Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

39-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Halk hekimliğine ilk insandan bu yana başvurulmaktadır. Hayvanların kendilerini nasıl tedavi ettiğini gözlemleyen insanoğlu bunları kendinde uygulayarak hastalıkları tedavi etmeye çalışmıştır. Insanlar bazı hastalıklara tanı koyma ve onları tedavi etmede yetersiz kalınca hastalıklar; Ay ve Güneş tutulmaları, şimşek çakması gibi doğa olaylarına bağlanmıştır. Bu nedenle eski çağlarda insanlar bazı büyü ve sihirlerin etkilerinden yararlanmak istemişlerdir. Gözlem ve deneme yoluyla elde edilen bilgiler kuşaktan kuşağa aktarılıp tıp biliminin temellerini oluşturmuştur. 39. Bu parçaya göre halk hekimliğinin ortaya çıkmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Doğa olaylarını anlamlandıramayan insanların sembolik çözümler üretmesi B) Geleneksel tedavi yöntemlerinin yetersiz kalmaya başlaması C) Hayvanların tedavi yöntemlerinin insanlarınkinden farklı olması D Hastalıkların teşhis ve iyileştirilmesinde elde yeterli bilginin bulunmaması E) Hastalıklarla mücadele için alınan önlemlerin yetersiz kalması ILLI MHURIYET EĞİTİM * 40. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Eski çağlarda insanlar hastalıklara daha kolay yakalanmaktadır. B) Doğa olayları hastalıkların yayılmasını hızlandırmıştır. CHInsanlar hayvanları gözlemleyip hastalıklara çözüm yolları aramışlardır. D) Hastalıkların tedavisi için bitkisel çözümler üretilmiştir. işe ya E Doğa olaylarının hastalıkların iyileştirilmesinde işe yaramadığı tespit edilmiştir. BAKAN

5. Fahim Bey ve Biz, edebiyatımızın nesir ustalarından Abdülhak Şinasi Hisar (1887-1963) tarafından yazılmıştır. Sanat hakkında "Bütün yazdıklarım gönlümde kalmış birtakım hatıralardan ibarettir." diyen Hisar'ın eserlerinde geçmiş zaman önemli bir yer tutar. Romanlarında belli bir vakadan çok Osmanlının son döneminde yaşamış ve yazarın bizzat yakından tanımış olduğu insanları bütün yönleriyle ortaya koyma çabası söz konusudur. Bunu yaparken de dış gözlemlerle beraber anlattığı olayların ve insanların kendi üzerinde bıraktığı intibayla çağrışımlar iç içe verilir. Böylelikle onun romanlarında Istanbul'un eski insanının özellikleri, yaşam biçimleri, hayat ve dünya karşısındaki tutumu ete kemiğe bürünmüş bir şekilde karşımıza çıkar. Zaten romancının amacı da bu yöndedir. Artık gittikçe uzaklaşan eskiyi bütün ayrıntılarıyla günün okuyucusuna ulaştırmak... Bununla beraber onun, Istanbul'u bütün yönleriyle ele aldığını söyleyemeyiz. O daha çok imparatorluk terbiyesiyle büyümüş seçkin kesimlerin yaşantısından kesitler sunar. Bu parçadan hareketle Abdülhak Şinasi Hisar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi şöylenemez? A Amacı hatıralarından oluşan bir eser ortaya koymaktır. B) Roman kahramanlarını gerçekçi bir tutumla yansıtmıştır. C) Eserlerinde olaydan çok karakterler üzerinde durulmuştur. DKahramanlarını eğitim almış belli kesimlerden seçmiştir. E) Gözleme önem vermiş, olayların kendi üstünde bıraktığı etkiyi de yansıtmıştır. TI MILLI

