Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

2.
(1) Bu kitapta bireysel psikolojinin temel ilkeleri açık
seçik dile getiriliyor. Ayrıca yaşamın amacı,
üstünlük eğilimi, yaşam üslubu gibi temel kavramlar
da açıklanıyor. ) Çocukların okul eğitimi, evlilik ve
özgürlük, toplumsal koşullardan kaynaklanan erkek
ve kadın farklılığı gibi sorunlar ele alınıp inceleniyor.
(Yazar, ele aldığı her konuyu, olanca içtenliğiyle ve
sokak ağzıyla anlatıyor. (V) Bu arada, sorumsuz
aileler tarafından ilgisiz bir şekilde büyütülen
çocukların ruh hâllerine değinmeden de edemiyor.
Bu parçada numaralanmış cümlelerde söz konusu
kitapla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A)
cümlede, farklılıklarından söz edilmiştir.
B II. cümlede, içeriğinden bahsedilmiştir.
III. cümlede, içeriğinin geniş bir yelpaze sunduğu
ifade edilmiştir.
KT/13
D) IV. cümlede, nasıl bir üslupla yazıldığına
değinilmiştir.
EV. cümlede, psikolojik boyutuyla
değerlendirilmiştir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
2. (1) Bu kitapta bireysel psikolojinin temel ilkeleri açık seçik dile getiriliyor. Ayrıca yaşamın amacı, üstünlük eğilimi, yaşam üslubu gibi temel kavramlar da açıklanıyor. ) Çocukların okul eğitimi, evlilik ve özgürlük, toplumsal koşullardan kaynaklanan erkek ve kadın farklılığı gibi sorunlar ele alınıp inceleniyor. (Yazar, ele aldığı her konuyu, olanca içtenliğiyle ve sokak ağzıyla anlatıyor. (V) Bu arada, sorumsuz aileler tarafından ilgisiz bir şekilde büyütülen çocukların ruh hâllerine değinmeden de edemiyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerde söz konusu kitapla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) cümlede, farklılıklarından söz edilmiştir. B II. cümlede, içeriğinden bahsedilmiştir. III. cümlede, içeriğinin geniş bir yelpaze sunduğu ifade edilmiştir. KT/13 D) IV. cümlede, nasıl bir üslupla yazıldığına değinilmiştir. EV. cümlede, psikolojik boyutuyla değerlendirilmiştir.
D
32. Yakup Kadri'nin Yaban adlı eseri, Cumhuriyet
Dönemi'nde köylüler ve köy hayatına ilişkin yazılan ilk
eserlerden biridir. Eserin edebî niteliği bir yana, birçok
tarihçi için Yaban; Türk romanının gelişiminde bir
dönüm noktası olmuştur. Romanda Yakup Kadri; Türk
aydınlarına dikkatini köylülere, köy meselelerine
çevirmeleri için çağrıda bulunur. Aydınlara,
Cumhuriyet'i destekleyecek toplumsal bir taban olarak
köylülerin değerini hatırlatır; bütün bu konulara en
gözlerini yuman aydınları eleştirir. İlk özgün köy romanı
olarak anılan Yaban, yönetici seçkinler arasında büyük
ilgi uyandırır. 1930'lu yıllarda köy meselelerine karşı
gösterilen ilginin kısmen Yaban'ın yarattığı ilgiyle alakalı
olduğu ileri sürülebilir.
Con
top
nuen nelyulo
Bu parçadan hareketle Yaban romanıyla ilgili
aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
AY Kırsal yaşamı ele alan öncü eserlerden olduğuna
B) Türk romanında önemli bir aşama olarak
görüldüğüne
TU
Türk entelektüeli için bir çağrı niteliği taşıdığına
Kırsal yaşama ilginin uyanmasında rol oynadığına
E) Tarihî romanlara yönelik ön yargıları yıktığına
33
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
D 32. Yakup Kadri'nin Yaban adlı eseri, Cumhuriyet Dönemi'nde köylüler ve köy hayatına ilişkin yazılan ilk eserlerden biridir. Eserin edebî niteliği bir yana, birçok tarihçi için Yaban; Türk romanının gelişiminde bir dönüm noktası olmuştur. Romanda Yakup Kadri; Türk aydınlarına dikkatini köylülere, köy meselelerine çevirmeleri için çağrıda bulunur. Aydınlara, Cumhuriyet'i destekleyecek toplumsal bir taban olarak köylülerin değerini hatırlatır; bütün bu konulara en gözlerini yuman aydınları eleştirir. İlk özgün köy romanı olarak anılan Yaban, yönetici seçkinler arasında büyük ilgi uyandırır. 1930'lu yıllarda köy meselelerine karşı gösterilen ilginin kısmen Yaban'ın yarattığı ilgiyle alakalı olduğu ileri sürülebilir. Con top nuen nelyulo Bu parçadan hareketle Yaban romanıyla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? AY Kırsal yaşamı ele alan öncü eserlerden olduğuna B) Türk romanında önemli bir aşama olarak görüldüğüne TU Türk entelektüeli için bir çağrı niteliği taşıdığına Kırsal yaşama ilginin uyanmasında rol oynadığına E) Tarihî romanlara yönelik ön yargıları yıktığına 33
8
Dunya yazınından kişilere yayınevinde yer verdiği-
ne
30. Genetiğin bilimsel açıklamasının kökleri 19. yüzyıla ka-
dar uzanmaktadır. Avusturyalı bir papaz olan Gregor
Mendel bahçesinde binlerce bezelyeyle bir dizi deney
yaparak aynı türe mensup bitkilerdeki farklı özellikle-
rin nasıl ortaya çıktığını açıklayabildiğini ummuştu. De-
neylerinde bitkinin özelliklerini dikkatli bir biçimde not
aldı. Bunların arasında tohum, bakla, çiçeğin rengi ve
şekli de bulunuyordu. Daha sonra bitki türlerini melez-
leştirerek sonuçlanı gözlemledi. O dönem hâkim olan
teorilere göre sonuçlar iki türün karışımını yansıtmalıy-
dı. Eğer beyaz çiçekli bir bitki, mor çiçekli bir bitkiyle
karıştınlırsa ortaya çıkan bitki açık mor çiçekli olmalıy-
dı. Buna karışım kalıtımı deniyordu. Ne var ki Mendel'in
bulduğu sonuçlar farklıydı.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
Deneylerin genel kanıyı çürütebildiği
B) 19. asırdan önce genetiğin bilimsel açıklamasının
olmadığı
C) Deneylerin her zaman umulduğu gibi sonuçlanma-
dığı
D) Yapılan deneyde gözleme yer verildiği
Din adamlarının bilimsel gelişimde öncü olduklan
Diğer sayfaya geçiniz.
