Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerA
30. Halk arasında "darçın", "loğusa", "şerbet kokusu" gibi ad-
larla bilinen tarçın, kurutulmuş ağaç kabuğudur. Çin tarçı-
ni ve Seylan tarçını olmak üzere başlıca iki cins tarçın ka-
buğu bulunmaktadır. Her iki tarçın da birleşiminde tanen
ve %1-2 oranında uçucu yağ içermektedir. Her iki cins de
Japonya, Seylan, Güney Amerika, Sumatra gibi yerlerde
yetiştirilmektedir. Tarçın, kabızlığı önleyici, gaz söktürücü
ve antiseptik özelliklere sahiptir. Bunun dışında baharat
ve koku verici olarak da kullanılmaktadır. Halk arasında
sağlık için binlerce yıldır kullanılmaktadır.
Bu parçada tarçın ile ilgili aşağıdakilerin hangisine
değinilmemiştir?
A) Halk arasındaki adlarına, çeşitlerine ve yetiştiği ülke-
lere
B Geçmişten beri halk tarafından sağlığa yararlarının
bilindiğine
C) Halk arasında çeşitli sağlık sorunlarını giderme ama-
cıyla kullanıldığına
32.
D) Yiyeceklerde lezzet ve koku vermesi için kullanıldığına
E) Çeşitlerinin bileşenlerindeki tanen ve uçucu yağ oran-
larının aynı olduğuna

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerMOYA
36. Bugün büyük bir önem taşıyan dil davasının halledilebilmes
sağduyu sahibi kimselerin görüşü doğrultusunda kazanıla
bilmesi için "Dil Akademisi" yasasının hiç zaman yitirilmeder
bir an önce çıkarılması şarttır. Yoksa dil davasında yıllard
mücadele veren bilim adamlarımızın, dilcilerimizin, yazar, şair,
öykücü ve romancılarımızın, bazı dergi ve gazetelerimizin ça.
baları boşa gider.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi.
sidir?
A) Dildeki sorunları yalnızca "Dil Akademisi" çözümler.
B) "Dil Akademisi" sağlam temellere oturtulmalı, güçlü ve
uzman kişilerden oluşturulmalıdır.
C) Dil konusunda yapılan çalışmaların boşa gitmemesi için
"Dil Akademisi" kurulmalıdır.
DY Dilcilerin, bilim adamlarının, şair ve yazarların çalışmaları
desteklenmelidir.
E) "Dil Akademisi" yasası hemen Meclis gündemine alınmalı-
dır.

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelermi
Sir
h
#
A
TYT/Türkçe
A
37. Sağ olsun; hoştur, iyidir kızım yalnız biraz beceriksizdir ve
gösterişe düşkündür. Sigorta Hastanesi'ne gitmem, diye tut-
turdu. Sanki kocası çok kazanıyormuş gibi "haspam" da bir
özel merakı; özel araba, özel doktor falan filan. Ne gereği var?
Halktan biri olmak ayıp mı? Bana tanınmış bir haktan niçin
yararlanmayacakmışım? Inat ettim, ne hastaneye ne de özel
doktora gittim. Kişi nasılsa öyle görünmeli. Ille çizginin üstüne
tırmanış, kime gösteriş? Insan bir bilmece. Kendi yasasını
kendine uygulayamaz. Çelişkiye düşmek alın yazısı.
Bu sözleri söyleyen kişi aşağıdakilerden hangisiyle nite-
lendirilemez?
A) Olduğu gibi görünmeye çalışan
BY Elindekiyle yetinmeyi bilen
C) Haklarını kullanmak isteyen ve gösterişten kaçınan
D) Özel girişime karşı çıkan
E Aile bireylerini eleştirebilen

