Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

ge- 31. Türkler, İslamiyet'i kabul ettikleri 10. yüzyıldan itibaren Arap alfabesini de yoğun biçimde kullanmaya başla- mışlardır. Türk devlet ve topluluklarının büyük bölümü yaklaşık 9 yüzyıl Arap alfabesini kullanmışlardır. Bu al- fabenin Türkçenin seslerini yeterince karşılamadığı ve okuyup yazmayı kolaylaştırmadığı eskiden beri dile tirilmektedir. Alfabe reformunu ilk kez dillendirenlerden biri Azerbaycan'ın tiyatro alanında da dikkat çeken şahsiyetlerinden Mirza Feth Ali Ahundzâde'dir. Ahund- zâde, alfabe meselesiyle 1857 yılından itibaren ciddi biçimde ilgilenmeye başlar. Onun ilk uğraştığı konu Arap alfabesinin ıslahıdır. Ona göre, İslam dünyasının geri kalmasının nedeni, okunması ve yazılması zor olan Arap alfabesidir. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Toplumdaki teokratik ve sosyal değişiklikler alfa- bede de değişime sebep olmuştur. B) Arap alfabesinin bazı konularda yetersiz olması, bu konuda reform düşüncesini gündeme getirmiştir. C) Arap alfabesinin zorluğu, üzerinde bazı çalışmala- rin yapılmasına yol açmıştır. D) Arap alfabesi değiştirilmedikçe okuma yazma ora- ni da artmayacaktır. E) Alfabenin niteliği toplumun gelişmişlik düzeyini et- kiler.

eğle- kar- ula- daki bi- ir? a- mi Dünyanın her yerinde, beyaz perdede canlandırılan olaylar gerçek dışı kurguya sahip olabilmektedir. II. Seyirci, sinemadaki olaylar ne kadar gerçek dışı olursa olsun, olaylara gerçekmiş gibi duygusal bir biçimde tepki göstermektedir. 4. I. Yukarıda verilen II numaralı cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede belirtilen durumun herkeste gerçekleş- mediği dile getirilmektedir. B) I. cümlede ifade edilen konuyla çelişen farklı bir du- rumdan söz edilmektedir. C) I. cümledeki durumun, seyirciyi neden daha fazla etkilediği açıklanmaktadır. D) I. cümledeki değinilen durumun seyirci tarafından kabul görmediği ifade edilmektedir. E) I. cümlede belirtilen durum karşısında seyircinin gösterdiği tutumdan söz edilmektedir.

25. Sabri Esat, Şukûfe Nihal'in 27 parça şiirden oluşan Hazan Rüzgârları adlı kitabını şu sözlerle eleştirir: "Bu hata -ki bence bir hatadır- ta klasik edebiyatımızın yetiştirmelerinden olan Mihri Hatun, Fitnat Hanım, Ley- la Hanım gibi şairelerimizin eserlerinde de pek garip bir şekilde tecelli eder. Bu hanımlar, karşı çıkanları bulunan erkek şairler gibi meyden, yârdan, meyhaneden dem vu- rurlar. Hâlbuki biz kadın şairlerden, yalnız kadının duya- bileceği şeyleri dinlemek isterdik." Bu parçada Sabri Esat'ın Şukûfe Nihal'i asıl eleştir- me nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Okuyucuya düşünce fırsatı vermemesi B) Geçmişteki kadın şairlerden farklı olma çabası için- de olması C) Eski dönemin zevk anlayışını yansıtması Düşüncelerini ve hislerini erkek şairler gibi ifade et- mesi E) Hissetmediği duygularla yazmak zorunda kalması