22231285
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
8 Dunya yazınından kişilere yayınevinde yer verdiği- ne 30. Genetiğin bilimsel açıklamasının kökleri 19. yüzyıla ka- dar uzanmaktadır. Avusturyalı bir papaz olan Gregor Mendel bahçesinde binlerce bezelyeyle bir dizi deney yaparak aynı türe mensup bitkilerdeki farklı özellikle- rin nasıl ortaya çıktığını açıklayabildiğini ummuştu. De- neylerinde bitkinin özelliklerini dikkatli bir biçimde not aldı. Bunların arasında tohum, bakla, çiçeğin rengi ve şekli de bulunuyordu. Daha sonra bitki türlerini melez- leştirerek sonuçlanı gözlemledi. O dönem hâkim olan teorilere göre sonuçlar iki türün karışımını yansıtmalıy- dı. Eğer beyaz çiçekli bir bitki, mor çiçekli bir bitkiyle karıştınlırsa ortaya çıkan bitki açık mor çiçekli olmalıy- dı. Buna karışım kalıtımı deniyordu. Ne var ki Mendel'in bulduğu sonuçlar farklıydı. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? Deneylerin genel kanıyı çürütebildiği B) 19. asırdan önce genetiğin bilimsel açıklamasının olmadığı C) Deneylerin her zaman umulduğu gibi sonuçlanma- dığı D) Yapılan deneyde gözleme yer verildiği Din adamlarının bilimsel gelişimde öncü olduklan Diğer sayfaya geçiniz. 22231285
en hangisi söylenemez?
A) Olaylara karamsar bir yaklaşımla bakmadığı
Yaşamı ve kendisini gerçekçi değerlendirdiği
Of Hata kabul etmeyen, yanlışsız yaşayan biri olduğu
D) Zamanı, sorunların çözümünde bir ilaç olarak gördüğü
E) Üzüntüsünden kurtulmanın yollarını bulduğu
için aşa-
24. İnsanın maddi varlığı kadar ruhsal ve zihinsel varlığına odak-
lanan, uygarlık ve doğa ilişkisindeki dengeyi dert edinen
Japon kültürüne dâhil bir yazar olan Haruki Murakami, bir
yazarın yazmaktan kaynaklanan bir zehre bulaşmaya yaz-
gılı olduğunu düşünerek bu zehir karşısında ayakta kalma-
sının çaresini araştırır. Murakami, yazmasaydılar ölecekle-
rini, delireceklerini, hayatın içinde kaybolacaklarını söyle-
yen/batakhanelerin derinliklerine gömülmeyi yazmanın şar-
ti kabul eden kimi yazarların aksine,
-----
Bu parça düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden han-
gisiyle sürdürülmelidir?
A) içsel çatışmaları iyi bir yazar olmanız koşulu olarak gö-
iyi bir eserin düşünsel yoğunlaşmanız sonucunda or-
taya çıktığını söyler
C) iyi bir yazarın mümkün olduğunca sağlıklı olması ge-
rektiğine inanır
D) iyi bir yazarın yazarken hırslarından arınmasını şart ko-
şar
E) donanımlı bir arayışı iyi bir yazanın koşulu olarak kabul
eder
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
en hangisi söylenemez? A) Olaylara karamsar bir yaklaşımla bakmadığı Yaşamı ve kendisini gerçekçi değerlendirdiği Of Hata kabul etmeyen, yanlışsız yaşayan biri olduğu D) Zamanı, sorunların çözümünde bir ilaç olarak gördüğü E) Üzüntüsünden kurtulmanın yollarını bulduğu için aşa- 24. İnsanın maddi varlığı kadar ruhsal ve zihinsel varlığına odak- lanan, uygarlık ve doğa ilişkisindeki dengeyi dert edinen Japon kültürüne dâhil bir yazar olan Haruki Murakami, bir yazarın yazmaktan kaynaklanan bir zehre bulaşmaya yaz- gılı olduğunu düşünerek bu zehir karşısında ayakta kalma- sının çaresini araştırır. Murakami, yazmasaydılar ölecekle- rini, delireceklerini, hayatın içinde kaybolacaklarını söyle- yen/batakhanelerin derinliklerine gömülmeyi yazmanın şar- ti kabul eden kimi yazarların aksine, ----- Bu parça düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden han- gisiyle sürdürülmelidir? A) içsel çatışmaları iyi bir yazar olmanız koşulu olarak gö- iyi bir eserin düşünsel yoğunlaşmanız sonucunda or- taya çıktığını söyler C) iyi bir yazarın mümkün olduğunca sağlıklı olması ge- rektiğine inanır D) iyi bir yazarın yazarken hırslarından arınmasını şart ko- şar E) donanımlı bir arayışı iyi bir yazanın koşulu olarak kabul eder
3. (1) İnternet ortamında her gün binlerce şiir
yayımlanıyor. (II) Bu yayımlanan şiirler de bir biçimde
okurla buluşuyor. (III) Az rastlananları da kişisel
değerlendirmelerden öte geçmiyor. (IV) Şiirlere bakış,
öznelci bir yapıda kaldığı sürece de ne şiir ne de
şair yerellikten kurtuluyor.(V) Bu şairler.de şiir bilinci
oluşturup evrenselleşemiyor. (VI) Belli bir süre ulusal
çizgide kalan bu şiir veya şair, kalıcılığı yakalayamadan
yok olup gidiyor.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
önce "Ancak nesnel verilere dayanılarak
gerçekleşmiş şiir eleştirilerine nedense bu sıklıkta
rastlanmıyor." cümlesi getirilebilir?
