması bu ne- denle önemlidir. (IV) Soyut haklardan olan telif hakları, sanat eserinin ortaya çıkmasıyla do- ğar ve eserle eserin yaratıcısının da emeğini korumak için vardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I numaralı cümlede tanım yapılmıştır. B) Il numaralı cümlede koşul anlamı vardır. C) numaralı cümle III numaralı cümlenin gerekçesi konumundadır. D) IV numaralı cümlede amaca yönelik bir durumdan bahsedilmiştir. kiton 3.
A
Paragrafta Konu ve Ana Düşünce
PARAGRAFTA ANLAM
UNITE 3
1. Şiirin okur sayısının önceki yıllara göre biraz daha azalmış
olması bir şey ifade etmez; etkisini yitirdiyse asıl o zaman
fena! Açık söylüyorum, bu durumda bütün suç şairlerindir.
Şiir neden okunmuyor, diye sormak kolay. Şiir neden okun-
sun? Şairlerin şapkayı olmasa da kendi şiirlerini önlerine
koyup bu soruyu bütün samimiyetleriyle yanıtlamaları ge-
rek.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Önemli olan şiirin okur sayısı değil, etki gücüdür.
B) Şiiri okutan onun ritmi, ahengi ve ses güzelliğidir.
C) Şiiri şiir yapan en önemli etken, şairlerin duygularıdır.
D) Şairinden izler taşımayan şiir, etkili bir şiir değildir.
EŞairler, şiirlerinin niçin okunmadığını kendileri daha iyi
bilir.
3.
(1) Ya
ken
ilgim
köti
li he
le.
ha
ce
B
Vle
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
A Paragrafta Konu ve Ana Düşünce PARAGRAFTA ANLAM UNITE 3 1. Şiirin okur sayısının önceki yıllara göre biraz daha azalmış olması bir şey ifade etmez; etkisini yitirdiyse asıl o zaman fena! Açık söylüyorum, bu durumda bütün suç şairlerindir. Şiir neden okunmuyor, diye sormak kolay. Şiir neden okun- sun? Şairlerin şapkayı olmasa da kendi şiirlerini önlerine koyup bu soruyu bütün samimiyetleriyle yanıtlamaları ge- rek. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Önemli olan şiirin okur sayısı değil, etki gücüdür. B) Şiiri okutan onun ritmi, ahengi ve ses güzelliğidir. C) Şiiri şiir yapan en önemli etken, şairlerin duygularıdır. D) Şairinden izler taşımayan şiir, etkili bir şiir değildir. EŞairler, şiirlerinin niçin okunmadığını kendileri daha iyi bilir. 3. (1) Ya ken ilgim köti li he le. ha ce B Vle
TYT TURKUAZ
4
26. Hiçbir yazınsal metnin daha önce yazılmış olan metinler-
den ayrı olarak yazılamayacağını, her metnin açık ya da
kapalı bir biçimde önceki metinlerden, yazınsal gelenek-
ten izler taşıdığını savunan yeni eleştiri yanlıları, metnin
"alıntısal" özelliğini göstermeye uğraşırlar. Elbette burada
kastedilen, saf bir kopya değil, yeniden üretimdir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi des-
tekler niteliktedir?
A) Okuduğum kitap elveriyorsa bazen kendimi olduğum-
dan başka görür, başka kişilerin kimliğine bürünür, nice
nice serüvenlere atılırım; böyle kim bilir kaç kez hayat-
ları ve romanları değiştirdim?
B) Kırık Deniz Kabukları romanının kişilerinden olan Me-
diha Hanım, müziğin yanında edebiyatla da iç içedir;
kırklı yaşlarına dek pek çok edebî eser okumuştur ve
bu eserlerin yaşamının bir parçası hâline geldiğine
inanmaktadır.
C) Yakup Kadri, Nur Baba romanında, romanlarında mü-
ziğe çok yer veren Halit Ziya'nın Kırk Yıl'daki anıların-
dan alıntılayarak Mehmet Raufla yaşadıkları bir opera
gecesini anlatır.
