Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

A A TYT/Türkçe Ca 34. Aşure, tüm tatlılar içinde sosyal ve kültürel anlamda en kuvvetli olanı. Ve tüm tatlilar içinde en az bireysel, en çok "kolektif" olanı aslında. Aşure bir krem brule değildir. Otu- rup tek başına yemek için bir kâselik pişirmezsin. Koca bir kazan pişirirsin. Dağıtmak, paylaşmak, konu komşuya ulaştırmak için yapılır. İnsanı daha yüce gönüllü, daha paylaşımcı yapar aşure. Aşurenin temsil ettiği değerler manzumesi, ortak kültür paydaşlığı, o çoğulluk benim için önemli bir kültürel değerdir mesela. Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisi- ne ulaşılabilir? A) Hetişim teknolojisindeki gelişmeler kültürler arası etki- leşimi artırmaktadır. B Her toplum, yabancı bir kültüre ait değerleri dışlar. C) Toplumun kültürel zenginliklerinden biri de yemek çe- şitliliğidir. D) Ortak bir kültürden bahsedebilmek için ortak bir coğ- rafya gereklidir. E) Kültür, toplumda uyumlu bir beraberlik sağlayan de- ğerler bütünüdür.

43. ----- Bir başka adı ise "timsah armudu" olan avokado meyveleri; küre biçiminde, oval, elips ya da armut gibi eriksi tipli yeşil, kırmızı ya da erguvani renktedir. Meyve- nin içi krem sarı ya da beyazımsıdır. Bu ağaçlar, sadece kendine verimlidir. Avokadolar, taze şekilde tüketilir ayrıca yemeklerde ve salatalarda kullanılır. Çok besle- yici özelliğe sahip olan avokadolar; tropik iklime sahip bölgeler yanında subtropikal iklime, don fazla olmaması kaydıyla Akdeniz iklimine sahip çeşitli bölgelerde de ye- tiştirilir. Bütün sıcak iklimlerde kültüre alınan bitkisi; Tür- kiye'nin Akdeniz Bölgesi'nde Antalya'dan İskenderun'a kadar olan kuşakta, ayrıca Rize gibi donun az olduğu Doğu Karadeniz Bölümü'ndeki illerde yetiştirilir. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? A) Yirmi metreye kadar uzayabilen avokado ağacının sıralı ve 12-25 cm arası uzunlukta yaprakları bulun- maktadır ve yer aldığı coğrafyanın simgesi olmuştur B) Avokado, ana vatanı Orta Meksika olan çiçekli bitkiler sınıfından tarçın ve kâfur ağacını da içine alan defne- giller familyasına ait ağacın meyvelerinin adıdır Avokadonun meyvesi, ağaç üstünde olgunlaşmaya başlar ancak esas olgunlaşması ve yenilecek hâle gelmesi ağaçtan koparıldıktan sonra olur D) Avokado türleri, çiçeklerindeki erkek ve dişi organ- ların ayrı zamanlarda olgunlaşmaları yüzünden kendisine yetecek kadar enerjisi vardır E) Avokado toplandıktan birkaç gün sonra oda sıcak- lığında da sararıp yenebilir duruma gelir ve insan sağlığına oldukça fazla faydası olduğu kanıtlanmıştır

4. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ne yazıldı- ğım zaman ilk önce tarihe, sonra da felsefeye de- vam etmek istemiştim. Fakat Yahya Kemal'in ede- biyatta hoca olduğunu işitince oraya girdim. Yahya Kemal'in derslerini dinledikçe, içimdeki kanşık dün- ya, nizamını buldu. Yavaş yavaş duygulann dünya- sına girdim. Bir şeyler yapmak istiyordum ama ne- reden başlayacağımı bilmiyordum. Yahya Kemal'in bana ilk öğrettiği şey, kendime mühlet vermek ol- du. Üzerimde ilk büyük tesiri Yahya Kemal yaptı. Bu parçanın yazan ile ilgili olarak I. Edebiyat bölümünde Yahya Kemal'in dersleri- ni dinleyerek içinde yaşadığı karmaşık duygu dünyasından anınmıştır. II. Fakülteye yazıldığı zaman bölüm karmaşası içine girip sonunda Yahya Kemal'in de içinde bulunduğu edebiyat bölümünü seçmiştir. III. Yahya Kemal'den ilk öğrendiği şey sabırla yaz- maya devam etmek ve kendi iç sesini dinlemek olmuştur. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) II ve III C) Yalnız III #2020tayfa