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerA
TYT/Türkçe
A
39. Hangi adla adlandırılırsa adlandırılsın roman, gerçek yaşam-
dan seçilen olay, durum, yer ve insan ögesinin düş gücüyle
yeniden üretimidir. Başarısı inandırıcılığıyla, neden-sonuç iliş-
kisine göre ögelerini örgülendirmesindedir. Yoksa, iyi roma-
nın, güzel ve sanat değeri; üstün romanın şaşmaz, demirbaş
kuralları yoktur. Her büyük romancı, kendi romanının kuralla-
rını da kendisi koyar. Ancak deneyimlerle ortaya konmuş kimi
gerçekler vardır ki bunlar bir romandaki neden-sonuç ilişkisi-
nin sağlıklı biçimde kurulması, insanın iç ve dış dünyasındaki
gerçekliğinin çarpıtılmadan verilmesi gibi ayrıntılardır.
Bu parçada romanla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
sine değinilmemiştir?
A) Anlatılan olayların gerçek yaşamdan alındığına
BY Gerçek yaşamdaki olayların kişilerin ve olayın geçtiği yer-
lerin hiç değiştirilmeden verilmesi gerektiğine
40
C) Herkesin üzerinde uzlaştığı değişmez kurallarının olmadı-
ğına
D) lyi romancılarca da ortaya konan kuralların birbirine benze-
mediğine
Başarının, inandırıcılıkta ve neden-sonuç ilişkisi kurmada
yattığına

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler17. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangi-
sine ulaşılabilir?
A) On beşinci yüzyılda başlayan bilimsel aydınlanma,
daha çok astronomi alanında yapılan çalışmalarla
kendini gerçekleştirmiştir.
B) Fizik ve matematik alanında görülen bilimsel atı-
limlar, zamanla diğer alanları da etkileyerek yeni bir
çağın başlangıcını oluşturmuştur.
bes
On beşinci yüzyılda ortaya atılan ilerlemeci görüşler
Avrupa'daki egemen güçler tarafından reddedilerek
bilimsel çalışmaların önü kesilmiştir.
D) Batı'da görülen bilimsel aydınlanma sürecinin baş-
langıcında Doğu'nun bilim, felsefe ve sanat ürün-
lerinden istifade edilerek sentez bir bilgi birikimi
yaratılmıştır.
E) Bilimsel ilerlemeler, Orta Çağ Avrupası'nın toplumunu
oluşturan bireylerde bir tedirginlik durumu yaratarak
toplumla bilim dünyasını karşı karşıya getirmiştir.
A T
BY K
20. B
C
F

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler31. Bugüne kadar yazılmış, okullarda okutulması kabul edilmiş
bütün müzik kitaplarına bakınız ve inceleyiniz. Şarkılar, no-
talar ve yine notalar... Bu notalarda Türk'ün görkemli tarihini,
Türk çocuklarının eğitiminin temelini oluşturması gereken
ulusal müziklerinin motiflerini görebiliyor musunuz? Türk'ün
coşkun ve engin sevgisini, geleneklerini, dinini ve toplumsal
yapısındaki güzelliği, kahramanlığını, üzüntülerini dile getiren
şarkılarımız nerede, hangi okul kitaplarında? Hangi mübarek
ve ölümsüz yetkili, Türk bestecilerine ve eğitimcilerine bu ka-
pıları açacak?
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi, müzik kitapla-
rında aranacak özelliklerden biridir?
MOYA
A) Nota ve genel müzik bilgilerini içerme
B) Öğrencileri müzik zevk ve güzelliğine ulaştırma
C) Türk'ün görkemli tarihini, Türk çocuklarının eğitiminin te-
melini oluşturan ulusal müziğinin motiflerine yer verme
D) Hem Batı müziğini hem Doğu müziğini tanıyıp sevdirecek
parçalara yer verme
E) Türk eğitimci ve bestecilerinin yapıtlarına yer verme
11

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerde
n-
in
et
uz
6-
32. Biz milletçe vatan ve bayrak uğruna da namus ve şeref için
de aşk ve sevda yolunda da ölmeye her an hazır beklemi-
şiz. Fakat şimdi görüyoruz ki artık insanlarımız yalnız bilek ve
yürek taşıyor. Demek ki ruh ve gönül hazinelerimiz yoksullaş-
mış. Oysa Türk milleti aşksız, sevdasız kalırsa dünya tarihin-
deki seçkin yerini kaybeder. İşte bu nedenle hepimiz gönle
ve onun ilhamı ile yaratılan yüksek sanata tekrar dönmeliyiz.
Yeniden aşkı aramalı ve bulmalıyız.
Bu sözleri söyleyen kişi Türk milletiyle ilgili olarak özellikle
aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır?
A) Ne için ölmesi gerektiğini bilmemesinden
B) Savaş destanlarını okuyup aşk kitaplarını okumamasından
C) Dünyadaki seçkin yerini yitirmesinden
D) Akılla duygularını birleştirememesinden
E) Aşk duygusunu yitirmesinden

