Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

PARAGRAF DENEMESİ 17. Çevre koruma uygulamalarında uzmanlar bazen doğal ortamla- ri ya da doğal ortamdaki birimlerin tamamını incelemek ve bunla- rin bütününe yönelik tedbirler almak yerine, bütünü temsilen, ba- zi "temsilci türler"e odaklanabiliyor. Genel bir başlık olan temsilci tür kavramı, farklı sebeplerle doğal ortamı temsil ettiği kabul edi- len ortak özellikler barındırıyor. Temsilci türler, doğal yaşam alan- larının gitgide daha fazla işgal edildiği ve dolayısıyla doğa koruma çalışmalarının hem maddi hem de siyasi açıdan her geçen gün daha da zorlaştığı günümüzde, koruma çalışmaları için kolaylık sağlayabilen hedefler olarak karşımıza çıkıyor. Bu parçadan hareketle temsilci türler ile ilgili 1. Doğal ortama ilişkin anlamlı veriler sundukları Çevre kirliliğinden belirgin şekilde etkilendikleri . Korunması gereken öncelikli türlerden oldukları yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız T D) Lve III B) Yalnız II - E) II ve II Civell vınları

tiyaç ylaş- dina, unu ula- niti, run- gisi şü- tive ne- f Yayınları PARAGRAF DENEMES P. 10. Gazeteci: Niçin herkesin el üstünde tuttuğu bir yazarımızın son romanını beğenmediğinizi söylediniz? Eleştirmen: Yaşadıklarıyla yazdıkları bire bir örtüştüğü için. Gazeteci: Bu, yanlış bir tutum mu? Eleştirmen: Elbette yanlış. Sanat, yaşananları yeniden biçimlendir- diğinde asli görevini yerine getirir, tutanak görevi gördüğünde değil. Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki eleştirmenin sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? A Sanatın alanı ile insanın egemen olmaya çalıştığı alan aynıdır. B) Yaşantıyı gerektiğinde onda olmayan renkleri de kazandıra- rak aktarmak, sanatçının ana amaçlarından biri olmalıdır. C) Sanat deyince yalnız güzel sanatların anlaşılması bir rastlantı değildir. D) Sanatçılar tarafından yaşam, uyanık iken görülen bir düş ola- rak tanımlanır. E) Sanat yapıtı üretmek, sanatçıların gerçek yaşamdan kaçmak için başvurdukları bir yöntemdir. 11

80'li ve 90'li yıllara tanık olanlar çok iyi bilirler ki eskiden müzik, kasetten dinlenirdi. Birçoğumuz ilk albümünü kaset formatında satın almış, ilk hülyalara kasetten dinlediği müzikler eşliğinde dalmıştır. Kasetleri çalmak için çeşit çeşit kasetçalar bulunurdu, Bunların en makbul olanı ise çift kasetçalarlardı. Hepimiz bir kasetten diğerine çekim yapmamızı sağlayan bu araçlardan almak isterdik. Müziği kasetten dinlediğimiz günlerin en samimi, en candan jesti karışık kaset hazırlamaktı. Kasete çekilecek şarkılar büyük bir titizlikle belirlenir ve çok zor olan çekim işlemine başlanırdı. Ama kaseti hediye ettiğinizde yaşattığınız mutluluğa değerdi bu çile. Şimdi gözlerimiz buğulanarak. andığımız bu güzellikleri ne yazık ki yapay zekâ kuşağı hiç tadamayacak! Bu parçada I. yakınma, II. özlem, III. hüzün 1. duygularından hangileri belirgindir? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III E) Yalnız III C) Yalnız II 1 1 1 I 1

36. Küreselleşen hızlı şehir hayatına karşı 1999 yılında İtalya'nın Greve in Chianti şehrinde kurulan Cittaslow, nüfusu 50 000'in altındaki şehirlerin üye olabildiği ulus- lararası belediyeler birliğidir. Sakin şehir; bir şehirdeki yaşam kalitesinin iyileştirilerek kalkınmanın, şehrin öz- gün yapısının, mimarisinin, gelenek ve göreneklerinin, yerel yemeklerinin ve tarihsel kimliğinin korunmasıyla mümkün olacağını öngörmektedir. Türkiye'nin de ara- larında bulunduğu otuz ülkeden çok sayıda belediye, birliğin üyesidir. Buna göre ülkemizde yer alan aşağıdaki şehirlerden hangisi bu birliğe üye değildir? Ahlat B) Köyceğiz Libya L Bitlis = Ahbt p D) Gökçeada 733d0 AYTAKTİF2022-1 C) Akyaka E Bodrum 38

