Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

10. Her karakterin ortaya çıkış hikâyesi vardır şüphesiz. Yedi- den yetmişe herkesin bildiği ve tanıdığı bir karakter olan Mickey Mouse'un ortaya çıkış öyküsü ise oldukça ilginç. Söylentilere göre Walt Disney, henüz büyük bir stüdyo zincirinin sahibi değilken odasında çizim yaptığı sırada evinde bir fare fark eder. O yıllarda fareden çok korkan Disney, ilk başlarda fareyi yakalamaya çalışsa da daha sonra onu beslemeye ve arkadaşlık kurmaya başlar. Korktuğu varlıklarla dostluk kurarak kendisini korkutan bu duygulardan kurtulacağına inanır. Ardından bu fareyi bir çizgi film karakterine dönüştürmeyi akıl eden Disney, fareye isim olarak Mortimer'ı düşünür. Ancak eşi Mickey ismini daha uygun bulur. İşte bu meşhur karakter Mickey Mouse ile dünya ilk olarak 1928 yılında gösterime giren "Steamboat Willie" filmiyle tanıştı. Bu film, aynı zamanda ilk sesli çizgi filmlerden biri oldu. Yüksek izleyici satışına ulaşan film, Walt Disney'in yükselen adımlarının ilk sin- yallerini verdi. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir? A) Mickey Mouse karakteri, Walt Disney'i bütün dün- yaya tanıtan en önemli karakter olmuştur. B) Mickey Mouse, ilk sesli çizgi film karakteri olması yönüyle en çok sevilen karakterdir. C) Karakterlerin ortaya çıkmasında sanatçıların sade- ce ruhsal durumlarının etkisi vardır. D) Walt Disney, ruh dünyasında olumsuz etki bırakan bir durumu, farklı bir bakışla olumluya çevirmiştir. E) Sanatçı, bir karakteri ortaya çıkarırken farklı düşün- celere kendini kapatmalıdır. 3

TYT 7. ARI Yazı, çoğu zaman içimizde taşıdığımız olağanüstü duygu ve dü- şüncelerin soluk ve eksik yansımasından başka bir şey değildir. Bu yansıma, karmaşık ve çok katmanlı bir bütünden kopup ge- len parçacıklardır. Yazının meselesi, yazarın esinlendiği o karma- şık ve çok katmanlı bütün, orada öylece durur. Ancak yazarın ça- resizliği bu bütünden sadece bir parçayla yetinmek zorunda ol- maktır. Bu parçaya göre yazarın çaresizliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Coşkuyla yazıya döktüğü deneyimlerinin pek az kişi tarafın- dan takdir görmesi B Herkese hitap etmeyi başardığında bile yazdıklarının kalıcı- liktan yoksun olması C) Yaşantı ve deneyimlerinin ancak sınırlı bir bölümünü yazdık- larına aktarabilmesi D) Yapıtın anlamının ve değerinin, kendisi kadar okurlarına da bağlı olması E) Anlatabileceklerini kısıtlayan sansür ve dış kontrol mekaniz- malarının olması

TYT/Türkçe 23. Dünyada son yıllarda hızla artan nüfus ile birlikte enerji talebi de hızlanarak artmaktadır. Bu talep nedeniyle artan enerji tüketimi sonucu ortaya çıkan çevresel faktörlerin baskısı ve enerji maliyetlerindeki artış, enerji kullanımıyla ilgili bazı faktörlerin dengelenmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Yapılan tahminlere göre gelecekte de enerji ihtiyacı artarak devam edecektir. Enerji ihtiyacının büyük bir bölümü fosil yakıtlardan karşılanmaktadır. Ancak fosil yakıtların oluşum süreci, kullanım hızından milyonlarca kat daha hızlı olduğundan gelecekteki ihtiyacın karşılanamayacağı aşikârdır. Ayrıca, fosil yakıtların çevreye olumsuz etkisi de vahim boyutlara ulaşmaktadır. Günümüzde, zararlı gaz salımının azaltılması ve artan tüketim talebinin karşılanabilmesi için yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanılması zorunlu hâle gelmiştir. Bu parçada sözü edilen enerji talebi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Fosil yakıtların kullanımı da olumsuz etkilere neden olmaktadır. B) Enerji ihtiyacı her geçen yıl artarak devam etmektedir. 24. E E) Enerji maliyetlerindeki artış, son yıllarda yenilenebilir enerji ihtiyacını artırmaktadır. TÖF C) Fosil yakıt oluşum süreci, kullanım hızından daha -yavaş olmaktadır. D) Nüfus ile birlikte enerji ihtiyacı hızlı bir şekilde artmaktadır.