3. George Orwell, 1984 adlı eserinde televizyon yoluyla propagandası yapılan bir totaliter toplum portresi çiz- miştir. Buna göre, her bireyin yaşadığı odada bir tele- vizyon ekranı bulunmakta ve bu şekilde bireyler sürek- li olarak propaganda akışına maruz bırakılmaktadır. 1984'te dünya üç bloğa ayrılmıştır: Ocania, Eurasia ve Eastasia. Bu devletler siyasi, askerî ve ekonomik güç bakımından eşit oldukları için sıcak savaşı göze alamaz- lar fakat aralarında hep soğuk savaş vardır. Her devlet kendi içinde totaliter bir yönetim ve baskı mekanizma- si oluşturmuştur. Halka yoğun bir sansür uygulanır, ca- susluk sistemi vardır ve düşünmeleri, sorgulamaları ya- saklanmış olan kişiler âdeta birer robot hâline getirilmiş- lerdir. Buna göre "1984"ün karakteristik özelliği aşağıda- kilerden hangisidir? A) Geleceğe ilişkin tahminlere dayalı bir toplum düşün- cesi olması B) Umut vadeden bir geleceği tasarlaması C) Bireylerin kitle iletişim araçlarıyla yoğun baskıya ma- ruz bırakılması D) Teknolojinin son derece gelişmiş olması E) Tüm sorunların kısa sürede çözümlenmesi

37 ve 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Batı dünyasında yaşlılar giderek yalnızlaşıyor. Üre- tim çarkından çekilen ve tüketici olarak da yeterince dinamik bulunmayan yaşlılar, âdeta toplumun kıyısına itiliyor. Yaşlanmanın getirdiği doğal bedensel zayıflık, yaşlı insanların utanmaları gereken bir durum olarak sunuluyor ve devreye anti-aging türü maskaralıklar so- kuluyor. Anti-aging ideolojisi bize şunu söylüyor: Genç olan daha iyidir. Beden genç, ince ve güzel görünme- lidir ki insanlar onu taşıyan kişiye değer versinler. Mo- dernite gençliği âdeta kutsuyor, bütün hayatı gençliğin kendisini tekrar ettiği bir döngü olarak kurmak istiyor. Bu da yaşanmışlığın getireceği derinlik ve adanmışlığı reddetmek anlamına geliyor. Yaşlı insanın biriktirdikleri kıymetsiz gösteriliyor. Yaşlıyı toplumdan kovan, onun hikâyelerini de kovuyor ve yeni nesillere bir önceki nes- lin hikâyeleri yerine sinema stüdyolarında veya dizi film setlerinde çekilen yeni hikâyeler takdim ediliyor. Nesil- ler arasındaki süreklilik duygusu aşınıyor. 37. Bu parçada eleştirilen durum aşağıdakilerden han- gisidir? A) Bireylerin yaşlanınca deneyimlerini paylaşmak ye- rine bir kenara çekilmesi B) Yaşlıların toplumdan dışlanarak tecrübelerinden yararlanılmaması C) Herkese aynı fikirlerin dayatılarak ortak bir düşünce yapísı oluşturulmaya çalışılması D) Yeştiara gösterilen ilgi ve sevginin modern zamanla birlikte azalması EX Gençlerin gerçekler ile ilgilenmek yerine kurgu eser- lerle oyalanması

plan A E) Onu ya 25, Saçların açık rengini abartıyorum; portakal rengini, krom rengini, limon rengini alıyorum ve başın arkasına Paletin verebileceği en yoğun ve zengin maviyle basit odanın sıradan duvarını değil, sonsuzluğu boyuyorum. bir arka plan boyuyorum. Sarışın ve parlak baş, bu güçlü mavi arka planın üstünde, gökteki bir yıldız gibi gizemli bir şekilde duruyor. Ne yazık ki sevgili dostum, halk bu abartmada karikatürden başka bir şey görmüyor. Ama umurumuzda mı bizim? Bu parçada ressamın resimlerinin karikatüre benzetilmesi, karikatürün aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle açıklanabilir? Bir fikri eğmeden bükmeden anlatma yoluna gitmesi Değindiği konuları kısa ve öz biçimde ele alması C) Düşündürmek ve iğnelemek için abartmaya başvurması D) Seçtiği objenin görünüşüyle oynayarak biçimini bozması Bireylerin düşünce dünyalarında sarsıntılara sebep olması Diğer sayfaya geçiniz.

