Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler0. Düşüncelerinde
yuşma başlamışt
türlü işine veremi-
akıyordu. O sırada
ığını gördü. Kızar-
uykusuzlukla sa-
aşağıda verilen-
lanmıştır.
enimsenmiştir.
24.
I. Oturum Temel Yeterlilik Testi
Son dönemlerin en popüler konusu eğitimdeki kalite
düşüşüdür. Bu ise yine sadece öğretmenlerin sırtına vu-
rulmuş bir sorumluluk olmuştur. Çocuğunun ağır ödevler
altında nazik bedeninin ezilmesini istemeyen, bir yere
gelmek için çok çalışıp yorulan ve bunu çocuklanna
yaşatmayacaklarına yemin eden veliler suçlu değildir.
Hele hele ciltler tutan bilgileri beş on saçma pratikle akıl-
da tutmak isteyen öğrenci de suçlu sayılmaz. Tek suç.
bu bütün mesaisini harcayarak edindiği bilgi birikimi ve
tecrübesini aktarırken öğrencinin de en azından birkaç
sene, olması gerektiği kadarıyla çalışmasıdır. Cefakar
öğretmen, küstah veli ve şımartılmış öğrenci maalesef
eğitimdeki kaliteyi düşürür. Bunun fırsatçı öğretmen,
egosu büyük veli, kandınlan öğrenciye dönüşmesi de
an meselesidir. Bütün bunlar ise herkesin üzerine düşeni
yapmasıyla çözülecektir. Eğitimde veli ve öğrenci faktö-
rünü hesaplamak gerekmektedir.
Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) Eğitimde kalite, öğretmene verilen hak ve değerin art-
masıyla artacaktır.
B) Eğitimdeki düşüş ya da yükselişi sadece öğretmene
dayandırmak yanlıştır.
C) Eğitim, öğretmenin bakış açısına göre şekillendirilme-
lidir.
Eğitimdeki kalite, eğitim sürecine katılan herkesin
emeğiyle artar.
E) Velilerle öğretmenler arasında idareciler olmamalıdır.
25. Yazarımız 194
sinde, ünivers
Edebiyatı Bol
leketinde öğr
ri çeşitli derg
ödül aldı. B
Akademik K
almaya hak
rev yapan Fr
kendi isteğiy
Bu parçad
mistir?
Edu Fon
A) Yazarın
By Hangi o
C) Sait Fail
D) Yazarın
E) Yazarın
26.
1. Diva
II. Dah
Ill. Ger
sik
ok
zü
IV. Di
yir
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerer
re
S
e
ç
ir
7,
e
ni
Edu Fon
Türkçe
25. Yazanmız 1948 Ayvalık doğumlu. Liseyi İzmir Kız Lise-
sinde, üniversiteyi ise İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve
Edebiyatı Bölümünde tamamladı. Belli bir dönem mem-
Teketinde öğretmenlik yaptı. 1979'dan itibaren hikâyele-
ri çeşitli dergilerde yayımlandı. "Yanlışlıklar" adlı oyunu
ödül aldı. Bunun dışında Sait Faik Hikâye Armağanı,
Akademik Kitabevi Öykü Ödülünü de farklı eserleriyle
almaya hak kazandı. Yüksek öğretmen okulunda da gö-
rev yapan Feyza Hepçilingirler buradan 1984 senesinde
kendi isteğiyle emekli oldu.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilme-
mistir?
A) Yazanın farklı kurumlarda çalıştığına
Br Hangi oyununun hangi ödülü aldığına
C) Sait Faik Hikâye Armağanı'nı aldığı eserine
D) Yazarın asıl mesleğine
E) Yazarın eğitimiyle ilgili bilgilere
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerE) Sanat dışında bir gaye ile oluşturulma
23. Yaşamın Kırılma Noktasında Dram Sanatı, daha adından
başlayarak tiyatroya felsefenin aydınlatıcı,
saydamlaştırıcı ışığıyla bakıyor. Okuru edinilmiş ön
yargılarla, basmakalıp yargılarla, günün geçerli ama
geçici modalarıyla bağlarını koparmaya, en azından
II. onlarla kıyasıya hesaplaşmaya çağırıyor. Bunu
yaparken de yazar çok cesurca, açık, duru, anlaşılır bir
dil kullanıyor. Cesurca diyorum çünkü yazarın ne
dediğini anlayacağınız için ona soru sorabilir, karşı
çıkabilirsiniz; onunla tartışabilir, onu sıkıştırabilirsiniz.