16. Hani anlatırlar ya, iki kurbağa bir süt kovasına düşer. Bunlardan biri kovaya düşer düşmez paniğe kapılır. "Artık buradan kurtulmam imkânsız." diyerek bırakır kendini ve boğulur. İkincisi ise "Boğulsam da sonuna 'dek direneceğim, çırpınacağım." der. Dediği gibi de yapar. Ayaklarıyla sürekli devinmeye, sütü hareket ettirmeye başlar.Bu devinim sonunda süt yağ bağlar. Kurbağa da yağ tabakasının üzerinde kalarak kurtulur. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) En zor durumlarda bile ümit ve mücadele elden bırakılmamalıdır. B) Bazen işler hiç umulmadık sonuçlar doğurabilir. C) Kimilerinin hayatında şans önemli bir yer tutar. D) İnsan istedikten sonra her işin üstesinden gelir. E) Çalışkan insanlar daima istedikleri sonucu elde ederler.

29. "Yalan Dünya", toplamda dört sezon yayınlanan bir durum komedisi dizisidir. Dizi, 90 bölümden oluşmakta ve her bölüm 120 dakika sürmektedir. Toplamda 31 karaktere yer verilen dizinin konusu İstanbul'un Cihangir semtinde geçmektedir. Türkiye'deki iki uç yaşam tarzın- dan gelen ailelerin yaşam öyküleri komik bir dille anlatıl- maktadır. Yalan Dünya dizisi Türkiye'de ilk kez Twitter kullanıcılarını televizyon ekranından "hashtag"e yönlen- dirmiştir. Böylece izleyici tepkisi #yalandunya etiketiyle ölçülerek dizi interaktif bir boyut kazanmıştır. Bu parçada "Yalan Dünya" dizisi ile ilgili aşağıdaki- lerden hangisine değinilmemiştir? A) Kaç bölümden oluştuğuna BY Etkileşimli bir boyut kazandığına C Kaç sezon yayınlandığına D) Kültürel ögelerden sıkça yararlandığına E) Gülme duygusu uyandıran bir özelliğinin bulundu- ğuna

TY 5.-6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 5. İyi edebiyatın bir göstergesi, yazılan bir yapıt üze- rine "iyi edebiyatçılar"ın ettikleri sözlerdir. Onu kar- şılayan bu sözlerle yapıtın taçlandırılması çok da- ha önemlidir. Buna bir örnek Latife Tekin'in Sevgili Arsız Ölüm romanıyla edebiyat ortamımızda karşı- lanmasıdır. Edilen sözlerle birlikte geniş bir okur ke- simine de ulaşabilmişti Latife Tekin. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir? A) lyi edebiyatçılar tarafından görüş bildirilmeyen eserlerin nitelikli ve iyi olmamasından B) Latife Tekin'in geniş bir okur kesimince bilinme- si ve sevilmesinden C) Yazdıklan dönemde eserlerin ilgi görememe nedenlerinin tanıtım eksikliğinden kaynaklandı- ğından D) Sevgili Arsız Ölüm romanı hakkında pek çok geişik görüş bildirilmesinden E) Tanınmış ve iyi yazarlanın bir eser üzerine de- ğerlendirme yapmalarının öneminden 9 I

3. Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul! 1 Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer. 11 Ömrüm oldukça gönül tahtına keyfince kurul! IV Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer. V Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerle ilgili aşağıda verilen- lerden hangisi yanlıştır? A) I.si, zaman zarfıdır. B) II.si, belgisiz sıfattır. C) III.sü isimdir. (D) Ysü durum(hâl) zarfıdır. E) V.si edattır.