Toplumla aynı düşüncede bütünleşen sanatçı üretken- liğini yitirir. Sanatçı aykırı düşünendir. Düşünceleri top- lumun ortak kanaatleriyle aynı olmayabilir. Bu durum, sanatçının toplumdan uzaklaştığı anlamına gelmez. Ak- sine aykırı görüş ve düşüncelerle yaşadığı toplumun bi- reylerinde "bir düşünme farkındalığı" meydana getirebilir. Onun için sanatkâr her zaman yalnız ve anlaşılmazdır. Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söylenmiş olabilir? A) Sanatçının üretkenliğini etkileyen veya tetikleyen faktörler nelerdir? Sanatçı ile toplumun aynı fikirleri paylaşması sanat- çı için avantaj mi, dezavantaj midir? C Sanatçının yalnız olması neyle açıklanabilir? Sanatçı, toplumla anlaşamıyorsa bu durum sanat- çıdan mı yoksa toplumdan mi kaynaklanır? Sadatçı yeni eserler verebilmek için toplumdan so- yutlanmalı mıdır?

8. O bir çay istemişti, trenin içinde Biz tren yolcusuyduk, çölün içinde Ben yalnız kalmıştım, senin içinde Oysa kaç kişinin yerine sevmiştim seni Aşkı geçtik, gözlerini açabilirsin Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) "içinde" sözcüğünün tekrarıyla ahenk sağlanmıştır. B) Çağrışıma açık bir dil kullanılmıştır. C) Üçüncü dizede mecazlı bir söyleyiş vardır. D) Birinci dizedeki "çay" ile ikinci dizedeki "çöl" arasında bir tezatlık söz konusudur. E) Son dizede "aşk" bir istasyona benzetilirken "gözlerini açmak" sözüyle kinaye yapılmıştır. Yanıt Yayınları 11. 12.

AYT/ EDEBİYAT 16. Bedriye Hanım- Adı da var. Dur bakayım neydi?.. Şey, halamın yıldızı... Emeti Hanım- Ah çarçabuk kuyruklu ile hısım akraba oluverdiler... Onların halasıysa iki gözüm benim de tey- zem olsun, bize dokunmasın... Mebrure- Benim de büyük anam olsun... Bedriye Hanım- Benim de kaynanam olsun bari... Emeti Hanım- Kızım Bedriye, kuyrukluyu kaynanana benzetme eğer hırçınlığı ona çekerse maazallah bu dünya altüst olur. Hüseyin Rahmi Gürpınar'a ait Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç romanından alınan bu parçadan hareketle, 1. Kişilerin kültürel seviyesine uygun bir dil kullandığı II. "Halley"i, "hala" şeklinde anlayan kahraman aracı- lığıyla geleneksel mizahımıza gönderme yaptığı III. Halktan kişilere yer verdiği LIV. Okurunu mizah yoluyla eğlendirmeyi amaçladığı V. Pozitivist zihniyet yerine halkın inanışlarını yerleş- tirmeye çalıştığı, yazarın roman anlayışıyla ilgili bu yargılardan hangi- leri söylenemez? A) Yalnız B) II ve Ill (D)) IV ve V C) III ve V E) Yalnız V E 1

-SOS-1 6. Romanlarımda boşluklara yer veririm. Bu boşlukları okurun doldurmasını isterim. Çünkü okur, verili kurguyla yetinmek zorunda bırakılmamalıdır. O, okuduğu metni anlamlandırmakla yetinmemeli, metni yeniden üretmelidir. O hâlde şöyle bir genellemeye ulaşabilirim: Kitap, basılıncaya kadar yazarın ürettiği bir nesne olsa da basıldıktan sonra, yazar ile okurun ortak üretimine dayalı bir nesneye dönüşmelidir. Bu parçada, postmodern romanın aşağıdaki özelliklerinden hangisi vurgulanmaktadır? A) Ironili bir anlatımı benimseme B Okuru anlatının parçası kılma C) Tarihsel gerçekliği yeniden oluşturma D) Kahramanların iç dünyasını yansıtma E) Metinler arası ilişkilere yer verme 18.