Yazar, otoritesiyle sizi yıldırıp sindirmek yerine
tiyatronun da sanatın da felsefenin de her türlü
düşünsel etkinliğin de ilgi ve sevgiyle yaklaşacak her
ölümlünün harcı olabileceği gerçeğini koyuyor
önünüze.
Felsefeyi farklı disiplinlerle ilişkilendirmediği
Mecut anlayışlara karşı sorgulayıcı bir tavır
önerdiği
Okura, rahat anlaşılır bir dille seslendiği
V. Bilgisini ve yeterliliğini açık bir şekilde okura
hissettirdiği
nisu
Bu parçada sözü edilen yapıtın yazarıyla ilgili olarak
yukarıdakilerden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I
Yalnız II
Ive ll
Dill
D) II ve III
E) III ve IV
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler6. Lewis Caroll'un eserleri, çocuk ve gençlik edebiyatı türü
içinde de değerlendirilmektedir. Bu bağlamda bu tür ede-
biyat, maalesef, diğer türlere göre daha yeni bir türdür ve
uzun süre, karşısında bir hedef kitlesi bulamamıştır. Bunun
nedeni dünyada uzun süre çocuğa bir statü tanınmaması
ve çocuğun ciddiye alınmamasıdır. Çocuktaki belli belirsiz
kimliğin ortaya konması çabaları çeşitli dönemlerde çeşitli
yazarlarca denenmiştir. Bu bağlamda çocuklara ait eserler-
de uzaklara duyulan özlem ve özgürlük isteği, içgüdüsel ve
derin bilgi sahibi olan hayvanların varlığında canlanmak-
tadır. Böylece bazı güzellikler dünyanın keşfinden değil,
iç dünyaların araştırmalarından doğmaktaydı. 19. yüzyılın
ikinci yarısında yazılan Alice Harikalar Diyarında bu tanıma
en çok uyan örnekler arasındadır.
Bu parçada çocuk edebiyatı ile ilgili olarak aşağıdakile-
rin hangisi yakınılan bir durum değildir?
Edebiyat ürünlerinde çocuk konusunun yeterince işlen-
memesi
148
Çocuğun birey olma kabulünün oldukça geç kabul edil-
mesi
Çocuk edebiyatı ürünlerinin yeni sayılabilecek bir dö-
nemde başlaması
D) Çocuk yazarların artmasının edebiyata olan etkisi
E Çocuk edebiyat
zorlanması
ürünlerinin okuyucu kitlesi bulmakta
iyay ür
7. E
y
E
C
8. E
DENEME
dükkânı-
Cr
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler3.
Platon, zanaatkârların, toplumun ortak veya paylaşılan
unsurlarından sorumlu tutulamayacaklarını belirtir.
Çünkü onların kendi işlerinden başka herhangi bir işe
ayıracakları zamanları yoktur. Başka bir yerde buluna-
mazlar çünkü iş beklemez. Duyulur olanın dağılımı,
kişilerin ne yaptıklarına ve bu etkinliğin yürütüldüğü
zaman ve mekâna bağlı olarak kimlerin toplumun ortak
şeylerinden pay alabileceklerini açığa vurur.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A Kişini belirli bir uğraşının olması, topluluğun ortak
alanında sorumluluk üstlenip üstlenemeyeceğini
belirler.
B) Zamanla ilgili sıkıntı yaşayanlar toplumsal alanda
istedikleri ölçüde yer almayı başaramazlar.
Zanaatkârlar toplumda en yoğun faaliyet alanı içe-
risinde bulunan topluluktur.
DKişilerin sabit bir işinin olması onların toplumsal
alanda ne kadar kabul göreceklerini belirler.