31. Bu eser, insanın içine taş gibi oturan öykülerle dolu olmasıyla ayrı bir yere sahip. Çoğunda olaylar doğ- rudan anlatılmıyor; en çok da bu hâliyle öyküler, didaktik olmanın tuzağına düşmekten kurtuluyor. Yazarın öykülerindeki bazı noktaları kendince bir- leştiren okur, metne dâhil olarak yine kendince an- lamlar üretiyor. Anlatılan öyküler içimizden birilerinin hikâyesi olduğundan okur, günün sonunda iç açıcı bir resimle karşılaşmıyor. Çünkü her öykü, toplumun bireye sık sık yaşattığı haksızlığa uğramışlık duygu- sunu okuruna hissettiriyor. TÜRKÇE TESTI Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen öykülerin bir özelliği değildir? AEtkileyicilik Yaşanmışlık BY Yoruma açıklık DY Farklılık E) Yol göstericilik 33.

2. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinde anlatılmak istenen, diğerlerinden farklıdır? A) Bülbülün çektiği dil belasıdır. B) Dil susmayinca baş esen olmaz. C) İki dinle bir söyle. D) Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar. E) Söz gümüşse sükut altındır. my

27. İlk eleştiriler İngiltere'de, krallık döneminde çıkmış- tır. Kralların ve çevresinin halka olan baskılarını dile getirmeye başlayan burjuva sınıfı da ilk eleştirmen- ler olarak adlandırılabilir. Bu eleştirmenlerin yaptık- ları, günümüzdeki modern sanat eleştirisinin doğ- masına zemin hazırlamıştır. Bu parçada eleştirinin hangi yönü anlatılmakta- dır? A) Tarafsız olması gerektiği B) Kişileri doğruya götüren bir yol olduğu C) Nasıl doğduğu D) Tarihi olaylara etkisi E) Sanata olan etkileri

30.Tanımadığımız bir dünyaya doğduk bu sabah. Ne- rede güneş? Perdenin bir kanadı açık kalmış ama dışardan girip içeriyi değiştiren bir şey yok. Böyle miydi dün sabah, iğne deliğinden sızan ışınlar bir ışıldak keskinliğiyle doldurmuştu odayı. Her şeyin rengi çekilmiş bugün. Karşıki taracanın kızıl tentesi solmuş, yandaki evin yeşil camları donuk. Bir asker çadırı var sanki üstümüzde. Yamalı her yer, kül ren- gi. Kara sarı soğuk bir sütunu andırıyor fener. Deni- ze moloz dökülmüş gibi. Akşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarının içinde bulunduğu ruh hâlini yansıtır? B) Kendini beğenmiş D) Karamsar A) Çaresiz C) Kızgın BAŞAT E) Telaşlı TYT TÜRKCE DENEME 11

22. Bu da gene sanatçının bakış açısına bağlı. Kimi sa- natçılar, hemen günün olaylarına ayna tutar. Ama kimi de günün dışında görünür, eserlerine günün olaylarının gölgesini biraz dolaylı ve belli belirsiz dü- şürür. İster apaçık ister çok dolaylı ve çapraşık yaz- sın, ben hiçbir sanatçının günden kurtulamayacağı, her sanatçının güncelin etkisini yazılarında az çok hissettireceği kanısındayım. Bu parça aşağıdaki soruların hangisine karşılık olarak söylenmiştir? A) Sizce sanatçının günlük olaylara bakışı nasıl ol- malıdır? B) Bir şairin şiirini besleyen kaynaklar nelerdir? C) Sizce, sanatçının verimliliği ile yaşamı arasında bir bağ var mıdır? D) Eleştirmen ve okuyucular şiir serüveninizle ilgile- niyor mu? E) Şiire başladığınız ilk günden bu yana nasıl bir değişim geçirdiniz?

a A [ Tramvayda içi içine sığmıyordu. Aylardan beri ilk defa, yüreğini aralık aralık yoklayan, en keyifli sıralarında birden kavrayıp tedirgin eden işe yaramazlık duygusundan kurtulmuş, kendisini kendisine karşı yücelten, onurlu bir 9 görev sahibi olmanın rahatlığını duymuştu. to V 2.Bir romandan alınan bu parçada edebiyatın aşağıda- E kilerden hangisiyle olan ilişkisinden söz edilebilir? A) İnsan psikolojisi B) Evrensel değerler C) Mitolojik ögeler D) Din ve tasavvuf E) Toplumsal değişim re k PE e E