C) III
A) I
B) II
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
3. (1) İnternet ortamında her gün binlerce şiir yayımlanıyor. (II) Bu yayımlanan şiirler de bir biçimde okurla buluşuyor. (III) Az rastlananları da kişisel değerlendirmelerden öte geçmiyor. (IV) Şiirlere bakış, öznelci bir yapıda kaldığı sürece de ne şiir ne de şair yerellikten kurtuluyor.(V) Bu şairler.de şiir bilinci oluşturup evrenselleşemiyor. (VI) Belli bir süre ulusal çizgide kalan bu şiir veya şair, kalıcılığı yakalayamadan yok olup gidiyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden önce "Ancak nesnel verilere dayanılarak gerçekleşmiş şiir eleştirilerine nedense bu sıklıkta rastlanmıyor." cümlesi getirilebilir? C) III A) I B) II D) IV E) V
22.
3
I. Artık amaç bu kaynaktan olabildiğince yararlanmak ol-
mali.
II. Dünyanın bu ortak sorununu çözebilmek için alternatif
enerji kaynaklarının daha iyi değerlendirilmesi gereki-
yor.
III. Böyle bir amaca da ancak ileri teknoloji yardımıyla ula-
şılabilir.
O
Bu aşamada akla ilk olarak güneş, sonsuz enerjisini in-
sanlara sunmaya her zaman hazır.
Çevre kirliliği ve küresel ısınmanın hangi felaketlere yol
açabileceğini şimdiden görebiliyoruz.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
üçüncü olur?
A) I
B) II
C) III
DMV
E) V
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
22. 3 I. Artık amaç bu kaynaktan olabildiğince yararlanmak ol- mali. II. Dünyanın bu ortak sorununu çözebilmek için alternatif enerji kaynaklarının daha iyi değerlendirilmesi gereki- yor. III. Böyle bir amaca da ancak ileri teknoloji yardımıyla ula- şılabilir. O Bu aşamada akla ilk olarak güneş, sonsuz enerjisini in- sanlara sunmaya her zaman hazır. Çevre kirliliği ve küresel ısınmanın hangi felaketlere yol açabileceğini şimdiden görebiliyoruz. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) I B) II C) III DMV E) V
mul'da doğar. Saint Jo-
ykü ve roman dene-
fünun-Uyanış, Yarım
dergi ve gazetelerde
de geçen melodra-
ar, 20 Mart 1984'te
manıyla ülke gene-
aşk ve kara sevda
gazetelerin tirajını
zara yüklenen bu
enin teminatı ola-
pek çok romanı
r.
'le ilgili aşağı-
uğu
erler yazdığı
nin hissedil-
rağbet gör-
Fenomen-
nemli bir
vuşmuş-
un dün-
Onemle-
memler-
leri gü-
ann bu
ya sa-
i keş-
TYT
A
31. Ezberleri bozan bir uzman: Günde 8 bardak su iç-
mek zorunda değilsiniz!
Dr. Jennifer Gunter hepimizin hafızalarına kazınan "gün-
de en az 8 bardak su içme" kuralına meydan okuyor
ve bunun sadece tibbi bir şehir efsanesi olduğunu söy
lüyor. Özellikle son yıllarda bol su içmenin faydalan ve
az su içmenin zararlı etkileri; sabah programlarında,
gazete haberlerinde ve sosyal medyada geniş yer bu-
luyor. Bütün bunların sonucunda günde en az 8 bar-
dak su içilmesi bir gereklilik olarak belleklerimize ka-
zındı.
"Böbrekleriniz size ne kadar su içmeniz gerektiğini söy-
ler, böyle bir bilimsel kural yok." diyerek ezberleri bo-
zan, aynı zamanda New York Times'ta köşe yazan olan
Dr. Gunter, sürekli olarak sağlığımızı nasıl iyileştirece
ğimiz hakkında yeni hikayeler, reklamlar ve paylaşım-
larla karşı karşıya kaldığımızı ancak bu konuda bize
söylenenlerin bir kısmının bilimsel bir dayanağının ol
madığını belirtiyor.
Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söy-
lenebilir?
A) Doğru bilinen yanlışların giderilmesini amaçlamak-
tadır.
Başlıktaki savi çürütmeye yönelik veriler aktarmak-
tadır.
Küresel ölçekte karşılaşılan bir yanlış anlamayı dü
zeltmektedir.
Bilimsel incelemelerin karşılaştırmalı şekilde yürü
tülmesi gerektiğinin altını çizmektedir.
Kesinleşmemiş bilgilerin yol açabilecaği olumsuz
luklan nesnel verilerle destekleyerek sunmaktadır.
