Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

B ye 31- T. Ji B VAF/TYT-1/ Türkçe Testi B 35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Sağlıklı yaşama duyulan ilginin son zamanlarda dikkate değer bir artış gösterdiğinin farkındayız. İnsanların sağ- lıklı beslenmeye verdiği önem çoğu zaman aşırı denile- bilecek boyutlara varıyor. Öyle ki bu durum beslenme alışkanlıklarımızın bir hayli değişmesine sebep oldu. Bundan on sene öncesine göre yediğimiz, içtiğimiz, tü- kettiğimiz günlük besinler, kahvaltımız hatta hastalıkları- mız bile sanki farklılaştı. Üstelik sağlık konusunda şu dö- nem kafamız da oldukça karışık. Bunu son dönemlerde sık sık "trend" olan ve hâliyle maruz kaldığımız sağlıklı beslenme akımlarındaki çeşitlilikten anlamak da müm- kün. Sürüsüne bereket bu diyet ve beslenme tarzı çeşitli- liğini tek bir cümleyle özetleyebiliriz: Aşırı sağlıklı beslen- me ve zayıflama takıntısı. Her ne kadar genellemeden kaçınsak da çoğu zaman bu tip beslenme alışkanlığının altında yatan sebep zihindeki ideal beden imgesi oluyor ve tabii popüler kültür, sosyal medya bunu iyice körüklü- yor. Sağlık adına şekillenen beslenme alışkanlıklarına bir de güzellik ve zayıflık kaygısı eklenince hayat daha zor bir hâle gelebiliyor. Piyasaların sağlığımızı kazanç kapısı olarak görmesi ve güzel olmayı ince ve atletik bir vücutla özdeşleştirmemiz de cabası. İkisinin de çıktığı kapı aynı aslında; sağlıklı yaşam, sağlıklı beslenme alınıp satılan bir ürüne dönüştürüldü. Buna rağmen ya da belki de bu yüzden sağlıklı olmak adına yapılanlar sonucu sağlığımı- zı hepten kaybettiğimiz bir dönemin içindeyiz. B YaF B 35. Bu parçaya göre beslenme ve diyet tarzlarının bu kadar çeşitli olmasının sebebi aşağıdakilerden hangisidir? A) Sağlık ve güzellik endüstrisinin son yıllardaki geli- şimi B) Sosyal medyanın ince ve atletik vücut tipini on plana çıkarması Yediğimiz besinlerin artık eskisi kadar besleyici ol- maması D Sağlıklı ve zayıf olmanın insanlarda takıntı haline gelmesi E) Beslenme alışkanlıklarımızın değişmiş olması 36 Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? A) Son zamanlardaki sağlıklı yaşam trendleri, bes- lenme alışkanlıklarımızın değişmesine neden ol- muştur. B) Sağlıklı beslenme saplantısı ve dayatılan güzellik aksine sağlığımızın bozul-

27. Covid-19 ile enfekte olmuş ama henüz belirti göster- meyen insanların konuşma kayıtlarını işlemden geçi- ren araştırmacılar, hastalığın vokal biyobelirteçlerinin kanıtlarını buldular. Bu biyobelirteçler; enfeksiyonun solunumda, gırtlakta ve konuşurken kullanılan kas- larda neden olduğu bozulmalardan kaynaklanıyor. Araştırmacılar yaptıkları incelemeler sonucunda, Co- vid-19'un solunum sistemi, gırtlak, dil, dudak, çene gibi sistemlerdeki kasların fazlasıyla birbirine bağlı hâle gelmesine yol açtığı ve daha az karmaşık olan bir hareketliliğe neden olduğu fikrine ulaştılar. Bu ön sonuçlar, vokal sistem koordinasyonundan elde edilen biyobelirteçlerin, Covid-19 varlığını işaret edebileceği- ni gösteriyor. Ancak araştırmacılar henüz sonuçlara varmak için erken olduğuna ve bu bulguları doğru- lamak için daha fazla veriye ihtiyaç olduğuna dikkat çekiyorlar. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Bilim insanları, sesteki bazı değişikliklerin Covid-19'un erken habercisi olabileceğini düşün- mektedir. B) Covid-19'un yarattığı enfeksiyon, gırtlakta ve ko- nuşma kaslarında bozulmalara neden olmaktadır. Biyobelirteçler, Covid-19'a karşı bilim insanlarının üretecekleri ilaçlara da katkı sağlamaktadır. D) Covid-19'un solunum ve konuşma sistemlerinde daha az olan bir hareketliliğe sebep olduğu düşü- nülmektedir. EY Covid-19 ile enfekte olmuş ama hastalığın diğer belirtilerini göstermeyen hastaların seslerindeki de- ğişiklikler, kesin tanı koymak için yeterli değildir.

