Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

5. Osmanlı Devleti, Birinci Balkan Savaşı'nın ardından imzalanan Londra Antlaşması ile; Edirne, Kırklareli, Dedeağaç ve Trakya'nın tamamını Bulgaristan'a bırakarak Midye-Enez hattını sınır olarak kabul etmiştir. Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Osmanlıcılık akımının güçlendiğine B) Bulgaristan'ın Slav birliğini sağladığına C) Balkanlarda siyasi birliğin kurulduğuna D) Osmanlı Devleti'nin iç sorunlarının dış soruna dönüştüğüne E) Balkan Türklerinin azınlık durumuna düştüğüne

. Güvendiğiniz biri sizi hayal kırıklığına uğrattığı zaman söylenecek bir söz vardır: Dağ, fare doğurdu. Uygarlığın, insanlar tarafından dağların taklit edilmesiyle başladığı düşüncesinde olan bilim adamları vardır. Bu konuda örnek Kdyolarak Babil Kulesi, Mısır Piramitleri ve Aztek Tapınakları gösterilir. 2000'li yılların başında uygarlığın geldiği en son nokta bilgisayardır ve biz bilgisayarın kumanda aracına "mouse" (fare) diyoruz. Ne dersiniz, böylelikle dağ gerçek- ten de fare doğurmuş olmuyor mu? "Mouse"dan elini ala- mayanlar için bilgisayar bir fare kapanından farksızdır. Bu parçanın son cümlesinde vurgulanan düşünce aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Dağlar, zamanın her döneminde insanlara ilham kayna- ğı olmuştur. B) Güçsüz bir varlık olmasına rağmen, fare zaman zaman bir simge olmuştur. C) Aradan yüzyıllar geçse de insanın bilinçaltı insana hük- meder. D) Uygarlık gelişiminin son muhteşem durağı bilgisayar olmuştur. E) Bilgisayar dünyasının dışına çıkamayanlar uygarlığın tutsağıdır.

Fizik biliminin, teknolojinin son yüzyıl içindeki ilerlemelerine karşın, insan bilimleri büyük bir gelişme gösterememiştir. İnsanlığın bütün dramı da bundan gelmektedir. Fizik ve kimya alanındaki büyük devrimlerin saptadığı ileri yaşama olanakları ortasında insanlar hâlâ Orta Çağ'dan kalma dü- şünüşlerin, kör inançların kölesi olmaktan kurtulamamıştır. Bilim ve bilinç bakımından bir çağda, kafa ve ruh bakımın dan bir başka çağda yaşıyor insanlar Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisi- dir? A Fizik ve kimya alanındaki gelişmeler, insanlığı yakından ilgilendirmektedir. B) Günümüzde sosyal bilimler alanında önemli bir gelişme gözlenememektedir. Bilim ve teknikteki yenilikler, insanların kafa yapılarını ne yazık ki değiştirememiştir. D) Insanlar Orta Çağ'dan kalma düşüncelerin kölesi olmaktan kurtulamamıştır. Teknolojideki gelişmeler insana rahat yaşama olanakla- Ti sağlamıştır

(1) Anne ve babalar, kendi yetişme biçimlerini ve yaşam tarzlarını çocuklarına dayatmaya çalışıyor. (II) Çocuklar ise özgür iradeleriyle tercih yapabileceklerine inanıyor; başkala- rının telkinlerini, bunlar anne ve babaları da olsa kendilerini kısıtlayan bir unsur olarak görüyorlar. (III) Anne ve babaların baskıcı tutumu karşısında çocuklar, zaman zaman kendile- rine olan güvenlerini yitiriyorlar. (IV) Kendilerine olan inanç- la özgürlük arayışı ve kendi yaşamsal tercihlerinin peşine düşüyorlar hem de her türlü riski göze alarak. (V) Anne ve babalar ise gelenek adına tutucu bir davranış sergiliyor ve ne yazık ki bu durum taraflardan birinin yenilgisiyle bitmiyor, bir nesil çatışmasına dönüşüyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlatı- mın akışını bozmaktadır? A) I B) II ||| D) IV E) V C (1) H gözü kind ve a

