Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

5. Erteleme sorunu ya da hastalığı; bir kimsenin ye- rine getirmesi gereken bir sorumluluğu, vakti olma- sına rağmen son ana kadar ertelemesi şeklinde tanımlanabilir. Uzmanlara göre erteleme sorunu; motivasyon eksikliği, sonuç hakkında fazla endişeli olma, özgüvensizlik gibi farklı nedenlerden kaynaklı olabileceği gibi, kişinin zaman yönetimi konusunda yeterince birikim sahibi olmamasından da kaynakla- nabilmektedir. İlk olarak ertelemenin altında yatan gerçek nedeni bulmaya çalışmak gerekir. Mükem- meliyetçilik, endişe ya da işi sevmemek gibi gerek- çelere dayanıyorsa bu gerekçelerin üzerine gitmek sorunu ortadan kaldırabilir. Günlük ve haftalık plan- larla hangi işin ne zaman yapılacağını planlamak da erteleme sorunuyla başa çıkmak için denenebilecek kullanışlı yöntemlerden biridir. Ayrıca acil işler ya da öncelikleri belirleyebilmek de kişinin kendisini daha özgür hissetmesini sağlayacaktır. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisi çıkarı- lamaz? radikal YAYINLARI A) Erteleme sorunu, mükemmeliyetçilik, endişe ya da işi sevmemek gibi gerekçelerle ortaya çıka- bilmektedir. B) Ertelemenin altında yatan gerçek nedeni bulma- ya çalışmak sorunun çözümüne katkıda bulu- nur. C) Sorumlulukların yerine getirilmemesi durumun- da karşılaşılabilecek problemleri düşünmekle ertelemenin önüne geçilebilir. D) Erteleme sorunuyla kısa ve uzun vadeli iş plan- lamalarıyla başa çıkmak mümkündür. E) Ertelemeye yol açan gerekçelerin üzerine git- mek sorunun ortadan kaldırılmasını sağlayabilir. TYT-ARAS

1 TYT/Paragraf ed 8. Günümüzde devletler, kendi geliştirdikleri önemli, tek- nolojilik birikimi diğer ülkelere ya satmıyorlar ya da kul- lanımını çok sıkı şartlara bağlayarak satıyorlar. İki bin yıl önce Mısırlılar; başkaları, özellikle de Bergamalılar, Mısır papirüslerini kullanarak kendilerininkinden daha büyük kütüphaneler kuramasınlar diye papirüs ihraca- tını yasaklamışlardı. Ancak Bergamalılar papirüs yoklu- ğunda krizi fırsata çevirip hayvan derisinden parşömen yapmayı başardılar. Parşömen, papirüsten daha da- yanıklıydı, üstelik parşömenin iki tarafına da yazılabili- yordu. Yaklaşık beş yüz yıl sonra Akdeniz kıyılarındaki uygarlıklar, parşömenleri üst üste koyup yeni bir kitap formatı icat ettiler. Ağaç kütüğüne benzediği için Latin- ce ağaç gövdesi anlamına gelen "caudex" kelimesin- den türetilerek bu yeni formata codex (kodeks) dendi. Kodeks formatı ana hatlarıyla bugün bildiğimiz basılı niekitap formatıdır. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? te id not ...v.. A) Stratejik bilgilerin pazarlamaya açık olmamasının ça- ğımıza özgü bir durum olmadığına ✓ B Olumsuzluk olarak değerlendirilen bir durumdan doğru hamlelerle avantajlı çıkılabildiğine C) Günümüzden önce de bazı milletler arasında her- hangi bir alanda rekabetin bulunabildiğine ANCONGEN O Bugünkü kitap biçiminin bin yılı aşkın bir zamandır SANDR büyük bir değişim geçirmediğine PADOPORTR Q GO GO Kâğıt üretiminin belirli aşamalardan geçtikten sonra zamanımızdaki durumuna geldiğine UN op vatnsin