E) Zanaatkâr elde ettiği ürünleri toplumun fertleriyle
paylaşarak o topluma yararlı olabilir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler26. (1) Ulus sınırlarının ötesine taşmayı amaçlayan
küreselleşmeyi var eden ve geliştiren unsurlardan en
önemlisi hiç kuşkusuz iletişim araçları ve ağları
olmuştur. (II) Küreselleşme sürecinin, sınırları kaldırarak
ortak ve homojen bir dil, kültür ve toplum yaratma fikri,
bireysel ve toplumsal dönüşümün itici gücü olmuş;
böylece iletişim araçları yoluyla yeni bir toplum biçimine
doğru yol alınmıştır. II) Küreselleşme ile sanayi
toplumu, yerini yapísal farklar gösteren bilgi toplumuna
bırakmaktadır. (IV) insanlar, daha hızlı olan ve
kendilerini daha geniş kitlelere ulaştıran sosyal
medyayı, toplumsal faaliyetlerde de kullanmaya
başlamıştır. (V) Çünkü saniyelerin bile önemli olduğu
günümüzde bir faaliyet veya etkinlik kolay bir yoldan
sosyal medyada duyurulmakta ve kitleler harekete
geçebilmektedir. (VI) Söz gelimi bir kişinin şahit olduğu
bir olayı anında sosyal paylaşım hesabında
yayımlamasıyla kilometrelerce uzakta olan bireyler bile
bundan haberdar olmakta, harekete geçebilmekte ve
düşüncelerini beyan edebilmektedirler.
usub
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci
paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle
başlar?
A) II
B) III
CIV DV
✓
ET
25300
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerA
Türkçe
37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap-
layınız.
Bugün dünyada her bir erkek, kadın ve çocuk için on
iki buçuk dönüm arazi bulunmaktadır. Ancak bu ara-
zinin ortalama olarak sadece üç buçuk dönümü tarım
faaliyetleri yapabilmek için uygundur. 2040 yılında ise
dünya nüfusu 8 milyara ulaştığı takdirde kişi başına ta-
rim yapılabilen sadece bir buçuk dönüm arazi kalacak-
tır. İnsanlar bu arazide sadece yiyecek üretimini artırma
yoluna gidebilir. Bir bilim insanı, her yerde daha doğru
ve verimli tarım yöntemleri kullanılırsa dünyadaki tarım
alanlarının on milyar insanı besleyebilecek kapasitede
olduğunu söyledi. Bitki hastalıklarının kontrolü ve çöl
alanlarının sulanmasıyla da gıda arzını artırmak müm-
kündür. Bunu ve diğer yolları kullanarak insanoğlu ken-
dini ve dünyadaki diğer insanları besleyebilir.
37. Bu parçada dünya nüfusunun artışı ile ilgili aşağı-
dakilerden hangisi vurgulanmaktadır?
A) Dünyadaki tarım alanlarının zamanla yetersiz kala-
cağı
agunoiuy
B) Önleyici düzenlemeler gerektiği
C Artık uluslararası bir endişe kaynağı olmaktan çıktığı
DDünyadaki tüm çöl topraklarının işlenmesini gerekli
kıldığı
E) Verimli tarım yöntemlerinin araştırılması gerektiği
38. Bu parçada 2040 yılındaki ekilebilir arazi miktarı ile
ilgili aşağıdakilerden hangisi öne sürülmüştür?
A) Çöl topraklarının sulanmasıyla mevcut ekilebilir arazi
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler9. I. yüzyıllardır tartışılır
II. tarihçiler bu konuda hâlâ 1
II. yoksa yeniden mi yarattı
IV. Cengiz Han uygarlığı yıktı mi
V. net olarak uzlaşamamıştır
Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle
oluşturacak biçimde sıralandığında dördüncü
cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) I
B) II
Cru
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerin-
da
$-
Su
3-
r.
i-
CI
HiperZeka.
Denemeleri
21. VE 22. SORULARI BU PARÇAYA GÖRE YA-
NITLAYINIZ.
(1) Insanoğlunun tarihsel yaşamı içerisinde ne
zaman ortaya çıktığı pek bilinmez köprülerin. (II)
Gerçek olan yoksunluğun yaratıcılığı doğurması
tabii ki (III) Sözlük anlamı nehir ve vadi gibi ge-
çilmesi güç bir engelin iki kıyısını birbirine bağla-
yan yapı olduğuna göre, insanlık var olduğundan
bu yana köprüler kullanıyor olsa gerek. (IV) İlkel
zamanlarda ağaç kütükler, tropikal bölgelerde
kalın bitki lifleri formunda, daha sonraki dönem-
lerdeyse taş köprüler olarak karşımıza çıkarlar.
(V) Yine tarihî kaynaklar, ilk köprülerin Çin'den
dünyaya yayıldığını söyler bize.
21. Bu parçada numaralanmış cümlelerden han-
gisinde kesinlik anlamı yoktur?
A) I. B)
(C) III.
DVIV.
E) V.