PARAGRAF KAMPI amıştır? P 12. I. X₁. 11. 5. GÜN edilen kış lastiklerinin yaz lastiklerine göre diş derin- Otomobillerde kışın kullanılması uzmanlarca tavsiye liği daha fazladır; lastikler, yedi derecenin altında da sertleşmemektedir. elastikiyetini korumakta ve Kış lastiklerinde desen doluluk oranı, standart las- tiklere göre daha azdır; girintiler, çıkıntılar azdır, sırt desenleri, olukların önünü kesmez, V şeklinde ve dışa açılan kanallara sahiptir. III. Kış lastikleri takılı olan araçlarda yol yüzeyindeki kar- daha kolay atılır; sulu karlı, kuru karlı ve çamurlu yol- da, buzda kayma olmaz ve su, çamur birikintileri dışarı larda ilave çekiş ortaya çıkar, fren tutuş mesafesi de Bu üç metinle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğ- oldukça kısadır. elprisilnobietolma rudur? A) Kış lastiklerinin farklı türleri karşılaştırmalı olarak anla- tılmıştır. B) Standart lastiklere göre her mevsim kış lastiği kullanma- nın avantajları dile getirilmiştir. C) ilk iki bölümde kış lastiklerinin işlevlerinden III. bölümde ise o işlevleri yerine getirebilme koşullarından söz edil- miştir. DY ilk iki metinde anlatılan nitelikler sebep, III. metin ise sonuç özelliği taşımaktadır. E) Her üç metin de kendi içinde gerekçeler ve sonuçlar içermektedir.

deki bir gluk kilde -0,6 tre 1,7 22 16 B 1 Anadolu Yakası'nda, boğazın en dar yerinde, Göksu Deresinin denize döküldüğü yerde Anadolu Hisari yer alır. Burasını Yıldırım Bayezit'in Bizans'ın deniz ulaşımını denetlemek için yaptırdığı bilinmektedir. Ancak yapım tarihi tartışmalıdır. Türk tarihçisi Tursun 14 Bey, yapıya Yenihisar demiş, Batılı kaynakların bunu - Neo-Castrum diye çevirmeleri, burada bir Bizans Ka- lesi olduğu sanısını uyandırmıştır. Yapı Güzelhisar, Güzelcehisar, Yenihisar, Yenicehisar gibi adlarla anıl- mıştır. Anadolu Hisarı, Istanbul'un alınması ve Türkle- rin Karadeniz'e egemen olmalarından sonra önemini yitirmiştir. Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde çevresi yerleşim alanı olmuştur. Rumelihisarı yapılırken burası > da onarılmış, içine bir cami yapılmıştır. 17 ve 18. yüz- yıllarda Kara Kazakların Boğaz'a uzanan akınlarında savunma amacıyla kullanılmıştır. Asıl kale iç kale du- varı, dış kale duvarı ve üç kuleden oluşan küçük, sağ- lam bir yapıdır. 31 il Bu parçadan Anadolu Hisarı ile ilgili aşağıdakiler- den hangisine ulaşılamaz? Anadolu Hisarı bulunduğu döneme göre değişik adlarla anılmıştır. B) Yerleşim alanına dönüşmesi bir padişah dönemin- de olmuştur. Kullanım amacı dış etkenlere bağlı olarak değişiklik göstermiştir. DYapının yapılış amacı ve hangi dönemde yapıldığı bilinmektedir. Yapının isminin çevrilmesindeki sıkıntı farklı bir algı oluşturmuştur. Insanlar, yazılarını colori 10 u V IL x Ga 41 > <L ve

K 16. Tekmerkezlilikten Kurtulmak! Bugün dünyayı çokmerkezli kavramaya ihtiyacımız var çünkü tekmerkezcilik bugünün en önemli sorunu. Avrupamerkezli bakış, dünya halklarının çeşitliliğini ve varlığını; erkekegemen bakış kadınları, insanmerkezli bakış diğer canlıları inkâr ediyor. Geçmişte dünyanın yaşadığı en büyük belalardan biri olan ırkçılık da tek bir insan fizyolojisini merkez almaktan kaynaklanmıştı. Bugün şehir mimarisinin 'normal insanları' esas alarak oluşturulması 'engelli' bireyleri inkâr etmiyor mu? İnsan yeryüzündeki 'ortaklarını' inkâr ederek değil onlarla bütünleşerek mutlu olabilir, dünya barışı bu şekilde gelir. Üstelik bunu yaparken padişahların ulufe dağıtması gibi hak ve eşitlik dağıtamazsınız, bu da üsttenci bir bakış olur. Siz kimsiniz ki hak dağıtıyorsunuz? Bu köşe yazısında yazarın asıl yakındığı sorun aşağıdakilerin hangisidir? A) İnsanların kendilerini hayvanlardan üstün görmesi B) Gerçek eşitlik fikrinin dünyada egemen olamayışı C) Irkçılık sorununun yeryüzünde hâlâ sürüyor olması D) Sistemin, suçu inkâr üzerine kurulmuş olması E) Çokmerkezli olmanın anlamının kavranamaması avranami