25. Adana'nın Yumurtalık Lagünü'nde, Türkiye'de Halep çamının gözlendiği yegâne noktadayım. Bir Arap bülbülü grubunun sergilediği gösteriyi izliyorum. Neşeyle daldan dala konarak serenat yaparken çok mutlu görünüyorlar. Arkadaşımın söyledikleri yankılanıyor kulaklarımda: "Kuşlar bir alanın yaşanabilir olup olmadığının göstergesidir. Yaşanabilir hale geldiğinde ise ilk gelenler yine kuşlar olur. Bir alanda ne kadar çok kuş türü varsa orası biyolojik çeşitlilik açısından o kadar zengindir." Bu kadar kuş türünün olması, Yumurtalık Lagünü'nün de hâlâ yaşanabilir bir doğal alan olduğunu gösteriyor. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Yaşanabilir her alanda kuş çeşitliliğinin fazla olduğunu söyleyemeyiz. B) Bozulmakta olan bir doğa parçasını önce kuşlar terk eder. C) Doğal bitki örtüsünün bozulması sadece kuşları değil, diğer hayvanları da etkiler. D) Bir doğal alanın zarar görmemesi için hassas olunmalıdır. E) Kuş çeşitlerinin sayısı tam olarak bilinememektedir.

20. 1. Empati kavramının temelleri Almanca bir terim olan "einfühlung"dan gelmektedir. Bu kavramın "sempati" veya "acima" terimlerinin yerine kullanılması sık karşılaşılan bir durumdur. 11. Yukarıda Il numaralı yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse oluşan paragrafta tartışma tekniği kullanılmış olur? A) Bireyler başkalarına karşı empati gösterdiğinde onların duygularını anlamak", "bilgi edinmek" ve "doğru tepki vermek" noktalarında başarılı olur. Empati, insan ilişkilerinde bu yüzden önemlidir. B) Empati, yaşayan bir kavramdır. Başka insanların yaşadıklarını deneyimleriz, onlarla alakadar oluruz, karşımızdaki kişinin bakış açısı ile görmeye başlarız ve insanlan önemseyerek harekete geçeriz. C) Bilinçli ya da değil, birbirimizin duygularıyla doğal bir yakınlaşma yaşanız. Kişiden kişiye değişen iletişim seviyesinde güven, empati veya düşünce kaynaklanımız pek değişiklik göstermez. D) Sempati, sadece o anki duygu paylaşımını ifade eder ve kısa sürede kaybolur. Acıma duygusu ise başkalarının içinde bulunduğu durum hakkında kötü hissetmektir. Bunlar "empati" yerine kullanılamaz. E) Sürekli başkalarının acılarını gören profesyoneller, bu durumdan olumsuz etkilenmemek için otokontrolü abartmış olabilir. Bu durumda "merhamet yorgunluğu" dediğimiz durum ortaya çıkar.

2. TÜRKÇE TESTI DİKKAT: Bu bölümde cevaplayacağınız s Bilim gibi edebiyat araştırmalarının da bir yön- temi vardır. Yalnız, şunu unutmamak gerekir ki bilimde dil sadece bir araçtır. Bu araç bi- limsel eserin yapısında kendini fark ettirecek kadar saydam değildir. Fakat dil; edebiyatın varlık nedenidir, hamurudur. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca kar- şılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Düşünceye böyle cazip bir biçim vermek çoğu kez düşünceyi basitleştirir. B) Sanatçı yeni çevreler arıyor, insanlarla daha canlı ilişkiler kurmak istiyordu. C) Karmaşık gibi gözüken bu sorun son gün- lerde belirgin bir görünüm kazandı. Dr Ağacın çıplak dallardaki berrak su damla- ları, mavi birer boncuk gibi parlıyordu. Emzasını taşıyan metinlerde herkesin hemen seçemeyeceği bir ince alay gizli. 3. A C Eğitimin temel işlevi bilgiyi telkin etmek değil, olumlu düşünceler geliştirmek, toplumsal don gidermek, ötekini sevdirmek, final dergisi

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama yanlışı vardır? A) Halit Ziya'nın çıraklık dönemi yapıtlarının sonuncu- sudur: Ferdi ve Şürekâsı. B) Annem, "Git ama eve erken dön." diyerek uğurladı beni. C) Büyüyen kentlerin içinde, yükselen beton yığınları arasında kaybolan doğa... D) Gurbet; yalnızlık demektir, yokluk demektir, hüzün demektir. E) Tiyatroda yazar mı, oyuncu mu, yönetmen mi ağır basar?