22. Bu parçada köprülerle ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisine değinilmemiştir?
A) Otaya çıkış nedenleri
B) Yaşamsal önemine
C) Kaynağının neresi olduğuna
D) Çeşitli türlerde yapıldıgına
E) Sözlük antamina
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelerens Yayın
23. Günlük hayatta ya da genel kültürümüzde küçüklük-
ten beri yer edinmiş bilgilerden biri de gökkuşağında
kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, çivit mavisi ve mor
renklerin olduğudur. İşin aslı, gökkuşağında kesinti-
siz bir renk çeşitliliği vardır ancak insanın renk algı-
Sı, ortada bir kuşak serisi olduğunun sanılmasına
neden olur. Kimi gökkuşaklarında ise insan gözü-
nün görebileceği yediden fazla kuşak bulunur.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin üzerinde
durulmuştur?
A) Gökkuşağının meydana gelişinin bilinenden
farklı olduğu
B) İnsanların çevresinde gördüğü nesneleri yanlış
algıladığı
Gökkuşağındaki kuşak sayısının çok fazla oldu-
ğu
D) Gökkuşağının gözle görülemeyecek bir uzaklık-
ta bulunduğu
E) İnsanların gökkuşağı rengiyle ilgili yanılgıya sa-
hip olduğu
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerTÜRKÇE
29. Bilim adamları, yeni bir şey öğrenirken beyindeki
hafızanın yeni sinapslar (nöronlar arasındaki bağ-
lantılar) geliştirerek çalıştığını söylemektedir. Araş-
tırmalara göre bilgi, beynin kısa süreli veya uzun
süreli alanlarında saklanır. Beyin, kısa süreli hafıza-
sındaki bilgileri bir telefon numarası gibi ihtiyaç
duyduğu birkaç dakikalık süre için depolar. Uzun
süreli bellek ise beynin yıllarca kullanacağı, örneğin
telefonun nasıl kullanılacağı gibi bilgileri içerir.
Bazen de kısa ve uzun süreli bellekte "ikili hafıza
teorisi" geçerli olur. Bu teoriye, kısa süreli belleğin
bilinen bir sayıya yani uzun bellekte mevcut olan bir
sayıya benzemesinden dolayı bir telefon numarası-
ni hızlı bir şekilde ezberlemesi örnek verilebilir.
Bu parçaya göre "ikili hafıza teorisi" kısa ve uzun
süreli bellekle ilgili aşağıdakilerin hangisini orta-
ya koymaktadır?
A) Beynin işlevlerini tam gerçekleştiremediklerini
İnsandan insana değişen özellikte olduklarını
Bilinç dışı ve düşsel yaşantılarla dolduklarını
Diş birliği yaparak ortaklaşa çalışabildiklerini
E Farklı anımsama kapasitelerine sahip olduklarını
by danie
30. Odanız darmadağın hâle geldiğinde önce toplamayı
ertelersiniz ama eninde sonunda uygun bir vakit
ayarlayıp, saatlerinizi ayırıp her şeyi yerli yerine
koyarsınız. Oldukça yorucudur bu süreç, nihayetin-
ens Yayınları
31
32.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler8. I. bunların görüşlerini kendi görüşlerine katmıştır
ştırh
Il.
benimsenmesinde büyük görevler yapmış olan
Türk
III. felsefenin Müslümanlar arasında tanınmasında
2
IV. filozof ve siyaset bilimci Farabi, Aristoteles, Pla-
ton,
u
ve
V. Zenon, Plotinos gibi Yunan düşünürlerini yorum-
lamış
Yukarıdaki numaralanmış sözler anlamlı bir bü-
tün oluşturacak biçimde sıralandığında, baştan.
üçüncü hangisi olur?
A) I
B
C) III D) IV E) V
98
31
A
I
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelera
I
4.
Hangi bölümde okuduğunuz değil de sizin istediğiniz
bir bölüm olup olmadığı önemlidir. Çok iyi bir bölümde
de okusanız sizi yansıtmıyorsa bir anlam ifade etmez.
Okul yıllarınız çok güzel geçebilir ama meslek hayatı-
na atıldığınızda pek de öyle olmadığını görebilirsiniz.
Istemediğiniz bir meslekte de bir ömrü geçirmeniz
zordur.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Bu durum sizin hayattan zevk almanızı da engeller.
B) Çünkü yaptığınız şeyler sizin ömrünüz boyunca ya-
pacağınız şeylerdir.
C) Insanoğlu istemediği bir işi nasıl hayatı boyunca
yapabilir ki?
D) Bu Zorluğu, işinizi eğlenceli hâle getirerek yenebilir-
siniz.