10 3 È 5 7 II. Komedi III. Seramik 6 Soldan sağa 1. Anit/2. Alışmak / 3. Kişisel bir düzyazı türü / 4. Güzellik duyusuna uygun olan /5. Süssüz, sade / 6. Yoz/7. Hareket yukarıdan aşağıya 8. Klişe / 9. Düşündüren, şakalı söz söyleyen / 10. Uyarlama yukarıdaki bulmacada yıldızlı olan kutulardaki harflerle 1. Daktilo IV. Kudema sözcüklerinden hangileri yazılabilir? A) Yalnız I B) I ve II TEST C) II ve III D) I ve IV E) IIl ve IV

- Suç edebiyatı zeki dedektifler ve cefakâr polisler kadar ilhamını hayattan alan ya da tamamen kurgudan ibaret olan kötü adamların omuzları üzerinde yükseliyor. Bu emektarlardan biri de Dimitrios Makropoulos. İngiliz yazar Eric Ambler'in 1939'da kaleme aldığı, başkahramanı Dimitrios Markopulos olan Dimitrios'un Maskesi ülkemizde yayımlanmış; 1944 yılında Hollywood'da beyaz perdeye aktarılmış bir eser. Kitapta anlatılanların polisiye denince çoğunlukla akla ilk gelen "Katil kim" teması ile alakası yok. Evet, bir dedektiflik kitabı ancak diğer polisiye romanlardan farklı olarak kitabın başından itibaren suç ve suçlu aşikâr bir hâlde okurun karşısında duruyor. Bu parçada anlatılanlardan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Katilin kimliğini baştan ele vermeyen romanlar daha ilgi çekicidir.aud su B) Suç edebiyatındaki kötü karakterler gerçek veya kurmaca kişiler olabilir. C) Polisiye romanlar, edebiyat dışında farklı sanat dallarında da boy gösterebilir. D) Suç edebiyatı, sadece polisler ve dedektifler üzerine kurulu değildir. E) Polisiye romanlar genellikle kalıplaşmış bir çizgi çerçevesinde kurgulanmaktadır.

7. Buraya bir akşamüstü, alaca karanlıkta geldikti. Mehmet Ali arabanın içinden kolunu dışarıya uzatıp: Aha bizim köy! diye bağırdığı vakit, bir süre, boş yere etrafı araştır- dim, hiçbir şey görmedimdi. Neden sonra, Mehmet Ali'nin işaret ettiği tarafta bir karaltı seçer gibi olmuş- tum. Tek bir ışık yoktu. Yalnız uzaktan uzağa köpek- ler havlıyordu. Bu sesler, ıssız Anadolu ovalarının ortasında, tek yaşantı belirtisidir. Biraz daha sonra saman ve tezek kokuları duyacaktım. İşte, duymaya başlamıştım. Mehmet Ali, artık benimle konuşmuyor. Yarı belinden öte, arabadan sarkmış, köye doğru uzanıyor. Sakın köye girdikten sonra beni büsbütün unutmasın! Şimdiden içimde ona karşı bir gücenik- lik peyda oluyor. Onu köyünden kıskanır gibi idim. Daha doğrusu, dört yıllık bir ayrılıktan sonra köyüne kavuşan bu erin yanında kendimi fazla buluyordum. Buraya ne yapmaya geldim? Kendi kendimi gurbet iline sürmekten maksadım nedir? - Yakup Kadri'nin Yaban romanından alınan bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Kahraman anlatıcı bakış açısıyla yazılmıştır. B) Olayın akışı kesilip okuyucuya bilgi verilmiştir. C) Mekân, betimlemelerle anlatılmıştır. DY Kahramanın iç konuşmalarına yer verilmiştir. +E) Öyküleyici ve betimleyici anlatım kullanılmıştır. 9.