15. Pascal'dan önce Toriçelli tüpünde cıvanın yükselmesi E hadisesi, "tabiatta, vakumların ortadan kaldırılmasına uyan şartların mevcut olduğu" fikrine delil olarak gösteriliyordu. Ancak Pascal'ın kayınbiraderi Florin Perier'le 1648'de deniz seviyesinde, Puy de Dome Dağı'nın zirvesinde ve Paris Saint Jacques Kulesi'nde yaptıkları deneyler, cıvanın dış ortamdaki hava basıncının tesiri ile tüpte yükseldiğini göstererek bu fikrin yanlışlığını ispatladı. Bu parçada anlatılanlara göre aşağıdakilerden hangisinin geçerliğini yitirmesi beklenir? A) Doğayla ilgili önceki araştırma verilerine uygun olmayan deneysel sonuçlara ulaşılabileceğinin vurgulanması B) Deneylerin fizik ilminde muhakkak arkalarından gidilmesi gereken, hakiki öğretmenler olduğunun ifade edilmesi C) Kimi deneylerin, başka bir bilim insanıyla ortak yapılmasının olumlu sonuçlar doğuracağının düşünülmesi D) Deneysel bulgulardan hareketle bazı yanlışların çürütüleceği fikrinin savunulması E) Doğada vakumların etkisizleştirilmesine olanak sağlayan koşulların var olduğuna inanılması

8. 1. Köyümüzde en çok mercimek, nohut ekilir; ilçeden gelen tüccarlar daha çok mercimek, nohut almayı tercih ederlerdi. II. Köyümüzde çiftçilerin çoğu mercimek nohut ekerken arpa, buğday, yonca ekenlerin sayısı üçü beşi geçmezdi. Numaralanmış I. cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A Al. cümlede belirtilen durumun gerekçesini açıklamaktadır. B) II. cümlede ortaya konulan durumun koşulunu belirtmektedir. C) II. cümledeki bilgileri farklı örnekler üzerinden değerlendirmektedir. D) II. cümledeki açıklamayı çürütmek için yeni bir bilgi sunmaktadır. E) II. cümlede yer alan açıklamayı karşılaştırmalı ele almaktadır.

doğru ma zo- incirle- anların ▪rürüz. eyyen âhim/ seni ruh oku- ş bir ize, em- se- bir fe- 7 CAP 39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Türkçe Kapalı bir kitaptır yüz. Bazen bir mağara, bazen bir içerlek kuyu; döne döne düştüğümüz. Bir bildiridir her yüz. Dağılır ve dağıtır. İmgeler yığınıdır. Düşler sığı- nağıdır. Herkese açıktır yüzün kapısı, yüzümüz en çok benzeyendir bize. Ama tanımayız biz onu, en çok bizden ötekiler tanır. Her şeyi gören göz, kendini gö- remez! Bedenin aynasıdır yüz, dış duvarıdır ve düş duvarı. Saklayamaz sırrını! Yüzümüzde yansır her hâlimiz; bir sevincin düştüğü, bir aşkın açtığı, bir ya- ranın kanadığı... Yüzü yontar zaman. Yüze çalışır bir ressam gibi. Eğer, büker, değer, buruşturur. Hâllerden hâllere sokar onu, yüzümüzde atar zamanın kalbi. Yü- zümüzde gezinir zamanın sihirli elleri, ne yapsak, geri vermez eski yüzümüzü. Düzeltmeye çalışsak da boşu- na! Katlanmak zorundayız zamanın yaptığı makyaja! 39. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? A) Yüzümüze bakarken kendimize yabancıyızdır. Yaşanmışlıklarımız yüzümüzün kıvrımlarında gizli- dir. C) insanın bütün duyguları yüzüne yansır. D) Yaşama dair ayrıntıların etkisini düzeltmeye çalış- sak da başaramayız. Einsanoğlu zaman karşısında aciz kalmıştır. 40 Bu parçada "insan yüzü” aşağıdakilerden hangisine

