Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

10- çe- aptığı e Türk mun- eri so- le bir lan ve a- PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCELER R 32. Sanatı tanımlarla belirlemek, sanatın doğasına ters düşen bir konu; ister öykü, ister şiir, ister roman ol sun. Bir yapıt, yazarının o türdeki tanımını da sanat anlayışını da ortaya koyar. Ne ki sürekli değişim süreci içinde sanatçı da sanat ürünleri de değişir. Bir önce yazdığını, bir sonra beğenmeyen nice ya. zarlar var. Yine de bir genellemeye gidilirse öykü, yaşamın bir kesintisinden insanı, insanın dramın sanatın gereklerine uygun yansıtan bir yazın türü. dür diyebiliriz. Roman için de aynı sözler söylene. bilir. Ancak roman çok daireli bir apartmansa öykü tek daire bir evdir. Roman kısa, öykü uzun da yazıl sa bu ölçü değişmez. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? A) Roman ve öykü ortak içerik anlayışına sahip ya. zın türleridir. TOMIGRAY ATA 33. Wittgenstein, ür yınevi ararken nunda Londralu onun da bir ka söz yazmasını olurunu baştar re ünlü bir bili katini çekmey ge'den hocas yani bir anlan de olduğu gi altına almak Don Kişot ic bütün eseri muckaleme alın layamamış bazen de y bir yakın-y zaman es mak ve ka B) Okurların sanat yapıtlarına yönelik beğeni ve tutumları zaman içerisinde değişebilir. unipeg C) Sanattaki devamlı başkalaşım sanatçı için de geçerlidir. ilment ebninhel steaist issoniqe (O D) Sanat yapıtları, aynı zamanda yazarının edebi anlayışını da ortaya koyar. ssonge (0 E) Sanat, belli kalıplar içerisinde sıkıştırılıp bırakı- helalibi deneyelixia lamaz. Bu parça lenemez A) Yayın gisi B) Yoğ da C) Ön lar D) OK E) C S

6. A) (1) Deyim ve atasözleri, bir toplumun ortak malı olan kalıp laşmış sözlerdir. (II) Hayat tecrübesinin mahsulü olan ve kul- lanana çağrışım zenginliği, yorum yeteneği kazandıran bu tarihî sözler, dile işlerlik sağlayan birer yapı taşı hükmündedir. (III) Bir dilin zenginliği, büyüklüğü veya soyluluğu o dilin deyim ve atasözlerine bakılarak tespit edilebilir. (IV) Esasında de- yim ve atasözleri, bir milletin hayat felsefesinin göstergesidir. (V) Halkın sağduyusu denilen sessiz ve derin duruş, çoğu za- man kendini deyim ve atasözleriyle gösterir. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisinin yerine "Ata- sözleri ve deyimler, toplumun yaşayışının izdüşümüdür." cümlesi getirilirse paragrafın anlamında bir değişme olmaz? BXII C) M D) IV E)V

30. 1500-1650 yılları arasındaki dönem, Avrupa tarihi açısın- dan sıra dışı bir dönemdi. Çünkü o dönemde pek çok devlet, kadınlar tarafından yönetiliyordu. Bu durum, kadın- ların yönetme yeteneklerine dair ön yargıları yıktığı gibi, onların toplumsal rollerinde de değişiklikler meydana getirmiştir. Dönemin sanat yapıtlarına bakıldığında, kadı- nın konumundaki değişiklikler kolaylıkla görülür. 16. yüz- yıldan önceki edilgin kadın figürü, bu dönemin yapıtların- da yerini etkin kadınlara bırakmıştır. Kadın yöneticilerin iktidardan uzaklaşmasının ardından ortaya çıkan yapıtlar- da ise yine edilgin bir kadın imajıyla karşılaşırız. Bu da bize sosyal değişikliklerin şaşmaz bir doğrusallıkla yaşan- madığını gösterir. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz? A) En büyük kültürel ilerlemenin, kadınların iktidarında gerçekleştiği B) Kadınların iktidara gelmelerinin, kimi sosyal değişiklik- ler yarattığı C) Sanat yapıtlarından, toplumun kültürel özellikleriyle ilgili bilgi edinilebileceği D) 16. yüzyıldan önce, Avrupa devletlerinin genellikle erkekler tarafından yönetildiği E) Toplumsal hareketlerin inişli çıkışlı bir seyir izleyebile- ceği FEN BİL