erden sanlar, tun 3. DENEME 27. Genç ozanlarımızdan birine şöyle sormuşlar: "Sanatın, sanat dışı davalara araç olmasını, böyle davaların emrine verilmesini doğru bulur musunuz?" Yanıt şuymuş: "Bence ozan, arzu ettiği yolda yürümeli ve arzu ettiği gibi yazmalı. Sanat digi davalarla uğraşmak isteyenler varsa onlar fikra, makale yazsınlar. Neden sanatı böyle şeylere alet ederler? Bunu deneyen yabancı sanatçılar ortada. Eski değerlerini yitirmeleri, unutulmaları, bunun doğru olmadığının kanıtı." Aşağıdakilerden hangisi bu paragraftaki ozanın düşünceleriyle çelişir? A) Fıkra ve makale gibi düşünsel yazılar, yazın sanatının dışında kalır. B) Ozanlar, halkın sorunlarını dile getirmeli, onların sözcülüğünü yapmalı ve sorunlara çözüm üretmelidir. C) Şiir, bir sanattır ve politikaya malzeme olamayacağı gibi politikayı da malzeme yapmamalıdır. D) Toplumun sözcülüğünü yapmaya heveslenen ozanlar kalıcı olamaz. E) Ozanlar, sanatsal yapıt yaratmak istiyorlarsa sanat dışı konularla ilgilenmemeli.

2. Öykü yazmaya yeni başlayan yazarlara öneride bulunacak kadar yetkin hissetmiyorum kendimi ama birkaç şey söy- leyebilirim. Kitaplar kitaplardan, yazarlar da yazarlardan çıkar. Edebî akrabalarımızın yazdıklarını daha çok sever, kendimize yakın buluruz. Onları bulduğumuzda defalarca okumalı, yordamlarını çözmeliyiz. Bir metni beğendiğimiz- de neyini beğendiğimizi bulmaya çalışmak iyi olabilir. Ede- biyat dergilerini takip etmek gerekir ne tür öyküler yayımla- nıyor, çağdaşlarımız neler yazıyor diye. Çokça çiğnenmiş konulardan uzak durmak iyidir. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda- kilerden hangisidir? AYDE A) Rahatsız edici konuları göz ardı etmek B) Yeni fikirlerin peşine düşmek C) Gerçeği tüm yönleriyle ortaya koymak D) Özgün anlatım teknikleri kullanmak E) Okurun beklentilerini yok saymak

20. Bir şair veya yazar için başarının birçok anahtarı ol- duğu söylenir. İyi bir edebiyatçı olmak için çeşitli tav- siyeler yazılır, çizilir. Ancak edebiyat, çoğunlukla doğ- ru sözcüğü, hiçbir sözcüğün bir başkasının yerine ge- çemeyeceği cümleyi, sesler ile kavramların en etkili ve en yoğun anlamı iletecek biçimde söylenişini bul- ma yolundaki sabırlı arayışı gerektirir. Düzyazı için de şiir için de bu ilkeler geçerlidir. Her iki durumda da söz konusu olan, bu ilkelere uymaktır. Bu parçaya göre iyi bir edebiyatçı olma, aşağıda- kilerden hangisine bağlıdır? A) Okurun nabzını iyi tutmaya B) Dili kurallarına uygun kullanmaya C) Özgün bir anlatım geliştirmeye D) Konuyu en uygun biçemle anlatmaya E) Yeni ve farklı temalara yönelmeye TYT DENEME

TÜRKÇE 29. Nedense bilim kurgu romanları birçok eleştirmen ve klasik tarz roman tutkunu okurlar tarafından hep küçümsenir. Bunun nedeni ise edebiyatta tüm ağırlığıyla hissedilen insan boyutunun bilim kurgu romanlarında geri planda kalması, teknoloji ve bilimin bunun yerini almasıydı. Buna rağmen bütün eleştirmenlerin övmekte yarıştığı Ursula Le Guin her ne kadar anlattığı olaylarda ve yarattığı dünyalardaki toplum yapılarında bilim ve teknolojinin baş döndürücü gelişimini yazmasa da romanlarında bilim kurgunun tüm ögelerini fazlasıyla kullanır. Bu parçaya göre bilim kurgu romanlarının küçümsenme gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir? -A) Her kesim tarafından okunmaması B) Insan gerçekliğini ihmâl etmesi C) Gerçeklikten uzak konuları ele alması D) İnsanla bilimi özdeşleştirmeyi hedeflemesi E) insan teknolojiye mecbur bırakması

