Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

hangi 19. Gülme; insana tuhaf gelen durumlar ya da nesne- ler karşısında, mutlu olduğu anlarda, eğlencelerde, bir karikatüre baktığı, bir mizah öyküsü okuduğu, bir fıkra dinlediği anlarda, bazen sinirleri bozulduğun- N da, herhangi bir nedenle gülme ihtiyacı hissettiği anlarda sesli ya da sessiz biçimde gösterdiğimiz bir reflekstir. Bazen ellerimiz, kollarımız, jestlerimizle desteklense de en aktif ve olmazsa olmaz organi yüzümüzdür. Şöyle de diyebiliriz: İnsanın, kendi top- lumsal ortamındaki bir nedenin etkisiyle, genellikle herhangi bir haz doyumu alması ile doğaçlama olu- R f şan,- O yeşerdiği toprak insan ruhu, dışavurumu yüzü- müz ve özellikle ağzımız olan bir eylemdir soğu kez dizginleyemediğimiz ya da farkında ol- madan sergilediğimiz içgüdüsel bir tepkidir C) karşı tarafı da gülmek zorunda bırakan nedeni anlaşılmaz bir tutumdur. D) engellenebilir, kısıtlanabilir, örtbas edilebilir bir ruh hâlidir E) mutlu insanların yüzlerine yansıyan keyifli olma durumudur A Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? TYT, THI T - 7 A A Y

angisi nesi şmesi KÇE TE 10. (1) Şöhret peşinde olmadan ilerleyen ve itibardan 1 düşmekten korkmadan geri çekilen, tek düşünce- si ülkesini korumak ve hükümdarına hizmet etmek olan general, krallığın mücevheridir. (II) Askerlerine çocuklarınmış gibi davran ki onlar da nereye yön- lendirirsen seni takip etsinler. H) Onlara bağlılık duyg sunu öğretirken disiplinli olmayı da öğret ki öle kadar sana sadık kalsınlar. (IV) Ama eğer ramabakár olup da otoriteni kabul ettiremezsen, erleri uygulatamazsan ve dahası, düzensizliği ba akta yeteneksizsen o zaman askerlerin ya- ramaz çocuklar gibi olur. (V) Pratik açıdan kullanıla- maz hale gelirler ve onlarla bir savaşa gitmek, toplu intihardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlenin öznesi, içinde hem sifat-fiiller hem zarf-fiiller hem de isim-fiiller olan bir sifat tam- lamasıdır. B) II. cümlenin ki bağlacından önceki ve sonraki bö- lümlerinin özneleri birbirinden farklıdır. I. cümlenin ki bağlacından önceki ve sonraki bölümlerinin özneleri birbirinden farklıdır. D) IV. cümlenin yan cümleciklerinin özneleri aynı, temel cümlenin öznesi onlardan farklıdır. . A N V. cümlenin "ve" bağlacından sonraki bölümü- L nün öznesi ile önceki bölümünün öznesi ortaktır. A R

iniz. 3. Mert Öğretmen dersinde, "Osmanlı Devleti'nde özellikle XV. yüzyıldan itibaren mutlak ve merkezî otoritenin ko- runmasına ve güçlendirilmesine büyük önem verilmiş- tir." ifadesini kullandıktan sonra öğrencilerden bu duru- ma kanıtlar sunmalarını istemiştir. Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisinin ver- diği örneğin uygun olduğu söylenemez? A) Ali: Müsadere sisteminin uygulanması B) Deniz: Devlet yönetiminde devşirmelerin görevlendi- rilmesi C) Mert: Kardeş katlinin yasallaştırılması Tuğçe: Kapitülasyonların yaygınlaştırılması E) Büşra: Haremden evlenme usulünün getirilmesi ???

5. Bir grup araştırmacı, Antarktika'daki Filchner- Ronne Buz Sahanlığı'nda Güneş ışığının ulaş- madığı bir bölgede, en yakın besin kaynakla- rından kilometrelerce uzaklıkta derin denizde kayalara tutunmuş, suyu süzerek beslenen sünger ve sünger benzeri farklı tür canlılar keş- fetti. Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Antarktika'da Güneş ışınlarının ulaşmadığı çok sayıda bölge vardır. B) Suyu süzerek beslenen canlılar, Güneş ışı- ğına ihtiyaç duymaz. C) Bu bölgede yaşayan hiçbir canlı, besin kay- nağına gereksinim duymaz. D) Filchner-Ronne Buz Sahanlığı, Güneş ışığı almaz. E) Antarktika'daki bir bölge, su ile beslenem canlılara ev sahipliği yapar.