de or ği bir 5 25. Pigmentler, renkleri oluşturan moleküller, maddeler veya tozlardır. Bitki veya hayvan kaynaklı organik; tuz veya me- tal oksit kaynaklı inorganik olabilir. Canlıların ciltleri, gözleri ve saç renkleri pigmentlerle ilişkilidir. İlk çağlarda toprak ve kilden üretilen pigmentler, modern uygulamalarda kimyasal süreçlerle yapay olarak elde edilebiliyor. Yeryüzündeki her tür varlık ve cisim, pigment molekülleri sayesinde renkle- rini sergiler. Gözler, pigmentler sayesinde renkleri algılar ve beyne iletir. İnsandaki pigmentler vücut tarafından sen- tezlenebilir veya dışarıdan alınabilir. Boyalara renk verir, kapatma yeteneği kazandırır ve bu şekilde maddenin iç yapısındaki dayanıklılığı artırır. Bu parçaya göre pigmentler ile ilgili olarak, K Daha çok, renkle ilgilidir; renklerin algılanmasını sağlar. II. Molekülleri doğaldır ve sadece canlılarda bulunur. . Bazı, kimyasal ihtiyaç maddelerinde kullanılabilir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II E) I ve Ill C) Yalnız III Diğer sayfaya geçiniz.

22. İnsan mutsuzluğa çare aradığında da teslim olduğunda da, mutluluğa göre çok daha karmaşık, dalgalı ve derin bir hayat tecrübesi edinir. Dolayısıyla mutluluk, insan ha- yatında en arzu edilen durum olsa da, edebiyat için kısır bir konudur. Mutluluk ideal ve sıradan olandır. Edebiyat ise sıradanlığı kıranın veya kırmanın peşindedir Dolayısıyla ideal olanın varlığı, yokluğu kadar edebiyatı besleyemez. Bu denklem, mutluluğun ana bileşeni olan sevgi için de ge- çerlidir. Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söyle- mesi beklenir? R₁ Aşkta hikâyeyi büyüten; sevginin karşılıksız kalması, önüne engeller çıkmasıdır. B) Bütün mutlu aileler birbirine benzer, her mutsuz ailenin mutsuzluğu kendine özgüdür. C) Çünkü insan genellikle belli bir rutin içinde kendini rahat ve güvende hisseder. D) Mutsuzluğun edebiyattaki temsili, yazarın bakış açısına göre değişiklik gösterir. EX Edebiyatta mutluluğun işlenmesi sık başvurulmasa da daha çok ilgi çekmektedir. 24. Sanat reğinc olup b gibi, b na zo sanat Bize a recek kimin AN Aşağ rin d A) Sa or B) K So C) H b D) S 0 E) S

an çekilmek, tek ve ir ifadeyle Konusudur. anevi yesini, bir hayatı watının kistan erimiz Hz. disi de bu kuyuya efsiyle yla lüm" bir yol stir? nek cler em DENEME 23. Sanayi Devrimi ile başlayan süreçte her zaman enerjiye ihtiyaç duyulmuştur. Dünya ülkelerinde çoğunlukla bu enerji ihtiyacı da fosil kaynaklarla giderilmiştir. Enerjiyi kolay ve ucuz bir şekilde temin etmek ülkeleri ekonomik refaha götürmüştür. Çünkü ucuz bir şekilde sürekli üretim sağlayan ülkeler, ekonomilerini büyütmüştür. Dünya nüfusunun ve enerji tüketiminin her geçen gün artması, sınırlı rezervieri bilinçli harcama ve küresel ısınma sorununa biraz olsun katkı sağlamak için bilinçsiz kullanımı azaltmak gerektiğini göstermiştir. Çevreye diğer yöntemlere göre daha az zarar veren uygun fiyatlarda ve sürekli enerji üretimini sağlayabilmek için yoğun enerji üreten nükleer enerji, bu aşamada karşımıza çıkmıştır. Bu nedenle, nükleer yakıtların kullanılmasıyla nükleer enerji üretme metodu günümüzün en önemli enerji üretme mekanizmaları arasına girmiştir. Bu parçada, 1. Kısa zamanda çokça üretebilmesi II. Maliyetinin düşük olması III. Tehlikesiz olması durumlarından hangilerinin nükleer enerji kullanımının tercih edilmesinde etkili olduğu kesinlikle söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III