8 i 6 i S A A M A L 20. Prag der demez içim ciz etti. Deminden beri aklıma getir- mek istemediğim her şeyi bu sefer zapt etmeme imkân kalmamıştı. Fakat ne diye soracaktım? Benim Maria ile olan münasebetimden onun haberi yoktu, sualime ne mana verecekti? Nereden tanıdığımı sormayacak mıydı? Sonra söyleyeceği şeyler... Bunları öğrenmemek daha iyi olmaz mıydı? Aradan bu kadar sene tam on sene hatta biraz daha fazla geçtikten sonra öğrenmenin ne faydası vardı? Bu parçada yazar, kendi iç dünyasını okuyucuya aracısız olarak vermiştir. Kahramanın söylenmemiş düşüncelerinin, zihnin serbest bir ürünü olarak mantıklı bir sıra içinde, gra- mer kurallarına uygun ve konuşma diline yakın bir şekilde, doğrudan doğruya okuyucuya anlatmasına denir. tekniği Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? -A) iç çözümleme Jen CHic monolog --- Emetinler arasılık B) bilinç akışı D) geriye dönüş

24. 1. Teknoloji, insanların ihtiyaçlarına yönelik araç ve gereçlerin üretilebilmesinde gerekli olan bilgi yete- nek, yöntem ve teknikler bütünüdür. Bu tanımdan yola çıkarak teknolojinin yararları üzerinde durma- mız gerektiğini düşünebiliriz. Fakat bilinçli kullanıl- madığı durumlarda teknolojinin zararlarıyla karşı karşıya kalıyoruz. Bilinçsizlikten bahsettiğimizde hâliyle aklımıza ilk gelmesi gereken, çocuklar olu- yor. II. Bilgisayar başında çok fazla oyun oynayan ço- cuğun gerçek hayattan kopuk olduğu bu süreç boyunca sosyal becerileri zayıflıyor. Çevresiyle yeterince iletişim, etkileşim ve paylaşım içinde olmayan çocuk, tüm bu ihtiyaçlarını sanal ortam- da karşılamaya çalışıyor. Bu iki metne yönelik I. Aynı olgu farklı açılardan ele alınmış ve açıklan- mıştır. II. Farklı olgular üzerinde durulsa da her iki metin de aynı üslupla oluşturulmuştur. III. I. metinde öne sürülen düşünce, II. metinde bir- takım delillerle geçersizleştirilmiştir. IV. I. metinde gerçekleştirilen saptama II. metinde yapılan açıklamalarla desteklenmiştir. saptamalarından hangileri geçerlidir? A) I ve II B) Yalnız II D) Yalnız IV E) III ve IV C) II ve III

4. 1. Oturduğumuz sürece korkular yaratırız, harekete geçtiğimizde ise korkularımızın üstesinden geliriz. II. Yüzleşmediğimiz korkularımız sınırlarımızı oluştu- rur. Verilen II numaralı cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede ifade edilenlerle aynı doğrultudadır. B1. cümlede anlatılan durum ile ilgili örnekleme ya- pılmıştır. I. cümlede ifade edilenler benzetme yoluyla somut- laştırılmıştır. D. cümlede açıklanan durum ile ilgili bir çelişki dile getirilmiştir. E) cümledeki durumda eksik olan aşama bildiren bir ifade dâhil edilmiştir. Diğer sayfaya geçiniz.

27. (1) Hep batıya gidilirse doğuya varılacağı, Atlantik Okya- nusu'nun öbür ucunun Hindistan sahilleri olduğu gibi var- sayımlar hep yapılmıştı. (II) Kolomb'un keşfettiği yerlerin yeni bir kıtanın parçası olduğunun farkında olup olmadığı bilinmemektedir ancak Doğu Hindistan'a varma çabasın- dan ve bulduğu yerlilere "Indias" (İspanyolca Hindistan'lı) adını vermekten vazgeçmedi. (III)) Bu iddiaları destek- lemek için çeşitli akıl yürütmeler de vardı. (IV) Ama so- nunda birilerinin gemiye atlayıp bu iddiaların doğruluğunu kontrol etmesi gerekiyordu. (V) Kristof Kolomb ve Ferdi- nand Magellan işte bu iddiaların ne derece doğru olduğu- nu hayatlarını tehlikeye atarak kontrol eden insanlardı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dü- şüncenin akışını bozmaktadır? A) I C) I BII D) IV E) V 10 74