D) Murat Gülsoy; Ahmet Hamdi Tanpınar ve Borges'e
büyük ilgi duyan bir yazarımızdır ve bunu neredeyse
eserlerinin tümünde gerek konusu gerek direkt olarak
onlardan bahsetmesi ile açık olarak görmek mümkün-
dür.
Oktay Ihsan Anar, romanlarında kurmacanın bilinen
masalların içerikleriyle paralellik göstermesinden ra-
hatsız olmaz; bu metinlerde belirsiz zaman ve mekân
ifadelerine, formel sayılara, gurbete çıkma motiflerine
oldukça sık rastlanır.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
TYT TURKUAZ 4 26. Hiçbir yazınsal metnin daha önce yazılmış olan metinler- den ayrı olarak yazılamayacağını, her metnin açık ya da kapalı bir biçimde önceki metinlerden, yazınsal gelenek- ten izler taşıdığını savunan yeni eleştiri yanlıları, metnin "alıntısal" özelliğini göstermeye uğraşırlar. Elbette burada kastedilen, saf bir kopya değil, yeniden üretimdir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi des- tekler niteliktedir? A) Okuduğum kitap elveriyorsa bazen kendimi olduğum- dan başka görür, başka kişilerin kimliğine bürünür, nice nice serüvenlere atılırım; böyle kim bilir kaç kez hayat- ları ve romanları değiştirdim? B) Kırık Deniz Kabukları romanının kişilerinden olan Me- diha Hanım, müziğin yanında edebiyatla da iç içedir; kırklı yaşlarına dek pek çok edebî eser okumuştur ve bu eserlerin yaşamının bir parçası hâline geldiğine inanmaktadır. C) Yakup Kadri, Nur Baba romanında, romanlarında mü- ziğe çok yer veren Halit Ziya'nın Kırk Yıl'daki anıların- dan alıntılayarak Mehmet Raufla yaşadıkları bir opera gecesini anlatır. D) Murat Gülsoy; Ahmet Hamdi Tanpınar ve Borges'e büyük ilgi duyan bir yazarımızdır ve bunu neredeyse eserlerinin tümünde gerek konusu gerek direkt olarak onlardan bahsetmesi ile açık olarak görmek mümkün- dür. Oktay Ihsan Anar, romanlarında kurmacanın bilinen masalların içerikleriyle paralellik göstermesinden ra- hatsız olmaz; bu metinlerde belirsiz zaman ve mekân ifadelerine, formel sayılara, gurbete çıkma motiflerine oldukça sık rastlanır.
1.
irst oir yopit veya sonotei het kinde aznel good
nesnel yargıda bulunmaya değerlendirme denir.
PRATIK
Aşağıdaki yargı hangi kavramla ilgilidir?
→ Sanatçı konserlerindeki sahne şovlarıyla izleyen-
lerini hayrete düşürüyor.
(1) Eski edebiyat dergilerinin insana öğrettiği şey-
ler var. (II) Bunlar, bizden önce gelip geçen ku-
şakların çağdaşları üzerine çoğu zaman söyledik-
leri şeylerdir. (III) Yıllar sonra bunları okurken şa-
şırıp kalıyoruz. (IV) O eski yapraklarda büyük di-
ye, dâhi diye ileri sürülen öyle şairlerin, öyle hikâ-
yecilerin adı geçiyor ki, onlardan çoğunu bugün
hatırlayan bile yok. (V) Kim bilir belki bugün bizim
de çağdaşlarımız üzerine yazdıklarımızı yarın ge-
lenler, bizim düne bakan gözlerimizle okuyacak-
lardır.
Bu paçadaki numaralanmış cümlelerin hangi-
sinde olumsuz bir eleştiri söz konusudur?
A) I.
B) II.
C) III. DIV.
E) V.