4. A) I. B) II. C) III. E) V. DOCOO D) IV. Kedi ne biçimli ne güzel bir hayvandır. Yalnız irileri, koca tüylü olanları değil en çelimsizinde, hastalıklısında, saka- tında bile bir zariflik vardır. Hele temizlenmesine bayılı- yorum. Hani ön ayaklarından birini şöyle yana sarkıtıp da göğsünü yalaması yok mu? Baktıkça içim açılır. Sonra titizlenmiş gibi gözleri bir tuhaf bakarak dilini bir de sırtı- na...? Ufacık bir lastik top, daha iyisi takır tukur yuvarlanan bir ceviz arkasından sırtını kaldıra kaldıra koşan kediye ne buyurulur? Bundan daha hoş bir şey biliyor musunuz? Yemeğin tadını çıkarır. Hırlaya hırlaya bir parçaya da elini atarak yemesi eğlencelidir. Ama ben uslu uslu başını eğip gözünü kapatarak yemesini severim. Kedilerle ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilme- miştir? A) Kedilerin biçimli ve güzel hayvanlar olduğuna B) Bütün kedilerde bir zerafet olduğuna C) Kedilerin temizlenmesinin hoş olduğuna D) Kedilerin yemeğin tadını çıkararak yediğine Cocuklar E) Çocukların en çok kedileri sevdiğine A B E

a 5. Zaman bizi ihtiyarlatınca akla gelen en mütebessim ha ralar, çocukluğumuzda ya da yaşayamayıp içimizde sak.. kalan duygularımız üzerinden geçen zamana rağmen unutulmaz. Bir şekilde çocukluğumuzda kalan o tatlı hissi, bir sebebin hasıl olmasıyla yeniden duyumsariız. Bazen muhabbetin ortasında, bazen başarısız olduğumuz bir işin ardından bazen durduk yerde bazen yalnız olduğumuz bir anda hülasa değişik anlarda yakalayabiliyor bizi bu tatlı duygular. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiş- tir? A) İnsanın yaslanınca çocukluğuna ait hatıraları hatırladığı B) Çocukluktaki duyguların her şeye rağmen unutulmadığı G) Çocukluğa ait hatıraların farklı zamanlarda hatırlandığı D) Cocukluğun insan hayatının en önemli dönemi olduğu E) Çocukluk hatıralarının yıllar geçse bile unutulmadığı Bu sergilere en az bu ülkelerde yaşayan vatandaşlarımız kadar o ülkenin insanlarının da ilgi göstermesi beni çok mutlu ediyor. 2000 yılında Hz. İsa'nın hayatını minyatür arzında çalıştım. Yurt dışında çok beğenildi ve konunun zmanları olan sanat tori 7. 11 11

S A 12 A) I C) III D) IV 31. Biraz çam ağacı, bir tutam korozyonlu tunç, az biraz öd, bir de zaç yağı... Tamamını ezip karıştırıp elekten geçiriyorsu- nuz. Diğer tarafta sirkeyle korozyonlu tuncu öğütüp farklı bir karışım daha hazırladınız mı işin yarısı hallolmuş demektir. Sonrası, bu iki karışımı bir araya getirmek, biraz pırasa suyu ve biraz da su eklemek ve de karıştırmak... Bu tarif bir uz- mana, 6. yüzyılda yaşamış Aetius'a ait. Aetius, Romalı bir doktor olup dövme tekniğine dair en eski metnin yazarıdır ve dövme yapımında kullanılan karışıma dair yukarıdaki tarifi Medicae Artis Principes başlıklı kitabında yer almaktadır. Aetius, kitabında yalnızca kullanılacak karışımı tarif etmekle kalmaz, aynı zamanda uygulamayı da anlatır. Tarife göre, önce dövme yapılacak yer pırasa suyuyla yıkanır, sonra kan gelinceye kadar iğnelerle delme suretiyle deri üzerinde bir desen çizilir ve sonra da yukarıdaki karışım, yani mürekkep zerk edilir. Bu parçaya göre, I. Dövme geleneği 6. yüzyılda başlamıştır. HAetius, kitabında doğal ürünlerle dövme yapmanın yolunu anlatmıştır. E) V III. Medicae Artis Principles adlı kitap dövme tekniğinin anlatıldığı ilk kitaptır. D) II, III ye IV IV. Aetius'un kitabında yer alan dövme yapma tekniği gü- nümüzde devam etmektedir. yargılarından hangileri çıkarılabilir? AI ve II B) I, II ve IV C) II ve III E) Il ve IV Diğer Sayfaya Geçiniz.