20/ 5. (1) Karadeniz'in suları genel olarak serin sulardır. (II) Bu da zaten serin bir bölgede aynı zamanda da Ekva- tor'a göre bir hayli kuzeyde bulunmasının bir neticesi- dir. (III) Ayrıca kuzeyden yıl boyunca serin ve bol su taşıyan akarsularla beslenir. (IV) Bundan ötürü de yaz ve kış devreleri arasında, suların sıcaklık değişimleri çok fazla değildir. (V) Suların yaz sıcaklık ortalamala- rı, yaklaşık 20 °C ile 24 °C arasında seyreder. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı- dakilerin hangisi yanlıştır? A) I. cümlede Karadeniz'in sularıyla ilgili bir genelle- me yapılmıştır. II. cümlede 1. cümledeki yargının sonucu ifade edilmiştir. C) III. cümlede Karadeniz'le ilgili bilgi verilmeye de- vam edilmiştir. Jamie she IV. cümlede Karadeniz suyunun sıcaklığının hep sabit kaldığı söylenmiştir. E) V. cümlede Karadeniz'in deniz suyu sıcaklığıyla ilgili söz açılmıştır. Diğer sayfaya geçiniz.

6. Dünyanın en tanınmış rock gruplarından biri olan Xbu yaz yine Zeytinli Rock Festivali'nde sahne alacak. A) Gruo konserlerini yaz aylarında vermektedir. B) Grup bu yılki en büyük konserini Türkiye'de vere- cektir. C) Grup Türkiye'nin çeşitli yerlerinde konser vermiştir. D) Grup Türkiye'de daha önce de konser vermiştir. Grup bir önceki yaz da Zeytinli Rock Festivali'nde konser vermiştir. 657 yayınevi 14 8. Yeni çıka daha az A) Yağlı dan fa B) Firma mış ya VO C) Firma lemişt Firmar oranı E) Firman yağ ora azdır.

ğini- rken olo- daha çok -ren- abi- rün- esek bir xidir. şar- an- bloji nda ere hun Cina Deneme -6 35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayı- niz. Gelecek çalışmaları, entelektüel yaşama girmeye hazır- dır. Böyle bir hareket, gelecekçilerin üniversitelerde ve diğer eğitim kurumlarında karar mekanizmasına katıl- maları ve etkili bir görev üstlenmelerini gerekli kılacaktır. Gelecek çalışmaları, hızlı bir gelişme gösterdiğinden ve özellikle sosyal bilimlerde pek çok disiplini etkileyen so- runlara çözüm ürettiğinden böyle bir çaba için uygundur. Aslında küreselleşmenin bir sonucu olarak ekonomik ve politik gücün ön planda olduğu bir çağda, ekonomik ve politik açıdan günün koşullarına uyum sağlayamayan in- sanların marjinalleşmesi, gelecek çalışmalarının önemini artırmaktadır. Küreselleşme sonucu ortaya çıkan, top- lum ve bireylerin kimlik kaybıyla sonuçlanan kültürlerin dejenerasyonu, aynı derecede ciddi bir sorundur. Eğer gelecek araştırmalarında ortaya atılan konular dikkatli bir biçimde düşünülmezse toplumlar gerek ulusal gerek evrensel açıdan ulaşabilecekleri düzeyin çok altında bir performans gösterecek, bireylerin toplumdan kopuşları çoğalacaktır. Bu durumda sözü edilen sosyal düzenin iş- lemesini engelleyecek durumlar daha fazla gözlenecektir. 35. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadan, gelecek çalış- maları ile ilgili çıkarılabilecek bir yargı değildir? A AYÇağın gerisinde kalan insanlar yüzünden daha önemli hâle gelmektedir. B) Sadece entelektüel düzeydeki sınırlı sayıda insanın gündemine girmektedir. C) Gereken önemi vermeyen ulusların performans kaybı yaşamasına neden olacaktır. D) Sosyal bilimler alanında görülen birçok soruna çözüm üretmektedir. E) Eğitimin şekillendirilmesinde gelecekçiler rol almalıdır. 36. Bu parçada anlatılanlara göre aşağıdakilerden han- gisi, "sosyal düzenin işlemesini engelleyecek durumlar" arasında gösterilemez?