4. Sanayi devrimi ile birlikte dünya endüstrisi hızla gelişti. Tüm insanlık tarihinden fazla üretim yapıl- di son 100 yılda. Bir şeyler üretilince doğal olarak tüketilmesi de gerekiyordu ve aynı hızda tüketim çılgınlığı baş gösterdi. Bunun yanına teknolojik gelişmeler de eklenince özellikle son 20 yıl dünya koca bir alışveriş merkezine dönüştü. Bu gelişme- ler doğal olarak Türkiye'yi de etkiledi. Sonuç olarak Türkiye bir tüketim toplumu haline dönüştü. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden yakı- nılmaktadır? A) Endüstrinin çok hızlı bir şekilde gelişmesinden. B) İnsanların bilinçsiz bir tüketici olmasından. e) Sanayi devriminin halk üzerindeki etkisinden. Son 20 yılda meydana gelen olaylardan. E) Insanların vurdumduymaz ve tembel oluşların- dan.

4. Seçkin kişilerin yaşadığı büyük iç çatışmaları ele alan tra- jedi yahut tragedya, keçi şarkısı anlamına gelir ve Antik Yunan'da bağ bozumu tanrısı Dianysos adına yapılan dinsel törenlerden doğmuştur. Eski Yunan edebiyatında Aiskhylos, Sophokles ve Euripides bu türü geliştirdiler. 17. yüzyıl Fransız klasizminde ise Racine ve Corneille bu alanda çok tanınmıştır. Oldukça kuralcı bir yapıya sahip olan bu tiyatrolarda Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa bilgi yanlışı ortaya çıkar? A) manzum anlatım şarttır. B) birbirini izleyen koro ve diyalog bölümleri yer alır. C) olaylar tek mekânda, yirmi dört saatlik zaman dili- minde geçer. D) kahramanlar, halkın; koro ise tanrı, tanrıça, kral ve kraliçelerin temsilcisidir. E) iki üstün değerden birini seçmek zorunda kalan insa- nın iç çatışmaları, kaçınılmaz, korkunç sonuyla müca- delesi anlatılır.

B TYT 29. Doğada kendiliğinden yetişen zeytin ağacına yabani zeytin veya delice deniliyor. Delice, aşılanıp islah edilerek kültür bitkisine dönüştürülüp verimli hâle getirilebiliyor. Delice zeytinyağı da doğal yollardan üretilen organik bir zeytinyağı çeşidi. Delice zeytin toplamak, oldukça zahmetli bir iş. Bunun yanı sıra hemen her zeytinyağının üretiminde 1 kilo zeytinyağı için ortalama 5-6 kilogram zeytin yeterli olurken 1 litrelik delice zeytinyağı elde edilebilmesi için 18 ila 30 kg arası delice zeytin gerekmekte. Bu nedenlerle yerli halk delice zeytine pek rağbet etmiyor. Oysa iklim krizinin bütün dengeleri değiştirdiği bir dünyada her ağacın meyvesi altın değerinde. Bu parçadan hareketle delice zeytinle ilgili aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? B A) Hangi yöntemlerle kullanılır hâle getirildiğine B) Yağ veriminin genelde düşük olduğuna C) Halk tarafından ilgi görmemesinin nedenine D) İnsanın bir müdahalesi olmadan yetiştiğine E) Ürün vermesinin uzun zaman aldığına 31.

Türkiye'nin her yerinden bilimle ilgilenen herkesin katıl- dığı Bilim Günleri'nde tip ve bilim dünyasına bir şeyler katmaya çalışanlar, emeklerini arkadaşlarına gösteriyor ve bu yolda ilerlemek isteyenlere örnek oluyor. Sunumlarını öğrencilerden, asistanlardan, doktorlardan ve profesör- lerden oluşan bir topluluk önünde gerçekleştirme fırsatı bulan öğrenciler, kendilerini bilim dünyasına erkenden hazırlıyor. İzleyici olarak katılmak isteyen öğrenciler için de az rastlanır bir fırsat olan Bilim Günleri, onur konukları ve sunum yapan diğer öğrencilerle beraber bilimdeki gelişmelerden haberdar olmak için mükemmel bir fırsat. Sadece araştırma sunumlarının kabul edildiği kongrede, bu yıl yine dopdolu bir program var. Öğrencilerin sunum- larıyla katıldığı programa dünyaca ün kazanmış iki isim de katılmıştır. Bu parçada Bilim Günleri ile ilgili olarak, Bilimle ilgilenen genç araştırmacılara fırsat tanıma Il Farklı eğitim seviyelerinden katılımcılara yer verme Her türlü bilimsel sunuma kapılarını açma (IV. Unlü bilim adamlarıyla meraklıları buluşturma özelliklerinden hangilerine değinilmemiştir? A) I ve/11 Wor D) Yalnız III B) I ve III E) Yalnız IV C) II ve IV