1
t
1
1
1
1
1
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
1. irst oir yopit veya sonotei het kinde aznel good nesnel yargıda bulunmaya değerlendirme denir. PRATIK Aşağıdaki yargı hangi kavramla ilgilidir? → Sanatçı konserlerindeki sahne şovlarıyla izleyen- lerini hayrete düşürüyor. (1) Eski edebiyat dergilerinin insana öğrettiği şey- ler var. (II) Bunlar, bizden önce gelip geçen ku- şakların çağdaşları üzerine çoğu zaman söyledik- leri şeylerdir. (III) Yıllar sonra bunları okurken şa- şırıp kalıyoruz. (IV) O eski yapraklarda büyük di- ye, dâhi diye ileri sürülen öyle şairlerin, öyle hikâ- yecilerin adı geçiyor ki, onlardan çoğunu bugün hatırlayan bile yok. (V) Kim bilir belki bugün bizim de çağdaşlarımız üzerine yazdıklarımızı yarın ge- lenler, bizim düne bakan gözlerimizle okuyacak- lardır. Bu paçadaki numaralanmış cümlelerin hangi- sinde olumsuz bir eleştiri söz konusudur? A) I. B) II. C) III. DIV. E) V. 1 t 1 1 1 1 1
(1) Dickens, roman çağının yani yeni romanın in-
san hayatına yön verdiği, hükmettiği dönemin ya-
zarıdır. (II) O dönemde roman bir anlamda şimdiki
sinemanın, televizyonun, gazetenin işlevini de
yerine getirmek zorundaydı. Bu yüzden içinde
her şey vardı: felsefe, bilim, din, politika, toplum bi-
limi, adalet, biyoloji, tarih... (IV) Romancılar karşı-
laştıkları her olayda her şeyden kendilerini sorumlu
hissediyor: madencilerin sorunlarından adaletin
işleyişine, savaşlardan uluslararası anlaşmazlık-
lara kadar geniş bir alanda görüşler ileri sürüyor;
romanlarında bunları tartışıyorlardı(((V) Cünkü mo-
dern hayatın "uzmanlaşma" ve "ayrışma" yönleri
henüz yaşanmıyordu. (VI) Romancı bir anlamda
"bir bilen" konumunda, yerine göre siyasetçi, ye-
rine göre hukukçu, yerine göre bir bilim insanı gibi
romanlarında görüşler ileri sürüyordu.
07780
caya göre Dickens'in varlik gösterdiği
ili olarak aşağıdakilerden hangisi
TEISIN
SS08 011
A
Roma
varlık gös
Modern haya
henüz kendini gös
E) Roman, modern dünya
çıktığı, hukukun yeni yeni
nem başarıyla gerçekleşti
A) I ve III
40. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han-
gileri kendinden sonraki cümlenin nedeni hâ-
lindedir?
B) I ve IV
D) II ve V
unda önemli rol
vu almışlardır.
qe olarak
C) II ve IV
E) Il ve V
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
(1) Dickens, roman çağının yani yeni romanın in- san hayatına yön verdiği, hükmettiği dönemin ya- zarıdır. (II) O dönemde roman bir anlamda şimdiki sinemanın, televizyonun, gazetenin işlevini de yerine getirmek zorundaydı. Bu yüzden içinde her şey vardı: felsefe, bilim, din, politika, toplum bi- limi, adalet, biyoloji, tarih... (IV) Romancılar karşı- laştıkları her olayda her şeyden kendilerini sorumlu hissediyor: madencilerin sorunlarından adaletin işleyişine, savaşlardan uluslararası anlaşmazlık- lara kadar geniş bir alanda görüşler ileri sürüyor; romanlarında bunları tartışıyorlardı(((V) Cünkü mo- dern hayatın "uzmanlaşma" ve "ayrışma" yönleri henüz yaşanmıyordu. (VI) Romancı bir anlamda "bir bilen" konumunda, yerine göre siyasetçi, ye- rine göre hukukçu, yerine göre bir bilim insanı gibi romanlarında görüşler ileri sürüyordu. 07780 caya göre Dickens'in varlik gösterdiği ili olarak aşağıdakilerden hangisi TEISIN SS08 011 A Roma varlık gös Modern haya henüz kendini gös E) Roman, modern dünya çıktığı, hukukun yeni yeni nem başarıyla gerçekleşti A) I ve III 40. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han- gileri kendinden sonraki cümlenin nedeni hâ- lindedir? B) I ve IV D) II ve V unda önemli rol vu almışlardır. qe olarak C) II ve IV E) Il ve V
). (1) Narsistlik, abartılı bir benlik duygusu ve devamlı olarak bir
takdir edilme isteği ile kuşatılmış bir kişilik bozukluğudur. (II) Nar-
sistler dışarıdan kusursuz, güçlü, cezbedici ve aşırı özgüvenli gö-
rünürken empati yoksunu oldukları için partnerleri ve arkadaşları
ile sorunlu ilişkiler yaşayan tiplerdir. (III) "Şeytan tüyü var" tabirini
narsistler için rahatlıkla kullanabilirsiniz çünkü narsistler özel ve
eşsiz olduklarına dair inançları ile herkesi o havalı atmosferlerine
çekebilirler. (IV) Narsist insanların arka yüzünde zedelenmiş bir
çocukluk yatar, anne babalarından çocuklukları boyunca yeteri
kadar onay alamayan kişiler ebeveynlerinden alamadıkları onayı
başkalarından almak için hayatları boyunca mükemmel davranış-
lar sergileme çabası içine girerler. (V) Dışarıdan bir narsiste bak-
tığımız zaman kimsenin ilgisine muhtaç gibi görünmeyen, kendini
gerçekleştirebilmiş, dışa dönük bir birey görmeniz çok olasıdır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşünce-
nin akışını bozmaktadır?