32. Ahmet AC
Taş Bebe
sahne ya
Türkiye
la efect
rasmin
ilgilenm
Ülkesin
Iran S
to z
Muni
eme
Dirt
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
mul'da doğar. Saint Jo- ykü ve roman dene- fünun-Uyanış, Yarım dergi ve gazetelerde de geçen melodra- ar, 20 Mart 1984'te manıyla ülke gene- aşk ve kara sevda gazetelerin tirajını zara yüklenen bu enin teminatı ola- pek çok romanı r. 'le ilgili aşağı- uğu erler yazdığı nin hissedil- rağbet gör- Fenomen- nemli bir vuşmuş- un dün- Onemle- memler- leri gü- ann bu ya sa- i keş- TYT A 31. Ezberleri bozan bir uzman: Günde 8 bardak su iç- mek zorunda değilsiniz! Dr. Jennifer Gunter hepimizin hafızalarına kazınan "gün- de en az 8 bardak su içme" kuralına meydan okuyor ve bunun sadece tibbi bir şehir efsanesi olduğunu söy lüyor. Özellikle son yıllarda bol su içmenin faydalan ve az su içmenin zararlı etkileri; sabah programlarında, gazete haberlerinde ve sosyal medyada geniş yer bu- luyor. Bütün bunların sonucunda günde en az 8 bar- dak su içilmesi bir gereklilik olarak belleklerimize ka- zındı. "Böbrekleriniz size ne kadar su içmeniz gerektiğini söy- ler, böyle bir bilimsel kural yok." diyerek ezberleri bo- zan, aynı zamanda New York Times'ta köşe yazan olan Dr. Gunter, sürekli olarak sağlığımızı nasıl iyileştirece ğimiz hakkında yeni hikayeler, reklamlar ve paylaşım- larla karşı karşıya kaldığımızı ancak bu konuda bize söylenenlerin bir kısmının bilimsel bir dayanağının ol madığını belirtiyor. Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? A) Doğru bilinen yanlışların giderilmesini amaçlamak- tadır. Başlıktaki savi çürütmeye yönelik veriler aktarmak- tadır. Küresel ölçekte karşılaşılan bir yanlış anlamayı dü zeltmektedir. Bilimsel incelemelerin karşılaştırmalı şekilde yürü tülmesi gerektiğinin altını çizmektedir. Kesinleşmemiş bilgilerin yol açabilecaği olumsuz luklan nesnel verilerle destekleyerek sunmaktadır. 32. Ahmet AC Taş Bebe sahne ya Türkiye la efect rasmin ilgilenm Ülkesin Iran S to z Muni eme Dirt
si söy-
lamak-
armak-
ayı dü-
e yürü-
msuz-
ktadır.
9
lir?
aşağıdakilerden hangisi olabi-
A Atatürk ve Müzik Sevgisi
Medeniyet Yolunda Güzel Sanatların Rolü
C Cumhuriyet Dönemi'nin Kültür Politikaları
DBatılılaşma Serüveninin Yegâne Aktörü: Opera
(E) Cumhuriyet Dönemi'ndeki Öncü Opera Çalışma-
ları
33. Halk arasında keto diyet olarak da bilinen ketojenik di-
yette öncelikli olarak kaliteli yağ ve yeterli protein mik-
tarına sahip besinlerin tüketilmesi ilkesi gözetilir. Bu
diyet, düşük karbonhidratlı bir diyettir. Ketojenik diye-
tin epilepsi, alzaymır, diyabet ve kanser gibi hastalık-
lara karşı koruyucu mahiyette olduğu; ayrıca kilo ver-
meye de yardımcı olduğu bilinmektedir.
Bu parçaya göre ketojenik diyet aşağıdaki kişiler-
den hangisine önerilemez?
A) Unutkanlıktan muzdarip bir yaşlıya
B) Kilo kontrolünde sorun yaşayan bir gence
C) Şeker hastalığı emareleri gösteren bir kadına
D) Genetik bakımdan kanser yatkınlığı olan bir erke-
ge
E) Kansızlık sebebiyle yorgunluk şikâyeti olan bir bi-
reye V
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
si söy- lamak- armak- ayı dü- e yürü- msuz- ktadır. 9 lir? aşağıdakilerden hangisi olabi- A Atatürk ve Müzik Sevgisi Medeniyet Yolunda Güzel Sanatların Rolü C Cumhuriyet Dönemi'nin Kültür Politikaları DBatılılaşma Serüveninin Yegâne Aktörü: Opera (E) Cumhuriyet Dönemi'ndeki Öncü Opera Çalışma- ları 33. Halk arasında keto diyet olarak da bilinen ketojenik di- yette öncelikli olarak kaliteli yağ ve yeterli protein mik- tarına sahip besinlerin tüketilmesi ilkesi gözetilir. Bu diyet, düşük karbonhidratlı bir diyettir. Ketojenik diye- tin epilepsi, alzaymır, diyabet ve kanser gibi hastalık- lara karşı koruyucu mahiyette olduğu; ayrıca kilo ver- meye de yardımcı olduğu bilinmektedir. Bu parçaya göre ketojenik diyet aşağıdaki kişiler- den hangisine önerilemez? A) Unutkanlıktan muzdarip bir yaşlıya B) Kilo kontrolünde sorun yaşayan bir gence C) Şeker hastalığı emareleri gösteren bir kadına D) Genetik bakımdan kanser yatkınlığı olan bir erke- ge E) Kansızlık sebebiyle yorgunluk şikâyeti olan bir bi- reye V Diğer sayfaya geçiniz.