29. Perde ve Sahne adındaki bu dergi, huzurunuza çıkmak için sizden ve basın ailesine karışmak için de ağabeyle- rinden izin istiyor. Perde ve Sahne dergisini çıkaranlar bu yükün altına ne para ne şöhret için girmişlerdir. Hayat- larını vakfettikleri sahne sanatına bu sahada da hizmet edebilmekten başka hiçbir istekleri ve düşünceleri yoktur. Istanbuldaki tiyatrolar bütün kış çalışırlar hatta program mahiyetinde bir de dergi çıkarırlar. Fakat ilkbahar gelip de tiyatro kapıları kapanınca dergileri de tiyatroları gibi susar ve tiyatro için bir yaz uykusudur başlar. Perde ve Sahne işte bu âtil zamanlarda sinema ve tiyatroyu unutturmamak ve bu konuya ilgiyi azaltmamak için yayımlanıyor. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada tanıtılan derginin özelliklerinden biridir? A) Sezonluk olarak değil bütün sezon boyunca çıkacak olması B) Tiyatro oyunlarının içeriğine dair eleştirel yazılar ya- yımlamak istemesi Diğer tiyatro dergilerinden farklı zamanlarda çıkacak olması D) Sinema ve tiyatro oyuncularının yazılarını yayımlaya- cak olması E) Tiyatro ve sinema ile ilgilenen insanlara seslenecek olması

34. Günümüz şairlerinin genel olarak biçimi kusursuzlaştırma gibi bir arzusu var. Kime baksam en güzel söylemi bulmaya çalışıyor. Ne anlattığının bir önemi yok sanki. Önemsedikleri tek şey, başkalarından daha nitelikli bir söyleyiş ahengi yakalayabilmek. Oysa şiir, tema üzerinde yeşillenir. Şiir, en güzel renklerini o temanın derinliğinden beslenerek ortaya çıkarır. Bu parçada eleştiren durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Şiire ait imgelerin belirgin olmayışı X B) Şiirde, içerikten çok anlatımın öncelenmesi Cşiirin, geleneksel kalıpların içine sıkışması X D) Şiirin, yaşananları üstü kapalı olarak yansıtması E) Şiirin, toplumsal temaları es geçmesi SIX

31. Sürekli olarak yıldızların ışıltılı görünümünden, meh- taplı gecelerden söz ederek okuyucusunu yüreğin- den yakalamaya çalışan yazarları gökyüzünden yer- yüzüne indirmek için ne yapmalı acaba? Yüreği inkar etmiyorum elbet. Ama okur, yalnızca yüreğinden vurulacak bir insan değil ki onun kendi gerçeğinde dolaşmaya da ihtiyacı var. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi eleştirilmek- tedir? A) Edebî metnin estetik haz verme aracı olarak algılanmaması B) Şairaneliğe gereği kadar önem verilmemesi C) Duygusallığın abartılıp gerçekliğe yer verilme- mesi D) Biçimin öne çıkarılıp içerik üzerinde durulma- masi E) Tek yönüyle ele alınıp gerçeğe farklı açılardan yaklaşılmaması