PARAGRAF t Sosyal kontrol iki şekilde olabilir: Bunlardan birincisi bireyin utanma duygusuna ve doğaüstü güçler tarafından ceza- landırılma korkusuna dayanan içsel kontroldür. Ikincisi ise toplumun diğer üyelerinin olumlu ya da olumsuz tavır gös- termesine dayanan yaptırımlardır. Pozitif yaptırımlar olumlu davranışı teşvik ederken, negatif yaptırımlar olumsuz davra- nıştan caydırmak içindir. Eğer bu yaptırımlar yetkili bir otorite tarafından düzenlenir ve resmiyet kazanırsa yasa hâlini alır. Sonuç olarak yasaların yaptırım olduğunu ama her yaptırımın yasa olmadığını söyleyebiliriz. Bu yüzden toplumun düzeni sadece yasalarla sağlanamaz.---- Bu parçayı anlatımın akışına göre en iyi tamamlayan cümle aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Yasaların yanı sıra polis, bekçi, jandarma gibi kolluk kuv- vetleri de düzenin sağlanmasına yardımcı olur. B) Bu düzeni sağlayan önemli unsurlardan biri de basın-ya- yın organlarıdır; gazete ve televizyonlar insanların üzerin- de çok etkilidir. Toplumun düzeni gelenek görenek ve ahlak kurallarıyla da sağlanır; bunlara aykırı davrananlar toplum tarafından ayıplanır, dışlanır bu da önemli bir yaptırımdır. D) Bu yüzden yasaların çok iyi yapılması lazımdır. Çünkü caydırıcılığı olmayan yasalar bir işe yaramaz. E Her işi yasalara bırakmak da saçmadır zaten, insanlar kendi yaşamlarını sürekli baskı altında tutulmasını iste- mezler.

Osmanlı ordusunda görev yapan Moltke, 1837 yılının eylül ayında Galata Kulesi'nden Uludağ'ı gördüğünü iddia eder. 1874 yılında Beyazıt Kulesi'ne çıkan İtalyan yazar Amicis'in bakışları da keskindir. O Uludağ'ı görmekle kalmaz, Bursa'yı da görür. Daha birçok Avrupalı o yıllarda özene bezene an- latır kulelerden Bursa'yı gördüğünü. İstanbul'dan Uludağ'ın görüldüğü iddiası kulelerde görev yapan yangın gözcülerinin kente gelen gezginlerin birkaç kuruşunu alabilmek için uy- durduğu palavradan başka bir şey değildir. İstanbul'dan Ya- lova tarafına bakıldığında sisli puslu görülen dağ, Samanlı Dağı'ndan başka bir yer değildir. İstanbul'da görülse görülse "Bursa Sokağı" tabelası görülür ki bu tabeladan Asya ve Av- rupa yakalarında ikişer tane vardır. (1) Rom uzunluğ Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden şişkinlik hangisi söylenemez? yoğunla A) Alaycı bir üslupla oluşturulmuştur. B) Nesnel ifadeye yer verilmiştir. Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir. İkileme kullanılmıştır. Örneklemeye başvurulmuştur. Bu parç natçılar A) ve romanim, sağla (1) So bu tür rumcus sürdürü miş ok sıyla yi hikâye

anlatı- ylül der. s'in a'yı an- 'in (1) Herhangi bir sanatkârın yaşamıyla ilgili herhangi bir filmi gözünüzün önüne getirin. (1) Sanırsınız ki sanatkâr bizim- kinden başka çok renkli ve heyecant bir dünyada hep acıları ve aşkları arasında gidip gelmiştir. Oysa işin gerçek yanı başkalarına çok sıkıcı gelecek bir şekilde hayat boyu çalış- tığıdır. (IV) Filmlerde gördüklerimiz, rejisörlerin birkaç anek- todu sanatkârların hayatıymış gibi gösterebilme ustalığının ifadesidir. (V) Yoksa dünyanın en sıkıcı filmleri herhâlde za- manlarını yalnız mekânlarında çalışarak geçiren sanatkârla- rinki olurdu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde sa- natçıların gerçek yaşamlarına ait bilgi verilmiştir? A) Ive Il B) I ve III C) II ve V DNII ve V E) Tove V den hangiel bir pars Asagidakilerden hangiel