rin 6. (1) Dâhi bir çocuk beklentisi içinde olan ebeveynler, ço- cuklarına duygusal ve zihinsel açıdan hızla gelişmeleri için baskı yapabiliyor. (II) Sorun şu ki; zihinsel zorlama- lara rağmen zihinler bir noktaya kadar gelişse de ço- cukların duyguları aynı hızla gelişmiyor. (III) Duygular, hızlandırılması mümkün olmayan, kendine has bir za- manlama ve ritme sahip. (IV) Hızlı büyümenin yarattığı zorlanma, ergenlik dönemi boyunca sorun yaratan ve üzüntü veren davranışlara yol açabiliyor. (V) Anne-ba- balar, çocuk yetiştirmenin hormonlu domates yetiştir- mekten farklı olduğunu bilerek çocuklarına zaman ta- nimalı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede bir eylemin yanlış olduğu açıkça ifade edilmiştir. B) II. cümlede bir beklentinin gerçekleşmediğinden söz edilmiştir. ✓ C) III. cümlede bir önceki cümlenin gerekçesi verilmiştir. D) IV. cümlede bir neden olumsuz sonucuyla birlikte ve- rilmiştir. E E) V. cümlede karşılaştırma yoluyla sabırlı olmanın g rekliliği belirtilmiştir.

zaman- dile Na- a neler etra- unduğu m, ben an biri zelle- han- eten 3 9. A İnsan, hayatını sürekli daha anlamlı kılmaya çalışır. İnsanın ger- çek kimliğini, hayatını nasıl anlamlı kıldığına bakarak keşfedebi- lirsiniz. Bazı insanlar dünya beni görsün diye, bazı insanlar ise dünyayı görmek için dağlara çıkar. Doğan Cüceloğlu'na ait bu cümle ile ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) İnsanlık hâllerinden biri ile ilgili ironik bir yaklaşım vardır. B) Aynı durumun görsel benzerlik taşısa da amaç ve içsel ne- denler bakımından farklı olabileceği vurgulanmıştır. C) Insan davranışlarında toplumun görülen olumsuz etkisi göz önüne serilmiştir. D) İnsanların hayatın özünü bulurken sergiledikleri yaklaşımlar arasındaki farktan söz edilmiştir. E) İçerdiği anlamda direkt bir tavsiye yerine dolaylı bir farkın- dalık yaratma ön plandadır. Diğer sayfaya geçiniz.

TYT / Türkçe 23. Merhaba! Çok uzun bir zamanı değerlendirmem gerekeceği için ancak bazı başlıklar anabilirim. İlk iki şiir kitabım dirençle kar- şılandı. Aklı ve şüpheyi ön plana çıkaran bir kadın olarak ay- riksı özne olarak algılandım. Çok sesli şiir poetikasını yazarak kimsenin gözünde meşru olmak gerekmediğini, insanın kendi meşruiyetini kalemiyle yaratmak zorunda olduğunu anlattım. Fakat poetika yazan bir kadın, ülkemizde hiç görülmediği için bu da önce dirençle karşılandı. Kendi kuşağımdan erkek şairler "haydaa" türü tepkiler geliştirdi. Oldukça eğlendik, ilkel savaş- lar verdik kısacası ama bugün sonuca bakarsak poetikam üs- tüne sağlam basacağım bir zemin olarak yerleşti, literatüre girdi. Akademide şimdiden karşılık buldu. Bu parçadan yola çıkılarak sözlerin sahibi sanatçı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Yazdıklarının ilk başlarda kolaylıkla kabul görmediğine BY Şiir alanında Türkiye'de poetika üzerine kalem oynatan ilk kadın olduğuna 25. Yap Edip C) Şiir alanında standartın peşinden koşmak yerine özgünlü- ğün peşinden koştuğuna D) Şiirlerini yazarken istemsiz de olsa etki altında kalabildiğine E) Şiir görüşlerinin zorlu mücadeleler neticesinde nihayet kar- şılık gördüğüne önelik farklı yaklaşımlar bulunmakta- tapt de Sir kit la a C