21. - 22. layınız. Halil Halit Bey, Orta Asya'dan Çankırı'ya göç eden bir ailenin çocuğu olarak 1869'da doğmuştur. Küçük yaş- ta babasını kaybedince amcası Mehmet Tevfik Efendi ile önce Ankara'ya, sonra İstanbul'a yerleşir. Bir süre rüştiyeye devam ettikten sonra Küçük Ayasofya Camisi Medresesine kaydını yaptırır ve beş yıl sonra bu med- reseden icazetname alır. Yeni Osmanlılarla görüşmesi hafiye takibine uğramasına neden olur ve 1894'te İn- giltere'ye gider. Fakat İngiltere'de Jön Türklerin çalış- malarından rahatsız olur ve II. Abdülhamit'e bir mektup yazar. Londra'daki Osmanlı elçiliği Halil Hamit'le temas kurarak İstanbul'a dönmesi durumunda affedileceği ve kendisine yardım edileceği taahhüt edilir. İstanbul'a ge- len Halil Halit, umduklarını bulamaz, II. Abdülhamit'le görüşmek ister ama görüşme isteği saray tarafından reddedilir. Halil Halit, büyük bir hayal kırıklığı yaşaya- rak tekrar İngiltere'ye gider. Geçimini sağlamak için Londra'da Selim Faris'in çıkardığı Hürriyet gazetesinde yazı yazmaya başlar. İslam dünyası ve Müslümanların sorunlarıyla ilgili yazdığı yazılar, gazetenin sahibi ve başyazarı Salim Faris'in tepkisini çeker ve kendisinden II. Abdülhamit'i eleştiren yazılar yazması istenir. Halil Halit bu teklifi reddeder ve gazeteden ayrılır. Çünkü ona göre mesele, II. Abdülhamit değildir. Resmin tama- mini görmek gerektiğini, Avrupalıların İslam dünyasını sömürgeleştirmek için çalıştıklarını, Tanzimat, Islahat, meşrutiyet, demokrasi, özgürlük gibi fikirlerin arkasında başka niyetlerin olduğunu Hindistan'da Müslümanların çıkardığı bir gazeteye yazar. Halil Halit'in bu düşünce- lerinden II. Abdülhamit haberdar olur ve Halil Halit, Ba- biali tarafından İngiltere konsolos yardımcılığına atanır. Fakat Halil Halit, Osmanlı Devleti'nin İngiltere Başkon- solosu Antopolu Paşa'nın İngiltere Hükûmeti ile girdiği ilişkiden rahatsız olarak görevinden istifa eder. Görevde kaldığı süre içerisinde II. Abdülhamit'e İngilizlerin Orta Doğu ve Balkan politikaları üzerine iki rapor hazırlar. B) Siya- e Ente D) Dec 21. Bu parçaya göre Halil Halit ile ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? Kimi kavramlar üzerinden yapılan algıların farklı amaçları olduğuna inanmaktadır. B) Eleştirel bir kişiliğe sahiptir. C) Yeni Osmanlıların politikalarını benimsemiştir. ET UZ DY Makam sevgisini değil, fikirlerini ön planda tutmak- tadır. E Doğru bildikleri uğruna savaş vermekten çekinmez.

30. Bir babanın oğluna yazdığı şiir biçimindeki günceler- den oluşuyor bu yapıt. Yazar olmanın baba olmakla kesiştiği yerlerde dünyada ve ülkede yaşananlar, yapıtın dokusuna başarıyla sindirilmiş. Bu yönden şiir biçimindeki günceler, yalnızca bir yazarın oğlu aracılığıyla gençlere seslenişi olmadığı gibi bir ay- dinin sağduyusu, yüreği ve aklı da değildir. Bunların tümünü son derece soğukkanlı ve güler yüzlü bir ta- vırla içermektedir. Bunun doğal sonucu olarak yapıt, etkileyici, bir solukta okunacak bir nitelik kazanmış. 1. Var edildiği zaman ve mekânın içinde olup biten- lere duyarsız kalmayıp bunlara ayna tutmuştur. II. Şairanelikten uzak bir söyleyişle türünün gerek- tirdiği ciddilik çerçevesinde okurunu bilinçlendir- meyi amaçlamıştır. III. Farklı türlerin anlatım olanaklarından yararlanan, içtenlikli üslubuyla okurunu kavramıştır. Yukarıdakilerden hangileri, bu parçada sözü edi- len yapıta yönelik doğru bir saptamadır? A) Yalnız I B) I ve II D) I ve III C) Yalnız II E) II ve III

3. Bir şair için şiirlerinin -- gibi bir hedefi olmalıdır ancak bu hedefin, şiirlerin ---- gibi bir olumsuz sonuç doğurması da mümkündür. Bu cümlede boş bırakılan yerlere düşüncenin akışına göre I. yeni olmak - yeterince anlaşılmaması II. kendini kanıtlamak - evrensel olması III. özgün olmak - aşılamaması IV. çığır açmak - taklit edilememesi V. değişiklikler gerçekleştirmek - yarına kalması hangileri getirilmelidir? A) Yalnız I D) I ve IV B) I ve II C) Yalnız III E) III ve V

