Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler33. Seyirci olarak seyredip kapının önüne çıktığımda etki-
sini sürdüren ama ertesi gün unuttuğum filmler oldu.
Bir kez seyredip bugüne kadar hiç unutamadığım film-
ler de. Çok etkilenip bir süre sonra tekrar seyrettiğim-
de hiçbir şey hissetmediğim filmlerin olması gibi. İlk
seyrettiğimde çabucak aklımdan çıkan ama yıllar son-
ra bir daha karşılaştığımda çarpıldığım filmlere ise hâla
şaşarım!
TYT
Bu parçanın yazarıyla ilgili aşağıdakilerden hangi-
si söylenemez?
A) Bazı filmler, üzerinde kısa süreli bir etki uyandır-
mıştır.
+
+B) Kimi filmlerin etki alanından hiç kurtulamamıştır.
C) Bazı filmlerden her seferinde aynı etkiyi alamadığı
olmuştur.
to
t
D) İlk seyrettiğinde hiç etkilenmediği ama daha son-
ra etkilendiği filmler olmuştur.
E Her seyrettiğinde üzerindeki etkisini artıran filmler
olmuştur.
İkinc
ölüm
ler;
da s
gizl
sa
gile
na
di.
ke
Şa
la
la
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerHer seyrettiğinde üzerindeki etkisini artıran filmler
olmuştur.
34. Tek bir cümlenin iki farklı çevirisi: "Hayvan, hiçbir za-
man insan kadar zalim, bu işlerde usta olamaz."/"Vah-
şi hayvanlar hiçbir zaman insanlar kadar korkunç, ne-
redeyse sanatsal vahşilikler yapmazlar." Hangi çeviri
sansürlenmiş? Dostoyevski'nin sansürlendiğini düşü-
nenler Dostoyevski'yi gerçekten okumuş olabilir mi?
Karamazov Kardeşler'in dördüncü bölümünün ulusla-
ri aşan ve insanın bütün doğaya ve hayata karşı, işle-
diği suçlara karşı çığlık atan içeriğinin herhangi bir ulu-
sal oynamayla çarpıtılabileceğine inanıyor olabilirler
mi? Rusça aslından çeviri yapan, gerçek bir Dosto-
yevski çevirmeninin çevirdiği eserin içeriğiyle hiçbir
bağ kurmamış olduğuna nasıl inanıyor olabilirler?
Bu parçada yazarın sorular yoluyla aşağıdakiler-
den hangisini sezdirdiği şöylenemez?
A) Çeviride, anlamı korunmak şartıyla kelimelerin fark-
lilik gösterebileceğini
B) Dostoyevski'nin sansürlenemeyecek kadar büyük
bir sanatçı olduğunu
C) Karamazov Kardeşler'in evrensel bir nitelik taşıdı-
ğını
D) Çevirmenin, çevirdiği eserde anlatılanlarla ilişki için-
de olduğunu
E) Her çevirmenin büyük bir sanatsal birikime sahip
olduğunu
35
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerAşağıdakilerin hangisinde deneme türüyle ilgili bir
bilgi yanlışı vardır?
AY Denemelerde yazar herhangi bir konudaki görüşle-
rini kesin kurallara varmadan, kanıtlamaya kalkma-
dan, okuyucuyu inanmaya zorlamadan anlatır.
B) Deneme, kişinin kendi dışındaki varlıklarla herhangi
bir konuda gerçek ya da hayalî olarak girdiği diyalo-
ğun ürünüdür.
C) Denemeler aynı anda birçok konuyu rahat ve akıcı
bir biçimde ele alan, çoğu kez yazarın kişisel bakış
açısı ve deneyimini aktaran orta uzunluktaki edebî
metinlerdir.
D) Her şey denemenin konusu olabilir. Yeter ki yazarın
o konuda bir birikimi olsun. Ancak denemeler daha
çok her devrin, her ulusun insanını ilgilendiren ko-
nularda yazılır.
E) Denemelerde diğer fikir yazılarından farklı olarak
aşk, dostluk, iyilik, güzellik, ahlak, sevinç, kültür,
yiğitlik gibi daha çok soyut ama kalıcı ve evrensel
konular işlenir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler24. Stavrogin: "... Apocalypse'te melek, bundan böyle
zamanın olmayacağını ilan eder."