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler30. Evet, İtalya Savaşı, Balkan Savaşı... Ben Yanya Kalesi'nde
esir düştüm. Yunanistan'da bir seneden fazla esirlik... İstan-
bul'a gelip kendimi toplamaya başlayacağım zaman annemin
ölümü... Sonra Birinci Dünya Savaşı! İşte, dört yıldır bu felaket
getiren savaşın müthiş krizi içindeyiz. Yarım okka ekmek otuz
kuruşa satılırken kim edebiyatla uğraşabilir? Ama ben uğraş-
tim.
Kendinden böyle söz eden bir yazarla ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisi söylenebilir?
A) Yapıtlarının odağına savaşı yerleştirdiği
B) Yazmak için yeterli zaman bulamadığı
C) En olumsuz koşullarda bile yazmayı sürdürdüğü
D) Askerlik yıllarını yazıya dönüştürdüğü
E) Edebiyat uğruna askerliği bıraktığı

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerar
en
le
T.
7
in
₁
7.
WESEN YAYINLARI
12. Körfez'in üstünde masmavi gökyüzüne yayılmış
Iri iri, ak bulutlar bir sessizlikten gelip bir baş-
ka sessizliğe doğru hızla yol alıyor. Lodosun et-
kisiyle denizin üstüne iyot kokusu yayılıyor. Adı
Attila lihan konmuş vapurumuzun palamarını çö-
züyor çımacı ve hareket ediyoruz. Şiirler okuya-
rak ağır ağır yol alıyoruz.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisi söylenemez?
A) Duyularla algılanan ayrıntılara yer verme
B) Betimleyici ögelerden yararlanma
C) Ikilemeler kullanma
D) Kişileştirmeye başvurma
E) Değişik yapıda cümle kullanma

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerTurk Telekom
Turk Telekom
X
X
cevaplaymiz.
12:19 PM
11:32 AM
Tarihsel olarak Batılı alışveriş merkezi, seçkin
tüketimden kitlesel bir tüketim biçimine geçişi vurgular.
Bu yeni kent mekânlarında alışveriş yapmak: satın
almayı, görmeyi, dolaşmayı ve yeme-içmeyi içeren
bütüncül bir deneyim oluşturur. Burası kişinin daha iyi
bir yaşam tarzı üzerine hayaller kurduğu ve bu hayalleri
beslediği mekân häline de gelmektedir. Bunda mekânı
her tür sosyoekonomik sınıftan insana açık olmasının
rolu bulunmaktadır. Alışveriş merkezine girdiğinde kişi
kendini içerideki mekânlara ve ürünlere sınırsız erişimi
olan daha üst olanaklara sahip biri gibi hisseder lyi
ısıtılmış ve ışıklandırılmış bu mekânlarda alıcı ile ürün
arasındaki ilişki, mağaza elemanından da bağımsızdır.
Müşteriye, ürünleri serbestçe tanıması ve bunların hangi
ihtiyacını gidereceğini zihninde tasarlaması için
denetimli ve ürkülmeyen bir ortam sunulur. Tezgahların
ortadan kaldırıldığı dükkânlarda çeşitli sergileme
yöntemleri geliştirilmiştir. Sunulan seçim yapma
olanağına görünmez bir satın alma etkisi eşlik eder.
Bunun aksine geleneksel dukkanlarda alışveriş süreci
satış elemanı tarafından kişisel ve duygusal bir şekilde
yönlendirilir. Alışveriş merkezlerinde ise kişisel
etkileşimden ziyade arzu edilen objeler üzerinde daha
yoğun enerji harcanır. Bunun yanı sıra alışveriş
merkezinde kişinin sosyal kimliğinden sıyrihip evrensel
bir kimliğe bürünmesi istenir. Urünlerin kalitesi ve fiyatı
hakkında açıklayıcı bilgiler sayesinde erkek veya kadın
müşterilerin kamuya açık alanlarda duydukları
güvensizlik hissini üzerlerinden atmaları sağlanır. Büyük
mağazalar da sadece kadın müşteri kesimini
hedeflemek yerine bir çeşitlilik ve çoğulculuk anlayışını
benimser. Yeniden tasarlanan bu tüketin kültürü
çocuklardan, genclerden ve erkeklerden yeni pazarlar
yaratmaya çalışır. Keyi sunanı mekânlar kadınsı
karakterini yitirirken her kesimden insan, müşteri olarak
hedeflenir
38. Bu parçaya göre alışveriş merkezleriyle ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
ÖS
49%
59%
E) Yapay bir özgürlük alanı oluşturularak tüketim
ozendirilir..
A) Farklı yaş gruplarından müşterilere hitap edilir/
2020 ALES 1
8) Müşteri çeşitliliğini sağlamak için mekânlar
cinsiyetsizleştirilir.
Eşitlikçi bir düzen vurgusuyla yeterlik duygusu
sağlanır.
D) Farklı ihtiyaçların karşılanabildiği bir ortam sunulur.