28. Başkalarından etkilenmek, onlara benzemeye çalış- mak bana göre, kimilerinin düşündüklerinin aksine sağlıklı bir şeydir. Yeter ki başkalarından alınanlar kendimize ters düşmesin, kendimizi ortadan kaldır- masın. Başkalarına duyduğumuz öykünmeler, bizi bulunduğumuz noktadan daha ileri bir noktaya götü- rüyorsa yararlıdır. Bu parçada dile getirilen düşünceyle aşağıdaki- lerden hangisi çelişmektedir? A) Öykünülen üslup, tavır ya da düşünce özümsen- mişse öykünen kişide olumsuz sonuçlar doğur- maz. B) Bire bir kopyası olmamak şartıyla başkalarına öykünmekten çekinmemek gerekir. C) Kendimizin dışında bizimle aynı uğraşı gerçek- leştirenlerin yapıtlarını izlemek yaratıcılığımızı besler. D) Öykünmek, kişinin yaratıcılığını olumlu yönde etkiliyorsa yararlı bir eylemdir. E) Başkalarını örnek almak, başkalarından esinlen- mek bireysel var oluşa en büyük engeldir.

ndird 1. Bizdeki temel eksiklik, bilgi donanımının yanı sıra ve özellikle ahlâk donanımıdır. Toplumda "kendi"si olabilen, her "ne" ise öyle davranabilen, gerçek düşüncesi ve inancını tam olarak ortaya koyabilen insan sayısı oldukça az. Bunun birçok sebebi vardır. En büyük cesaret, kişinin ahlâkıdır; sizin kendinizi, ol- duğunuz gibi ortaya koyabilmeniz önemli bir cesarettir. Bunu, genç yaşlarda bu düzeyde anlamak, önemini kavramak kolay olmayabilir. Fakat gelin yine de bu yaşlardan itibaren kendimizi inşa etmeye başlayalım, bir hedefimiz olsun. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi kendimizi inşa etmenin yollarından biridir? A) Kültür ve sanatı araçsallaştırmak B) Menfaatlerimiz için hatırlı kişilerle iletişim kurmak C) Devlet işi için bir derneğe üye olmak D) Vakıf üyesi olup statü kazanmaya çalışmak E) Düşünce akımlarının bir parçası olmak

Çok sevdiğim bazı kitapları zaman içinde yeniden okumak en sevdiğim alışkanlığım. Bunu yaparken bazı yazarların okuma reçetelerinden birini uyguluyor değilim. Hani derler ya "iyi bir roman yazmak için Dostoyevski'yi beş defa okumak" lazımmış. "İyi düşünür olmak için en az beş dil" falan... Oldum olası böy- lesi reçetelerden hep uzak kalmayı tercih ettim. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Alışkanlıklar kolay vazgeçilecek şeyler değildir. B) Bazı yazarların eleştirilerini dikkate almamak gerekir. C) lyi bir okuyucu olmanın yolu iyi rehberler edinmekten geçer. Okumayı alışkanlık hâline getirmek erdemli bir iştir. D) E) 9 İkinci kez okunacak bir kitap için tavsiye almaya ihtiyaç yoktur.

eis 5. Dünya dönmeye devam ettikçe bazı sözcüklerin insanın yüreğine koyduğu o siz asla bitmeyecek. Bugün bile di- limizde acsiyla duran o sözcüklerden biridir "sürgün". Gidilen yer, insanın hayatını devam ettirdiği koşullar, kur- duğu düzen, başına gelen iyi şeylere, peşi sıra yürüyen iyi şansa rağmen her şey yolunda gitse ve hayat iyi ya da dengeli bir hal alsa bile sürgün sürgündür. Bir kere, sürülen yersiz yurtsuz, evsiz barksız kalmıştır artık. O iç sızısıyla günler, aylar, yıllar, koca bir ömür geçer. Aidiyet duygusu bir kere yitirilmeyegörsün, insan yaşamaya daima bir misafir eğretiliğinde devam eder. Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? Kahramanların içinden geçenleri aktarabilmek için iç monolog, bilinç akışı gibi teknikler kullanılmıştır. B) Sezdirme yöntemi aracılığıyla üzerinde durulan dü- şünce nedenleriyle birlikte temellendirilmiştir. Tümdengelim yöntemi kullanılarak ele alınan konu örnek aracılığıyla özele indirgenmiştir. Anlatımda farklı duyuların ayrıntılarından yararlanıla- rak betimlemeler yapılmıştır. E) Geriye dönüş tekniğiyle zaman zinciri kronolojik çiz- ginin dışına çıkarılmıştır. 7. Aler Ser Bir câ BL ha 8. feis A