B 2013- Soruları Bi TÜRKÇE TESTİ Alper Em BB1 toxy(z=12 24. Motorun burnu kıyıya dönük. Çok çok yirmisini yeni geçmiş gösteren görevli, binme sırası gelene elini uzatıyor. Genç erkekler, ellerini vermeden atlıyorlar. Yardıma gereksinimi olmadığını düşünen orta yaşlı- lar da... Kadınların çoğu uzatıyor elini. Kolunu hızla yukarı kaldırıp tuttuğu eli bırakıveriyor görevli, hemen bir arkadakine uzanıyor. Yardımsız binenler, onun yanından atlayıveriyorlar. O zaman elini geri çekip bir sonrakine uzatıyor görevli. Omzunu kastığı, gü- cünü koluna, bileğine topladığı anlaşılıyor yüzünden. Kimsenin yüzüne bakmadan yapıyor bunları sanki. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda veri- lenlerden hangisi yanlıştır? A) Olaylar oluş sırasına göre verilmiştir. Tahmin soz Konusudur Öznellik ağır basmaktadır. Farklı cümle türleri kullanılmıştır. I, kişili anlatim kullanılmıştır. text Fi T ixty- 1941 gördüllenm anlotmis neresi hotohiss? en GS in HAVA

2. 1. Gözlem, başat ögelerden biridir. II. Düşünceyi geliştirme yollarından yararlanmaya elverişlidir. Hi. Gezilebilecek yerlerle ilgili öneri listesi barındırır yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) I, II ve III Kahvaltıdan odama dönünce on birinci katta başımı pencereden uzatıp baktım. Atlantica adlı, Copacabana'ya paralel sahil yolu üstündeyiz. Sağda Copacabana uzanıyor: geniş cadde, sonra daha da geniş kumsal... Bu erken saatte bile birileri var orada. Kıyıya büyük dalgalar vurduğunu buradan görebiliyorum. Demek ki deniz bizim Kilyos ya da Patara gibi. Rüzgâr filan yok ama tabii koca okyanus bu. Büyük bir koy içinde olmamıza rağmen büyük dalga var. Solda ise kentin ana caddelerinden biri, Copacabana... Burayı Rio'nun İstiklal Caddesi gibi düşünebilirsiniz yani Beyoğlu ile (Henüz denize girilebilir temizlikte.) Feneryolu Bostancı sahil yolu, aralarında elli metre kadar bir mesafeyle yan yana uzanıyor gibi. Bu parçada değinilen konular arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Bir mekânla ilgili gözemlere yer verilmesi B) Zamanın belirli bir kesitinden söz edilmesi C) Gezilen yerin karşılaştırma yapılarak yansıtılması D) Okyanusla ilgili izlenimlerin ortaya konulması E) Yazarın ülkesine duyduğu özlemi dile getirmesi 4. Yuka oluş değ A) I 286

ar r 6. 5. 5.- 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Ultraviyole ışınları, insan derisinde tahribat yaparak deri kanseri riskini artırır. Ultraviyole ışınlarından korunmak için koruyucu kremler kullanılabilir. Ultraviyole ışınları özellikle dezenfeksiyon için kullanılır. Ameliyathanelerde maddelerle temizlendikten sonra ultraviyole ışınlarla ve diş kliniklerinde kullanılan malzemeler, kimyasal mikroplardan arındırılır. Gama ışınları ise elektromanyetik dalga spektrumunun en küçük dalga boyuna sahiptir. Radyoaktif çekirdeklerin nükleer tepkimeleri sırasında yayılır. Gama ışınları, yüksek enerjili ışınlar olduğundan canlı dokularda tahribat oluşturur. Bu nedenle radyasyon uyarı sembolü olan yerlerden uzak durulmalıdır. Gama Işınları astronomide, gezegen özelliklerinin belirlenmesi ve kanserli hücrelerin yok edilmesinde kullanılır. Bu parçadan hareketle ultraviyole ışınlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi şöylenemez? A) Sağlık alanında kullanıldığı B) Medikal gereçlerin temizliğinde kullanıldığı C) İnsan sağlığına ciddi zararlar verdiği D) Krem kullanılarak zararından korunulabileceği E) Kimyasal maddelerle kullanılması gerektiği 2 Bu parçadan hareketle gama ışınlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? AY Kanser hücrelerini yok edici özelliği bulunduğu BY Ultraviyole ışınları gibi, nükleer tepkimeyle yayıldığı Yüksek enerjili ışınlarıyla canlılara yarar sağladığı DY Dalga boyu bakımından ultraviyole ışınlarından ayrıldığı EX Uyarı sembolü olan yerlerde sıkça görüldüğü