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler2X
bry yayınları
3.
ANLATIM TEKNİKLERİ - IV
Bazı kitaplar vardır, onları anlatmak için kitabın içeriğin-
den bahsedersiniz. Bazı kitaplar vardır, onların ise içeriği
anlatılamaz ve ancak okuyucuyla olan ilişkisi üzerinden
açıklanabilir. Mobius Dick ikinci gruba girenlerden. Bu
yazıyı okumaya başlamadan önce şu soruyu kafanızda
iyi tartmanızı rica ediyorum: İyi uydurulmuş bir roman sizi
mutlu etmeye yeter mi? Yoksa bir romanın sunduğu bil-
gilerin sizi "aydınlatması" gerektiğine mi inanıyorsunuz?
Daha basit bir şekilde ifade edecek olursam: Yazarın, ro-
manı oluşturan bilgileri kendi çıkarlarına uyacak şekilde
-ama kurgunun sınırları içinde kalarak- evirip çevirmesin-
den rahatsız olur musunuz?
ovems
mo
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Karşılaştırmadan yararlanılarak düşünce geliştirilmiş-
tir.
B) Okuyucuyla konuşuyormuş gibi bir üslupla yazılmış-
tır.
Gözlemler, izlenimlere dayandırılarak yansıtılmıştır.
D) Soru cümlelerinin etkisinden yararlanılmıştır.
E) Açıklamak, bilgi vermek amaçlanmıştır.
4. Köşedeki komodinin üstünde koskoca bir buzağı dikka-
timi çekti. Siyah beyaz renkte... Porselen... Devrilmesin
diye bacakları normalden kısa... Güdül

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler26. Yaşayan bir dili meydana getiren ögeler ve bunların araların-
daki ilişkiler ele alındığında mutlak ve değişmez kurallardan
söz etmek, dil bilimci için yabancı bir düşüncedir. Eski dilciler
işte bu konuda yanılıyor, ---
----. Onlara göre, her değişme aynı
zamanda bir bozulma idi. Dil bilimci, dil olaylarını incelerken
değer yargılarından uzak durmaya, gördüklerini yalın bir bi-
çimde tanım ve betimleme ile yetinmeye çalışır.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre,
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) dilde neyin doğru neyin yanlış olduğu konusunda kural ko-
yucu bir tavır takınıyorlardı
LOW
B) geçmişten aldıkları bir mükemmellik modelini taklit ve tek-
rar yoluyla dilde değişmenin önlenebileceği görüşünü sa-
vunuyorlardı
C) dilin değişen gerçeklerine çoğu zaman ters düşüyorlardı
D) dil sorunlarında yazı dilini esas alıyorlardı
E) yazı dili yerine konuşma dilini esas kabul etmeye başlıyor-
lardı