Günümüzdeki teknolojik gelişmelere bağlı olarak ya- şanan değişimlere, Türk tezhip sanatçıları da ayak uy- durmuşlardır. Eğitimi ve uygulaması uzun zaman alan tezhip sanatının klasik örneklerinin yanı sıra, bugün, tek dal üzerine oturtulmuş birkaç motiften oluşan de- koratif ya da dekoratif olmayan eserler yapılmaktadır. Tezhip sanatı hiç de küçümsenemeyecek bir akademik eğitim ve disiplin gerektirir. Tezhip sanatını sadece "iğ- neyle kuyu kazmak" olarak tarif etmek, bu sanatın za- naat tarafına vurgu yapılırken tasarım ve yaratıcılık ta- rafını gör kten gelmek olur. Bu yeni uygulamalar, tutucu bir anlayışın söylemiyle "kitapların elbisesi" ol- mak ve "Varlığını bir başka sanata bağlı kalarak sürdü- rebilir." düşüncesinin aksine, müstakil bir sanat olma- nın adımları olarak kabul edilebilir. Bu parçadan tezhiple ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisine ulaşılamaz? Klasik örneklerinin her zaman daha çok ilgi gördü- ğüne B) Geleneksel çizginin dışında da örnekler verildiğine C) Sanatçılarının, sadece yetenekle kendilerini geliş- tiremeyeceklerine D) Kitapların dekore edilmesinde kullanılan bir sanat olarak kalmaması gerektiğine E) Yoğun emek isteyen bir sanat dalı olduğuna

ar ama tken- ak 8. 1. Felsefenin hayatımızdaki en önemli rolü, sorgula- II. Felsefeyle uğraşanlar hemen her şeyi sorgularlar. ma mekanizmamızı geliştirmesidir. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede ifade edilenin tam tersi bir durum aktarıl- mıştır. B) I. cümledeki yargının nedenleri üzerinde durulmuş- tur. cümledeki ifade nesnel bir şekilde tekrar edilmiş- tir. . cümledeki sözün sonucu aktarılmıştır. E) I. cümledeki ifadenin amacı söylenmiştir. graf Soru P 2.

9. Atina kurulurken Poseidon ve Athena, şehrin koruyucusu olmak için bir yarışa girerler. Şehre en güzel hediyeyi verenin kazanacağı bu yarışmada Poseidon, ünlü üç başlı mızrağı ile yere vurur ve yanılan yerden ortaya beyaz yeleli bir at çıkar. Jūriye dönen Poseidon bunun evcil bir hayvan olduğunu, insanı dilediği yere götürebileceğini söyler. Jürideki tanrılar büyülenmiştir. Athena ise mızrağını saplar yere. Mızrağın sap- landığı yerden ortaya yemyeşil bir filiz çıkar. Filiz büyür ve çok güzel bir zeytin ağacı olur. Jüriye dönen Athena "Bu bir zeytin ağacıdır, meyvesini yiyip yağını yemeklerinize dökebilir, yakıp gecelerinizi aydınlatabilir hatta yaralarınızı iyileştirebilirsiniz. Üstelik bozulmaz, bin yıl geçse bile çürümez bu ağaç." der. Ağaca hayran kalan tanrılar Athena'yı tebrik ederler. Çünkü şehrin koruyucusu olma unvanını tanrıça Athena kazanmıştır ve yeni kurulacak bu şehrin adı artık onun ismiyle anılacaktır: Atina. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Öykülemeden yararlanma B) Yalın bir dil kullanılma C) Mitolojik ögelere yer verme D) Bir şehrin ismiyle ilgili söylenceyi dile getirme E) Biçim değiştirme motifine yer verme

Geçmişte yapılmış bir işe ilk kez görüyormuşçasına bakmak, yaratılarını bir tür laboratuvar çalışmasının eleğinden geçirmektir. Fransız yönetmen Jean-Luc Godard'ın, eski filmlerinden birini izledikten sonra his- settiklerini özetlediği şu sözler de bu görüşü destekli- yor: "Kendime şöyle dedim: Demek ki yirmi-yirmi beş yıl önce buymuş benim istediğim ve yaptığım. Sanki bir aile albümünü karıştırır gibiydim ve başkalarının önünde bunu yapmaktan hoşlanmıyordum. Insanın kendi aile albümünü karıştırması ve öyle bir aileden olduğuna şaşırması gibiydi." Bu parçada sözü edilen tutumun laboratuvar ça- lışmasına benzetilmesi, laboratuvar çalışmalarının aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle ilişkilendirile- bilir? A) Tekrarlanabilirlik C) Yansızlık E) Değişmezlik B) Deneysellik D) Kesinlik