pisi anlatr abi be- 11. (1) Bilindiği gibi her ebeveynin çocuk yetiştirme tarzı farklı daha esnek ve yumuşak davranıyor, bunun ortasını bulanlar oluyor. (II) Örneğin kimi daha katı ve kuralcı olurken kimi çok azınlıkta. (III) Doğru ya da yanlış ayırt etmeksizin bu me- totlar çocukların yetişme aşamasını hatta bununla da sınırlı kalmayıp tüm yaşamlarını etkileyebiliyor. (IV) Eğitim sistemi- mizdeki bazı yanlış uygulamalar da buna eklenince hayatın zorlukları çocukları afallatıyor (V) Günümüzde dönüp baktı- ğımızda hayatımızda ebeveynlerin bu etkilerini görmekteyiz. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlatı- mın akışını bozmaktadır? A) I B) II ştirme- SIII DIVENV

27. TYT/TURKCE Düzenli spor yapmanın beden sag yönünden Düzenli spor yapmanın temelinde ne vardir? Düzenli spor yapmaya ne zaman başlanmalıdır? . Düzenli spor yapmanın etkileri hangi yaş grupla nnda daha çok belli olur? Aşağıdaki araştırma sonuçlarından hangisi bu sorulardan herhangi biriyle ilişkili değildir? A) Kimi insanların düzenli spor yapmasının altında rahat ve planlı bir yaşam tarzının olduğu gerçeği saklıdır. B) Düzenli spor yapmaya gelişim yaşlarında baş- lanmalı ve hiç ara verilmeden ömür boyu devam edilmelidir. C) Spor yapmanın etkisi sanılanın aksine yetişkin kişilerde, gençlere göre daha çok görülmektedir. D) Düzenli spor yapanların nefes darlığı çekmedik- leri ileriki yaşlarda bile rahat nefes aldiklan gö rülmektedir. E) Düzenli spor yapanlanın sosyal ilişkilerde daha başarılı oldukları göze çarpmaktadır. YAYINLARI

TYT/TURKÇE 15. ---- Yazılan şiirlerin çoğunluğunun kendi içlerinde bile şiir olduklarını iddia etmek güçtür. Ortada şir adına görünen şey; sig bir duyarlılık, derinliksiz bir düşünce ve bunlarla kotarilan misralar. Arada bir duyulan bir iki özgün ses ise boşlukta kalmanın öte- sinde kendi sesini oluşturma yönünde bir süreklilik çabasına sahip görünmüyor. Bu olumsuzluğun de- rinliğine kavranması ve dönüştürülmesi için çaba gösteren kimse de yok. Şiirin özgün olabilmesinin derin bir birikime ihtiyaç duyduğu açık. Reel yaşa- min şiirsellikten çok uzaklarda olduğu bir yerde bir de şiirden yoksun kalmak, insanları çaresizlik içinde var olan durumu kabullenmeye ve ona boyun eğ- meye götürebilme potansiyeline sahiptir ve bunun onarımı çok güçtür. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Günümüzde şiir tıkanmıştır ve aynı zamanda bir kimlik krizi yaşamaktadır B) Yeni şiirlerin çoğunu okuduğumuzda soyutsal bir duygu ya da düşüncenin anlatım yolu olarak seçildiğini görüyoruz C) Son dönemde giderek şiirin gözden düşmesi ile ilgili bir çıkmazdan söz edilebilir rahatlıkla D) Şiir adına felaket tellalığı yapmak için haklı ne- denler çağımızdaki kadar fazla olmamıştı hiç E) Günümüz şiirinin temel sorunu, içi boş olmak, özsüz olmak ve hiçbir şeyden bahsetmemektir dikal YAYINLARI

9. Farklı düşünmek; eleştirel bakmak, yeni değerlen dirmelerde bulunmaktır. Daha önce aralarında ilişki kurulmamış nesneler ya da fikirler arasında bağlantı kurmaktır. Bilinenin dışında, özgün olmak, problemi görmek, farklı çözüm yollarından giderek yeni so nuçlar çıkartmaktır. Farklı düşünen insan; yaratıc süreçte geçmişinden, deneyimlerinden, entelektüel birikiminden, hayal gücünden yararlanarak, çevre- sini değerlendirip aktarma yetisi, sezgi ve araştırma ile özgürce yaratıcı ürünler ortaya çıkanır. Farklı dü- şünenin farklı bir bakış açısı vardır. Bununla birlikte gidilen yol doğru, varılan sonuç özgün olur. Bu parçadan hareketle farklı düşünmekle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hayal gücü ve sezgiyle yeni bir şeyler ortaya koymak esastır. B) Geçmişte yaşanmış benzer olaylar arasında iliş ki kurup aynı sonuca ulaşmayı hedeflemektir. C) Olaylar ve durumları sıra dışı bir yaklaşımla ele almayı gerektirir. D) Insanın; yaşanmışlıkları, deneyimleri, algılama tavrı ile yeniden üretimi düşünmesi ve üretim için çeşitli projeler geliştirmesidir. E) Bilgi ve birikim sahibi olup bunların kullanılma- sıyla yeni çözüm yollan ortaya koymaktır. TYT-ARAS