Krillov:
"Biliyorum. Orada bu, yoruma yer bıraktır-
mayacak açıklıkta yer almış. Bütün insan-
lar mutluluğa kavuştuğunda zaman da or-
tadan kalkacak çünkü artık gerekmeyecek.
Çok doğru bir düşünce."
Stavrogin: "----?"
Krillov:
"Hiçbir yere... Zaman bir eşya mı, hayır,
yalnızca bir düşünce. Zihinlerden silinip gi-
decek."
Bu diyalogda boş bırakılan yere düşüncenin akışı-
na göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) O hâlde zaman nasıl yok olacak
B) Peki, zamanı nereye saklayacaklar
C) Ama zamanı hiç aramayacaklar mi
D) Peki, zaman biçim mi değiştirecek
E) Ama zamansızlık mümkün mü
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerTYT/ Türkçe
30. Aşağıdaki parçalardan hangisi "Nitelikli bir yazar şüp-
hesiz, toplum bilim alanında yetkin olmalı, milletin başın-
dan geçenleri bir sosyolog kadar iyi bilmeli ve anlatmalı-
dır." düşüncesine uzak düşmektedir?
Yakup Kadri'nin Kiralık Konak'ı İmparatorluğun çöküş
çanlarının sesi işitilirken kuşaklar arasında farklılaşan
değer yargılarının, yaşam biçimlerinin çatışmasını
sergileyen bir roman.
BHüseyin Rahmi, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç'ta
Halley yıldızının, İstanbul ahalisi üzerinde yarattığı
etkiyi anlatırken İstanbul'un sokakları, mahalleleri,
dükkânları ve insanlarıyla çok renkli ve canlı bir tab-
losunu sunuyor.
Yakup Kadri, Ahmet Haşim adlı monografisiyle şiiri
kadar latif, fakat doğrudan doğruya yakalanması güç
bir insanı bize sunuyor. Aksi, alıngan, tatlı, dediko-
duya meyyal Ahmet Haşim'in ilginç dünyasına açılan
kapıları aralıyor.
D) Yağmur Beklerken'de Tarık Buğra, Serbest Firka
girişimi ekseninde bütün bu gelişmelerin Anadolu
taşrasındaki sonuç ve yansımalarını konu edinirken
aslında on yıllık Cumhuriyet'in bir bilançosunu da
yapmaktadır.
MIKO
Sevgi Soysal, Yenişehir'de Bir Öğle Vaktinde, çok
boyutlu bir toplumsal kesiti sanki hiç zorlanmadan
edebiyata aktarmış gibidir. Gözlemlediği gerçek in-
san portrelerini, zekice bir kurguyla buluşturur.
31. D
y
I
C
(
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerMUBA YAYINLARI
ar
28. (1) Mardin'deki höyüklerde yapılan kazılarda 7 bin
500 yıllık oyuncak arabadan sonra dünyanın en eski
tapu senedi tableti de bulundu. (II) Birkaç ay önce
arkeologların bir höyükte yüzey taraması yaparken
Inbulduğu tarihî oyuncak, günümüz arabalarının bir
kopyası gibiydi âdeta. (III) Girnavas Höyüğü'nde
yapılan kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan tablet, çivi
yazısı ile yazılmıştı. (IV) Mardin Müzesi arkeologları;
tabletin çok iyi korunduğu için üzerindeki yazının
bozulmadığını, muhtemelen çamur üzerine çivi yazısı
ile yazıldıktan sonra fırında pişirildiğini ifade ettiler.
(V) Ayrıca yaptıkları araştırma ve analiz sonuçlarına
göre, arazi tapusu özelliğini taşıması sebebiyle tabletin
dünyada bir ilk olma özelliği taşıdığını belirttiler.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) 1
B) I
III
DY IV V
n
eri
A
a;
anik
ini
A
3. DENEME
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler3. Uzay boşluğunun büyük ölçekli bir kuvvet meydana getirdiği
yirmi yıl önce keşfedildi. Astronomlar, evrenin genişlemesinin
hızlandığını keşfetti. Bu bir sürprizdi. Genişleme, elli
yılı aşkın süredir biliniyordu. Fakat galaksilerin ve diğer
yapıların birbirine uyguladığı yer çekimi kuvveti yüzünden
genişlemenin yavaşlayacağı düşünülüyordu. Bu sebeple
yer çekimine bağlı yavaşlamanın genişlemeyi "iten" bir güç
tarafından engellendiği gerçeği tam bir sürpriz oldu. Fakat
bu gücün varlığına insanları inandırmak oldukça güçtür.