ok ģ- er in r. r. 7 1 K 1 39-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla- yınız. ABD'de bu hafta düzenlenen bir toplantıda sunulan yeni görüntüler, NASA'nın Apollo 15 uzay görevinin iniş yaptığı yer ile Ay'ın güneyindeki yükseltili bölgelerinden biri olan Tycho Krateri'ni tüm detaylarıyla gösteriyor. ABD Ulusal Radyo Gözlemevi Radar Bölümü Başkanı Patrick Taylor, araştırmacıların bu görüntüleri dünyanın en büyük hareket- li radyo teleskobu olan 100 metre çapındaki Green Bank Teleskobu (GBT) ile aldıklarını aktardı. Bilim insanları, özel tasarlanan bu teleskobun çanağını gökyüzünün fark- lı kısımlarına yöneltebiliyor, Güneş sistemi dışında ve ışık saçan bir cisim olmadığı müddetçe görüntü alabiliyorlar. GBT, Ay'ın yüzeyini aydınlatan radyo dalgaları gönderiyor. Bu dalgaların Ay yüzeyinden Dünya'ya dönen yankıları ise Hawaii'de konuşlu 25 metre genişliğindeki dört teleskopla yakalanıyor. Görüntüler yakalandığı sırada GBT'de bulu- nan radar cihazı, birkaç ampulün kullandığı elektriğe denk miktarda bir enerji, yani sadece 700 Watt enerji kullanmış. Taylor'a göre bu kadar düşük enerjiyle bile Ay yüzeyinde 1,5 metreye kadar ufak özellikleri saptayabilmiş. 39. Bu parçadaki bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi Green Bank Teleskobu'nun (GBT) görüntü- leyebileceği unsurlardan biri olamaz? A) Ay yüzeyindeki kraterler B) Mars'ta yer alan geniş düzlükler C) Güneş yüzeyindeki lekeler D) Dünya'ya yaklaşmakta olan bir meteor E) Jüpiter'in yörüngesindeki bir uydu 40. Bu parçadan Green Bank Teleskobu (GBT) ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? inis alanını in-

2 Okuduğunuz metinde yazarın okuyucuyu yönlendirmeye çalıştığını gösteren bölümlere örnek veriniz. 7. Okuduğunuz metinde geçen kişilerin özelliklerini belirleyerek aşağıdaki şemalara yazınız. Rahip Frollo Esmeralda Quasimodo & Temel çatışmadan hareketle metnin tema ve konusunu belirleyiniz. 9. Metinde anlatıcı ve bakış açısının işlevini belirleyiniz. Seçilen bakış açısının metnin dil ve anlatımını nasıl etkilediğini belirtiniz. 10. Metinde kullanılan anlatım biçimleri ile anlatım tekniklerini bularak aşağıdaki şemalara yazınız. Anlatım Biçimleri Anlatım Teknikleri 11. Metnin yazıldığı dönemin sosyal, siyasi, kültürel gerçekliğini yansıtan bölümleri gösteriniz. esinde

D) Ive II E) II ve Yalnız III 22. Bu kitaptan, felsefi düşüncenin başlangıcından artık daha çok edebiyata bakan kita felsefesine kadar, bu disiplinin önemli kişilerini ve düşünce köşe taşlarını öğreniyoruz. Büyük filozofların fragmanlarından türlü paradokslara kadar felsefeye ilişkin birçok konu hakkında bilgi edinebiliyoruz. Ne var ki bu öğrenmede, felsefenin "ne olduğu" ve felsefi düşünmenin “nasıllığı” gibi felsefenin içinde kalan, bizzat onun kendisine ilişkin kimi temel bilgiler genellikle eksik kalıyor. Bu parçada söz edilen kitabın eleştirilme nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Edebiyata bakan kita felsefesini tam anlayamayışı B) Felsefenin birincil ögeleriyle ilgili bilgi içermemesi C) Büyük filozoflarının görüşlerini iyi yansıtamaması D) Insanların ihtiyacından fazlasını okura vermesi E) Paradokslarla dolu konuyu daha da zorlaştırması powod

Tarihî bilgiye sahip olup geçmişin deneyim- lerini dikkate almadan zamanın herhangi bir problemini çözmek olası değildir. Bu sebeple ulusların deneyimlediği zor süreçlerde geçmiş bilgisinin ulaşılacağı unsurlar ilk sırada yer alır ve tarihî meselelere ilgi yoğunlaşır. Geçmişle bugün arasındaki diyalog unsurlarından biri de kurgusal metinlerdir. Bunlar arasında roman olarak kurgulanan ve kurgusunu tarihî malze- meye dayayan tarihî roman, geçmiş çerçeve- sinde gerçekliğin kurgulanarak yeniden inşa edildiği metindir. Bu metinde yazar, sanatın sınırları içinde toplumsal, siyasi olayları ve ide- olojik yaklaşımlarını tarihî bilgiyle temellendi- rerek romanını var eder. Böylece tarihî roman geçmişten aldığı tarihî gerçeğin, bir tarih kita- bından farklı olarak sıkıcı olmadan etkili şekilde ortak bir hafızaya yansımasını sağlar. 1) Tarihî romanlar çağımızda yaşadığımız sorunların üstesinden gelmekte bize yol gösterir. II) Tarihî romanlarda yavan bir üslup kullanıl- maz. III) Tarihî romanlarda yazar geçmişin dene- yimleriyle topluma yol gösterme amacı olduğu için birebir gerçeği yansıtır. Bu parça için, verilen öncüllerden hangileri söylenebilir? A) I ve II D) Yalnız II B) II ve III C) Yalnız I E) I, II ve III