radikal YAYINLARI 14 Gazeteci B KİTAPÇIĞI Sanatçı: Bu, daha çok yayınevlerinin bastıklan kitapla ilgili, yayın politikasıyla ilgili Mesela bizim yayınevinin, yayınladığı her kitabi ve yazarini istediği gibi ta nitmasına gücü yetmez. Gücü yetenler başkaları, onların da zaten kendi televizyonlar, gazeteleri, dergileri var. Şimdi bir edebi eseri çok tanitirsanız sanırım o edebi olmakta bir yara alıyor, okuyucuyu da bir kuşkuya düşürüyor. Gazeteci: (11)- Sanatçı: Ben ciddi bir edebiyat ortamımız olduğu kanısında değilim. Çok az, belirli küçük gruplarda bir ciddiyet var, bazı akımların içerisinde bulunanlarda var. Daha önceleri genel olarak Türkiye'de bir edebiyat dünyası vardı. Ama şimdi o da yok ya da ben var olduğunu kanıtlayacak birileriyle karşı karşıya gel- medim şimdiye kadar. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakiler- den hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) I. Edebi yapıtların reklaminin yapılmasını nasıl değerlendiriyorsunuz? II. Sanatçıların gittikçe magazine kaymasını na- sıl görüyorsunuz? B) I. Reklamı yapılan bir yapıt daha çok okuyucu- ya ulaşmaz mı? II. Edebiyat dünyasının içinde bulunduğu ortam- dan memnun musunuz? C) I. Edebiyat yapıtının reklamı olmalı mı, bu du- rum yapıtı nasıl etkiler? II. Şu anki edebiyat ortamımızı nasıl değerlendi- riyorsunuz? D) I. Neden sanat eserlerinin reklaminin yapılması- na karşı duruyorsunuz? II. Edebiyatçılarımızın çok ciddi duruş sergile- meleri, okuyucuları edebiyattan soğutmuş olmu- yor mu? E) I. Kalitesiz bir yapıtın reklam yoluyla kaliteli ola- rak gösterilmesi mümkün mü sizce? II. Eski edebiyat ortamı ile günümüz ortamını karşılaştıracak olsanız nasıl bir manzara görü- yorsunuz?

radikal YAYINLARI 7. En iyi bildiği işi yapmalı insan. Ben edebiyata, ba pansiz gir denemelerini saymazsak deneme le başladım. Hep denemecilerle düşüp kalktım, ha yata denemenin penceresinden baktım adeta. Hä denemede arzu ettiklerimin hiçbirini yapabilmiş de Qilim. Kendimi daha kalfalik seviyesinde görüyo rum. Hedeflediklerimi gerçekleştirebilmek için çok zamana ihtiyacım var. Bir ömür ancak kâfi gelir. Gönlüm başka türlere meyletmedi mi? içtenlikle söylüyorum, hayır! Fakat bir gün, belki ömrümün son çeyreğinde onu nereden bileceksek!- oturup bir roman yazmak isterim, sırf kendimi sinamak için. Birden fazla türde başarılı olmuş iyi örnekler saya- biliriz. Rilke, Gide, Zweig... Bizde Tanpinar, Sezai Karakoç, Cemal Süreya, Hilmi Yavuz... Fakat bu isimler, denemede başarılı olup diğer türlere geç- miş değiller, paralel sürdürmüşler farklı türlerdeki yazı serüvenlerini. Tabii, kötüleri de var. Bunlara bakarak bir genelleme yapmak mümkün değil. Böyle düşünen bir sanatçı ile ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) Deneme türünde daha yetkinliğe ulaşmamış ol duğuna inanmaktadır. B) Her sanatçının kendini yeterli görüp başarılı ola- bileceği alanda yoğunlaşmasını savunmaktadır. C) Bazı sanatçıların aynı anda farklı türlerde başa- nili olabileceğini kabul etmektedir. D) Olaylanı ve durumları, deneme türünün sahip olduğu özellikler çerçevesinden ele alıp değer- lendirmektedir. E) Deneme türünde belli bir seviyeyi yakaladıktan sonra roman türünde yapıt vermeyi düşünmek tedir.