RAGRAFTA YORUM Kalamamaktan dolayı ortaya çıkar." diyor, Fransız mate- insanların en büyük problemleri, sessiz bir odada yalnız matikçi Pascal. Yorucu hayatlarımızda, yapmamız gere- telefonlarımızı kapatıp oturamamamız bazen bizim yeter- sizliğimizdendir. Hareketli yaşam bizlere çok az yalnız za- en çok şey olmasından kaynaklıdır bu genelde. Akıllı man bırakıyor. Birçok dâhinin de savunduğu gibi bu utanç verici bir durum çünkü kendi düşünceleriyle baş başa kal- mak birçok insan için yararlı olabilecek bir yetenek. Fakat kendi başınalık ve soyutlanma arasında gerçekten önemli sahiplerimiz, kendi kendileriyle zaman geçirmekten zevk bir fark var. Bir kısmımız, özellikle de ortalama üstü zekâ alır. Fakat diğerleri tamamen yalnızdır. Bu yalnızlık, olum- suz bir duygudan daha fazlasıdır, sağlığınıza korkunç et- kileri olabilir. Bu parçadan; 1. Kendisiyle baş başa kalan insanların büyük sorunlarla karşılaşma olasılıkları daha azdır. I. Modern hayatın hareketliliği, insanın sosyalleşmesine ve zamanını boş geçirmemesine zemin hazırlar. III. Bir insanın kendisine zaman ayırmak için yalnız kala- bilmesi ile dışlanmışlık arasında büyük fark vardır. IV. Kendisiyle zaman geçirmeyi bilemeyen yalnızların durumu sağlıklarına zarar verecek kadar kötüdür. pıkarımlarından hangileri yapılabilir? A) I ve Il (B) ve IV D) I, II ve I C) IIl ve IV E), III ve IV 3. Dü jab ye m ç 7

Tarihçi İbni Haldun'a göre tarih, Yunan tarihçileri ile onlardan sonra gelen Müslüman tarihçilerin düşündükleri gibi, birta- kım dinî, siyasi ve askerî olayları oluş sırasına göre arka ar- kaya vermekten veya peygamerlerin ve hükümdarların ha- yatlarını anlatmaktan ibaret değildir. Bir tarihçinin, öncelikle tarihî olaylardaki benzerlikleri ve farklılıkları saptayarak bun- lar arasındaki zaman ve mekân dışı nedensellik ilişkilerini be- lirlemesi gerekir. SERRA Aşağıda verilen örneklerden hangisi, İbni Haldun'un ta- rih görüşünü örnekler nitelikte bir yargıdır? A) Türklere Anadolu'nun kapıları 1071 yılında Bizanslılarla yapılan Malazgirt Meydan Muharebesi ile açılmıştır. B) Hititler ve Mısırlılar arasında imzalanan Kadeş Antlaşma- sı yazılı bir antlaşma olarak tarihteki yerini almıştır. CLidyalıların parayı bulmasından sonra ticarette mal deği- şimi yerine, para kullanılmaya başlanmıştır. DYOsmanlı'nın Balkanlarda verdiği mücadele Milliyetçiliğin etkisiyle kışkırtılan azınlıkların ayaklanmasına dönüktür. EXUygurlar, Maniheizm ve Budizm dinlerini kabul etmiş, yerleşik hayata geçmişlerdir.

a O " e 4. Breal, insanları; beraber yaşadıkları insanlara hayatı hoş edenler, beraber yaşadıkları insanlara hayatı zehir eden- ler diye ikiye ayırmıştır. Bana öyle görünüyor ki yazar, bu gruplandırmayı yaparken insanlardan bir bölümünün iyimser, bir bölümünün kötümser olduğunu anlatmak is- temiştir. İyimserler yalnız kendi hayatını güzelleştirmekle kalmaz, beraber yaşadıkları insanlara da hayatı pembe bir gözlük arkasından seyrettirirler. Böyleleri hiç ümitsizliğe kapılmazlar, en olumsuz durumlarda bile neselerini korur, hayattan zevk alırlar. Her insanın içinde aslında bir iyi bir de kötü yan vardır, önemli olan iyiyi ortaya çıkarabilmektir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Hayatın olumsuzluklarını gören insanların çevresin- dekileri mutsuz ettiği Byimserliğin, insanın hem kendisini hem de sevdikleri- ni rahatlattığı C) İnsanın hayata bakış tarzının çevresindekileri de olumlu ya da olumsuz etkilediği D) Hayatta ne ile karşılaşırsa karşılaşsın insanın olaylara iyimser bakması gerektiği E) Hayattan zevk almasını bilen insanların mutluluğu çevrelerine de aşıladığı TÜMLER YAYINLARI 131