İnsan görmediğine ve deneyle kanıtlanmayan durumlara
inanma konusunda oldukça katıdır. Kendisi gözlemlemek
ister. Uzay boşluğu, bünyesinde gizlenmiş ve büyük ölçüler
arasındaki yer çekimi kuvvetine baskın gelen bir çeşit geri
tepki oluşturan bir enerjiye sahipti. Tabii bu olguyu şimdiki
teknoloji olanaklarıyla gözlemlemek oldukça güç hata
imkânsız. "Karanlık enerji" adını alan bu fenomen, uzay
boşluğunun özelliksiz ve bağıntısız olmadığı gerçeğinin en
heyecan verici kanıtıdır fakat yörüngemizde dolaşan Ay
kadar gözlemlenebilir olmadığı için kabullenmesi zor.
polimal
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine
ulaşılabilir?
A) Parçacıklar bozularak evrenin seyrelme sürecini süresiz
hâle getirebilir. Bunun sonucunda devasa hacimde fakat
şu ankinden daha da boş bir uzay hâline gelir.
B) Bilim insanlarına göre evren daha da seyrekleşerek
genişliyor ve içinde ışık parçacıkları olan fotonlar
dışında bir şey kalmadığında maddeler yeniden
ölçeklenebilir hâle geliyor.
Matematik, gerçekliğin doğru bir tanımını yapabilir fakat
bunu gerçek bir gözlemle kontrol edebilecek seviyeye
ulaşmadan gerçeği anlamamız mümkün olmayabilir.
Fiziksel gerçekliğin uzay ve zaman hacminin
gözlemleyebildiğimiz kadarından çok daha fazlası
olduğu ihtimaline karşı sergilenen toplumsal ilgi giderek
artıyor.
2) Uzaydaki küçük bir noktayı büyütecek ve bu küçük
ölçeği inceleyecek olursanız göremediğimiz beş ekstra
boyutta sıkıca örülmüş bir origami ile karşılaşmanız
muhtemeldir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelern
isi
ELDİK
31. Edebiyatçı, bir okur kitlesi oluşturmak, onları tanımak, yön-
lendirmek ve kendini, eserlerini tanıtmak için sosyal med-
yayı kullanır. Böylece yazılı, görüntülü medyaya mahkûm
olmaktan kurtulur, burada okurlarla doğrudan ilişkiye geçer.
Bu aynı zamanda güçlü bir bağdır. Bir kez iletişim doğru-
dan, aracısız gerçekleşmekte, mekân ve zaman birlikteliği
sağlanmış olmaktadır. Diğer taraftan yanlış anlaşılmaları
birinci elden düzeltmekte, bilgi vermektedir. Yazar buradan
geniş kitlelere ulaşmakta, ilgileri yönlendirmektedir. Bunla-
basit, zahmetsiz ve anlık olarak gerçekleştirebilmektedir.
Yazar, kitabını anında okurlarına aracısız tanıtabilmekte,
görüşlerini iletebilmektedir.
Parçaya göre aşağıdakilerden hangisi sosyal medya-
nın edebiyatçıya sağladığı faydalardan değildir?
piense Dinby
(
A) Eserini okurlarına başka bir aracı olmaksızın ulaştıra-
bilmesi
B) Yazarı diğer medya platformlarına olan bağımlılıktan
kurtarması
Wapacağı edebî etkinlikleri geniş kitlelere duyurmasın-
da ana etken olması
Okur kitlesinin ilgi ve beklentilerini yönetmesine imkân
sunması
EXOkurlarıyla olası fikir ayrılıklarına birinci ağızdan cevap
verebilmesi
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelere
-
i
Bana öyle geliyor ki dünya hakkında söylenmiş sözler içinde
en çarpıcı olanlardan biri, dünyanın bir oyun yeri olduğudur.