4. D) II ve IV B) I ve V E) IV ve V C) II ve III Kentin bu bölgesinde hava kararırken böyle yerler de şenlendi. Bazı sokaklarda kaldırım kafeleri, tıklım tıklım.. Sokakta, geniş kaldırıma taşmış bir yer, belli ki yemek de veriyor, dikkatimi çekti; çekmemesine imkân yok çünkü önünde küçük bir gezgin orkestra konser veriyor. Akşam yemeği faslını burada tamamlamaya karar verip bir yere çöktüm. Çalgıcılar beş kişi. Biri mandolin tipi telli bir alet çalıyor, öbür dördünde çeşitli davullar, vuruşlular var (Daha sonra bunun benzeri başka gruplar da gördüm.). Gayet iyiler. Eski kent aynı zamanda iş merkezi. İnsanlar bürolarından çıkınca zaten çoğu tanıdık olan böyle yerler geliyor; birkaç saati buralarda geçiriyorlar. Çoğu kişi birbirini tanıyor. D) Önerilerde bulunulmuştur. E) Öykülemeden yararlanılmıştır. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? LA) Mecazlı söyleyişe yer verilmiştir. B) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır. CBirinci kişili anlatım kullanılmıştır. A) B.

12. Hayvanlar, milyonlarca yıldır devam eden içgüdüleri sayesinde hayatta kalmış, nesillerini devam ettirmiş ve hastalıklarını tedavi etmişlerdir. Mesela, gözlerinde katarakt oluşan keçiler, hasta gözlerini çalılara sürterek opak hâle gelmiş lenslerini çıkarırlar. Fazla yemek yiyen leylekler, gagalarına aldıkları suyu rektumlarına boşaltıp lavman yaparak karınlarındaki şişkinliği giderirler. Çoban köpekleri, kusmaları gerektiğinde kenarları tüylü otları yerler. Bütün bunlar bize ---- gösterir. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) yeryüzündeki yaşamın çok da değişmediğini B hayvanların da tedavi için yeni yöntemler geliştirdiklerini insanın hayvanlardan ilham almış olabileceğini D) sifaya koşan içgüdünün insana özgü olmadığını anche... E) doğada tüm hastalıkların ilacının mevcut olduğunu

A TYT/ SOSYAL BİLİMLER Hava yolu ulaşımı ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir? A) Hava yolu ulaşımında II. Dünya Savaşı'ndan sonra hızlı bir gelişme olmuştur. B) Kuzey Amerika, Batı Avrupa ve Güneydoğu Asya hava yolu ulaşımının en yoğun olduğu bölgelerdir. *C) Kaza oranı yüksek olduğu için ülkeler arası taşımacılıkta daha az tercih edilmektedir. D) Teknolojinin gelişmesiyle birlikte ucuzlamış olsada hava yolu ulaşımı, diğer ulaşım türlerine göre en pahalı ulaşım sistemidir. E) Hava yolu ile taşınan yolcu sayısı, dünya genelinde art- mıştır.

7. Öteki var olmadığında ben yokum. Gözüm karşımda bir nes- ne anyor, insan dünyaya düşmekle bir ilişki arıyor. Tutunacak bir dal, uçurumdan aşağı kayıp düşmemek için bir tutamak. İlişki, konuşmak demektir. Bebek, gözleriyle konuşur; varlığı- nın annenin gözlerinde yansımasını ister. Insan iletişimi çok katmanlı bir yapıdır. Duyguları iletmeye ve saklamaya; gönül okşamaya ve kırmaya yarar. Bu parçadan hareketle iletişimle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Duyguları aktarmada bir araç olduğuna B) Her yaş grubunda farklı kanallarla gerçekleştiğine C) En etkili olanının sözlü iletişim olduğuna D) İnsanın dünyaya geldiği andan itibaren başladığına E) İnsanları birbirine bağlayan bir tutamak olduğuna