6. 1. Atmosferin yeryüzündeki her şey üzerinde belirli bir basıncı olduğunu kanıtlamak için deneyler ya- pan Torricelli 90 cm uzunluğundaki bir cam tüpü civa ile doldurdu ve tüpü ters çevirerek açık ucu- nu civa dolu bir kaba daldırdı. II. Barometreyi 1643'te, Galileo'nun öğrencilerinden İtalyan bilim insanı Evangeliste Toricelli bulmuş- tur. III. Bu basınç, tüpün tabanı kadar bir alanda 76 cm boyundaki cıva sütununun ağırlığına eşitti. IV. Tüpteki cıvanın kaptaki civa düzeyinden 76 cm yüksekliğe kadar alçaldığını ve bu yükseklikte kaldığını gördü. V. Tüpteki cıva sütununu yukarıda tutan güç, hava- nın kaptaki cıvanın yüzeyine yaptığı basınçtı. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

A A 27. Bedir Savaşı sonucunda Müslümanlar, esir düşenlerin fidye karşılığında serbest bırakılmasını kararlaştırmış- lardır. Ancak Hz. Muhammed fidye ödeyecek durumda olmayan fakat okuma yazma bilen Mekkeli esirlerin on Müslüman'a okuma yazma öğretmeleri karşılığında ser- best kalacaklarını bildirmiştir. DI ve II Bu uygulamanın; 1. Müslümanların kültür seviyesinin artması, + H. dinî hayatın canlanması, + m. devletin gelirlerinin çoğalması durumlarından hangileri üzerinde etkili olduğu söy- lenebilir? A Yalnız L BY Yalnız II A EXI EII ve III C) Yalnız III 29. Osm sanc gele lard kati Bu 1. 28. Türkiye Selçuklu Devleti sultanları; Antalya, Alanya, Si- nop, Samsun, Suğdak gibi liman şehirlerini fethettikten sonra bu şehirlerde ticaret yapan yabancı tüccarlara gümrük indirimi yaparak onların mallarını da sigortala- mıştır. 11. H u

5. Yirminci yüzyıl sonları "göç çağı" olarak adlandırılmak- tadır. Çok sayıda insan sınırları geçerek, toplumları çok kültürlü hale getirmiştir. Göç kavramı zihinlerde çevre değiştirme, yer değiştirme gibi anlamları çağrış- tırmaktadır. Göçü ekonomik, siyasi, ekolojik veya bi- reysel nedenlerle, bir yerden başka bir yere yapılan ve kısa, orta veya uzun vadeli geriye dönüş veya sürekli yerleşim amacı güden coğrafik, toplumsal ve kültü- rel bir yer değiştirme hareketi olarak tanımlayabiliriz. Göçün temel nedenleri ekonomik, siyasal ve sosyal olmakla birlikte, günümüzde ağırlıklı olarak savaşlar, insan hakları ihlalleri, kötü ekonomi politikaları ve yö- netimler, hızlı nüfus artışı, doğal kaynakların yok edil- mesi gibi sorunlar insanları göç etmeye zorlamaktadır. Bu parçaya göre göçle ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Ekonomik nedenlerle yapıldığı, B) Bireysel nedenlerle yapıldığı C) Siyasal nedenlerle yapıldığı D) Kültürel nedenlerle yapıldığı E) Sosyal nedenlerle yapıldığı

37 ve 38. sorular aşağıdaki metne göre yanıtlanacaktır. Eğer biri benden iş dünyasında -ve aslında hayatta- başarılı olmak için geliştirilmesi gereken en değerli niteliklerin bir listesini yapmamı istese ekip oyuncusu olmayı listenin en başına koyardım. Başkalarıyla etkili bir şekilde çalışma ve bir grup çalışmasının dinamiklerine değer katma becerisi, günümüzün hızla değişen iş dünyasında her zamankinden daha da kritik artık. Bu beceriye sahip olmadan işte, ailede ya da herhangi bir sosyal bağlamda pek az insan başarılı olabilir. Çoğu insanın bu söylediklerime itirazsız katılacağından eminim; işte bu yüzden de müthiş ekip oyuncularının nadiren bulunması biraz şaşırtıcı. Bana kalırsa temel sorun, iyi bir ekip oyuncusu olmanın gereklerini tanımlamada halen başarısız olmamız; dolayısıyla "iyi ekip oyuncusu" dediğimiz kavramın çerçevesi yeterince çizilip tanımlanmış değil. Bu yüzden de halen bulanık ve zayıf. Ekiplerin Beş Temel Aksaklığı'nda hakiki ekip çalışmasının somut, belirli davranışlar gerektirdiğini açıkladım: Savunmasızlığa dayalı güven, sağlıklı bir rekabeti, etkin sadakat, denkler arası sorumluluk ve sonuçlara odaklanma. Neyse ki yeterli eğitim, pratik ve zamanla çoğu insan bu kavramları benimsemeyi dareni O REDMI NOTE 8 AI QUAD CAMERA aranması 39 ve 4 yanıtla ---- Dili taşıma bu mill 38. Bu parçaya göre yazarın ekip oyuncusunu listenin en başına koymasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? edebiy milli bi gibi "d hiçbiri Toplumumuzda güven duygusunun önem kazanması E) Çoğu insanın bu şekilde düşünmesi taşını edebi için b olduğ şartla bir ge Islam tarihi 39. Bu aşa eseri oluşa med da h Cum izler olsu A) Günümüzde sosyal alanda başarıyı etkilemesi B) İkili ilişkilerde sadakat gerektirmesi C) İş dünyasında sorumluluk sahibi insanlar