5 16. Yazar, Karanlık Labirent'te Girit'e gelen bir turist gru- bunun yöredeki labirenti dolaşırken kaybolmasını il- ginç ve etkileyici bir kurgu ve anlatımla dile getiriyor. OneRomanin kurgusal başarısı; yazarın olay örgüsünü nisondan başlatmasından, bu noktada, sonuçla ilgili birkaç ipucu vererek okurun ilgi ve dikkatini sürekli canlı tutmasından kaynaklanıyor. Yazar, zamansal ge- riye dönüşlerle, bu turist kafilesinde yer alan bireyle- rin savaş sırasında ve sonrasındaki yaşantılarını, iç- valo sel çelişki ve çatışmalarını anlatarak onların canlı ve etkileyici birer roman karakteri olmasını sağlıyor. Adid Ni Bu parçadan sözü edilen eserle ilgili olarak aşa- molğıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz? A) Akıcı ve sürükleyici bir anlatım benimsenmiştir. B) Kahramanlar iç dünyalarıyla birlikte ele alınmıştır. C) Olaylar sabit bir zaman çizgisi içinde akmaz. D) Anlamsal bir bütünlüğe ve uyuma sahiptir. E) Yazınsal bir birikimden izler taşımaktadır. TYT DENEMET

34. Muhabir: (1) wwww Oyuncu: Biraz hissetme ile oluyor. Aileden destek görmedim. Köstek de görmedim. Resim yapmayla, okul korosunda sahneye çıkmayla, bir okul korosunda temsil yapmakla bir şeyler hissediyorsunuz. Ben bu işi yapabilirim. Yap- tığınız zaman da çevrenizdeki kişiler iyi oluyor, sesin güzel, çok iyi rol yaptın gibi birtakım destekler gelince kendinizde bir şeylerin varlığını hissediyorsunuz. İçeri- den gelen bir dürtüyle, hissetmeyle başlar. Okumayla, diploma almayla sanatçı olunmuyor maalesef. Onlar sadece bir şeyleri destekliyorlar. Lise yıllarında okul tiyatrosu, radyo çocuk saati, İzmir Halk Tiyatrosu diye arka arkaya geldi. Muhabir: -www Oyuncu: Tiyatro, benim için bir meslekten öte bir yaşam biçimi. Ben Atatürk'ün şu önemli sözüne katılıyorum: "Tiyatro, bir memleketin kültür seviyesinin aynasıdır." Her yerde ve her şeyde tiyatroyu ön planda tuttum. Bu diyalogdaki numaralanmış boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Tiyatroya olan ilginizi bize biraz açıklar mısınız? (II) Tiyatronun hayatınızdaki önemini nasıl tanımlı- yorsunuz? B)) Tiyatroyla kaç yaşında tanıştınız? (II) Hayatınızda en önem verdiğiniz sanat dalı han- gisidir? (1)Tiyatro ile resim arasında tercih yapsanız hangi- sini seçersiniz? (II) Atatürk'ün tiyatro görüşleri hakkındaki düşünce- leriniz nelerdir? (1) İnsanların yönlendirmesi tiyatroda sizi cesaret- lendirdi mi? (II) Toplumun çağdaşlaşmasında tiyatronun yerini tanımlar mısınız? (1) Resme olan eğiliminiz, tiyatroyu etkiledi mi? (II) Tiyatroyu üstün görmenizde Atatürk'ün payı var mı?