Bu oyunun değişen ve değişmeyen kuralları var. Hepimiz
farklı güçlerle, farklı yeteneklerle, sorunları çözmede farklı
yaklaşımlarla bu oyunun içinde var oluyoruz. Mutlak bir ba-
şarı ya da başarısızlıktan söz edilemez bu oyunda. Üstelik
oyuna katılan her oyuncunun kendini başarısız hissettiği her
hamlenin ardından ömrüyle sınırlı sayıda yeniden deneme
hakkı bulunuyor. Yanan çıkmıyor yani, yeniden deniyor.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A insanın dünyadaki yaşamının kısa ve geçici olduğuna
B) Yaşamda başarı kadar başarısızlığın da yaşanabileceğine
C) Her insandaki güç ve yeterliliğin değişik olduğuna
D) insanın, hatalarını düzeltme imkânını her zaman bulabile-
ceğine
E) Güçlüklerin üstesinden gelmede herkesin bir olamaya-
cağına
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerB
Di
ni
ma
ve
ne
y
Ki
Kafa Dengi
Türkçe Testi
32. Arthur Schopenhauer, arzunun yararsızlığına dair vaaz
verme konusunda kötü şöhrete sahip bir filozof. İstediğinizi
elde etmenin sizi mutlu etmemesi onu hiç de şaşırtmazdı.
Öte yandan, arzu ettiğiniz bir nesneye sahip olmak kadar
olamamak da kötü. Schopenhauer'a göre, sahip olsanız
da olmasanız da lanetlisinizdir. İstediğinizi alırsanız
arayışınız biter, amaçsızsınızdır. İsteme ve Tasarım Olarak
Dünya kitabında ifade ettiği üzere, "korkunç bir boşluk ve
can sıkıntısı" içinde boğulursunuz. Hayatın yönlendirilmeye
ihtiyacı vardır; arzular, projeler, bugüne kadar ulaşılmamış
hedefler... Yine de bu da ölümcüldür. Çünkü sahip
olmadığınız şeyi istemek acı çekmektir. Yapılacak şeyler
bularak boşluğu bertaraf etmekle kendinizi sefalete
mahkûm ettiniz. Hayat, acı ve sıkıntı arasında bir sarkaç
gibi sallanır ve gerçekte, bu ikisi onun nihai bileşenleridir.
Bu parçaya göre Arthur Schopenhauer'in
aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklenemez?
A) Insanoğlu her ne yaparsa yapsın sonunda acı
çekmeye mahkûmdur.
B) İnsan, yaşamını acı ve sıkıntı arasında mekik
dokuyarak geçirmektedir.
C) İnsanın arzularını gerçekleştirme çabası, onu
anlamsızlığa doğru sürükler.
D) Yaşamdan haz alamamanın kökeninde insanın boşluk
hissi yatmaktadır.
Ehsanoğlu karamsarlığının üstesinden gelmedikçe
yaşamdan haz alamaz.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler1.
Kitap eleştirisi yazıları, genellikle kuramsal boyutları ve
felsefi derinlikleriyle sıradan okuyucuya soğuk gelen bir
yüze sahiptir. Aslında okuyucudan çok, yazarlar için
yazılmıştır. Bu tür metinlerde yazar ele aldığı kitaptan
hareketle başka metinler oluşturur, kavramlar geliştirir,
sorgulamaya girer ve kitabı yatay boyutlarına ayırır.
İlgilileri dışında okuyanı olmayan metinlerdir ve ele alınan
kitaba okuyucu dikkat kesilmez. Kitap tanıtım yazıları ise
doğrudan okuyucuya yöneliktir. Tanıtılan kitabın merak
uyandıran bölümleri, paragrafları ya da onunla ilintili metin
pasajları tanıtım yazısına yerleştirilir. Keyifli, dikkat
uyandırıcı ve okumaya teşvik edici yazılardır.
Bu parçadan hareketle kitap eleştirisi metinleriyle ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Okurun kitaba olan merakını arttırmaktadır.
B) Eleştiriyi sevmeyen yazarlarca hoş
karşılanmamaktadır.
C) Uzun bir yazım sürecinde ortaya konmaktadır.
D) Normal bir okuyucu tarafından sıkıcı görülen
metinlerdir.
E) Yayınevlerinin özen gösterdiği bir yazı türüdür.
3.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler34. "Şişman kedi sendromu"nun ele alındığı bu parçada numa-
ralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan-
lıştır?
A) 1.de, tanımsal bir nitelik vardır.
B) II.de, olumsuz etkisi üzerinde durulmuştur.
C) III.de, yaşanan soruna bir çözüm yolu önerilmiştir.
D) Tyde, bir fırsat olarak görülmesi gerektiği belirtilmiştir.
E V.de, bir çıkarım yapılmıştır.
İRKCE
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerbil-
un
₁.