24. ve 25. soruları aşağıd parçaya göre cevaplayınız. Kum Kitabı, Borges'nin öykü kitap- larından bir tanesi. Borges benim favori yazarlarımdan biri. Kendisi okuma yazar olduğu kadar, sanatçısı, kütüphaneci, şair ve filo- zoftur. Yoktan yaratmaz, var olanı büyüler, dönüştürür. 1975'te yaz- dığı Kum Kitabı, kendi hayatından birçok öge barındıran aynı za- manda fantastik öykülerden oluş- muş bir kitap. Esere adını veren Kum Kitabı adlı fantastik öyküde şeytani bir kitaptan bahsedilir. Adı Kum Kitabı; çünkü, kitabın da kumun da ne başı var ne sonu. Yazarın tüm kitaplarında olduğu gibi Kum Kitabı'nda da, hayatla il- gili düşünülmüş ve varılmış muhteşem noktalar var. Kitabın bir öndeyişi değil, benim gibi ön sözlerden hoşlanmayanlar için bir sondeyişi var, işte en sevdiğim. Bu amic sondeyişte öyküleriyle ilgili açıkla- maları, esin kaynakları ve kendi yorumları bulunuyor. 24. Bu parçadan söz konusu yazar ve yapıtıyla ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Yazarlığı yanında başka alan- larda da uğraşısı vardır. B) Bir yazar olarak gerçeği kendi süzgecinden geçirerek yan- sıtır. C) Kum Kitabı adlı eseri biyog- rafik özellikler gösterir. D) Hayata dair düşüncelerini, çıkarımlarını paylaşır. E) Yazdığı kitaplarda benzer yön- ler olmaması dikkat çeker. lat ha A) D E

e- ki 3- e J. e r i Çıkabilecek Sorular: 71 bryCEPTE FASİKÜL PARAGRAF 3. Toplumcu gerçekçi şiirimizde 1940 Kuşağı önemli bir yer tutar. Hepsinin sanat anlayışları ve estetik tutumları ortak- tır. Konuları insan odaklıdır, halka yöneliktir. Tutarlı ve ka- rarlıdırlar. Hepsinin kendine özgü bir dili olmasına karşın insana yönelik olma tutumları aynıdır. Tümünün dili sade- dir, halkın dilidir. Halkın yaşamı da ancak halkın diliyle an- latılır. Bu konuda da ödün vermemişlerdir. Bu parçadan toplumcu gerçekçiler ile ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisine ulaşılamaz? AY Halka, halkın diliyle seslenmişlerdir. B)/Eserlerini topluma yönelik yazmışlardır. Üslup özellikleri birbirlerinden farklıdır. CL (D) Eserlerin içeriğine yönelik tutumları ortaktır. Toplumun beğenisini yükseltmeyi amaçlamışlardır. 09 litre in d mot kler in nir bilg na In A a 11:

e # 4. İnsan düşünen bir varlıkmış, düşünebilir demek daha doğru olur. Canı isterse düşünür. Yapacak başka bir şey bulamayıp bunalınca düşünür. Çıkarını düşünür, gününü gün etmeyi düşünür, gemisini kurtarmayı düşünür, başı sıkışınca arpacı kumrusu gibi düşünür. Düşünmeyi uz- manlara ısmarlamıştır. Onların söyledikleriyle yetinir, ina- nır onlara. Bu parçada anlatılmak isteneni aşağıdakilerden han- gisi en iyi karşılar? A) Akıllı insan, başkalarının düşüncelerinden yararlan- mayı bilir. B Kendi çıkarını düşünen insan, topluma yararlı olamaz. Cinsan, sıkıntıya düşmediği ve bir çıkarı olmadığı süre- ce düşünmez. D) insanlar bilgi alışverişi sayesinde geleceklerine yön verirler. E) Düşünmek, bazı insanlar için olmazsa olmaz bir uğ- raştır. (179) nde ise rarl terli de jamıştı tadır. ürür erler leri liştir llanılı in ze cuttu şmel adde