dir r BB 29. Narsisizm; kişinin kendisiyle, çevresindeki kişilerle uyumu ve çevresinin kendi beklentilerini karşılayabileceği duygusunu deneyimlemesidir. Narsistik kişilik bozukluğu ise değişik şartlarda ortaya çıkan, üstün, çok önemli ve eşi bulunmaz birisi olduğu yönünde kişinin yaşadığı baskın bir duygu durumu, beğenilme ihtiyacı ve empati kuramama hâli olarak tanımlanmaktadır. Narsisizm, 19. yüzyılda yapılan psikoloji araştırmalarında insanın kişiliğinin tamamlayıcı bir ögesi olarak gerekli görülmekteydi. Son yıllarda yapılan araştırmalar ise bu kavramın bir kişilik bozukluğu olarak ele alınması gerektiğini ortaya koydu. 2 TİTANYUM SERİSİ OP01-SS.34TYT04 / TÜRKÇE Bu parçadan hareketle narsisizmle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Narsisizm, insanın ruh sağlığını doğrudan olumsuz etkilemekle kalmayıp dolaylı olarak da insan bedenine zarar vermektedir. B) Psikoloji biliminin narsisizme karşı takındığı olumlu tavır, zaman içinde değişime uğrayarak olumsuz bir eksene kaymıştır. C) Kişinin yaşadığı toplumun değer yargılarıyla çatışmasıyla ortaya çıkan narsisizm, kişilik bozukluklarının tedavisi en zor türüdür. (D) Empati becerisinden yoksun kişilerde sık görülen narsisizm, zaman içinde beğenilme ve kabul görme ihtiyacı yaratmaktadır. E) Narsistik bozukluk, kişilerin aşırı baskı altında hissettikleri anlarda baş gösteren ve sık uygulanan terapilerle düzelebilen, ruhsal bir sorundur.

TİTANYUM SERİSİ OP01-SS.34TYT04 / TÜRKÇE 3 B 39. Değerli bestecimiz Fazıl Say'ın Uluslararası Nâzım Hikmet Yılı nedeniyle bestelediği Nâzım Oratoryosu'nun Japonca gösterimi, 16 Eylül'de 2300 kişi tarafından yerinde izlendi. Nâzım Hikmet'i Japonlarla buluşturan Nâzım Oratoryosu'nda yer alan şiirlerin Türkçeden Japoncaya çevirisini yıllardır Japonya'da yaşayan çevirmen İnan Öner yaptı. Nâzım Oratoryosu Korosu'nun verdiği konserin biletleri, konserden günler önce tükendi. Nükleer Silahlanmaya Karşı Müzisyenler Birliği ve Nagoya Eğitim Komisyonu tarafından düzenlenen bu konserde yer alan besteler, Japon sanatçılar tarafından seslendirildi ve izleyiciler tarafından ayakta alkışlandı. Etkinlikte, Nâzım Hikmet ve şiirlerini daha yakından tanıma imkânı sunan metinler ve şiir çevirilerinin yer aldığı bir de broşür dağıtıldı. Bu parçadan Nâzım Oratoryosu ile ilgili aşağıdaki _yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Japon sanatçılarca seslendirilmesiyle Uzak Doğu ülkelerinin sempatisini kazanmıştır. B) Sannelendiği tüm ülkelerde birçok kişi tarafından beğeniyle takip edilmiştir. C) Nâzım Hikmet'i ve şiirlerini inceleyip yorumlayan bir organizasyonda seslendirilmiştir. D) Japonya'da, çeşitli kurumlarca desteklenen bir etkinlikte yoğun talep görmüştür. 1 duda Nootro E) Sözleri ve müzikleri Fazıl Say'a ait birçok farklı eseri izleyicilerle buluşturmuştur. 10. Kehanetleriyle tanınan Michel de Nostredame-hilinen

C) Ilham aldığı kaynağın ilahi olabileceğine D) Anlatımda daha çok ilahi sembollere yer verdiğine E) Düzyazıya çevrilemeyecek kadar sanatsal olduğuna 13. Hilmi Yavuz'un, "odası dünyadan büyük bir şair" diye nitelediği Behçet Necatigil; şairlerin evleriyle kurdukları ilişki konusunda ilk akla gelen isimdir. Bu parçada geçen "odası dünyadan büyük bir şair" sözüyle Behçet Necatigil ile ilgili olarak vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Duygu ve düşünce dünyasıyla dış dünyanın sınırlarını aştığı B) Ferah mekânlarda yaşamayı ve yazmayı sevdiği C) Kendini aşma düşüncesiyle hareket ettiği D) Geniş kitlelere seslenme iddiasında olduğu E) Daha çok üretmeyi amaç edindiği ava