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerr
24. (1) Avrupa'nın bin yıllık skolastik devri, Avrupalılar için büyük
bir istibdat devri sayılırdı. (II) O zaman eski yapıtları okumak
büyük günah sayılıyordu. (III) Kilise, bu konuda kesin kararlar
almıştı. (IV) Fakat birçok aydın, kiliseden gizli olarak eski uy-
garlığa ait yapıtları incelemekten geri kalmıyordu. (V) Dante,
Petrarca ve Boccacio gibi hümanistler, İtalya'da bu akımın
öncüleri oldular.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra, "Öyle ki bu incelemeler XIV. yüzyılda ilk meyvelerini
vermişti bile". cümlesi getirilebilir?
A) I
B) II
C) III
D) IV E) V

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelera
23. Şair, sanat yaşamına birkaç kısa öyküyle başlamış ama şiir
yazmanın tadına varınca şiirden başka bir işle uğraşmamış-
tır. Şiir yazmaya başlamadan önce kendisinden önceki şair-
leri okumuş, onların şiir anlayışlarını kavramış ve tüm bunlara
kendinden bir şeyler katarak özgün şiirler yazmıştır. Şiirle ilgili
pek çok deneme yapan sanatçının aruz ölçüsüyle yazdığı şiir-
lerinin yanı sıra koçaklama, varsağı vb. tarzlarında halk şiirleri
de vardır? Şimdiye kadar altı şiir kitabı yayımlanan sanatçının,
beğenmediği için yayımlamadığı pek çok şirinin olduğu da bi-
linmektedir.
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı yoktur?
A) Şair, sanat yaşamına nasıl başlamıştır?
B) Şair şiirlerini hangi ölçülerle ve hangi nazım tür ve şekille-
riyle yazmıştır?
C) Şair, şiirde özgünlüğü nasıl yakalamıştır?
D) Şairin bugüne kadar yayımlanmış yapıtları var mıdır?
E) Şair, özellikle kendinden önceki hangi şairlerden etkilen-
miştir?

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler20. Şehir medeniyettir. Medeniyet sözcüğünün kökü Medine bunu
açıkça gösterir. Medine sözlük anlamıyla şehir demektir. Do-
ğayı severim, doğa bende bazen mistik denebilecek duygular
uyandırır. Fakat şehrin insancıllığı bana daha cana yakın ve
sıcak gelir. Şehirde, Paris gibi uygar şehirde, insanoğlunun
zekası, becerisi, sabrı, ölçülülüğü, düzenliliği, güzel ve yararlı
şeyleri koruma yeteneği bende hayranlık uyandırır.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisi söylenemez?
A) Tanımdan yararlanılmıştır.
VADI
B) Açıklama yapılmıştır.
C) Tartışmacı bir havası vardır.
D) Karşılaştırma yapılmıştır.
E) Örneklemeye başvurulmuştur.
boat
ively de
nipple nineo
88

Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler1.
Bilimin en karmaşık (anlaşılması güç olan) alanlarından biri
olan genetik bilimi, bugün bile büyük zorlukları beraberinde ge-
tirirken rahip, öğretmen ve alaylı (alay edici, küçümseyici) bilin
||
insanı Gregor Mendel'in 1850'lerde manastırda yaptığı bezel-
ye deneyleri nasıl bu kadar etkili oldu hâlâ anlaşılabilmiş de-
ğil. Mendel'in bugüne dek korunan eserleri ve yakın dönemde
gün işığına çıkan (açıklığa kavuşan) tarihî kaynaklar; onun
|||
sabırlı ve verilere bağlı, dikkatli ve titiz biri olduğuna
işaret ediyor (dikkat çekiyor). Bilim tarihçilerine göre bu nitelikler,
IV
keşiflerinin (var olduğu bilinmeyen bir şeyi ortaya çıkarmasının)
V.
zamana direnmesine ve bugünün genetik bilimi mirasına katkı-
da bulunuyor.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı
parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır?
A) I
BI
C) III
10
D) IV
E) V