TARAMA 2 KOLAY-ORTA
13. Bir edebiyat eserinde, "düşüncenin sifatsiz olarak zorun-
lu varlığı ne anlama geliyor? Her şeyden önce, edebiyat
eserinin bir akıl, bir muhakeme ürünü olduğu, akılsal ge-
rekçelere dayanan bir seçmeyi gerektirdiği, böyle bir seç-
menin sanat eserinin tarihselliğinin pratik ve kurumsal bir
gerekçesi olduğu, düşünce aracılığıyla aynı zamanda ta-
rihsel bir ürün olan sanat eserinin muhakeme ve seçme
sonucunda mutlaka bir yanı tutacağı, bir şeyi savunacağı
anlamına gelir. O hålde edebiyat, niteliği gereği, özü gere-
ği bir yanı tutar, bir düşünceyi savunur. Bu nedenle yalnız-
ca bir yanı tutması veya tutmaması ölçüsüyle edebiyat ese-
rini değerlendirmeye kalkmak, kuramsal bir çelişkidir. Çün-
kü edebiyat eseri olup da bir yanı tutmayan, bir görüşü, bir
düşünceyi, çok dolaylı da olsa savunmayan hiçbir eser
yoktur. Sığ düşünceli, kit sezgili kimselerin hiçbir yanı tut-
muyor sandıklan eserler eğer gerçekten sanat niteliği taşı-
yorlarsa gerekli toplumsal-kültürel ilintiler kurulduktan son-
ra, görülür ki, mutlaka bir yanı tutar; mutlaka belirli bir dü-
şüngeye hizmet eder.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
ot
Edebiyat eserinde zorunlu olarak bulunması gereken
düşüncenin sifatsız olduğu öncülü, kimi tutarsız tavır
alışlarımızı önlemektedir.
B) Yalnız belirli bir içeriği belirli bir doğrultuda yansıtan
eserlere sanatsal niteliği tanırsak karşı düşünceyi sa-
vunmuş eserleri elimizin tersiyle itmek zorunda kalınz.
C) Edebiyat eserinde önemli olan şu veya bu nitelikteki
düşüncenin bulunması değil her şeyden önce düşün-
cenin zorunlu varlığıdır.
Sanat eserinin sanatçı hangi safi seçmişse o safin top-
lumsal ve bireysel gerçekliğini yansıtması en doğal bir
olgudur.
Şiirsel imgenin akılsal niteliği, duygu ve düşüncenin
hem bilime hem sanata ortak iki öge olduğunu sapta-
miştir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
TARAMA 2 KOLAY-ORTA 13. Bir edebiyat eserinde, "düşüncenin sifatsiz olarak zorun- lu varlığı ne anlama geliyor? Her şeyden önce, edebiyat eserinin bir akıl, bir muhakeme ürünü olduğu, akılsal ge- rekçelere dayanan bir seçmeyi gerektirdiği, böyle bir seç- menin sanat eserinin tarihselliğinin pratik ve kurumsal bir gerekçesi olduğu, düşünce aracılığıyla aynı zamanda ta- rihsel bir ürün olan sanat eserinin muhakeme ve seçme sonucunda mutlaka bir yanı tutacağı, bir şeyi savunacağı anlamına gelir. O hålde edebiyat, niteliği gereği, özü gere- ği bir yanı tutar, bir düşünceyi savunur. Bu nedenle yalnız- ca bir yanı tutması veya tutmaması ölçüsüyle edebiyat ese- rini değerlendirmeye kalkmak, kuramsal bir çelişkidir. Çün- kü edebiyat eseri olup da bir yanı tutmayan, bir görüşü, bir düşünceyi, çok dolaylı da olsa savunmayan hiçbir eser yoktur. Sığ düşünceli, kit sezgili kimselerin hiçbir yanı tut- muyor sandıklan eserler eğer gerçekten sanat niteliği taşı- yorlarsa gerekli toplumsal-kültürel ilintiler kurulduktan son- ra, görülür ki, mutlaka bir yanı tutar; mutlaka belirli bir dü- şüngeye hizmet eder. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? ot Edebiyat eserinde zorunlu olarak bulunması gereken düşüncenin sifatsız olduğu öncülü, kimi tutarsız tavır alışlarımızı önlemektedir. B) Yalnız belirli bir içeriği belirli bir doğrultuda yansıtan eserlere sanatsal niteliği tanırsak karşı düşünceyi sa- vunmuş eserleri elimizin tersiyle itmek zorunda kalınz. C) Edebiyat eserinde önemli olan şu veya bu nitelikteki düşüncenin bulunması değil her şeyden önce düşün- cenin zorunlu varlığıdır. Sanat eserinin sanatçı hangi safi seçmişse o safin top- lumsal ve bireysel gerçekliğini yansıtması en doğal bir olgudur. Şiirsel imgenin akılsal niteliği, duygu ve düşüncenin hem bilime hem sanata ortak iki öge olduğunu sapta- miştir.
k katan
ek olmaz.
ttır.
ne
ou
ir.
ilan
tedir.
sulle
esi
14
38. Kitap fikri bir kitap fuarında okurlarla sohbet ederken ortaya
çıktı. Fakat kitabın ortaya çıkmasını aslında iki kişiye
borçluyuz: Uzun süredir bu denemeleri bir araya getirip
kitaplaştırmak isteyen editörüm ve bu projenin
gerçekleşmesini sağlayan yayın yönetmenimdir. Biri; bütün
denemeleri satır satır okudu, hikâyelerin akışını, düzenini
sağladı ve de en önemlisi hangi yazıların bu kitaba
gireceğine karar vermemde büyük yardımı oldu. Yani kurgu
masasının başında o vardı. Diğeri, hem yazıların
seçilmesinde hem de bu sürecin hızlı ve pürüzsüz bir
şekilde ilerlemesinde bize yol gösterdi. Bu iki titiz ve
çalışkan kadın olmasaydı kitap sadece bir proje olarak
kalacaktı.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan;
1. Kitap oluşturma düşüncesi nasıl doğdu?
II. Kitabı oluşturan yazılar nasıl seçildi?
III. Kitabı çıkarırken size kimler yardım etti?
IV. Kitabın yazılma sürecinde farklı kişilerden yararlandınız mı?
V. Kitabın çıkma sürecinden bize söz eder misiniz?
hangisine karşılık söylenmiş olamaz?