E) Bu nedenle istediğiniz bir bölüm olup olmadığının
bir önemi yoktur.
P.
125
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerB
28. Çok değil, 15-20 yıl öncesine değin kıyıda köşedeydi
yayınevlerinin büyük bir bölümü. Güzel kitaplar
yayımlanırdı, nice değerli çeviri ve telif yapıt çıktı bu
yayınların arasında. Edebiyatımızı hâlâ besleyen
yazarlar, kaynaklar doğdu. Edebiyata gönül veren
gençler edebiyat dersinin sıkıcılığına, bıktırıcılığına
göğüs gerip onlara gitti. Edebiyat dünyası tüccar
zihniyetlilerle dolmamıştı henüz. Salt para kazanmak
için yazmayanlar daha açıktı atılımlara, yürekli
yeniliklere. Edebî kaygı başta geliyordu çünkü. Kitap
sanayisinin edebiyat alanını ele geçirmesi, değiştirdi bu
dünyanın niteliğini.
Bu parçada yayın dünyasının önceki dönemine
ilişkin olarak
I. Hem özgün hem de geviri yapıtlarda niteliğin öne
hem de
çıktığı
II. Kendisinden sonraki dönemlere de etki ettiği
III. Maddi kaygıların ön planda tutulduğu
saptamalarından hangisi yapılmamıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
29
2
D) I ve III
E) II ve III
C) Well
TÇin'in ekonomisi temelde ipeğe bağlı olduğu için
de tarihin hemen hemen her devresinde en uzun
mücadele Çin ile Türkler arasında olmuştur.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler26. Dili oldukça kapalı ve çağrışımlıdır. Standart dilin dışına çıkan,
kendine özgü bir üslup oluşturan şairlerden biridir. Bu yönüy-
le kendinden önceki hiçbir geleneğe yakın görünmez. Ancak
kendinden sonraki kuşaklan etkileyerek kendi geleneğini oluş-
turduğu rahatlıkla iddia edilebilir. Bireysel konular kadar sos-
yal ve siyasal konuları da aynı duyarlılık ve oranda işlemiştir.
Fakat bireysel konulardan uzaklaştıkça imge yoğunluğu aza-
lir; dilinin kapalılığı, yerini söylev üslubuna bırakır.
Bu parçada söz edilen yazarla ilgili aşağıdakilerin han-
gisi söylenemez?
A) Genelgeçer anlatımın yerine kendisini farklı kılacak bir
dil oluşturmayı başarmıştır.
B) İfade biçimi, örtük ve görünenin ötesini anımsatmaya ça-
lışan bir niteliğe sahiptir.
C) Sanatçı kimliği, belirli bir çizginin devamı saylamayacak
özellikler taşımaktadır.
D) Belirli bir çerçeve ve kategoriye hapsedilemeyecek ko-
nu çeşitliliği vardır.
E) Sosyal konularda yazdığı şiirler; duygudan uzak, sanat
bakımından yavandır.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler30. Avrupa'nın neredeyse bütün kentlerini dolaşmış olan Liszt,
kelimenin tam anlamıyla gezgin bir piyanist olarak tanımla-
nabilir. Bu nedenle, besteciliğinden önce bir virtüöz, piya-
noda üstün beceriye sahip bir müzisyen olarak ün kazandı.
Yaşadığı dönemde virtüözlük, bir çeşit gösteriydi. İnsanlar
konserlere sadece müzik dinlemeye değil, sirke gider gibi
"piyanoyla neler yapılabildiğini" seyretmek için de gidiyor-
du. O yıllarda bir piyanist ya da kemancı için virtüözlük iyi
bir kazanç kapısıydı. Liszt'in, kolay ve keyifli bir zenginlik
kaynağı olan bu seri konser seyahatleri; çağdaşlarının kü-
çümsemesini göze alacak kadar büyük imkânlar sunuyor-
du ona.
Bu parçaya göre Liszt'in besteciden çok virtüöz olarak
görülmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaşadığı dönemde bestelerinin müzikal düzeyinin yeter-
siz kabul edilmesi
B) Eserlerinin daha çok, piyano türü enstrümanlara uygun
içerikte olması
C) Ekonomik açıdan cazip olanaklar sağlayan alana önce-
lik vermesi
D) Onu anlayabilecek yetkinlikte müzik eleştirmenlerinden
yoksun olması
E) Müziği ve piyano çalmayı yalnız bir gösteri aracı olarak
ön plana çıkarması