Türkçe 22. Bir grup araştırmacının Science'ta yayımladıkları bir makaleye göre, alışılmış metotlarla bir yere varılama- dığından iklim değişikliğiyle savaşmanın en iyi yolu ağaç dikmek olabilir. Çünkü ağaçlar fotosentez işle- mi sonrasında atmosferdeki karbondioksidi tüketirken oksijen ve besin ortaya çıkarır. Özellikle hızlı büyüme sürecindeki genç ağaçlar, atmosferden yüksek miktar- da karbondioksit alıyor. Science'ta yayımlanan maka- leye göre, var olan şehirler ve tarım arazileri göz önü- ne alındığında bile yeryüzünde yeni ağaç dikilebilecek yaklaşık 9 milyon kilometrekare toprak var. Bu arazilere 1 trilyon yeni ağaç dikmek ve böylece atmosferdeki kar- bondioksit miktarını yaklaşık 750 milyar ton azaltmak mümkün. Bu miktar, insanların son yirmi beş yılda at- mosfere saldığı karbondioksit miktarına denk geliyor. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Ağaçların fotosentez işleminin ekolojik dengeyi olumlu etkilediğine B) iklim değişikliği ile mücadelede klasik yöntemlerin işe yaramadığına 8) Ağaçların fotosentez yaparak besin üretebildiğine D) Genç ağaçların atmosferden daha fazla karbondiok- sit çektiğine E) Tarım arazilerinin ağaçlandırma işlemi için verimli ol- duğuna kesin E 24.

enden ardır. si al- tasa- ilinç- huna unun sü- lan, şar. on- dir. an- 1- h 8. Eski Türk filmlerini gençlerin izlemesini sağlamalıyız mut- laka. Çünkü bu filmler, iyiliklerin yumuşacık anlatıldığı, parçanın karın doyurmaktan başka hiçbir işe yaramadığı ya da iyilikler ve güzellikler için kullanılması gerektiği, fe dakârlıkların hesapsız yapıldığı, ahşap evlerde sevgi dolu ailelerin yaşadığı, Münir Özkul'un en az bir kere ağladı- ğı, Adile Naşit'in hep güldüğü, kötülerin sonunda mutlaka cezasını bulduğu filmlerdi. Bu filmlerde vefa vardı, sevgi vardı, aile bağları vardı. Kısacası insana ait olması gere- ken en güzel, en yüce duygular vardı. Bu filmleri izleyerek gençlerimizin bu yüce duyguların aile bağlarıyla nasıl bü- yüyüp etrafına yayıldığını görmesini, onların bu değerleri koruma yoluna gitmesi açısından çok önemli buluyorum. Bu parçadan eski Türk filmlerin ile ilgili olarak; 1. Aile kavramını ön plana çıkararak karşılıklı fedakârlık anlayışını ortaya koyduğu, II. Maddi çıkar gözetmeksizin iyi düşünen, iyi işler yapan kişilerin mutlaka kazanacağı fikrini savunduğu, III. Her zaman hayatın güzel yanlarını işleyerek olumsuz olayların üzerini örttüğü çıkarımlarından hangileri yapılamaz? B) Yalnız II A) Yalnız I D) I ve II C) Yalnız III Eye III

Prf Yayınlari 20. Amerika'da bulunan ve yaklaşık 30'lu yaşlanında öldüğü saptanan bir adama ait 4500 yıllık kemikler, Amerika kıta- sında dişçiliğin belki de en eski örneklerinden birini gözler önüne sermiş bulunuyor. Ancak asil ilginç olan, dişlere bir işlem uygulanmamış olması değil, uygulanan işlemin niteliği. ABD'deki Connecticut Üniversitesi araştırmacılarının tah- minleri doğruysa adamın hem onuru hem de ölümü, ağzına takılan jaguar dişli protezinden gelmiş! Jaguar gibi yabani hayvanların, eski Orta ve Güney Amerika halklan arasında saygın bir yeri olduğu biliniyor. Söz gelimi Mayalar, yeraltı dünyasının "büyük kedilerin" egemenliğinde olduğuna inanır, dini törenlerinde jaguar derileri giyerlermiş. Bu parçada verilen bilgiler, 1. Korku duygusuyla yabani hayvanların kutsal varlıklar sayıldığı II. Dişçilikle ilgili çalışmalara milattan önceki tarihlerde rast- lanabildiği III. Mayaların yabani hayvanlarla aynı doğal çevreyi paylaştığı IV. Kemik bulgularıyla kişinin yaklaşık ölüm tarihinin belirle- nebildiği yargılarından hangilerinin doğruluğunu kanıtlamaz? A) Yalnız I B) I ve III D) I, II ve Ill E) II, III ve IV C) II ve IV