A)T
B) II
C) H
DIV
E) V
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
k katan ek olmaz. ttır. ne ou ir. ilan tedir. sulle esi 14 38. Kitap fikri bir kitap fuarında okurlarla sohbet ederken ortaya çıktı. Fakat kitabın ortaya çıkmasını aslında iki kişiye borçluyuz: Uzun süredir bu denemeleri bir araya getirip kitaplaştırmak isteyen editörüm ve bu projenin gerçekleşmesini sağlayan yayın yönetmenimdir. Biri; bütün denemeleri satır satır okudu, hikâyelerin akışını, düzenini sağladı ve de en önemlisi hangi yazıların bu kitaba gireceğine karar vermemde büyük yardımı oldu. Yani kurgu masasının başında o vardı. Diğeri, hem yazıların seçilmesinde hem de bu sürecin hızlı ve pürüzsüz bir şekilde ilerlemesinde bize yol gösterdi. Bu iki titiz ve çalışkan kadın olmasaydı kitap sadece bir proje olarak kalacaktı. Bu sözler aşağıdaki sorulardan; 1. Kitap oluşturma düşüncesi nasıl doğdu? II. Kitabı oluşturan yazılar nasıl seçildi? III. Kitabı çıkarırken size kimler yardım etti? IV. Kitabın yazılma sürecinde farklı kişilerden yararlandınız mı? V. Kitabın çıkma sürecinden bize söz eder misiniz? hangisine karşılık söylenmiş olamaz? A)T B) II C) H DIV E) V Diğer sayfaya geçiniz.
17. Bir sanatçı romanda, öyküde, gezi yazılarında,
makalelerinde tarafsız olabilir. Ele aldığı konuyu objektif
biçimde işleyebilir. Ama anılarda ve günlüklerde
bu tarafsızlığını koruyabilmesi olanaksızdır. Çünkü
bu türlerde yazar etkilenmelerini, duygularını;
yaşadıklarının, karşılaştığı kişilerin kendisinde bıraktığı
izlenimleri anlatır. Kendini olayların dışına çekip olup
biteni kuşbakışı göremez.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Roman, öykü gibi yazı türlerinde yaşananların olduğu
gibi aktarılabileceği
B) Anı ve günlük türlerinde tamamıyla nesnel bir
biçimde yazılmasının imkânsız olduğu
C) Anı ve günlük yazan kişilerin olayları değil, kendi
izlenimlerini anlattığı
D) Bazı yazı türlerinde yazarların olayları bütün
yönleriyle göremeyebilecekleri
E) Her yazın türünün kendine özgü bir anlatımının
olduğu
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
17. Bir sanatçı romanda, öyküde, gezi yazılarında, makalelerinde tarafsız olabilir. Ele aldığı konuyu objektif biçimde işleyebilir. Ama anılarda ve günlüklerde bu tarafsızlığını koruyabilmesi olanaksızdır. Çünkü bu türlerde yazar etkilenmelerini, duygularını; yaşadıklarının, karşılaştığı kişilerin kendisinde bıraktığı izlenimleri anlatır. Kendini olayların dışına çekip olup biteni kuşbakışı göremez. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Roman, öykü gibi yazı türlerinde yaşananların olduğu gibi aktarılabileceği B) Anı ve günlük türlerinde tamamıyla nesnel bir biçimde yazılmasının imkânsız olduğu C) Anı ve günlük yazan kişilerin olayları değil, kendi izlenimlerini anlattığı D) Bazı yazı türlerinde yazarların olayları bütün yönleriyle göremeyebilecekleri E) Her yazın türünün kendine özgü bir anlatımının olduğu
Aile mirasıyla rahatlıkla geçinen Peter Kien, ihtiyaçlarını
karşılamak ve kitaplarına bakmak için evine aldığı hiz-
metçi Therese ile bir süre sonra evlenir. Ne var ki ayrı
dünyaların insanı ikili arasındaki iletişimsizlik, Therese
Krumbholz'u şiddete; Kien'i de "körleşme" ve ardından
"taşlaşma"ya yöneltir. Therese'yi, evini ve kütüphanesini
bırakarak kaçan Kien; evinin dışındaki hayatın gerçeğiy-
le yüzleşince küçümsediği insanların elinde oyuncak
olarak bulur kendini. Evlenmekle içinde yaşadığı cam
fanusu kırmış olsa da Kien; fil dişi kulesinden baş aşağı
düşmüş gibidir, okuduğu onca kitap varken karşılaştıkla-
rina anlam verecek bir yaşam becerisi yoktur. Dünyaya
yönelik algıları işlevsizleşerek yaşamış Kien, günlük ya-
şamın sıradanlıklarıyla yüzleştiği yeni ve gerçek ortama
uyum sağlamakta zorlanınca onun için "kafasız dünya"
dönemi başlamıştır. Fil dişi kulesinde yaşarken küçüm-
sediği ancak aralarında yaşamak zorunda kaldığı du-
yarsızlardan intikam almak düşüncesiyle kütüphanesini
ateşe verir, alevler kendisine ulaştığındaysa hayatının en
büyük kahkahasını atar.