en, nat- ket ay- alır. zat "et- la- Bu da dir- ne iyi ril- 7- er 1 5. Insanlar bir serbestlik alanı bulduğunda, çevreden yana bir özgürlüğe kavuşunca haddini aşarak ahlaka ve göre- neğe uymayan davranışlarda bulunabiliyor. Köyden, kasabadan yeni göç etmiş gençlerde bu davranış deği- şikliğini kısa sürede gözlemlemek mümkün. Geldiği yerde büyüklerine karşı son derece saygılı olan gencin, şehirde geçirdiği birkaç yıldan sonra, büyüklüklerine aynı saygıyı gösterme hevesinden uzaklaştığını söyle- yebiliriz. Çünkü genç, küçük yerlerdeki dar alan ilişkile- rinde pek önemli olan "Ne derler?" baskısını artık eskisi kadar hissetmiyordur. İnsanlardaki davranış değişikliği- ni, nesnelerle olan ilişkilerde de görebiliriz. Köyde, sedir- de otururken daha derli toplu olma mecburiyeti, koltukla birlikte değişebiliyor. Alain, "Koltuk çıkalı beri oturup kalkma ahlakı bozuldu." der. Haksız da sayılmaz. Kol- tuk, farkında olmadan bizi daha rahat davranmaya istek- lendiriyor. AYT Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edil- miştir? Kırsal kesimden gelen kişilerin şehir hayatına uyum sağlayamamalarının nedenlerinden . B) Insan davranışlarında görülen değişimin kişiliğin oluşmasında ne derece etkili olduğundan Kişiliğimiz geliştikçe davranışlarımızın da farklılaş- masının doğal kabul edilmesi gerektiğinden D) Gençlerde görülen davranış değişikliğinin temelin- de, büyüklerin, gençleri özgür bırakmasınin yattı- ğından E) İnsanlarda görülen davranış değişikliğinde yaşanı- lan yerin dışında başka faktörlerin de etkili olabile- ceğinden

ip p ni pir ve cik yi 39 ve 40. sorular aşağıdaki metne göre yanıtlanacaktır. Türkçe - Dilinin ağır ve süslü olması, dinî kültürün izlerini taşıması, İslam'ın dünya görüşünü yansıtması onun bu milli olma niteliğini ortadan kaldırmaz. Evet, bu edebiyatın ürünleri, dönemin şartları çerçevesinde milli bir edebiyattır. Halit Ziya Uşaklıgil'in dediği gibi "divan edebiyatı, Tanzimat Edebiyatı, bunların hiçbirisi Türk kaynağından doğmuş olmak temel taşını kaybetmemişlerdir. Dolayısıyla divan edebiyatını anlayabilmek ve zevkine varabilmek için bu edebiyatın eserlerinin, bu milletin ürünleri olduğunu unutmamalı ve yazıldıkları dönemin şartlarını göz ardı etmemeliyiz Ortada duran bir gerçek vardır, Divan edebiyatı: Türklerin Islam dinini kabul ettikten sonraki edebiyat tarihinin, çeşitli türlerde en üst düzeyde pek çok eserin verildiği en uzun dönemid? Bu dönemde oluşan edebiyat anlayışının ve kurallarının Batı medeniyeti etkisi altında meydana gelen edebiyatta da hayatiyetini sürdürdüğünü biliyoruz. Hatta Cumhuriyet Dönemi şiirinde dahi bu edebiyatın izlerini-hatta gelenekten yararlanmak maksadıyla olsun-görmek mümkündür. 39. Bu parçada "divan edebiyatı" ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? Aislam medeniyetinin değerlerini taşıdığına Yaşadığı dönemin özelliklerini bilmenin onu anlamak için gerekli olduğuna Diğer edebi dönemlerle kıyaslandığında ömrünün uzun olduğuna D) Türk medeniyeti kaynaklı olma özelliğinden uzak olduğuna E) Günümüze varan bir süreçte modern edebiyatımızı da etkilediğine Bu testt Ahlak B 25 soru 1. Ta T ä