36. Hun imparatorlarının Çin imparatorlarına yazmış olduk- ları birçok mektup, bugün hâlâ Çin arşivlerinde bulun- maktadır. Göktürklerde de Hunlarda olduğu gibi iç ve dış haberleşmeyi sağlayan iki ayrı sistem kurulmuştu. Ülke sınırları içinde haberleşme sabçı" adı verilen haberciler tarafından sağlanırken dış haberleşme görevi "ulak" tarafından yerine getirilmekteydi. Göktürkler haberleş- me için "karguy" deyişi ile ifade edilen "ateş kuleleri" de kullanmışlardır. Bu yüksek kulelerde yakılan işaret ateşi, düşman geldiği zaman herkesin hazır olması çağrısını yapmaya yarardı. Yazının ve kâğıdın bulunmasıyla birlikte iletişim mektup ile sağlanmaya başlandı. Fakat mektubun güvercinler aracılığıyla ulaştırılması uzun sürdüğü için yeni yöntemler aranmaya devam edildi. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilme- miştir? Göktürklerin kullandığı iletişim yöntemlerine Bazı ve kâğıdın bulunmasıyla iletişim araçlarının değiştiğine C) Hun ve Çin imparatorlarının çeşitli yazışmalarının saklandığına Jo D) Mektubun kullanılmaya başlanması ile diğer iletişim araçlarının hiç kullanılmadığına Göktürklerde iç ve dış haberleşme için farklı yön- temler kullanıldığına

26. Star Wars efsanesi 41 yıl önce bugün başlamıştı. Seriyi ölümsüz kılan, filmlerin salt iyiliği savunmamasıdır. İyi ve kötü arasında bir dengeden söz eder. O denge, evrenin devamlılığı için gereklidir. Psikoloji açısından bakıldığın- da filmler sadece "iyi/kötü"nün savaşını değil "id/ego" çarpışmasını da anlatır. Çünkü "iyi" olanların yani Jedi'in katı kuralları vardır. "Kötü" olarak resmedilen Sith'in ise baştan çıkartıcı serbestliği. Ana karakterin hüzünlü dönüşümü, bütün serinin kalbini oluşturur ve yediden yetmişe her izleyeni duygulandırır. Dünya sinemasında bu kadar ilgi toplamış bir film serisi daha yoktur desek abartmış olmayız. Bu parçada Star Wars ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? Başarısında nelerin etkili olduğuna B) Seyircinin iç dünyasındaki tesirine Dünya sinemasında yarattığı etkilere Edebî bir eserden sinemaya uyarlandığına Farklı kuşaklara hitap ettiğine

29. PNAS dergisinde yayımlanan bir makalede, beynimizin bir tehlikenin boyutunu ölçerken tehlikenin bize fizik- sel olarak ne kadar yakın olduğunu hesaba katarak iki farklı yöntem kullandığı belirtildi. Eğer tehlike çok yakınımızdaysa içgüdülerimiz devreye giriyor ve man- tıktan uzak tepkiler veriyoruz. Fakat tehlikeden uzaksak beynimizdeki problem çözme bölümleri çalışıyor ve daha mantık çerçevesinde fikirler üretiyoruz. Bu durum, "Benim başıma gelseydi böyle yapardım." şeklindeki düşüncelerimizi de açıklamış oluyor. Nitekim tehlikede olan biz olmadığımızda içgüdüsel değil mantıklı kararlar alabiliyoruz. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada açıklanan "teh- likeden uzaksak mantıklı kararlar verme" düşüncesini açıklar nitelikte bir örnektir? Sim bribnel (A) Komşusunun evinde yangın çıkan birinin hemen itfaiyeyi araması B) Evine hırsız giren ve hırsızla karşılaşan kadının çığlık atması Deprem olurken kişinin balkona çıkmaya kalkışması D) Motorlu bir kapkaççı çantasını almaya çalışınca sü- rüklense bile yaşlı teyzenin çantasını bırakmaması Yemek yaparken eli kesilen kadının hiçbir şey ya- pamadan donup kalması

27. Herkesin olduğu gibi çocukların da başta edebiyat olmak üzere sanat tüketme hakları vardır. Çocukların ön öğrenme eksikliği nedeniyle yetişkinlerden farklı olarak onlara yönelik özel bir edebiyatla bu ihtiyaç karşılanmaktadır. Günümüzde çocuk edebiyatı, edebi- yatın da ötesine geçmiştir. Çocuk edebiyatının ötesinde "çocuk yayıncılığı" olarak adlandırmak belki daha doğru olacaktır. Çocuk kitaplarının tasarımı çok önemlidir. Çocuk, kitabı vitrinde gördüğünde beğenmeli ve satın almaya istek duymalı. Bu durum da kitabın biçimsel özelliklerinden doğmalıdır. Bu parçadan yola çıkarak ✓ 1. Kitap hacimli olmamalıdır. II. Harfler gözü yormayacak büyüklükte ve baskıs temiz olmalıdır. basing III. Kitap dayanıklı ve mat bir kâğıda basılmalıdır. IV. Yazım, noktalamá, söz dizimi bakımından yanlışsız olmalıdır. V. Konuların işlenişi bilimsel değerlere uygun olmalıdır. X numaralanmış yargılardan hangisi bir çocuk kitabi- nın biçimsel özelliği olarak değerlendirilemez? A) 1. fim III. B). D) IV. E) V.