37. Bu parçada yer alan "kafasız dünya" sözüyle anlatılmak
istenen aşağıdakilerden hangisi olamaz?
Yaşama eleştirel bir tarzda bakmayı öğrenmek
Hayatın gerçekleriyle yüzleşmek
Çevreye uyum sağlamada zorluk çekmek
Hayatın alelade yanını fark etmeye başlamak
E) Olan bitene kayıtsız kalmak
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
Aile mirasıyla rahatlıkla geçinen Peter Kien, ihtiyaçlarını karşılamak ve kitaplarına bakmak için evine aldığı hiz- metçi Therese ile bir süre sonra evlenir. Ne var ki ayrı dünyaların insanı ikili arasındaki iletişimsizlik, Therese Krumbholz'u şiddete; Kien'i de "körleşme" ve ardından "taşlaşma"ya yöneltir. Therese'yi, evini ve kütüphanesini bırakarak kaçan Kien; evinin dışındaki hayatın gerçeğiy- le yüzleşince küçümsediği insanların elinde oyuncak olarak bulur kendini. Evlenmekle içinde yaşadığı cam fanusu kırmış olsa da Kien; fil dişi kulesinden baş aşağı düşmüş gibidir, okuduğu onca kitap varken karşılaştıkla- rina anlam verecek bir yaşam becerisi yoktur. Dünyaya yönelik algıları işlevsizleşerek yaşamış Kien, günlük ya- şamın sıradanlıklarıyla yüzleştiği yeni ve gerçek ortama uyum sağlamakta zorlanınca onun için "kafasız dünya" dönemi başlamıştır. Fil dişi kulesinde yaşarken küçüm- sediği ancak aralarında yaşamak zorunda kaldığı du- yarsızlardan intikam almak düşüncesiyle kütüphanesini ateşe verir, alevler kendisine ulaştığındaysa hayatının en büyük kahkahasını atar. 37. Bu parçada yer alan "kafasız dünya" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi olamaz? Yaşama eleştirel bir tarzda bakmayı öğrenmek Hayatın gerçekleriyle yüzleşmek Çevreye uyum sağlamada zorluk çekmek Hayatın alelade yanını fark etmeye başlamak E) Olan bitene kayıtsız kalmak
57. Dünya genelinde farklı üniversitelerden bilim insanları ta-
rafından gerçekleştirilen araştırmada atmosferdeki karbon-
dioksit seviyesindeki artışın tarım ürünlerinin protein, vita-
min, mineral gibi besin değerlerini etkilediği anlaşıldı. Sera
etkisine neden olan gazlardan biri olan karbondioksidin at-
mosferdeki oranının artması Dünya'nın ortalama sıcaklığı-
nın artmasına yani küresel ısınmaya katkıda bulunuyor.
Atmosferdeki karbondioksit seviyesi 1958 yılından bu ya-
na %30 arttı. Enerji kaynağı olarak fosil yakıtların kullanıl-
ması, ormanların azalması gibi insan kaynaklı etkinlikler
bu artışın en önemli nedenlerinden biri olarak biliniyor.
Bir makaleden alınan bu parçadan hareketle makale tü-
rü ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz
A) Anlatılanların kanıtlanabilir nitelikler taşıdığına
B) Açık, anlaşılır ve yalın bir dil kullanıldığına
C) Anlatmaya bağlı metinler içerisinde yer aldığına
D) Dilin göndergesel işlevde kullanıldığına
E) Yazarının tutarlı, tarafsız, bilimsel bir üslup benimsedi-
gine
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
57. Dünya genelinde farklı üniversitelerden bilim insanları ta- rafından gerçekleştirilen araştırmada atmosferdeki karbon- dioksit seviyesindeki artışın tarım ürünlerinin protein, vita- min, mineral gibi besin değerlerini etkilediği anlaşıldı. Sera etkisine neden olan gazlardan biri olan karbondioksidin at- mosferdeki oranının artması Dünya'nın ortalama sıcaklığı- nın artmasına yani küresel ısınmaya katkıda bulunuyor. Atmosferdeki karbondioksit seviyesi 1958 yılından bu ya- na %30 arttı. Enerji kaynağı olarak fosil yakıtların kullanıl- ması, ormanların azalması gibi insan kaynaklı etkinlikler bu artışın en önemli nedenlerinden biri olarak biliniyor. Bir makaleden alınan bu parçadan hareketle makale tü- rü ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz A) Anlatılanların kanıtlanabilir nitelikler taşıdığına B) Açık, anlaşılır ve yalın bir dil kullanıldığına C) Anlatmaya bağlı metinler içerisinde yer aldığına D) Dilin göndergesel işlevde kullanıldığına E) Yazarının tutarlı, tarafsız, bilimsel bir üslup benimsedi- gine
54. Pos bıyıklı mübaşir çağırınca şapkasını eline alarak içeri
girdi. Yerine oturuncaya kadar dinleyici sıralarını süzdü.
Kendisine bakan gözlerden azap duyduğu görülüyordu.
Nefsini zorlayarak yukarı locaları, sıraları falan bir daha
gözden geçirdi, aradığını bulamadığı anlaşılıyordu. Yumrukları
sıkıldı, yüzü büruştu, çenesi titredi. Az daha ağlayacaktı.
Sonra büyük bir gayret sarf ederek başını çevirdi ve yeri-
ne oturdu.
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A Tanrısal bakış açısıyla kaleme alınmıştır.
B) Olay, kişi ve yer unsurları bulunmaktadır.
C) Anlatmaya bağlı bir türden alınmıştır.
D) Dil, göndergesel işlevde kullanılmıştır.