4. Bir tablodan, bir şiirden, bir senfoniden beklediğimiz şey, yalnızca çizgilerin, renklerin, sözcüklerin ya da seslerin soyut düzenlemesi değil, bu düzenle sanatçının bir ruh anını sonsuzlaştırmasıdır. Bu bakımdan eksiksiz estetik heyecan, duyusal hazzın, biçimsel ve duygusal hazlarla birleşimidir. Duyum, sanatın başlangıç noktasıdır. Fakat duyuların ham maddeleri olan duyumlar imgeleri uyar- madıkça, aklın değerlendirmesinden geçirmedikçe tam estetik heyecan uyanmaz. Parçaya göre estetik heyecanın uyanmasında gerek- li olan nedir? A) Duyumların hayal gücü, mantık ve yaratıcılıkla şekil- lendirilmesi B) Kişinin bir nesneyi başkalarının ölçütlerine dayanarak beğenmesi C) Kişinin bir nesne ile ilgili beğenisinin başkalarıyla pay- laşılması D) Sanat eseri oluşturmasının uzun zaman ve emek is- tediğinin kabullenilmesi E) Sanatçının, sanatın birkaç dalıyla birden ilgilenmesi

yönünden etkileyici ana geldiği zaman rak aşağıdakiler- ede farklı bir örnek rultuda açıklama- -kçesidir. açıklanmıştır. ir örnekle açıkla- 5. Bugün hangi sanatçıya şu soruyu sorsak bize hep aynı beylik söz- leri söyler: Yazı dünyasına nasıl adım attiniz? İçimde hep bir heves vardı ve kendimi edebiyatın içinde buluverdim. Bu söylem bana pek cazip gelmiyor aslında. Yazarlık sadece hevesle değil aksine büyük oranda uygun ortam ve eğitimle ve tabii ki istidata ortaya çıkan bir süreç. Popülerliğin prim yaptığı zamanlardan geçiyoruz muhakkak, bazı istisnalarla karşılaşsak da uygun ortamı bulama- yan pek çok yetenek arada kaynayıp gidiyor. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili sözlerin anlamca karşılığkolamaz? A Etkili, vurucu söz BY Rağbet görmek Bir işe ilk kez girişmek DÇekici olmamak Yetenek

33, Tanzimat edebiyatında şiir ve tiyatro denince şüphesiz akla ilk gelen isimlerden biridir Abdülhak Hamit Tarhan. Ama Tarhan'ın ağır bir dili, karmaşık ve düzensiz bir biçemi olduğu söylenir. Düzyazısı da şiiri gibidir. Nesirlerinin en parlak örneğini Makber mukaddimesinde görürüz. Bence hiçbir yazının bu mukaddime kadar edebiyatımıza zararı dokunmamıştır. Edebiyatımızda iri laf etmek, hiçbir şey söylemeden derin ve parlak görünmek, anlamı gürültüyle boğmak merakı bu mukaddimeden sonra başlar. c Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine varılamaz? A) Abdülhak Hamit Tarhan farklı edebî türlerde eser vermiştir. BEdebiyatımızın bir döneminde, edebiyat eserlerinin söz oyun- larıyla değer kazanacağı sanılmıştır. C) Abdülhak Hamit Tarhan'ın bazı eserleri, taşıdığı olumsuzlukla- ra karşın birer şaheser sayılmıştır. D Makber adlı eserin mukaddimesi, Türk edebiyatında "sanatlı söyleyiş" merakının başlamasına neden olmuştur. E) Abdülhak Hamit Tarhan, Tanzimat Dönemi Türk edebiyatında ün kazanmış bir sanatçıdır.