A) I
B) II
S
C) III
EW
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
). (1) Narsistlik, abartılı bir benlik duygusu ve devamlı olarak bir takdir edilme isteği ile kuşatılmış bir kişilik bozukluğudur. (II) Nar- sistler dışarıdan kusursuz, güçlü, cezbedici ve aşırı özgüvenli gö- rünürken empati yoksunu oldukları için partnerleri ve arkadaşları ile sorunlu ilişkiler yaşayan tiplerdir. (III) "Şeytan tüyü var" tabirini narsistler için rahatlıkla kullanabilirsiniz çünkü narsistler özel ve eşsiz olduklarına dair inançları ile herkesi o havalı atmosferlerine çekebilirler. (IV) Narsist insanların arka yüzünde zedelenmiş bir çocukluk yatar, anne babalarından çocuklukları boyunca yeteri kadar onay alamayan kişiler ebeveynlerinden alamadıkları onayı başkalarından almak için hayatları boyunca mükemmel davranış- lar sergileme çabası içine girerler. (V) Dışarıdan bir narsiste bak- tığımız zaman kimsenin ilgisine muhtaç gibi görünmeyen, kendini gerçekleştirebilmiş, dışa dönük bir birey görmeniz çok olasıdır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşünce- nin akışını bozmaktadır? A) I B) II S C) III EW
19. 66 milyon yıl önce, Dünya oldukça kötü bir gün yaşadı. Yakla-
şık 81 kilometre çapındaki dev bir asteroid bugünkü Meksika
kıyısına çarptı ve Dünya üzerindeki yaşamın %75'inin soyunun
tükenmesine neden olan olayların tetikleyicisi oldu.
●
2
Son yapılan araştırmalara göre 66 milyon yıl önce Dünya'ya
çarpan asteroid, birkaç yüz metre yükselen, kraterin içine
kaya ve toz dolduran ve muazzam bir hızla geri dönen bir
tsunamiyi tetikledi. Araştırmada, çarpma bölgesi sıcaklığının
önce aşırı biçimde yükseldiği, ardından bütün gezegenin
donduğu; bunun da uçamayan tüm dinozorların ölümüne yol
açtığı belirtiliyor.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene-
bilir?
ATek bir olayın nasıl gerçekleştiği ve sonuçları açıklanmıştır.
B) Aynı konunun birbiriyle çelişen yönleri ortaya konmuştur.
C Tek bir olayla ilgili farklı bakış açıları sunulmuştur.
D) İki farklı konunun bilim insanları tarafından değerlendirilmesi
verilmiştir.