C 38 Siz 150 yıl önceye gidin, öyle sorun bu soruyu. Türk tiyatro- sunun kurucularından Şinasi Efendi, Ahmet Vefik Paşa, Güllü Agop, Ahmet Fehim, Minakyan ve arkadaşlarına sorun. Niye geleneksel tiyatromuza eğilmediler de Batı tiyatrosunu örnek al- dilar? Ahmet Vefik Paşa niye Karagöz ya da orta oyununu gele- neğinden yola çıkmadı da Moliere'den uyarlamalar yaptı? Bizim Ermeni sanatçılar niye tragedyaya eğildiler? Gelenek sözcü- ğünü ben hep kuşkuyla karşılanım. Zengin bir tiyatro geleneği- miz var. Ancak şu soruyu da siz yanıtlayın: İtalyan tiyatrosunun bir komedya dell'arte'si var. Bu gelenek, yazarların kalıcı yapıt- lanı ile doruğuna erişmiştir. İşte Goldoni. Şimdi aynı paralelde konuşalım. Bizim geleneksel tiyatromuz Karagöz, orta oyunu- nun da yazarların elinde kalıcı oyunlara dönüşmüş klasikleri ol- malıydı. Ama yok. Geleneksel tiyatronun hesabı yüzyıllar sonra sorulmaz. Bu parçada tiyatro oyun yazarının açıklama yaptığı soru- nun içeriği aşağıdakilerden hangisidir? A) Geleneksel tiyatromuzdan yararlanılıp yaralanılmadığı B) Geleneksel tiyatromuzun zengin olup olmadığı C) Geleneksel tiyatromuzun ihmal edildiğinin düşünülüp düşü- nülmediği b) Geleneksel Türk tiyatrosunun Avrupa tiyatrosu karşısındaki durumunun ne olduğu Batı tiyatrosunun geleneksel tiyatromuza etkisinin olup ol- madığı

C 32. Büyük yapıtlar kendilerini hemen ele vermezler. Bu yapıtlar âdeta iki katlı gibidir. Üst kat yani yüzeydeki kat, çoğunluğun an- layacağı cinstendir. Eserin asıl büyüklüğünü, alt katın anlamını ise herkes kolay kolay kavrayamaz. Şöyle söylenecek olursa Hamlet, psikolojik bakımdan dünya edebiyatının en kompleks, en çapraşık karakterlerinden biridir. Shakespeare'in bu traje- disi yoğun bir şiir ve düşünceyle yüklüdür. İncelenmesi, anla- şılması çok güç bir eserdir. Ama Hamlet dünyanın neresinde oynanırsa oynansın insanlar tiyatroya koşar. Çünkü Hamlet'in gizli altı, okumuşları ne kadar sarıyorsa kolayca göz önüne seri- len üst katı da en bilgisiz insanları aynı şekilde ilgilendirebiliyor. Bu paraçada büyük yapıtların vurgulanan özelliği aşağıda- kilerden hangisidir? A) Tüm dönemlere damgasını vuracak içeriklerinin olması BY Basit bir anlatımı tercih ederek tüm insanlara seslenebilmeler Yapı bakımından anlamsal bir iç içeliğe sahip olmaları D) Tüm kesimlerin sözcülüğünü yapmayı amaç edinmeleri E Konu bakımından seçici olup önemli dersler barındırmaları

32. Tongue fu, sadece adil ya da dürüst olmayan davranışlara karşı koymakla ilgili bir tutum değildir. Aynı zamanda bir yaşam felsefesi olup hem işinizde nasıl başarılı olacağınızı kavratabilecek hem de herkesle daha iyi geçinmenize yardımcı olabilecek bir iletişim tarzıdır. Çatışmaları nasıl önleyebileceğinizi, nasıl iş birliği oluşturabileceğinizi ve başkaları düşüncesiz ya da kaba davrandıklarında bile nasıl nazik kalmayı becerebileceğinizi öğrenebileceksiniz. Bu parçada tongue fu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Adil davranışlara hangi biçimlerde karşılık verileceğini öğrettiğine B) Herkesle iyi geçinmeyi sağlayabilecek bir iletişim biçimi olduğuna Çatışmaları önlemeye yardımcı olabileceğine D) Olumsuz durumlarda nasıl sabırlı hareket edilebileceğini öğrettiğine E) Bir yaşam felsefesini içerdiğine