30. Biliyoruz ki bizde roman, Batı'da olduğu gibi feodaliteden kapitalizme geçiş döneminde burjuva sınıfının doğuşu ve bireyciliğin gelişimi sırasında tarihsel, toplumsal ve ekonomik koşulların etkisi altında yavaş yavaş gelişen bir anlatı türü olarak çıkmadı ortaya. Batı romanından çeviriler ve taklitlerle başladı. Batılılaşmanın bir parçası olarak Şemsettin Sami, Ahmet Mithat, Namık Kemal gibi roman türünü ilk kez deneyen yazarlarımızın edebiyat ve roman ile ilgili yazılarını okuyacak olursak görürüz ki Avrupa edebiyatını ve romanını ileri bir uygarlığın işareti, kendi edebiyatımızı ve özellikle anlatı türündeki myapıtlarımızı da geriliğin bir işareti sayarlar.co mul ob I. Batı romanı daha uzun süreçte gelişmiş, daha sağ- teyhun lam yapıtlardan oluşmaktadır. gulun II. Roman türünde yalnızca Ahmet Mithat, Şemsettin Sami, Namık Kemal gibi yazarların fikirleri önem- senmektedir. III. Bizde edebiyat ve özellikle roman, Batı edebiyatını taklitle başlamıştır. IV. İyi bir roman yazmak için öncelikle kendinden önce yazılanları değerlendirmek gerekir. Yukarıdaki parçadan numaralanmış ifadelerden hangisi ya da hangileri çıkarılabilir? -- Yalnız || II 1-III 11-IV 1-11

28. Iğneada Tyhn'lerin yaşadığı yer anlamına gelen Thynias adını Trak kavminden almış. Göç dalgasının bölgeye etkisi büyük olmakla birlikte özellikle güneyden, Eski Yunan kültürel tazyiki hiçbir zaman eksilmemiş. Cum- huriyet Dönemi'nden önce Balkan Savaşı sırasında Bulgaristan istilasına uğrayan İğneada, Midye-Enez Hattı'nın çizilmesiyle Bulgaristan'a kalmışken Edirne'nin de kaybedilmesi sebebiyle yapılan taarruz ve ant- laşmalarla bugünkü Trakya sınırı çizilmiş ve İğneada topraklarımıza katılmış. İğneada'nın fethini yöneten komutanın adı İne Bey'dir. Buraya kendi adını verir ve "İneada" adı zamanla İğneada olur. Yukarıdaki parçanın konusu aşağıdakilerden han- gisidir? İğneada'nın turizmdeki yeri Bigneada tarihi C) iğneada isminin kökeni D) İğneada'nın fiziksel özellikleri E) İğneada kültürel faaliyetleri YO

23. Antik Çağ'daki filozoflar genel olarak erdemli olmayı bilgili olmaya, mutluluğu da erdeme bağlamışlardır. Yani bilgili olan erdemli olur, erdemli olan da mutlu olur. Yine günümüz bakış açısından düşününce çok tuhaf geliyor çünkü biz erdemli bir insanın mutsuz olacağına, hak et- tiklerine kavuşamayacağına inanıyoruz. Mutluluğu daha çok mevki, mal, mülk gibi şeyler edinmeye bağlıyoruz Bir insanın başkalarına zarar vermek pahasına bunların peşinden koşması normal gibi görülüyor. Birçok insan da "Ne yapalım? Hayat böyle." deyip yaptıklarına kılıf uyduruyor. Sanki hayatı bu hâle getiren yine biz insanlar değilmişiz gibi. Bu parçadan hareketle aşağıda verilenlerden han- gisi "erdemli insan" davranışına örnek verilebilir? A) Maddi kazançları doğrultusunda yaşama hakkını savunmak B) Kâra geçebilmek adına dünya borsalarını düzenli bir şekilde takip etmek C) Hayatın sıkıcılığından kurtulmak amacıyla dünya seyahatine çıkmak Çocuklarının geleceğini düşünerek bankada birikim yapmaya başlamak 5 Bir kişinin yanlışına karşılık o kişi adına özür dile- yebilmek