uzmankariyer 5. (1) Insan yaşamını gözden geçirdiğimizde, kişiler arası ilişkilerin hem sıkıntılarda hem de mutluluk- larda çok büyük bir yer kapladığını görüyoruz. (II) Sanata, edebiyata konu olan ve günlük hayatımı- zı da önemli ölçüde etkileyen sevgi, aşk, öfke, za- fer duygusu, kayıp acısı, utanma, intikam duygu- su gibi duygular, diğer kişilerle olan ilişkilerimiz so- nucunda uyanan duygulardır. (III) Bugüne dek bir- çok araştırmacı, kuramcı ve yazar bu konuyu fark- li boyutlarıyla ele almıştır. (IV) Yaşam içinde kişiyi en fazla etkileyen olaylara baktığımızda da karşı- mıza, kişiler arası ilişkilerin belli biçimler almasıyla gelişen olaylar çıkmaktadır: Evlilik, doğum, iş ha- yatının başlaması ya da bitmesi, boşanma, kav- ga, cinayet, savaş... (V) Kişiler arası ilişkilerin ege- menliğini sürdürdüğü bir dünyada da elbette so- runların birçoğunun kaynaklandığı ya da yuvalan- dığı yerler ilişkilerdir. A) I. B) II. hayin aksı bozmartalo? D) IV. E) V. C) III. 53

9. İstanbul'da bir kıtadan diğerine her gün binlerce insan taşıyan vapurlar, 18 milyon insanın yaşadı- ği bu dev metropolün sudaki - - - - . Sanatçı ruhlar için de eşsiz birer - - - - olan yüzen sığınaklar, tüm bu kalabalığın içinde insana - veriyor. Kentin içinden kıvrıla kıvrıla geçerek suyun üzerinde iki kıyıyı birbirine taşıyan vapurlar, İstanbul'un - Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdaki sözcüklerden hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) vazgeçilmezleri - fırsat kaynağı - şans - simge- lerinden B) dostları-huzur kaynağı - umut - gerçeklerinden Cizleri - sır kaynağı - gelecek - gözdelerinden D) sembolleri - ilham kaynağı - zenginlik - özellik- lerinden E) simgeleri - esin kaynağı - huzur - vazgeçilmez- lerinden Cevap Anahtarı 1.A Türkçe 2.B 3.A Test 10 4.E 5.C uzmankariyer 6.C

Türk toplumunun geleneksel beslenme alışkanlıklarında değişimler yaşanmakta ve fast food başka bir deyişle "ayaküstü beslenme" alışkanlığı giderek artmaktadır. Simit, tost, döner, lahmacun, pide, hamburger çeşitleri. soğuk sandviçler, pizza, kızarmış patates ve parça tavuk gibi ürünler ile beraber tüketilen gazlı içeceklerin çocuk ve gençler tarafından sık tercih edilmesi yetersiz ve dengesiz beslenme ile birlikte çeşitli sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Fast food sistemi ile tüketilen besinlerin enerji ve bazı besin ögeleri yönünden dengeli olmaması, uzun dönemde sağlık problemlerine neden olmaktadır. Bu sağlık problemlerinin başında şişmanlık gelmektedir. Fast food ürünlerindeki en önemli sorun, bu ürünlerin yüksek enerji içermesidir. Fast foodlarda orta düzeyde yenen bir öğünün enerji içeriği, 400 kaloriden başlayıp 1500 kaloriye kadar yükselebilmekte hatta enerjinin çoğu yağ ve şeker kaynaklı olup kilo alımına yol açabilmektedir. Fast food ürünlerindeki yağın çoğu hayvansal kaynaklıdır. Bu ürünlerin sodyum, kolesterol ve özellikle doymuş yağ miktarı, diğer besin ögeleri yoğunluğuna göre daha fazladır. Bu durum başta koroner kalp hastalıkları ve kanser olmak üzere birçok kronik hastalık için risk faktörüdür. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Fast food, ekonomik kaygılarla oluşturulmuş bir yemek sistemidir. B) Dünyadaki açlık sorununun çözümü olarak fast food sistemi geliştirilmiştir. C) Yemek kültürü, zaman içerisinde toplumlarda değişebilmektedir. D) Fast food tarzı yemekler, yiyecek israfının azalmasını sağlayan bir proje olarak düşünülmüştür. E) Fast food, çalışanların yemek molalarında zaman kaybetmesini önlemek için geliştirilmiş ve sonrasında tüm dünyaya yayılmıştır.