TYT / Türkçe 23. Merhaba! Çok uzun bir zamanı değerlendirmem gerekeceği için ancak bazı başlıklar anabilirim. İlk iki şiir kitabım dirençle kar- şılandı. Aklı ve şüpheyi ön plana çıkaran bir kadın olarak ay- riksı özne olarak algılandım. Çok sesli şiir poetikasını yazarak kimsenin gözünde meşru olmak gerekmediğini, insanın kendi meşruiyetini kalemiyle yaratmak zorunda olduğunu anlattım. Fakat poetika yazan bir kadın, ülkemizde hiç görülmediği için bu da önce dirençle karşılandı. Kendi kuşağımdan erkek şairler "haydaa" türü tepkiler geliştirdi. Oldukça eğlendik, ilkel savaş- lar verdik kısacası ama bugün sonuca bakarsak poetikam üs- tüne sağlam basacağım bir zemin olarak yerleşti, literatüre girdi. Akademide şimdiden karşılık buldu. Bu parçadan yola çıkılarak sözlerin sahibi sanatçı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Yazdıklarının ilk başlarda kolaylıkla kabul görmediğine BY Şiir alanında Türkiye'de poetika üzerine kalem oynatan ilk kadın olduğuna 25. Yapı Edip C) Şiir alanında standartın peşinden koşmak yerine özgünlü- ğün peşinden koştuğuna D) Şiirlerini yazarken istemsiz de olsa etki altında kalabildiğine E) Şiir görüşlerinin zorlu mücadeleler neticesinde nihayet kar- şılık gördüğüne yönelik farklı yaklaşımlar bulunmakta- tapt de Sin kit la a C

27. İnsanoğlunun yeryüzünde varoluşundan beri, ben merkezli bir eğiliminin olduğu açıktır. Narsistik bir tutum diyebileceğimiz bu yönüyle insan, sosyal döngü içinde sosyal beğeni kazanımlarını yüceltmeye çalışır. Bu kazanımdan yoksun olan insan saldır- ganlaşır ve yaşamın sağlıklı normlarından uzaklaşır, tehlikenin kucağında bulur kendini. Toplumda saldırganlık olgusunun or- taya çıkış nedenlerinden belki de en önemlisi, sosyal yaşamda kendini gerçekleştiremeyip bu gereksinimin aykırı bir dışavu- rum biçimiyle kendini gösteren "bana ilgi duyun" çağrısının çar- pık bir uyarısıdır. Bu parçada "insan davranışları" ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Toplumda güzel ve iyi yargısını alabilecek kazanımların edinilmesinin merkeze alındığına B) İnsanın kendini odak noktası görerek yaşama yönelimi üze- rine şekillendiğine C) Saldırganlık yönündekilerin temelinde, toplum tarafından beğenilme duygusundan yoksun kalma olduğuna D) Saldırgan temelli olanların, gerçekleşmesi istenilen bir bek- lentinin olamamasından kaynaklanan sonuç olduğuna E) Kendisine toplum tarafından olumlu bakılmayan insanların suça yönelmesi olarak şekillendiğine

TYT/ Türkçe 37. - 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Şüphesiz işin içine menfaat girince her şey değişiyordu ve menfaat bu kahvede hiç de ikinci sırada kalan bir şey değildi. Her gün bir yığın para kavgasına, bitmez tükenmez hesaplara, bazen haftalarca süren fiskoslu dedikodulara şahit oluyorduk. Bunları öğrenmemiz için mutlak olarak gözlerimizin önünden geçmeleri lazım değildi. İlgililerden birisi veya işin aslını bilen kahve sahibi ile yarım saatlik bir konuşma yeterliydi. Onlar sa- yesinde bu insanların son derece hesaplı, hakkının on para- sında bile son derece dikkatli ve titiz, alabildiğine açıkgöz ve çakır pençe olduklarını bir kere daha anlardık. 38. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi doğrudur? A) Betimlemenin okuyucunun gözünün önünde canlandırma özelliği kullanılmıştır. B) Bilimsel bir bakış açısıyla sözcükler terim anlamında kul- lanılmıştır. C) Günlük konuşma dilinin imkânlarından yararlanılmıştır. D) Tartışma yoluyla düşünce farklı şekillerde okuyucuya su- nulmuştur. E) Metin dışına atıfta bulunularak modern bir anlatım tekniği kullanılmıştır. 39