E) Eserin gelişme bölümünden alınmıştır.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
54. Pos bıyıklı mübaşir çağırınca şapkasını eline alarak içeri girdi. Yerine oturuncaya kadar dinleyici sıralarını süzdü. Kendisine bakan gözlerden azap duyduğu görülüyordu. Nefsini zorlayarak yukarı locaları, sıraları falan bir daha gözden geçirdi, aradığını bulamadığı anlaşılıyordu. Yumrukları sıkıldı, yüzü büruştu, çenesi titredi. Az daha ağlayacaktı. Sonra büyük bir gayret sarf ederek başını çevirdi ve yeri- ne oturdu. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A Tanrısal bakış açısıyla kaleme alınmıştır. B) Olay, kişi ve yer unsurları bulunmaktadır. C) Anlatmaya bağlı bir türden alınmıştır. D) Dil, göndergesel işlevde kullanılmıştır. E) Eserin gelişme bölümünden alınmıştır.
Yarım asrı aşan edebiyat uğraşıyla Türk şiirini derinden
etkileyen geliştirdiği duyarlılıkla şiire yeni boyut kazandı-
ran bir şairdir, Kışkırtıcı olduğu kadar kuşatıcıyazılarıyla
da bazen bir düşünür, bazen bir deneme ustası, bazen
de bir hoca olarak karşımıza çıkar. Hem dilin hem de dü-
şüncenin burçlarına kanatlanmış bir usta hakkında yaz-
mak kolay değil çünkü ne söylenirse söylensin eksik ka-
lacaktır.
Bu parçada sözü edilen yazarla ilgili olarak aşağıda-
kilerin hangisi söylenemez?
A) Türk şiirine katkı sağlamıştır.
Vo
B) Düzyazılar yazmıştır.
C) Çok yönlü bir sanatçıdır. V
D) Öğretici bir yanı vardır. V
E) Düşünürlük yönü öne çıkmıştır.
stir.V
<<<<<
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
Yarım asrı aşan edebiyat uğraşıyla Türk şiirini derinden etkileyen geliştirdiği duyarlılıkla şiire yeni boyut kazandı- ran bir şairdir, Kışkırtıcı olduğu kadar kuşatıcıyazılarıyla da bazen bir düşünür, bazen bir deneme ustası, bazen de bir hoca olarak karşımıza çıkar. Hem dilin hem de dü- şüncenin burçlarına kanatlanmış bir usta hakkında yaz- mak kolay değil çünkü ne söylenirse söylensin eksik ka- lacaktır. Bu parçada sözü edilen yazarla ilgili olarak aşağıda- kilerin hangisi söylenemez? A) Türk şiirine katkı sağlamıştır. Vo B) Düzyazılar yazmıştır. C) Çok yönlü bir sanatçıdır. V D) Öğretici bir yanı vardır. V E) Düşünürlük yönü öne çıkmıştır. stir.V <<<<<
C
22. (1) Öykü, hayatın bütünü içinde fakat bir bölümü üzeri-
ne kurulmuş, derinliği olan bir büyüteçtir. (II) Öykü top-
lumsal yapıyla iç içe gelişen, toplumu etkileyen, bu et-
kilemeyi günbegün geliştiren bir tür. (III) Bu gelişimi,
Türk öykücülüğünün geçmişteki birikimine bakarak da-
ha iyi değerlendirebilmemiz olanaklıdır. (IV) Bu süreçte
iki yüzü aşkın yazarın yedi yüzün üzerinde yapıt oluş-
turduğunu görecek olursak bu türün edebiyatımızda ni-
celiksel olduğu kadar nitelik bakımından da özgün bir
yeri olduğunu söyleyebiliriz. (V) Ahmet Mithat'tan Sait
Faik'e uznan bu zincirin halkalarının renkleri, biçimleri
farklı olsa bile kendi içinde sağlam bir bütünlük oluş-
turduğu açıkça görülür.
5
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi soylenemez?
A) I. cümlede, kavramlar arasında benzerllik ilişkisi ku-
rulmuştur.
B) II. cümlede, öykünün işlevleri dile getirilmiştir.
C) III. cümlede, nesnel bir öneri söylenmiştir.
D) IV. cümlede, bir çıkarımda bulunulmuştur.
E) V. cümlede, somutlamaya başvurulmuştur.
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
C 22. (1) Öykü, hayatın bütünü içinde fakat bir bölümü üzeri- ne kurulmuş, derinliği olan bir büyüteçtir. (II) Öykü top- lumsal yapıyla iç içe gelişen, toplumu etkileyen, bu et- kilemeyi günbegün geliştiren bir tür. (III) Bu gelişimi, Türk öykücülüğünün geçmişteki birikimine bakarak da- ha iyi değerlendirebilmemiz olanaklıdır. (IV) Bu süreçte iki yüzü aşkın yazarın yedi yüzün üzerinde yapıt oluş- turduğunu görecek olursak bu türün edebiyatımızda ni- celiksel olduğu kadar nitelik bakımından da özgün bir yeri olduğunu söyleyebiliriz. (V) Ahmet Mithat'tan Sait Faik'e uznan bu zincirin halkalarının renkleri, biçimleri farklı olsa bile kendi içinde sağlam bir bütünlük oluş- turduğu açıkça görülür. 5 Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi soylenemez? A) I. cümlede, kavramlar arasında benzerllik ilişkisi ku- rulmuştur. B) II. cümlede, öykünün işlevleri dile getirilmiştir. C) III. cümlede, nesnel bir öneri söylenmiştir. D) IV. cümlede, bir çıkarımda bulunulmuştur. E) V. cümlede, somutlamaya başvurulmuştur. Diğer sayfaya geçiniz.