Eiki farklı konunun yarattığı ortak sonuçlar verilmiştir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
19. 66 milyon yıl önce, Dünya oldukça kötü bir gün yaşadı. Yakla- şık 81 kilometre çapındaki dev bir asteroid bugünkü Meksika kıyısına çarptı ve Dünya üzerindeki yaşamın %75'inin soyunun tükenmesine neden olan olayların tetikleyicisi oldu. ● 2 Son yapılan araştırmalara göre 66 milyon yıl önce Dünya'ya çarpan asteroid, birkaç yüz metre yükselen, kraterin içine kaya ve toz dolduran ve muazzam bir hızla geri dönen bir tsunamiyi tetikledi. Araştırmada, çarpma bölgesi sıcaklığının önce aşırı biçimde yükseldiği, ardından bütün gezegenin donduğu; bunun da uçamayan tüm dinozorların ölümüne yol açtığı belirtiliyor. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- bilir? ATek bir olayın nasıl gerçekleştiği ve sonuçları açıklanmıştır. B) Aynı konunun birbiriyle çelişen yönleri ortaya konmuştur. C Tek bir olayla ilgili farklı bakış açıları sunulmuştur. D) İki farklı konunun bilim insanları tarafından değerlendirilmesi verilmiştir. Eiki farklı konunun yarattığı ortak sonuçlar verilmiştir.
(
2. Türklerin İslam dinine girmesinden itibaren şiirimiz üç ana
koldan yürüyüşünü sürdürür. Bunlardan biri Orta Asya söz-
lü halk şiirinin devamı niteliğindeki halk şiiri, diğeri özellikle
tekkeler çevresinde gelişen tekke şiiri, bir diğeri ise divan
şiiridir. Aralarındaki dil ve üslup farklılıklarına rağmen üçü de
aynı kültür ve yaşayışın, aynı medeniyet değerlerinin ifade-
sidir. Şiirimizin dil, konu, söyleyiş tarzı itibarıyla devri içinde
en zengin damarı olan divan şiiri, varlığını uzun süre devam
ettirir. 13. yüzyıldan 19. yüzyıl sonlanna kadar çok sayıda
şair yetiştiren divan şiiri, Batı'ya yönelişimizle birlikte yerini
başka şiir anlayışlarına bırakır. Ama etkileri şiirimizden hiç-
bir zaman kaybolmaz. Modern tarzda yazan bir şair bile bu
zengin gelenekten beslenmek zorunda hisseder kendini.
Bu parçadan hareketle divan şiiriyle ilgili aşağıdakiler-
den hangisine ulaşılamaz?
A) İslami Dönem Türk edebiyatı içinde geliştiğine
B) Şiirsel nitelikler bakımından aynı dönemdeki diğer şiir
geleneklerinden daha zengin olduğuna
C) Türk şiirinde uzun soluklu bir etki oluşturan şiir geleneği
olduğuna
D) Batı'ya yönelişle birlikte etkisini yitirip unutulduğuna
E) Modern şiirler yazan şairleri de etkileyen bir şiir gele-
neği olduğuna
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
( 2. Türklerin İslam dinine girmesinden itibaren şiirimiz üç ana koldan yürüyüşünü sürdürür. Bunlardan biri Orta Asya söz- lü halk şiirinin devamı niteliğindeki halk şiiri, diğeri özellikle tekkeler çevresinde gelişen tekke şiiri, bir diğeri ise divan şiiridir. Aralarındaki dil ve üslup farklılıklarına rağmen üçü de aynı kültür ve yaşayışın, aynı medeniyet değerlerinin ifade- sidir. Şiirimizin dil, konu, söyleyiş tarzı itibarıyla devri içinde en zengin damarı olan divan şiiri, varlığını uzun süre devam ettirir. 13. yüzyıldan 19. yüzyıl sonlanna kadar çok sayıda şair yetiştiren divan şiiri, Batı'ya yönelişimizle birlikte yerini başka şiir anlayışlarına bırakır. Ama etkileri şiirimizden hiç- bir zaman kaybolmaz. Modern tarzda yazan bir şair bile bu zengin gelenekten beslenmek zorunda hisseder kendini. Bu parçadan hareketle divan şiiriyle ilgili aşağıdakiler- den hangisine ulaşılamaz? A) İslami Dönem Türk edebiyatı içinde geliştiğine B) Şiirsel nitelikler bakımından aynı dönemdeki diğer şiir geleneklerinden daha zengin olduğuna C) Türk şiirinde uzun soluklu bir etki oluşturan şiir geleneği olduğuna D) Batı'ya yönelişle birlikte etkisini yitirip unutulduğuna E) Modern şiirler yazan şairleri de etkileyen bir şiir gele- neği olduğuna