öz
j-
7 (1) Yazın çevreleri dışında bir yaşamı vardı. (II) Sanat-
çılarla birlikte olmanın bir tür zaman yitimi olduğuna
inanırdı. (III) Yeni kitabının hazırlıkları son sürat devam
ediyordu. (IV) Bunun için de sürekli çalışır, kente az iner
ve indiği günlerde de hemen yalnızlığı özlerdi.
Numaralandırılmış cümlelerden hangisi paragrafın
akışını bozmuştur?
A) I
B) 11
C) III
D) IV
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler27. Salvador Dali; Batı resim geleneğini yakından tanıyan,
dikkatli ve titiz bir ressamdır. Öğrenciliğinde akademik res-
min yöntem ve kurallarını büyük bir kolaylıkla kavramış;
çeşitli sanat dergileri aracılığıyla kübizm, fütürizm ve me-
tafizik resim gibi eğilimleri yakından izlemiştir. Özellikle
1928'e değin Chirico başta olmak üzere metafizik res-
samların düşset gerçekçiliğinden ve nesnelerin gizem-
sel dünyasına gösterdikleri ilgiden etkilenmiş ancak
kendi yolunu kendisi çizmiştir. Düşsel bir gerçekçilik (re-
alizm) anlayışıyla fütürizm arasında orta bir yol aramıştır.
Ancak Sigmund Freud'un kuramlarını öğrendikten son-
ra, bilinçaltı imgelerin akıl dışı dünyasını olduğu gibi be-
timlemeye yönelik bir üslup geliştirmeye başlamıştır.
Bu parçadan Salvador Dali ile ilgili,
I.Resim sanatında kendine özgü bir tarz
geliştirdiğine
II., Titiz ve dikkatli kişiliğinden dolayı belli bir akımın
etkisinde kalmadığına
-7-7
III. Sigmund Freud'un psikanaliz kuramını öğrendikten
sonra resim anlayışında köklü bir değişim yaptığına
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerHırvatistan'ın Adriyatik Adaları arasında olan Vis
Adası, açık denizdeki stratejik konumu nedeniyle
uzun yıllar boyunca askerî bölge olarak hizmet ver-
miş ve turizm gelişse de el değmemiş şekilde kalmış-
tir. Hırvat ana karasındaki en uzak yerleşim adası-
dır. Hırvatistan'ın bağımsızlığını kazanmasından bu
yana ada yavaş yavaş dış dünyaya açılmaya başla-
mış; kendine özgü geleneklerini, tarihini, kültürel mi-
rasını ve doğal güzelliklerini dış dünyaya sunmuş;
Hırvatistan'ın en popüler turistik yerlerinden biri hâ-
line gelmiştir. Vis Adası'nın uzun ve çalkantılı tarihi
boyunca adanın sakinlerinin birçoğu daha iyi bir ya-
şam arayışıyla adayı terk etmiş, çoğunlukla okyanu-
su aşarak Amerika ve Avustralya'ya gitmiş, bilgi ve
becerilerini de yanlarına alarak gelişmekte olan bu
ülkelerin kalkınmasına yardımcı olmuşlardır.
www
Bu parçada Vis Adası ile ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisine değinilmemiştir?
Coğrafi konumuna
BY Zamanla tanınırlığının arttığına
Ülke özerkliğiyle birlikte dışa açıldığına
DYYerlilerinin belli bir amaçla göç ettiğine
Yerel ekonomiyi hızla canlandırdığına
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerYunus Emre'nin hem şiirlerindeki sanat kudreti hem de bu şiirlere
sindirdiği felsefesi ile Anadolu'da gelişen Türk edebiyatının her
yüzyılda her kesimden insanın anlayıp bir şeyler alabileceği ken-
dine mahsus bir şiir sözlüğü vardır. Mecazları, istiareleri ve diğer
tüm edebi sanatları aksi düşünülemez bir doğallıkla kullanır. İç
burukluğu ve inanma başka hiçbir kula yakışmayacak oranda ona
yakışır. Hiçbir zorlama ve yapmacıklık hissi uyandırmayan misra-
larda adeta ilahi bir cümle bilgisi ve estetik endişe bulunur.
5 Bu parçaya göre Yunus Emre ile ilgili verilenlerden
hangisi yanlıştır?
A) Anadolu'da gelişen Türk edebiyatının her eğilimini
derinden etkilemiştir.
B) Açık, anlaşılır bir söyleyişe sahiptir.
C) Edebi sanatları tam da vermek istediği anlama gele-
cek şekilde çok doğal kullanır.
D) Tasavvuf edebiyatının en büyük şairidir.