şlıklı Cila- n ve ne- kla- dar la- 5y- 9 32. "Şimdiki zaman"ı beğenmek, gerçek sanatçıların ortak niteliği- dir. Şimdiki zamandan hoşnut olmak, kurulu düzenden hoşnut olmaktır. Kurulu düzenden, politikacılar hoşnut olabilir çünkü ideal düzenin kendi düzenleri olduğuna inanırlar. Oysa sanatçı, "ideal düzen" diye bir şey olmayacağını bilir. Çünkü ideal dū- zene inanmak, toplumların gelişmesinde "son durak" olduğuna inanmak demektir. Bu parçada sanatçıların vurgulanan özelliği aşağıdakiler- den hangisidir? A) Zamansızlığı amaçlayıp eserlerini o yönde oluşturmak B) Sabitlenmiş bir düzeni sorgulayıcı yöne sahip olmak C) Mevcut düzendeki aksaklıkları eserlerine kısmen yansıtmak D) Zamanın yargılayıcılığına karşı tedbirler almak E) Siyasetle el ele verip ideal düzeni oluşturmak Diğer sayfaya geçiniz.

Piştiğinden emin olduğu yemeği şöyle bir kez daha karıştırdı, ateşi söndürdü. Görevini yapmış olmanın rahatlığı ile önlüğünü çıkardı, mutfaktan çıkmadan önce dönüp ortalığa şöyle bir göz attı. Her şey hazırdı. Salata, hoşaf, turşu... Salona geçerken bir türkü minil- danmaya başladı. II. Metin Mutluluk, kimileri için Kaf Dağı'nın ardında, kimileri için de bir kelebeğin kanadında, simidin kokusunda, çayın yudumunda... Mutluluk kadar subjektif bir başka şey yoktur bana kalırsa. Böylesine kişiye özgü olan... Sizi mutlu eden bir durum, bir başkasını üzebilir, kızdırabilir. Bu iki parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? kare. A) L parçada bir olay anlatılırken II. parçada bir kav- ram açıklanmıştır. B) 1. parça bir anlatmaya bağlı metinden; II. parça ise bir öğretici metinden alınmış olabilir. C) I. parçanın anlatıcısı kurmaca kişi; II. parçanınki gerçek kişidir. D) I. parçada sanatsallık; II. parçada öğreticilik ön plandadır. El. parçada kişisel düşünceler; II. parçadaysa nesnel yargılar ortaya konulmuştur. 00

7. yaşam Romantikler; çok uzun bir süreden beri, yazınla y arasında kurulan ilişkide, birincil yeri yaşama verme ye alıştırdılar bizi. İyi de ettiler ama bu arada, çalkant li, tehlikeli ve acılı yaşamları sürekli öne çıkarıp iyi ya zar olmanın neredeyse zorunlu koşulu olarak göster mek gibi büyük bir yanlışlığa düştüler. Bereket versin romantiklerin tutarsızlığı çoktan anlaşıl dı. Durgun bir yaşamın da fırtınalı bir yaşam kadar z bir yana, yazma ediminin kendisinin de başlı başına bir gin ve ilginç olabildiğinin çoktan benimsenmiş olması serüven olduğu yeterince biliniyor artık. İşte Flaubert, işte Proust, işte kimilerimizin bir "küçük burjuva" nitele meye kalktığı Sait Faik! Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? 1. Bir k hâle A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göster- mektedirler. B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgula- maktadırlar. C) Ayni olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almakta dırlar D) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sun- maktadırlar. nami yozl me E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer nedenlerle açıklamaktadırlar. tür k laya si a rar BL ha A E